خشم آمریکا و اسرائیل از اروپا

همزمان وزیر خارجه ایران در رابطه با بسته ۱۸ میلیون یورویی اتحادیه اروپا گفت که این بسته مابه‌ازای برجام نیست و ایران همچنان منتظر اقدامات اروپا است.  بنابر اعلام سایت کمیسیون اروپا، این بسته اولین بخش از بسته حمایتی ۵۰ میلیون یورویی اروپا در حمایت از ایران است که به‌عنوان بخشی از همکاری‌های دو طرف پس از توافق برجام صورت می‌گیرد. برایان هوک همچنین در بیانیه‌ای از بروکسل خواست به واشنگتن در پایان دادن به «تهدید ایران نسبت به ثبات جهانی» کمک کند.

هوک در این بیانیه در اظهاراتی بی‌پایه و اساس مدعی شده است: «مردم ایران به دلیل فساد، سوءمدیریت و سرمایه‌گذاری دولت این کشور در زمینه‌های تروریسم و مناقشات خارجی تحت‌فشار جدی اقتصادی هستند و آمریکا و اتحادیه اروپا باید با هم همکاری کنند تا راه‌حل‌هایی ماندگار برای حمایت از مردم ایران و پایان دادن به تهدیدهای حکومت نسبت به ثبات منطقه‌ای و جهانی پیدا کنند.» هوک، ضمن تکرار ادعاهای واهی خود، اضافه کرده‌است که تخصیص این پول مانع از آن خواهد شد که تهران در سیاست‌هایش «تغییرات محسوس» ایجاد کند. برایان هوک مسوولیت «گروه اقدام ایران» در وزارت‌خارجه آمریکا را بر عهده دارد. وظیفه اصلی این گروه هماهنگ‌کردن همه اقدامات و تصمیمات ایالات‌متحده در قبال ایران است. پیش از اظهارات برایان هوک در مورد بسته حمایتی اروپا، شماری از اعضای کنگره آمریکا هم از دولت این کشور خواستند که ایران را از نظام مالی سوئیفت اخراج کند. مرکز سوئیفت، یا «انجمن جهانی ارتباطات میان‌بانکی»، در بلژیک مستقر است ولی در هیات‌مدیره آن مدیرانی از بانک‌های آمریکایی و نهادهای دولت فدرال ایالات‌متحده عضویت دارند. این حضور به دولت آمریکا امکان می‌دهد علیه ایران عمل کند. پیش‌تر هایکو ماس، وزیرخارجه آلمان در یادداشتی نوشته بود که اگر اتحادیه اروپا خواستار نجات برجام است، به یک «سیستم پرداخت مستقل از آمریکا» نیاز دارد؛ یعنی یک نظام مالی به‌جز سوئیفت. دسترسی ایران به سوئیفت در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۴ هم قطع شد اما با توافق هسته‌ای دوباره این دسترسی برقرار شد. کشورهای اروپایی و دیگر طرفین توافق هسته‌ای ایران، مخالف اقدام دونالد ترامپ در خروج آمریکا از برجام و برقراری مجدد تحریم‌ها علیه ایران هستند. مرحله اول این تحریم‌ها که مبادلات دلاری و ریالی، خرید و فروش طلا و فلزات گرانبها و صنایع خودروسازی ایران از جمله موارد آن است، از پانزدهم مرداد آغاز شده‌است. مرحله دوم تحریم‌ها، شامل تحریم‌های نفتی و ارتباطات بانکی با ایران، قرار است از ٤ نوامبر (١٣ آبان) اجرایی می‌شود. به‌نظر می‌‌رسد که اکنون شکاف‌ها بین بروکسل و واشنگتن بر سر مساله ایران و برجام به شدت تشدید شده است.

انتقاد تل‌آویو از بروکسل

در همین زمینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در ادعاهایی خصمانه و مغرضانه این اقدام اتحادیه اروپا را «دادن سم به ملت ایران» و «کاری نادرست» دانست و این اتحادیه را سرزنش کرد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، بلافاصله از حمایت‌های مالی اتحادیه اروپا به ایران انتقاد کرد و کمک اروپا به ایران را اشتباه بزرگ نامید. نتانیاهو هشدار داد که اتحادیه اروپا به دلیل برنامه کمک اقتصادی خود به ایران پشیمان خواهد شد. او خواستار توقف این کمک به ایران شد. نتانیاهو در ادامه ادعاهای خود این پرسش را مطرح کرد که: «پول اضافی به کجا خواهد رفت؟ این پول صرف حل مشکل آب در ایران و رانندگان کامیون‌های این کشور نخواهد شد. این پول صرف موشک‌ها و سپاه پاسداران در ایران، سوریه و سایر مناطق خاورمیانه خواهد شد.»

ظریف: بسته ۱۸ میلیون یورویی اروپا مابه‌ازای برجام نیست

همچنین وزیرخارجه در رابطه با بسته ۱۸ میلیون یورویی اتحادیه اروپا گفت که این بسته مابه‌ازای برجام نیست و ایران همچنان منتظر اقدامات اروپا است. به گزارش خبرگزاری فارس، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه در حاشیه همایش عبور از بحران و توسعه ایران و در جمع خبرنگاران درباره کمک ۱۸ میلیون یورویی اتحادیه اروپا به ایران تاکید کرد: «این بسته‌ای است که دو طرف را کمک می‌کند با یکدیگر ارتباط داشته باشند و ربطی به برجام و فضاسازی‌ها نداشته و ما به ازای برجام نیست.» وی افزود: «اینکه می‌گویند ما به ازای برجام است، حرف بی‌ربطی است. اتحادیه اروپا قرار بود چندین اقدام انجام دهد ا‌ز جمله حفظ فروش نفت ایران و حفظ کانال‌های بانکی که کماکان منتظریم انجام دهند.»

واکنش ایران

پیش‌تر رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، کمک ۱۸ میلیون یورویی اتحادیه اروپا به ایران را «اقدامی مثبت، اما ضعیف» خواند. به گزارش خبرگزاری خانه ملت، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه تاکید کرد: «اتحادیه اروپا رقم ناچیزی را برای کمک به ایران درنظر گرفته زیرا جرایم و اقداماتی که آمریکایی‌ها علیه ایران شکل داده‌اند‌، بسیار بیشتر است.» بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت‌خارجه ایران نیز در واکنش به اقدام اروپا گفت که این بودجه «مربوط به همکاری‌های ایران با نهاد اتحادیه اروپایی است و ربطی به بسته اقتصادی مطرح شده اروپا که قرار است در چارچوب برجام و برای مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران ارائه شود، ندارد.» به گفته قاسمی، این بودجه مربوط به حمایت اتحادیه اروپا از پروژه‌هایی است که در توافق قبلی طرفین در ۱۶ آوریل ۲۰۱۶ (۲۸ فروردین ۹۵)پیش‌بینی شده است.» این درحالی است که با بازگشت تحریم‌های آمریکا اکثر شرکت‌های بزرگ اروپایی همکاری با ایران را متوقف کردند.

بسته حمایتی چیست؟

کمیسیون روز پنج‌شنبه (۲۳ اوت) تصویب کرد یک بسته حمایت مالی ۱۸ میلیون یورویی را به ایران اختصاص دهد. به گزارش عصر ایران به نقل از یورونیوز اتحادیه اروپا می‌گوید این ۱۸ میلیون یورو بخش نخست بسته حمایتی ۵۰ میلیون یورویی است که قرار است این نهاد منطقه‌ای به ایران اختصاص دهد. این بسته حمایتی کمیسیون اروپا شامل ۸ میلیون یورو برای حمایت فنی از چالش‌های محیط‌زیستی و ۲ میلیون یورو برای کاهش آسیب‌های اجتماعی مواد مخدر به ایران تخصیص داده می‌شود. فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این‌خصوص می‌گوید: «اتحادیه اروپا می‌خواهد با این اقدامات حمایت خود را از مردم ایران و حمایت از توسعه پایدار و صلح‌آمیز آنها نشان دهد. ما در تلاشیم تا با چنین اقداماتی همه طرفین به‌ویژه بخش‌خصوصی را به مشارکت بیشتر تشویق کنیم.» کمیسیون اروپا این اقدام را در جهت افزایش و بهبود وضعیت فعالیت‌های بخش‌خصوصی و به‌ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط ایرانی انجام داده است.

رایزنی واشنگتن-لندن

از دیگر سو مایک پمپئو و جرمی هانت، وزرای خارجه آمریکا و بریتانیا در واشنگتن با یکدیگر دیدار و درباره ایران، یمن و مسائل مختلف گفت‌وگو کردند. به گزارش خبرگزاری فارس، «هدر ناوئرت» در بیانیه‌ای روز چهارشنبه از رایزنی مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا و جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا درباره ایران خبر داد و نوشت: «آنها درباره شماری از مسائل جهان، از جمله تهدیدهای مداوم ناشی از فعالیت‌های خطرناک و بی‌ثبات‌کننده روسیه و رفتارهای مخرب ایران، عملیات مبارزه با داعش و همچنین اوضاع انسانی در یمن رایزنی کردند.» براساس این گزارش، طرفین تعهد خود را به گسترش همکاری‌ها در زمینه مسائل امنیتی و سیاست خارجی ابراز کرده‌اند.  مقام‌های کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا و بریتانیا پیش از این بارها ایران را به «رفتارهای مخرب» در منطقه متهم کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران همواره این ادعاها را رد کرده است. ادعاهای مقام‌های کشورهای غربی درحالی مطرح می‌شود که دولت‌های کشورهای عراق و سوریه بارها نقش ایران در مبارزه با گروه‌های تروریستی را ستوده‌اند. از سوی دیگر، گزارش‌های منتشر شده حاکی است آمریکا و کشورهای غربی به همراه متحدانشان در منطقه از زمان آغاز ناآرامی‌ها در سوریه اصلی‌ترین حامیان شبه‌نظامیان افراطی و برخی از گروه‌های تروریستی فعال در این کشور بوده‌اند.

 

نافرمانی تحریمی در قلب آمریکا