آمریکا و اروپا چه در سردارند؟
نه مذاکره؛ نه تشدید تنش با ایران
بر اساس یکی از دو گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به رویت رویترز رسیده، ایران اکنون به اندازه کافی اورانیوم غنی‌‌‌شده تا ۶۰درصد - نزدیک به درجه تسلیحات و سطحی که قدرتهای غربی می‌‌‌گویند هیچ استفاده غیرنظامی ندارد - برای تولید سه بمب دارد. با وجودی که مقام‌‌‌های جمهوری اسلامی ایران به طور مداوم گفته‌‌‌اند که برنامه‌‌‌ای برای ساخت بمب هستهای ندارند اما گزارش‌‌‌ها مدعی هستند که ذخایر اورانیوم غنی‌‌‌شده همچنان به رشد خود ادامه می‌‌‌دهد. برای جو بایدن که در احیای توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی که توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ کنار گذاشته شد، شکست خورده است، فعلا امکانی برای رسیدن به یک تفاهم غیررسمی‌‌‌تر با هدف مهار فعالیت هستهای ایران به دلیل درگیری‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و افزایش تنش وجود ندارد. یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «نوعی وقفه و رخوت به‌ویژه در میان آمریکایی‌‌‌ها دیده می‌شود. زیرا آنها نمی‌‌‌خواهند هیزمی بر آتش بیفزایند.»
هرگونه مذاکره برای دستیابی به «تفاهم» با ایران مستلزم ارائه امتیازاتی - مانند کاهش رژیم تحریمهای سختگیرانه خود علیه تهران - در ازای محدودیت‌‌‌های ایران است. به گفته پنتاگون، پس از آنکه گروه فلسطینی حماس که مورد حمایت ایران است، حمله غیرقابل تصور خود را در ۷ اکتبر به اسرائیل متحد ایالات متحده آغاز کرد، شبه‌‌‌نظامیان نیابتی منطقه‌‌‌ای ایران ده‌‌‌ها حمله به نیروهای آمریکایی و ائتلاف در عراق و سوریه انجام داده‌‌‌اند. در داخل آمریکا، دولت بایدن به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده که تنها یک سال دیگر باقی مانده است، محدود شده است. ترامپ که در حال حاضر به احتمال زیاد رقیب بایدن به نظر میرسد، می‌تواند از هرگونه تعامل با تهران استفاده کند و آن را به عنوان نقطه ضعف به تصویر بکشد.
رابرت آینهورن، یکی از مقامات سابق وزارت امور خارجه آمریکا، گفت: «در شرایط کنونی، از نظر سیاسی امکان‌پذیر نیست که به دنبال توافق با ایران در موضوع هستهای باشیم.» او ادامه داد: «بحث سیاسی واقعا بر سر مذاکره با ایران نیست، بلکه رویارویی با ایران است.» اخیرا واشنگتن دو ناو هواپیمابر را در منطقه و هواپیماهای جنگی را در شرق مدیترانه مستقر کرده است؛ اقدامی که تاحدودی به عنوان هشداری به تهران تلقی می‌شود. اما مقامات آمریکایی همچنین تصریح کرده‌‌‌اند که خواهان تشدید تنش نیستند و از شبه‌‌‌نظامیان مورد حمایت ایران خواسته‌‌‌اند از افزایش تنش خوداری کنند.واشنگتن و متحدان فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی‌‌‌اش - که از طرف‌‌‌های توافق هستهای ۲۰۱۵ بودند - اکنون بر جلسه هفته آینده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تمرکز خواهند کرد.گزارش‌‌‌های این هفته آژانس نشان داد که ایران در حال پیشرفت هستهای است و بیانگر آن است که تهران همچنان به سنگ‌‌‌اندازی در مسیر آژانس در نظارت بر کارش ادامه می‌‌‌دهد.بر اساس این گزارش، بیانیه ماه مارس برای نصب مجدد تجهیزات مانیتورینگ از جمله دوربین‌‌‌های نظارتی که سال گذشته به دستور ایران حذف شدند، تنها تا حدی محقق شده است.
لغو فعالیت چند نفر از با تجربه‌‌‌ترین بازرسان آژانس از سوی تهران در ماه سپتامبر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز خشمگین کرده است. قدرتهای غربی در ماه سپتامبر تهدید کرده بودند که قطعنامه‌‌‌ای الزام‌آور را به تصویب خواهند رساند که به ایران دستور می‌‌‌دهد مسیر خود را تغییر دهد؛ یکی از قوی‌ترین مصوبه‌ها در مجموعه زرادخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی.
چهار دیپلمات گفتند اکنون بعید به نظر میرسد که راه‌حلی وجود داشته باشد، زیرا در حالی که توجه‌‌‌ها به درگیری اسرائیل با حماس متمرکز شده، اجتناب از تشدید تنش دیپلماتیک و هستهای با ایران ضروری است.آنها گفتند که یک اقدام کمتر تحریک‌‌‌آمیز مانند یک بیانیه محکم غیرالزام آور، که اقدامات سخت‌تری را در جلسه بعدی شورای حکام در ماه مارس وعده می‌‌‌دهد، در حال حاضر محتمل‌‌‌تر است. این دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «ما نمی‌توانیم راه‌حلی داشته باشیم. اگر بخواهیم قطعنامه‌‌‌ای را تصویب کنیم... این خطر را به همراه دارد که آنها (ایرانی‌‌‌ها) را به سمت غنی‌‌‌سازی ۹۰ درصدی سوق دهیم.» دو دیپلمات گفتند تمام کاری که می‌توان در ماه‌‌‌های آینده انجام داد، حمایت از تلاش‌‌‌های رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تقویت نظارت بر برنامه هستهای ایران است. او به دنبال انتخاب مجدد بازرسان خود قبل از پایان سال است. یکی از دیپلماتها گفت: «خیلی زود است که بگوییم آیا ایران به یک کشور هستهای تبدیل می‌شود یا مثل الان یک کشور در آستانه هستهای شدن باقی می‌‌‌ماند؟ هرچند به هر حال ایران در حال حاضر به غنی‌‌‌سازی ادامه خواهد داد.»
