سفر رئیس‌کل: بیژن زنگنه، سه‌شنبه در نشستی خبری گفت: عراق بابت خرید گاز و برق، ۲ میلیارد دلار به ایران بدهکار است اما این کشور به‌دلیل تحریم ایران، بدهی خود را تسویه نمی‌کند. در همین راستا عبدالناصر همتی رئیس‌کل بانک مرکزی سه‌شنبه‌شب به عراق سفر و با رئیس‌کل بانک مرکزی عراق، نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور این کشور دیدار کرد که ماحصل آن، ایجاد یک سازوکار مالی جدید بین دو کشور بود. آن‌طور که همتی اعلام کرده، پیش از این بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای روسیه، ترکیه، هند و چین به راهکارهای مناسب مالی برای مبادلات دست یافته‌ بود. در جلسه‌ای که همتی با علی العلاق، رئیس‌کل بانک مرکزی عراق داشت، مکانیزم پرداخت مالی بین ایران و عراق تعیین شد و جزییات آن به امضای دو طرف رسید.

دستور پرداخت بدهی‌ها: به گفته همتی، این مکانیزم پرداخت، بر پایه حساب‌های یورویی و دیناری است. بانک مرکزی ایران بر این حساب مسلط است و می‌تواند دستور پرداخت دهد. براساس توافقات انجام گرفته، بدهی‌های ناشی از صادرات گاز و برق به عراق براساس دستور پرداخت بانک مرکزی ایران پرداخت یا منتقل می‌شود. ایران از منابع حاصل می‌تواند جهت تسویه برخی خدمات، مانند صدور ویزای اربعین یا واردات برخی کالاها نیز اقدام کند.

 نفع صادرکنندگان ایرانی: اما جلسه ۴ ساعته رئیس‌کل بانک مرکزی ایران و عراق، یک ماحصل دیگر نیز داشت که در مورد نحوه انتقال ارز صادرکنندگان خصوصی ایران بود. براساس توافق انجام شده، صادرکنندگان ایرانی می‌توانند از طریق بانک‌های عراقی فعالیت کنند و در همین راستا نیز بانک‌های ایرانی می‌توانند در بانک‌های عراقی حساب دیناری داشته باشند. علاوه‌بر این همتی خبر داد که شرکت‌های عراقی هم می‌توانند در بانک‌های ایرانی حساب افتتاح کنند و مبادلات خود را با دینار انجام دهند.

پیشنهاد تاسیس بانک عراقی در ایران: از نکات دیگر سفر همتی به عراق، پیشنهاد تاسیس یک شعبه عراقی در ایران بود. رئیس بانک الرشید عراق با ارائه پیشنهاد تاسیس یک شعبه این بانک در ایران گفت: «بر اساس چارچوب بانک مرکزی عراق آماده همکاری با شرکت‌های مالی ایرانی هستیم، در همین راستا نیز درخواست تاسیس یک شعبه در ایران را داریم که در صورت موافقت، این موضوع نقش مهمی در تبادلات تجاری دو کشور خواهد داشت.» همتی در پاسخ به رئیس بانک الرشید در خصوص تاسیس شعبه در ایران، از این موضوع استقبال و موافقت بانک مرکزی ایران با این خواسته را اعلام کرد.

پشتیبان سیاسی توافق انجام شده: دیدار مهم دیگر همتی در این سفر، با نخست‌وزیر عراق بود. عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق در این جلسه حمایت خود از توافق بانکی دو طرف را اعلام و از رئیس بانک مرکزی عراق، درخواست پیگیری و اجرای سریع این توافق را کرد. عبدالمهدی گفت: «از تلاش برای حل مشکلات و اجرایی شدن توافق‌های صورت‌گرفته میان بانک‌های مرکزی ایران و عراق حمایت می‌کنم و از بانک مرکزی عراق خواسته‌ام مساعدت‌های لازم را انجام دهد.» نخست وزیر عراق تاکید کرد: «عراق هرگز جزو سیستم تحریم علیه ایران نبوده و نیست و دولت آن کشور مخالف وارد آمدن آسیب و ضرری به ایران است؛ ضمن اینکه در شرایط تحریم به ایران کمک خواهیم کرد و تمام امکانات خود را برای حمایت از ایران به کار می‌بندیم.» این سخنان و تعهد سیاسی داده شده از سوی مقامات عالی‌رتبه عراقی، می‌تواند امید به حل مشکلات تجاری و نقل‌و انتقالات مالی با عراق را افزایش دهد.

اخبار مرتبط