موضع ایران در قبال بحران اوکراین
رئیس‌‌‌جمهور روسیه نیز در این گفت‌‌‌وگوی تلفنی، وضعیت کنونی را «پاسخ مشروع به چند دهه نقض معاهدات امنیتی و تلاش‌‌‌های غرب برای آسیب رساندن به امنیت روسیه» دانست. در پی حمله بامداد روز پنج‌شنبه (پنج اسفند) نیروهای روسیه به اوکراین، این جنگ اکنون وارد سومین روز خود شده و همزمان با ادامه آتش جنگ، سیل واکنش‌‌‌های جهانی به این رویداد همچنان ادامه دارد و فشارهای دیپلماتیک و تهدیدها و تحریم‌های بین‌المللی علیه روسیه درحال افزایش است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌‌جمهوری فدراسیون روسیه دوشنبه ۲۱ فوریه (دوم اسفند) با انتقاد از بی‌‌‌توجهی غرب به نگرانی‌های امنیتی مسکو اعلام کرد که کشورش استقلال جمهوری‌‌‌های خلق دونتسک و لوگانتسک را به رسمیت می‌‌‌شناسد و در کاخ کرملین قراردادهای همکاری و دوستی را با سران این جمهوری‌‌‌ها امضا کرد.
ریشه بحران اوکراین در اقدامات ناتو است
همزمان با این واکنش‌ها، وزیر امور خارجه ایران ریشه بحران اوکراین را اقدامات تحریک‌آمیز ناتو دانست. حسین امیرعبداللهیان در توییتر نوشت: «بحران اوکراین ریشه در اقدامات تحریک‌آمیز ناتو دارد. ما توسل به جنگ را راهحل نمی‌دانیم. برقراری آتش‌بس و تمرکز بر راهحل سیاسی و دموکراتیک یک ضرورت است.» وزیر امور خارجه همچنین در پی تحولات صحنه اوکراین، در تماس تلفنی با سفیر جمهوری اسلامی ایران در کی‌یف ضمن اطلاع یافتن از اوضاع میدانی در اوکراین، از آخرین وضعیت ایرانیان مقیم در آن کشور و همچنین دیپلمات‌های کشورمان و خانواده‌های آنها کسب اطلاع و توصیه‌های لازم در خصوص ایرانیان مقیم، خصوصا دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در اوکراین و ضرورت ارائه خدمات ٢۴ ساعته سفارت به هم میهنان مقیم را مورد تاکید قرار داد. امیرعبداللهیان از ایرانیان مقیم اوکراین خواست ضمن حفظ آرامش، در تماس با سفارت جمهوری اسلامی ایران و توجه به دستورالعملهای صادره از سوی سفارت کشورمان در اوکراین، برای اقامت خود در اماکن امن یا خروج و بازگشت به ایران اقدام کنند.
نگرانی عمیق از تحولات اوکراین
در ادامه سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه با نگرانی عمیق تحولات در اوکراین را پیگیری می‌‌‌کنیم، گفت: جمهوری اسلامی ایران طرفین را به توقف درگیریها و آتش‌بس برای مذاکره فوری به منظور حل و فصل سیاسی بحران دعوت می‌کند. به گزارش خبرگزاری فارس، «سعید خطیبزاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در اظهاراتی ضمن ابراز تأسف از آغاز اقدامات نظامی و شدت گرفتن درگیریها، گفت: جمهوری اسلامی ایران با نگرانی عمیق تحولات در اوکراین را پیگیری می‌کند. متاسفانه ادامه اقدامات تحریک‌آمیز ناتو با محوریت آمریکا منجر به وضعیتی شده است که منطقه اوراسیا در آستانه ورود به یک بحران فراگیر است. خطیبزاده عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران طرفین را به توقف درگیریها و آتش‌بس برای مذاکره فوری به منظور حل و فصل سیاسی بحران دعوت کرده و ضرورت رعایت حقوق بین‌الملل و حقوق بشردوستانه در درگیری‌‌‌های نظامی را مجدانه یادآوری می‌کند.
وضعیت ایرانیان مقیم اوکراین
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره وضعیت ایرانیان مقیم اوکراین نیز بیان کرد: مهم‌ترین ماموریت فعلی وزارت امور خارجه رسیدگی کامل و عاجل به وضعیت ایرانیان مقیم اوکراین است که در چارچوب پیش‌بینی‌‌‌های انجام شده با استفاده از همه ظرفیت در جریان است. وی گفت سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوکراین کاملا فعال بوده و مطابق دستورالعملهای قبلی ارسالی به طور ۲۴ ساعته در خدمت دانشجویان و ایرانیان مقیم در این کشور است. خطیبزاده پیش از این در گفت‌‌‌وگویی تلفنی با شبکه خبر اعلام کرد: اطلاعیه سوم وزارت امور خارجه توسط سفارت در اوکراین منتشر شد مبنی بر اینکه همه ایرانیان اوکراین را ترک کنند و در عین حال کانال‌‌‌ها و کریدورهای خروج ایرانیان را فراهم می‌کنند، یک خط ۲۴ ساعته در تهران و یک خط ۲۴ ساعته در داخل سفارت برقرار است. سفیر ما در کی‌یف از میان جمع ایرانیانی که نگران بودند با من تماس گرفت و الحمدالله مشکلی به ما درباره ایرانیان گزارش نشده است. وی یادآور شد: ولی تمام تلاش خود را می‌‌‌کنیم که ایرانیان بتوانند خروج آرام از اوکراین داشته باشند و با هر دو طرف ماجرا در تماس هستیم و تاکید کردیم که وضعیت ایرانیان اولویت اول برای جمهوری اسلامی ایران در این بحران خواهد بود. سخنگوی وزارت خارجه درباره مسیر بازگشت ایرانیان نیز عنوان کرد: طی ۱۰ روز گذشته هیچ کشوری موفق نشده پروازی برای خروج اختصاص بدهد، علت آن هم مشکلاتی است که برای انجام این کار وجود داشته است. البته مرزهای اوکراین با کشورهای همسایه و کریدورهایی که به ایرانیان برای خروج پیشنهاد شده، وجود دارد. وزارت امور خارجه در تلاش است اجازه چند پرواز اختصاصی را دریافت کند که ایرانیان را از برخی مناطق اوکراین خارج کند، ولی ما معطل این داستان نخواهیم بود و به صورت میدانی تمامی اقدامات را انجام می‌‌‌دهیم. برای دانشجویان تسهیلات کنسولی در مورد خروج و ممهور کردن گذرنامه‌‌‌های آنها فراهم شده و تقریبا هیچ موضوعی نداریم، به جز اینکه اراده ایرانیان برای خروج شکل بگیرد. سفارت جمهوری اسلامی ایران در کی‌یف نیز به هموطنان ایرانی توصیه کرد از هر امکانی برای خروج از اوکراین استفاده کرده و از نزدیک شدن به مراکز نظامی و حساس اجتناب کنند. خطیبزاده همچنین توضیح داد: با توجه به پیش‌بینی‌‌‌های دقیقی که در وزارت امور خارجه انجام شده بود و تحولاتی که امروز شاهد آن هستیم، از قبل به عنوان محتمل‌‌‌ترین سناریو به اطلاع مراجع و نهادهای ذی‌ربط نیز رسانده شده بود، ستاد بحران سریعا در محل وزارت امور خارجه تشکیل و تلاش شد تا حداکثر هماهنگی‌‌‌ها بین صف و ستاد با هدف مدیریت بهتر اوضاع و در صورت لزوم، تسهیل خروج شهروندان و دانشجویان ایرانی انجام شود.
جنگ راهحل نیست
از سوی دیگر، سخنگوی دولت ایران نیز به تحولات اخیر در شرق اروپا و آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین واکنش نشان داد. علی بهادری جهرمی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «جنگ راهحل نیست، تکیه به آمریکا امنیت‌‌‌آور نیست.»
بحران اوکراین عبرتی پندآموز
دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز دیگر مقامی بود که در توییتی با اشاره به سقوط بازارهای مالی و افزایش قیمت انرژی به دلیل ایجاد بحران در اوکراین، نوشت: بحران اوکراین می‌‌‌تواند عبرتی پندآموز باشد. علی شمخانی عصر پنج‌شنبه در توییتی درباره بحران اوکراین نوشت: سقوط بازارهای مالی و افزایش قابل‌توجه قیمت انرژی به دلیل ایجاد بحران در شرقی‌‌‌ترین بخش از جغرافیای اروپا، نشان داد که بی‌‌‌ثباتی و ناامنی در همه اشکال آن در نیم کره شرقی جهان، آسیب‌‌‌های جدی را متوجه منافع غرب خواهد کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی روز جمعه و در دومین روز درگیریها در اوکراین و بحران در این کشور در توییتی نوشت: هیچ چیز نفرت‌انگیزتر از جنگ نیست، اما وقتی غرب با روش‌های مختلف به دنبال ضربه به امنیت ملی کشورهاست، عملا مسوول مستقیم جنگ‌ها و بحران‌هایی است که با هدف ایستادگی در برابر راهبرد غرب شکل می‌گیرد.
