آمریکا با لغو تحریم تسلیحاتی ایران نیز موافقت کرد
چهارضلعی دوئل پادمانی
جنگ سناریوها
خبرگزاری رویترز در گزارشی با استناد به اظهارات منابع مطلع درباره حلوفصل مسائل پادمانی در روند احیای توافق هسته‌‌‌ای، چهار نتیجه احتمالی را برای تلاش‌‌‌های دیپلماتیک ایران و قدرت‌‌‌های غربی در این زمینه متصور شد. به گزارش «ایسنا»، خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره پیشرفت‌‌‌های حاصل‌شده در مسیر احیای توافق هسته‌‌‌ای نوشت، طبق گفته سه‌منبع مطلع، آمریکا و ایران راهی برای رسیدگی به مساله تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در برنامه هسته‌‌‌ای ایران پیدا کرده‌‌‌اند که به دو طرف اجازه می‌دهد فعلا در مذاکرات احیای برجام اعلام پیروزی کنند؛ اما ممکن است حلوفصل نهایی مساله احیای توافق را به تاخیر بیندازد. رویترز نوشت: «تهران به واشنگتن فشار آورده بود تا پیش از آنکه تهران به طور کامل متن پیشنهادی برای احیای توافق هسته‌‌‌ای را اجرایی کند، زیر بار پایان یافتن تحقیقات آژانس درباره ذرات اورانیوم یافتشده در سه‌محل اعلام‌‌‌نشده در ایران برود و آن را بپذیرد. اگرچه، آمریکا و شرکای آن با این موضع مخالفند و استدلالشان این است که تحقیقات آژانس فقط در صورتی پایان می‌‌‌یابد که ایران پاسخی قانع‌کننده به این نهاد مستقر در وین[آژانس] بدهد.» در این گزارش آمده است: «به گفته منابع مطلع، ایران گفته است اگر تحقیقات مختومه اعلام نشود، توافق را اجرایی نخواهد کرد. این موضوع پاسخ به این سوال را که آیا آژانس این تحقیقات را پایان خواهد داد و آیا اگر راضی به این کار نشود، ایران با توافق گسترده‌‌‌تر موافقت خواهد کرد یا نه، به تعویق می‌‌‌اندازد.» این خبرگزاری با پرداختن به ادعاهای یک مقام آمریکایی در این زمینه نوشت: یک مقام آمریکایی که می‌‌‌خواست نامش فاش نشود، گفت «ایران در ابتدا خواستار تعهدی در این زمینه بود که آژانس تحقیقات پادمانی‌‌‌اش را تا تاریخ معینی به پایان برساند.» اگرچه به گفته این مقام آمریکایی، آمریکا و شرکایش این درخواست را رد کردند.گزارش رویترز می‌افزاید: این مقام آمریکایی می‌گوید ایران بعدا گفت اگر مسائل پادمانی تا زمان ازسرگیری اجرای توافق حلوفصل نشوند، حق خود برای انجام ندادن اقدامات لازم در زمینه محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش را که مقرر شده در آن تاریخ انجام شود، محفوظ می‌داند. این مقام آمریکایی مدعی است، اگر تهران تا زمان ازسرگیری اجرای توافق با آژانس همکاری نکند، مقامات ایران با یک انتخاب روبهرو خواهند شد که یا لغو تحریمها به تعویق بیفتد، حتی از آن چشم‌پوشی کنند یا توافق را با وجود در جریان بودن تحقیقات درباره موضوعاتی که مطرح هستند، اجرایی کنند. رویترز در ادامه با اشاره به اینکه «با توجه به خودداری غرب از تعهد نسبت به پایان‌دادن به این تحقیقات در تاریخی معین و پافشاری ایران بر اینکه اگر این تحقیقات در جریان باشد، توافق را به طور کامل اجرایی نخواهد کرد»، نوشت: «به نظر میرسد با چهار نتیجه احتمالی روبهرو خواهیم بود. نخست، ایران نگرانی‌های آژانس را به‌موقع برطرف خواهد کرد و توافق هسته‌‌‌ای سال ۲۰۱۵ احیا میشود. دوم، تهران آژانس را درخصوص نگرانی‌هایش قانع نمی‌‌‌کند و از انجام دادن اقدامات هسته‌‌‌ای برای نهایی کردن توافق خودداری می‌کند و واشنگتن هم از لغو تحریمها که در مرحله نهایی توافق پیشنهادی معین شده، خودداری می‌کند. اگرچه محدودیت‌های هسته‌‌‌ای و لغو تحریمها که در مراحل مقدماتی توافق پیشنهادی معین‌شده، اتفاق می‌‌‌افتد.» در ادامه گزارش این خبرگزاری آمده است: «یک مقام آمریکایی و یک‌مقام ایرانی در این باره گفته‌‌‌اند، «اگرچه این احتمال وجود دارد که بازه‌‌‌های زمانی تعیین‌شده در توافق طولانی‌‌‌تر باشند یا تمدید شوند تا ایران زمان بیشتری برای قانع کردن آژانس داشته باشد.» به گفته این مقام آمریکایی، بندی غیرمرتبط با مساله آژانس در توافق وجود دارد که به ایران و آمریکا اجازه می‌دهد تا تقاضای به تعویق افتادن روز ازسرگیری اجرای توافق را داشته باشند.» بر اساس ادعای این گزارش، «در سناریوی سوم، تهران ممکن است با وجود در جریان بودن تحقیقات آژانس، توافق را اجرایی کند؛ تغییر سیاستی که ممکن است برای مقامات ایران، هضم آن یا ایجاد مقبولیت برای آن در داخل کشور، سخت باشد.» براساس این گزارش، احتمال چهارم می‌‌‌تواند این باشد که فشارهای سیاسی باعث شوند آژانس با وجود رضایت نداشتن از پاسخهای ایران، به تحقیقاتش در ایران پایان دهد؛ اگرچه مقامات آمریکایی می‌‌‌گویند این نهاد را تحت فشار نخواهند گذاشت.
جزئیات پیش‌‌‌نویس احیای برجام
روزنامه صهیونیستی جروزالم پست در گزارشی ادعاهایی را درباره نحوه امضای توافق نهایی در مذاکرات وین و مراحل اجرایی‌شدن آن مطرح کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه یورونیوز، روزنامه صهیونیستی جروزالم پست در تحلیلی به نحوه امضای احیای برجام و مراحل آن که در آستانه سفر دیوید بارنیا، رئیس موساد به واشنگتن منتشر شده، نوشت طرفین حاضر در مذاکرات هسته‌‌‌ای ایران بر سر بیشتر موارد کلی که در پیش‌‌‌نویس ۲۱ژوئیه اتحادیه اروپا آمده است، توافق دارند. جروزالم پست در گزارش خود نوشته متن اتحادیه اروپا پیاده‌سازی توافق را در چهار مرحله طراحی کرده است.
گام اول؛ روز صفر
به گزارش «ایسنا» این روزنامه صهیونیستی، کمیسیون مشترک برجام در «روز صفر»، روز امضای توافق، بدون حضور آمریکا تشکیل میشود و این کشور ۱۶۵روز بعد می‌‌‌تواند به این کمیسیون بپیوندد. در ادامه این گزارش ادعا شده است: قرار است تا آن زمان، ایران و غرب به توافق دیگری برای آزادی زندانیان غربی در ازای آزادسازی منابع مالی ایران دست یابند. براساس گزارش این نشریه، جو بایدن، رئیس‌‌‌جمهور آمریکا در آن روز، سه فرمان اجرایی مربوط به ایران و همچنین تحریم‌‌‌های ثانویه ۱۷بانک را که بیش از ۷میلیارد دلار متعلق به ایران در بانک‌های کره‌جنوبی را آزاد می‌کند، لغو خواهد کرد. این نشریه در ادامه مدعی شد: ایران غنیسازی اورانیوم تا ۶۰درصد را متوقف می‌کند و غنیسازی را به ۲۰درصد کاهش می‌دهد و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می‌دهد تا نظارت بر سایت‌‌‌های هسته‌‌‌ای این کشور را از سر بگیرد. جروزالم پست در ادامه می‌‌‌نویسد: طبق مفاد قانون بازنگری توافق هسته‌‌‌ای ایران، این توافق ظرف پنج روز احتمالا به کنگره آمریکا خواهد رسید. این قانون مستلزم آن است که هرگونه توافقی که تحریم‌‌‌های ایران را لغو می‌کند توسط مجلس نمایندگان و سنا مورد بررسی قرار گیرد و کاخ‌سفید نمی‌‌‌تواند تحریم‌‌‌هایی را که یک فرمان اجرایی نبوده است، به مدت ۳۰ روز لغو کند. اگر کنگره این توافق را رد کند، بایدن می‌‌‌تواند آن را وتو کند؛ مگر در سناریوی بعید که اکثریت دوسوم مخالف وتو، رأی منفی دهند. این روزنامه در ادامه با اشاره به نگرانی‌های «فزاینده» در واشنگتن مبنی بر اینکه روسیه از ایران به عنوان مجرای فرار از تحریم‌‌‌های اعمال‌شده علیه خود استفاده خواهد کرد، نوشته است هنوز احتمال مخالفت اکثریت نمایندگان با توافق وجود دارد. در ادامه این گزارش آمده است: برخی استدلال می‌کنند چون این توافق، بازگشت به برجام است و توافق جدیدی نیست، قانون «بازنگری توافق هسته‌‌‌ای» (اینارا) اعمال نمی‌شود. با این حال، راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در ماه مه در سنا گفت این توافق در چارچوب «اینارا» به کنگره ارائه خواهد شد.
گام دوم؛ روز تایید
این روزنامه درباره گام دوم اجرای توافق نوشت: روز تایید، ۶۰روز پس از روز صفر خواهد بود. شورای امنیت سازمان ملل متحد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از بازگشت به توافق مطلع خواهند شد. براساس ادعای این نشریه اسرائیلی، آمریکا در این مرحله برای فروش ۵۰میلیون بشکه نفت ایران یک‌بار معافیت تحریمی قائل میشود و اجازه می‌دهد مذاکرات تجاری در حوزه انرژی و هوانوردی انجام شود. ایران هم غنیسازی اورانیوم با خلوص بالای ۵درصد را متوقف و یک دوره آماده‌‌‌سازی برای انتقال اطلاعات به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را آغاز می‌کند و به آژانس اجازه می‌دهد نظارت را به طور کامل از سر بگیرد.
گام سوم؛ روز اجرای مجدد
در ادامه این گزارش آمده است دوماه بعد، روز صدوبیستم، «روز اجرای مجدد» خواهد بود و ایران و آمریکا باید به صورت علنی قصد خود را برای ادامه بازگشت به توافق حداقل هفت‌روز پیش از آن تاریخ اعلام کنند. این روزنامه در گزارش خود همچنین نوشته است تهران باید تا روز اجرای مجدد به تعهدات خود در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص تحقیقات جاری‌‌‌اش در مورد اورانیوم غنی‌‌‌شده یافتشده در سایت‌‌‌های هسته‌‌‌ای اعلام‌‌‌نشده در ایران عمل کند. این به آن معناست که ایران در مورد منبع آن اورانیوم پاسخ معتبری به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد داد و آژانس نیز به نوبه خود کاوشگرها را خواهد بست. براساس ادعای این نشریه، ایران همچنین تمام مراحل موردنیاز توافق، از جمله کاهش غنیسازی اورانیوم به ۶۷/ ۳درصد، کاهش ذخایر خود، مهر و موم کردن و انتقال سانتریفیوژها و... را تکمیل خواهد کرد و به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه می‌دهد نظارت را به طور کامل از سر بگیرد. آمریکا هم همه تحریم‌‌‌های ثانویه علیه ایران و نام‌‌‌های تروریستی مورد توافق به‌جز سپاه پاسداران را حذف می‌کند و به شرکت‌ها توضیح می‌دهد لغو تحریمها به چه معناست.
گام چهارم؛ روز تکمیل
جروزالم پست در این گزارش در مورد «روز تکمیل» در روز صدوشصت‌وپنجم نوشت در این روز تمام محدودیت‌های هسته‌‌‌ای و لغو تحریمها اجرایی میشود. آمریکا تحریم تسلیحات متعارف ایران را لغو کرده و اجازه تجارت بیشتر بین کشورها را می‌دهد. ایران هم زیرساخت‌‌‌های غنیسازی باقی‌‌‌مانده را حذف می‌کند. در این گزارش همچنین ادعا شده در سال‌های آینده، «بندهای غروب آفتاب» اولیه برجام طبق قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد بدون تمدید اجرایی خواهند شد. این نشریه در ادامه گزارش خود نوشته است: در سال ۲۰۲۴، محدودیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته منقضی می‌‌‌شوند و در سال ۲۰۲۵ مکانیزم «تحریم‌‌‌های اسنپ‌‌‌بک» که تمامی تحریم‌‌‌های ایران را در صورت نقض توافق بازمی‌‌‌گرداند، منقضی میشود. در سال ۲۰۲۶، محدودیت‌های استفاده از سانتریفیوژها، از جمله سانتریفیوژهای پیشرفته به‌تدریج تا سال ۲۰۲۸ به پایان میرسد. در سال ۲۰۳۰، قرارداد ایران بدون محدودیت در غنیسازی اورانیوم، ذخیره‌‌‌سازی، رآکتورهای آب سنگین یا پلوتونیوم به طور کامل منقضی میشود. جروزالم پست در ادامه گزارش خود به تصمیم تل‌‌‌آویو برای تمرکز تلاش‌‌‌هایش در چند جبهه با وجود توافقی که «به‌ظاهر اجتناب‌‌‌ناپذیر» به نظر میرسد، اشاره کرده است. این نشریه در مورد نخستین گام تل‌‌‌آویو از ادامه گفت‌‌‌وگو با آمریکا و تلاش برای تاثیرگذاری بر مواضع دیگر طرف‌‌‌های غربی در مذاکرات با تاکید بر انگلیس و فرانسه خبر داد. علاوه بر این، براساس گزارش این نشریه صهیونیستی، رژیم اسرائیل تلاش خواهد کرد با به تعویق انداختن یا تضعیف لغو تحریمها، طرفین را متقاعد کند که منافع اقتصادی ایران را کاهش دهند.
