چرا نماینده عمان ۴۸ ساعت پس از صدور قطعنامه به ایران سفر کرد؟
سفیر دوجانبه در تهران
از این زاویه به‌نظر می‌رسد که سلطان نشین عمان که ید طولایی در میانجی‌گری میان جمهوری اسلامی و پایتخت‌های غربی دارد، این‌بار نیز تلاشهای دیپلماتیک خود را معطوف به کاهش دادن سطح تنش‌ها و متقاعد ساختن طرف‌ها به بازگشت به میز مذاکره به‌ویژه پس از صدور قطعنامه آژانس علیه ایران کرده است.
با این حال وزیر خارجه ایران روز شنبه ۲۸ آبان در جریان نشست خبری با همتای عمانی در تهران با تشکر از تلاشهای سازنده سلطنت عمان در کمک به رفع تحریم‌های ناعادلانه و رساندن توافق به گام‌‌‌‌های نهایی از اقدام متقابل برای پاسخ به اقدام اخیرآژانس خبر داد. حسین امیرعبداللهیان پس از دو دور گفتوگوهای دوجانبه با السید بدر البوسعیدی وزیر خارجه سلطنت عمان در نشست خبری با خبرنگاران رسانه‌‌‌‌های داخلی و خارجی اظهار کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اقدام غیرسازنده‌‌‌‌ای را در پایان هفته گذشته انجام داد در حالی که دو هفته پیش هیاتی متشکل از مقامات وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی به وین سفر کردند، در خصوص همکاری نیرومندتر آژانس و ایران توافق کردند و دیدار سازنده‌‌‌‌ای با رافائل گروسی مدیرکل آژانس انجام دادند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران ادامه داد: با وجود این به یکباره در راستای تاثیرگذاری بر محیط داخلی و همچنین اعمال فشار حداکثری و در تداوم سیاست این روزهای به‌‌‌‌شدت ریاکارانه ایالات‌متحده آمریکا، قطعنامه‌‌‌‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران روی میز گذاشتند و بار دیگر از آژانس سوء‌‌‌‌استفاده سیاسی کردند. امیرعبداللهیان گفت: ما اقدام متقابل و موثر را انجام می‌‌‌‌دهیم در عین حالی که به حقوق بین‌الملل و تعهدات بین‌المللی خود پایبند خواهیم ماند.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه ۲۶ آبان با ۲۶ رای موافق در مقابل ۲ رای مخالف چین و روسیه قطعنامه انتقادی علیه ایران به تصویب رساند. در این قطعنامه بار دیگر از ایران خواسته شده است درباره ابهام‌‌‌‌‌‌‌‌های موجود در ارتباط با سایت‌‌‌‌‌‌‌‌های مریوان، ورامین و تورقوزآباد فورا توضیح دهد. در متن قطعنامه آمده است: «برای اطمینان از راستیآزمایی و عدم‌انحراف از برنامه هستهای، ضروری و فوری است که ایران تعهدات خود را انجام دهد و با توجه به ضرورت شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌سازی مسائل باقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مانده، اقدامات مدنظر شورای حکام را بدون تاخیر انجام دهد.» از جمله اقداماتی که به گفته این قطعنامه ایران باید سریعا به انجام برساند توضیحات معتبر فنی درباره وجود مواد اورانیوم در سه محل از پیش اعلام نشده و ارائه تمامی اسناد، اطلاعات و پاسخ‌‌‌‌‌‌‌‌های لازم به آژانس است.
با توجه به اینکه مساله پادمانی از مدت‌ها قبل به عنوان یکی از گره‌های اصلی مذاکرات احیای برجام مطرح بوده است، ورود ایران و آژانس به فضای تنش و اقدام متقابل طبیعتا می‌تواند تداعی‌کننده بحران در روابط فنی ایران با این نهاد راستیآزمایی باشد. این مساله زمینه‌ساز بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت و بازگشت خودکار قطعنامه‌های شورای امنیت طبق قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب ۲۰۱۵ خواهد بود. طبیعتا ورود به چنین فازی یعنی تنش بیشتر و سرایت آن به منطقه و درگیر شدن کشورها و بازیگران منطقه‌ای چون عمان در میانه این تنش‌ها خواهد بود.
از این زاویه است که محتوای سفر وزیر خارجه عمان به تهران می‌تواند دربردارنده دو پیام ترغیب و تشویق به مذاکره یا تهدید از سوی غرب باشد. با توجه به سابقه میانجی‌گری سلطان‌نشین عمان که اوج آن مذاکرات منتج به گفتوگوهای هستهای در سال ۱۳۹۲ بود، محتمل است که این‌بار نیز مسقط حامل پیامی از سوی کشورهای غربی برای تهران باشد که زمینه‌های متقاعدسازی جمهوری اسلامی به بازگشت به میز مذاکره را فراهم کند.
این مساله به‌ویژه با توجه به صدور قطعنامه آژانس علیه ایران امر محتملی است که غرب از تهران خواسته باشد از اقدام متقابل و بحرانی کردن روابط با آژانس خودداری کند. پیش‌تر نیز حسین امیرعبداللهیان اعلام کرده بود که غرب پیام‌هایی را به ایران برای نهایی کردن توافق ارسال کرده است که این پیام‌ها می‌تواند این‌بار در سفر وزیرخارجه عمان منعکس شده باشد.
و دومین گمانه‌زنی از محتوای سفر بدر البوسعیدی به موضوع ارسال پیام تهدید از سوی غرب به جمهوری اسلامی بازمی‌گردد که با توجه به قطعنامه انتقادی که هشدار می‌دهد مسیر پیش رو می‌تواند منجر به بازگشت پرونده ایران از آژانس به شورای امنیت شود، غرب را نسبت به ارسال پیام تهدید به تهران مصمم کرده است. این مساله به‌ویژه با توجه به ذهنیت و ارزیابی غرب از موقعیت کنونی ایران می‌تواند پیام تهدید را همراستا با پیام ترغیب و تشویق به تهران مخابره کند.
