تحلیل ان‌بی‌سی از پیامدهای اقدام آمریکا علیه سپاه
به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه خبری ان‌بی‌سی، کاخ سفید زمانی که تصمیم گرفت نام سپاه پاسداران ایران را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار دهد به دنبال آن بود که همه چیز را تکان دهد و این اتفاق افتاد. «تروریست‌های آمریکایی در یک بمب‌گذاری کشته شدند.» این عنوانی است که یک رسانه ایرانی برای خبر یک حمله در افغانستان انتخاب کرد که در آن سه نیروی آمریکایی جان خود را از دست دادند. این اتفاق یک روز پس از آن روی داد که دولت ترامپ تصمیم اخیر خود را اعلام کرد و یک تغییر در واژگان از سوی تهران به‌شمار می‌آید. قانون‌گذاران ایران یونیفرم‌های سپاه را به تن کردند و در جلسه روز سه‌شنبه پارلمان شعار مرگ بر آمریکا سر دادند. همچنین پارلمان ایران طرحی دوفوریتی را به تصویب رساند که از کشورها می‌خواهد در صورت بازداشت یک نیروی آمریکایی، آن را برای محاکمه به‌عنوان تروریست به ایران تحویل دهد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز گفت که محبوبیت سپاه با این اقدام آمریکا افزایش یافته و اعضای سپاه پاسداران بیش از هر زمان دیگری در تاریخ در قلب‌های ایرانی‌ها جای دارند.
تصمیم کاخ سفید برای تروریستی اعلام کردن این نیروی نظامی قدرتمند ایران یک سال پس از خروج دولت آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران انجام گرفت. ریچارد نفیو، مسوول پیشین امور ایران در شورای امنیت ملی آمریکا که زمانی عضو تیم مذاکره‌کننده این کشور در مذاکرات هسته‌ای با ایران بود، گفت که اقدام ترامپ علیه سپاه فعالیت‌های نیروهای آمریکایی در منطقه خاورمیانه را به مراتب پیچیده‌تر می‌کند. او افزود: «زمانی که تروریست در نزدیکی شما باشد، با آنها چه می‌کنید؟ در نظام آمریکا اختیاراتی داریم که اجازه اقدام نظامی علیه آنها را می‌دهد. ایرانی‌ها این را می‌دانند. آیا آنها می‌نشینند تا یک نفر به آنها حمله کند؟ یا اینکه خود در وهله اول برای ضربه اقدام می‌کنند؟» نفیو همچنین تاکید کرد: «این یک سناریوی فرضی نیست: نزدیک به دو دهه است که ایران نفوذ خود در افغانستان، عراق، سوریه، لبنان و یمن را افزایش داده است. ایران در این روند مجبور بوده است در مواردی به‌عنوان رقیب و دشمن در نزدیکی نیروهای آمریکایی عملیات انجام دهد، اما گاهی هم این‌طور نبوده است. این اقدام علیه سپاه مسائلی حقوقی نیز ایجاد می‌کند.»
این مقام پیشین آمریکایی ادامه داد: «اگر ما یکی از نیروهای سپاه را در سوریه یا عراق در دستگیر کنیم با او چه می‌کنیم؟ آیا او را به ایران تحویل می‌دهیم؟ آنها تروریست هستند! و ایرانی‌ها در صورت دستگیری تروریست‌های آمریکایی در خلیج‌فارس چه می‌کنند؟ همان‌طور که در ژانویه ۲۰۱۶ نیز چنین کردند.»
ان‌بی‌سی در ادامه گزارش داد: «رئیس‌جمهور ترامپ این تصمیم خود را بی‌سابقه توصیف کرد و در آستانه انتخابات اسرائیل، بنیامین نتانیاهو (نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی) در پیامی به‌طور شخصی از ترامپ قدردانی کرد. عربستان نیز از آمریکا تشکر کرد.»
ایلهان گولدنبرگ، سرپرست بخش خاورمیانه در اندیشکده «امنیت جدید آمریکایی» در این‌باره گفت: «اما تروریستی خواندن سپاه هرگونه احتمال موافقت ایران با خواسته‌های آمریکا را غیرممکن‌تر کرده است. با خروج از توافق هسته‌ای نیز سازوکار آمریکا برای رسیدگی به رفتار ایران دیگر در دسترس نیست.»
او یادآور شد: «ما تمام اعتماد (ایجاد شده) را نابود کردیم. شما می‌توانستید درباره موشک‌های بالستیک مذاکره کنید. شما می‌توانستید درباره رفتار منطقه‌ای (ایران) مذاکره کنید. شما می‌توانستید درباره توافقات بیشتر هسته‌ای در آینده مذاکره کنید.»
منتقدان و حامیان توافق هسته‌ای هر دو بر این باورند که اقدام اخیر علیه سپاه هرگونه تلاش رئیس‌جمهور آینده آمریکا برای بازگشت به توافق هسته‌ای را پیچیده می‌کند. بسیاری از نامزدهای دموکرات انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا اعلام کرده‌اند که مایلند آمریکا را به توافق هسته‌ای بازگردانند. در همین راستا کمیته ملی حزب دموکرات با تصویب قطعنامه‌ای اعلام کرد که از بازگشت به این توافق حمایت می‌کند.
توضیحات یک حقوقدان
از سوی دیگر یک حقوقدان ایرانی درباره اقدام آمریکا علیه سپاه پاسداران گفت: «اقدام آمریکا علیه سپاه مغایر منشور سازمان ملل و تمامی اصول و تعهدات بین‌المللی است و ایران باید برای محکوم کردن اقدام آمریکا از قابلیت و ظرفیت حقوق بین‌الملل استفاده کند.» یوسف مولایی در گفت‌وگو با «ایسنا» درباره اینکه حقوق بین‌المللی چه نظر و دیدگاهی نسبت به اقدام آمریکا علیه سپاه دارد، گفت: «حقوق بین‌الملل برای هر مساله‌ای پاسخی ندارد، با توجه به اینکه چنین اقدامی برای نخستین بار است که رخ داده هنوز رویه بین‌المللی برای آن ایجاد نشده است که از نظر حقوقی چگونه می‌توان با آن برخورد کرد.» او تصریح کرد: «چنین مواردی به موضع‌گیری دولت‌های تاثیرگذار در جامعه بین‌المللی هم بستگی دارد، اما تا به امروز اگر خواسته باشیم از کلیات حقوق بین‌الملل استنباط کنیم، هیچ اقدام مشابهی صورت نگرفته است، از سوی دیگر دولت‌ها مجاز هستند در چارچوب صلاحیت خود هر اقدامی را انجام دهند، از جمله اینکه اعلام کنند کدام جریان، گروه یا نیروی نظامی از نظر آنها واجد تعریف تروریست است.» این استاد حقوق بین‌الملل تاکید کرد: «خلأ عمده حقوق بین‌الملل هم این است که تروریسم را تعریف نکرده، بنابراین دست دولت‌ها تاحدودی باز است. از طرف دیگر اگر ایران، این موضوع را خلاف حقوق بین‌الملل میداند که حتما میداند، این ایران است که باید برای محکوم کردن اقدام آمریکا از قابلیت و ظرفیت حقوق بین‌الملل استفاده کند.» مولایی افزود: «در غیر این صورت هر دولتی در چارچوب صلاحیت‌های خود می‌تواند اقداماتی را انجام دهد، بنابراین مغایر بودن را کشوری که زیان دیده باید اعلام کرده و برایش اقدام کند و گرنه حقوق بین‌الملل به خودی خود تعریفی ندارد.»
او درباره اینکه در صورت پیگیری کدام مرجع، صلاحیت رسیدگی به این قبیل اقدامات را دارد، اظهار کرد: «درحال‌حاضر دو مرجع رسیدگی وجود دارد، یکی شورای امنیت سازمان ملل است که مرجعی کاملا سیاسی به‌شمار می‌رود، البته ایران در این مورد، اقدامات لازم را انجام داده و نارضایتی خود را به سازمان ملل اعلام کرده‌است، دیگری هم دیوان بین‌المللی دادگستری (دادگاه لاهه) است که صلاحیت دیوان نیز اجباری نیست. در واقع هیچ محکمه‌ای که صلاحیت رسیدگی داشته و دولت‌ها به آن مراجعه کنند در جامعه جهانی و از نظر حقوق بین‌الملل وجود ندارد.»
ارسال نظر