چگونه یک چالش بهداشتی به بحران سیاسی تبدیل شد؟
شی از کووید شکست خورد
کشیک‌‌‌های محلی پراکنده در چین رایج است. اما تظاهرات پس از کشته شدن حداقل ۱۰ نفر در آتش‌سوزی در ارومچی، پایتخت سین‌‌‌کیانگ، آغاز شد که گفته می‌شود ساکنانش به علت کووید در ساختمانی حبس شده بودند. درتعطیلات هفته گذشته، معترضان در پکن خواستار آزادی شدند؛ در شانگهای نیز خواستار کناره‌گیری رئیسجمهور بودند. جمعیت کم بود، ولی در مکانی مانند چین که به شدت تحت کنترل پلیس است، تجمع جمعیت مساله‌ای قابل‌توجه است.
اگر تظاهر‌کنندگان تنها مساله بودند، نیروهای امنیتی می‌توانستند نظم را برقرار کنند. اما شی با ویروسی غیرقابل تسلیم مواجه است. برای درک آشفتگی سیاسی و اقتصادی پیش رو ابتدا باید درک کرد که همه‌گیری چین به اشتباه پیش‌‌‌رفته است. یکی از مشکلات غرور است. سیاست کووید صفر به عنوان یک موفقیت خیره‌کننده برای نجات جان‌میلیون‌‌‌ها چینی آغاز شد. در ابتدا، بیماری کمتر، به معنای آسیب اقتصادی کمتر بود. در سه سال گذشته، اکثر مردم چین با همه‌‌‌چیز کنار آمده‌‌‌اند. ماه‌‌‌ها رسانه‌‌‌های دولتی در بوق و کرنا کردند که این ثابت می‌کند که شی و حزب کمونیست برخلاف سیاستمداران منحط غربی، با لیاقت و انسان هستند.
اما این سخنان اکنون تبدیل به خاکستر شده است. سیاست‌های شی، چین را در برابر یک ویروس بومی که کنترل آن هر روز سخت‌‌‌تر می‌شود، محافظت نکرده است. نزدیک به ۹۰درصد از جمعیت کشور دو دز واکسن دریافت کرده‌‌‌اند. ولی مدل‌‌‌سازی اکونومیست نشان می‌دهد که اگر ویروس بدون محدودیت پخش شود، اوج سرایت به ۴۵میلیون در روز میرسد. حتی اگر اثر واکسن‌‌‌ها قوی بماند و همه آنها تحت درمان قرار گیرند، ۶۸۰هزار نفر خواهند مرد. اما در واقعیت اثر واکسن از بین می‌رود و بسیاری هم درمان نمی‌‌‌شوند. نیاز به تخت‌‌‌های مراقبت ویژه نیز به ۴۱۰هزار میرسد که تقریبا هفت برابر ظرفیت چین است. از منظر اکونومیست، بسیاری از این تلفات نتیجه سیاست‌های شی است. تنها ۴۰درصد افراد بالای ۸۰ سال سه دز واکسن را دریافت کرده‌‌‌اند.
از آنجا که یک فرد سالم ۸۰ ساله بیش از ۱۰۰ برابر بیشتر از یک فرد سالم ۲۰ ساله در معرض خطر مرگ ناشی از کووید است، این اشتباهی فاجعه بار است. حزب کمونیست تمایل دارد میلیون‌‌‌ها نفر را برای هفته‌‌‌های متوالی حبس کند، اما نتوانسته است با تردید در مورد واکسن میان سالمندان مقابله کند. دولت در ابتدا برای افراد زیر ۶۰ سال مجوز واکسن صادر کرد، که ضمن ترویج طب سنتی، سبب شد ایمنی واکسن‌‌‌های خارجی زیر سوال برود. اگر چین مسیر خود را تغییر ندهد، تاب‌‌‌آوری آن در برابر کووید از بین خواهد رفت. آخرین سویه‌‌‌های این ویروس بسیار مسری‌‌‌تر از اُمیکرون هستند. محافظت در برابر ویروس و مرگ در افرادی که تنها واکسینه شده‌‌‌اند نسبت به افرادی که به ویروس آلوده هم شده‌‌‌اند، سریع‌تر از بین می‌رود.
با این‌‌‌حال، چین هنوز کمپینی برای دز چهارم برگزار نکرده است. اگر پوشش دز تقویتی ۹۰درصد بود و ۹۰درصد موارد بهترین درمان ضد ویروسی را داشتند، بر اساس مدل اکونومیست حتی اگر ویروس آزادانه بچرخد، مرگ‌‌‌ومیر به ۶۸هزار نفر کاهش می‌یابد. در جهانی که واکسن‌‌‌ها و داروهای ضدویروس در آن فراوان است، سیاست کووید صفر شی دیگر مزیتی ندارد. تعداد پروازهای داخلی در چین نسبت به سال گذشته ۴۵درصد کاهش یافته است؛ حمل‌‌‌ونقل جاده‌‌‌ای ۳۳درصد و ترافیک در متروهای شهری نیز ۳۲درصد کاهش داشته است. بیکاری جوانان شهری حدود ۱۸درصد است که نسبت به ۲۰۱۸ حدود دو برابر شده است. برخلاف آخرین اوج بیماری در فصل بهار، محدودیت‌ها حالا در تمام شهرهای بزرگ برقرار است. برخی مکان‌‌‌ها به تناوب در طول ماه‌‌‌های گذشته تعطیل بوده‌‌‌اند.
جای تعجب نیست که مردم به خیابان آمده‌‌‌اند. بنابراین شی با یک معضل مواجه است: کنترل این بیماری از نظر اجتماعی و اقتصادی پرهزینه شده است، اما کاهش آن نیز خطر ایجاد یک اپیدمی را به همراه دارد. از آن بدتر اینکه به نظر میرسد حد وسط میان این بیماری افسارگسیخته و قرنطینه‌‌‌های غیرقابل تحمل، درحال از بین رفتن است.پیامدها گسترده‌‌‌تر از کووید هستند. شی با تبدیل سیاست کووید صفر به آزمونی برای وفاداری، یک بحران سلامت را به بحرانی سیاسی تبدیل کرده است. با تحمیل تست‌‌‌های روزانه، این ایده که سیاست کووید صفر او «مردم را در اولویت قرار می‌دهد» نقض کرد و در عوض دولتی اقتدارگرا و سرسخت را به خانه‌‌‌ها وارد کرد.
شی با پایبندی به سیاست کووید صفر، با وجود اثراتی که بر اقتصاد داشته است، این ادعای مهم را که تنها حزب می‌تواند ثبات و رفاه ایجاد کند، زیرسوال برده است. آزمون رهبری شی در زمان بدی اتفاق افتاده است. زمستان زمانی است که بیماری‌‌‌های تنفسی مانند کووید به راحتی منتشر می‌‌‌شوند. تماشاگران چینی در جام‌جهانی دریافتند که زمانی‌‌‌که مردم چین در قرنطینه‌‌‌اند، دیگر کشورها آزاد و بدون ماسک هستند. شی هیچ راه آسانی برای خروج از همه‌گیری ندارد. حزب اعلام کرده است که سالمندان را واکسینه می‌کند، اما تجویز واکسن و تهیه داروهای ضدویروس می‌تواند ماه‌‌‌ها طول بکشد. قرنطینه‌‌‌های سخت برقرار خواهند بود و حتی در این صورت بیماری ممکن است شیوع پیدا کند.
در بهترین سناریو، چین موج خروجی همراه با مرگ‌‌‌ومیر، بیماری و اختلال اقتصادی را تجربه خواهد کرد. نحوه مدیریت رئیسجمهور چین در این میان، توصیف‌کننده او خواهد بود. هیچ‌‌‌کس نمی‌‌‌داند مردم چین چقدر شی و دولت مرکزی را به خاطر این اشتباه سرزنش می‌کنند، یا اینکه آیا سیستم نظارت و کنترل حزب می‌تواند در برابر مخالفت‌‌‌های توده‌‌‌ای مقاومت کند. هیچ‌‌‌کس نمی‌تواند تضمین کند که ملی‌‌‌گرایی چین تا چه حد وفاداری به حزب کمونیست را تضمین می‌کند. شی در طول ۱۰ سال اول قدرت، کنترل فزاینده‌‌‌ای بر سیاست و اقتصاد اعمال کرد، بدون اینکه بهایی پرداخت کند، اما کووید همه را زیر سوال برد.
