اخبار تحلیل - روزنامه شماره ۶۰۹۱

• عمق فاجعه در تعرفه‌ها یا نظریه‌ها؟

  دنیای اقتصاد: یک اقتصاددان آمریکایی در یادداشتی نظر طرفداران سیاست‌های تعرفه‌ای مبنی بر غیرواقعی و انتزاعی بودن مدل‌های مبانی اقتصاد را تایید کرد و گفت که برخلاف نظر آنها، آثار زیان‌بار تعرفه در این مدل‌ها به درستی نشان داده نمی‌شود و خسارت‌های آن در واقعیت بسیار بیشتر از انتظار است.

• الگوی توسعه ببرهای صنعتی

  دنیای اقتصاد: تجربیات توسعه صنعتی آسیای شرقی اگرچه قاعده نیست و یک استثنا است، با این حال می‌توان از آن درس‌هایی برای تدوین سیاست‌های صنعتی بومی گرفت. بدون شک اگرچه سیاست‌های صنعتی برای تحولات ساختاری ‌مهم هستند، اما هنوز چالش‌های بسیاری برسر راه اجرای آنها وجود دارد.

• تعرفه صفر چینی

  دنیای اقتصاد: کمیسیون تعرفه گمرکی شورای دولتی چین اعلام کرد، این کشور سیاست تعرفه صفر را بر ۱۰۰درصد محصولات تولیدشده در ۴۳کشور کمتر توسعه‌یافته که با آنها روابط دیپلماتیک دارد، اجرا خواهد کرد. توسعه اقتصادی چین فشارهای رقابتی زیادی در سراسر جهان ایجاد کرده است.

• ناترازی عمیق در اقتصاد برق

  دنیای اقتصاد : یکی از مهم‌ترین ابعاد امنیت انرژی، تنوع در سبد تولید برق است. فقدان برنامه‌ای جامع در تخصیص سهم بهینه هر یک از حامل‌های انرژی در سبد تولید برق کشور منجر به تکیه و تمرکز بیش از حد بر گاز طبیعی برای تولید برق شده است.

• دیپلماسی ظریف «هریس»

  دنیای اقتصاد: موسسه خاورمیانه سیاست‌های خاورمیانه‌ای ترامپ و هریس نامزدهای انتخابات آمریکا را بررسی کرده است. این گزارش بر دو موضوع اصلی متمرکز است که احتمالا بر دستور کار منطقه‌ای دولت بعدی ایالات متحده تسلط پیدا می‌کند؛ دو مساله ایران و مناقشه اسرائیل و فلسطین.

• ضرورت‌های توسعه «اکتشاف»

  حسام مقدم‌علی

  اقتصاد ایران بر اساس دسته‌بندی سطح فناوری به‌کاررفته در محصولات تولیدی بالغ بر ۵۴درصد منبع محور است که عمدتا به منابع زیرزمینی اعم از معادن و نفت و گاز وابسته است. ۴۶درصد از محصولات نیز دارای سطوح فناوری پایین، متوسط و پیشرفته هستند که در بخش پیشرفته سهمی در حدود ۰.۵درصد را به خود اختصاص داده‌اند. در این شرایط، توسعه امر اکتشاف و شناسایی ذخایر جدید همزمان با توسعه فناوری پیشرفته در بلندمدت می‌تواند شرایط توسعه پایداری را در کشور فراهم کند. از سوی دیگر معادن و صنایع وابسته به‌دلیل برخورداری از قابلیت تولید محصولات صادراتی در ارزش افزوده صادراتی کشور سهیم بوده (صادرات در سال۱۴۰۲ بر اساس آمار با رشد وزنی ۳۰درصدی نسبت به سال قبل به میزان ۶۴میلیون تن به ارزش بیش از ۱۳.۷میلیارد دلاررسیده است؛ این اعداد بدون لحاظ کردن سهم نیاز داخل و فروش محصولات در بازار داخلی است) و به‌دلیل تنوع و پراکندگی ذخایر معدنی می‌تواند به برنامه‌های توسعه در اغلب مناطق غیربرخوردار و دورافتاده کشور کمک کند. در کشور با توجه به وجود ۳۵محیط مستعد برای شکل‌گیری ذخایر معدنی که شرایط پیدایش ۸۱نوع ماده معدنی قابل کار را به‌نحوی که بتوان به آنها ذخایر معدنی اطلاق کرد، فراهم است.

• برد نابرابری در نظام بسته

  یک مطالعه جدید از شهرهای آلمانی بین قرن ۱۶ تا ۱۹میلادی نشان می‌دهد که نظام‌های سیاسی بسته به تقویت نابرابری در این شهرها منجر شده است. این پژوهش نتیجه می‌گیرد که نظام سیاسی بسته و نابرابری اقتصادی ضمن تقویت یکدیگر، مانع توسعه اقتصادی می‌شوند.

• رای‌خوانی از بورس‌های آمریکا

  دنیای اقتصاد: بررسی روند تاریخی شاخص S&P۵۰۰ یکی از روش‌های پیشگویی انتخابات آمریکا به حساب می‌آید. سقوط این شاخص بیانگر این است که سرمایه‌گذاران درحال آماده شدن برای عدم قطعیت ناشی از روی کار آمدن یک حزب جدید هستند.

• نقد کارشناسی بودجه ۱۴۰۴

  دنیای اقتصاد: یکی از متغیرهای مهمی که می‌تواند بازارهای مالی را در سال آتی تحت تاثیر قرار دهد، سند بودجه۱۴۰۴ است. بسیاری از سرمایه‌گذاران، با توجه به این سند استراتژی خود را در نحوه چینش و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری تعیین می‌کنند و قصد دارند یک پرتفوی بهینه انتخاب کنند.

• بهار درآمدی بورس

  درآمد مهرماه ۳۸۲نماد تولیدکننده بورسی با رشد ۲۷درصدی نسبت به مهرماه سال قبل، به۳۱۱همت رسید. این میزان نسبت به شهریورماه افزایش ۱۲درصدی را تجربه کرده است. صنایع بورسی طی ۷ماه، بیش از هزار و ۹۰۰همت درآمد داشتند که در مقایسه با سال قبل، ۲۰درصد افزایش را نشان می‌دهد.

• سهم خودرو از سرمایه خارجی

  دنیای اقتصاد: خودروسازی ایران بیش از پنج‌سال است که از لیست سرمایه‌گذاران خارجی، کنار گذاشته شده است. با این حال حضور در کشورهای همسایه به‌عنوان مقصد جدید سرمایه‌گذاران، قابل تامل است. باند خالی سرمایه‌گذاری خارجی خودرویی به‌دلیل تحریم‌های داخلی و خارجی در کشورمان رخ داده است.

• ترجیحات در دکترین «جهان روسی»

  محمد‌حسين باقي

  بعد از حمله‏‏‌ نظامی اسرائیل به برخی مراکز نظامی در ایران در بامداد شنبه ۵آبان ماه ۱۴۰۳، این پرسش در میان افکار عمومی مطرح است که چرا روسیه گامی در حمایت از ایران برنداشت؟ مگر نه این است که گفته می‌شود ایران در جنگ اوکراین در حمایت از روسیه درآمده است؟ مگر نه این است که قرار است «موافقت‏‏‌نامه جامع همکاری‏‏‌های ۲۰‏‏‌ساله بین ایران و روسیه» امضا شود؟ پس چرا روس‏‏‌ها نه‏‏‌تنها اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران را محکوم نکردند بلکه از حمایت تسلیحاتی از ایران هم دریغ کردند؟ در اینجا می‌خواهیم بر اساس یک رویکرد تاریخی، گریزی به تاریخ بزنیم و ببینیم «دکترین»های روسیه در رابطه با «منافع روسیه» و «همسایگان» چه می‌گویند.در این میان مختصات دو دکترین «پریماکوف» و «کاراگانوف» و تاثیر آن بر سیاست خارجی روسیه بررسی می‌شود. بر اساس این دو دکترین، خواننده درخواهد یافت که نگاه روسیه به «منافع» خود و «همسایگان» دور و نزدیکش چیست.

• نقش طلای سیاه در بودجه

  دنیای اقتصاد: در لایحه بودجه ۱۴۰۴، حجم صادرات نفت‌خام و میعانات گازی ۱.۳ میلیون بشکه در روز با قیمت هر بشکه ۶۳ دلار است و سهم دولت از محل صادرات نفت ۵۰۹هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. اما چه سناریوهای جایگزین و محتملی، امکان دارد که در بودجه سال آینده رخ دهد؟

• فرار میلیاردرها از چین

  دنیای اقتصاد: براساس آمارهای منتشرشده تعداد میلیاردرهای چینی در سه سال گذشته ۳۶درصد کاهش یافته است. در این میان، افول صنعت مسکن و مستغلات و سختگیری چین در قبال برخی کسب‌وکارهای های‌تک، مهم‌ترین عوامل کاهش تعداد میلیاردرهای چینی محسوب می‌شوند.

• بورس در دو جبهه

  دنیای اقتصاد: بورس در سه‌روز اخیر با رشد بیش از ۴درصدی تاحدودی افت هفته قبل را جبران کرد. شاخص بورس در حالی به سرعت کانال ۲میلیون واحد را پس گرفت که در فضای مثبت این روزهای بازار سهام، «دوگانه صعود و نزول» سناریوهای مختلفی را روی میز معامله‌گران قرار داده است.

• تهدید قراردادی رشد اقتصادی

  دنیای اقتصاد: سرمایه‌گذاری‌ و تداوم آن امری‌ ضروری‌ برای‌ حفظ‌ روند بلندمدت رشد اقتصادی‌ است‌. شواهد نشان می‌دهد به‌ویژه در دهه‌١٣٩٠ شمسی‌ سرمایه‌گذاری‌ صنعتی‌ در ایران کاهش‌ معناداری‌ یافته که یکی از دلایل مهم آن تهدید و عدم تضمین اجرای قراردادهای بلندمدت است.

• تعادل در انتظارات تورمی؟

  دنیای اقتصاد: آمارهای اعلامی بانک مرکزی از جزئیات پولی کشور نشان می‌دهد رشد نقطه به نقطه «پول» که در فروردین ماه امسال به کف ۷۵ماهه رسیده بود، در ماه‌های اولیه امسال افزایش یافته است. البته این متغیر سنجش انتظارات تورمی در تابستان امسال روند با ثباتی را طی کرده است.

• چوب قیمت‌گذاری برسر نوآوری

  دنیای اقتصاد : یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که قیمت‌گذاری‌‌های جدید در صنعت تجهیزات پزشکی در آمریکا موجب شده است نوآوری در این صنعت افت قابل توجهی را تجربه کند. بر این اساس، به دنبال سیاست جدید هزینه‌های تحقیق و توسعه، تعداد اختراعات جدید و کیفیت محصولات به‌طور معناداری کاهش پیدا کرده است.

• سبک چینی تسخیر بازار

  دنیای اقتصاد : تراز تجاری مثبت ۸۵۷میلیارد دلاری چین نشان از این دارد که این کشور در تسخیر بازارهای جهانی و توسعه صادرات موفق بوده است. سیاست پایین نگه‌داشتن ارزش پول ملی در چین در مقابل دلار یکی از سیاست‏هایی است که به ارتقای حضور این کشور در بازار جهانی منتهی می‌شود.

• توسعه اقتصادی از لنز جغرافیا

  دنیای اقتصاد: درحالی‌که بسیاری از اقتصاددانان به نقش نهاد‌ها در توسعه اشاره می‌کنند، گروهی دیگر از آنها با بررسی ریشه شکل‌گیری نهاد‌ها براساس ویژگی‌های تاریخی و جغرافیایی، سعی دارند علل توسعه‌یافتگی برخی جوامع را توضیح دهند. بر این اساس برخی آداب و رسوم و موقعیت‌های خاص جغرافیایی می‌توانند بر روند توسعه جوامع اثر بگذارند.

• درس بورسی از «میلی»

  دنیای اقتصاد: آرژانتین به‌عنوان کشوری که طی سال‌های اخیر با تورم‌های بالا و حتی سه‌رقمی مواجه بوده است، توانسته با اجرای استراتژی‌های مناسب، بازدهی بورس خود را به‌گونه‌ای تنظیم کند که تورم را پوشش دهد. این تجربه می‌تواند حاوی درس‌های ارزشمندی برای بورس تهران باشد.

• ساکنان جدید تهران قدیم

  دنیای اقتصاد: مناطق پوسیده تهران با «معجون تصمیمات دور و گذشته دولت و شهرداری» محل سکونت اتباع خارجی شده و حجم قابل توجهی از ساکنان اصیل این محله‌های فرسوده به نقاط دیگر شهر مهاجرت کرده‌اند. سیاست‌های دست‌کم یک دهه گذشته در نوسازی بافت‌فرسوده، ۵ نقطه ضعف بزرگ داشته و نتیجه‌اش، «عکس هدف اولیه» بوده است.

• متر اقتصادی P/E

  دنیای اقتصاد: میانگین بلندمدت P/E بازار سهام ایران حدود ۷واحد است. انتظارات تورمی بالا، رشد نرخ بهره و ریسک‏های سیاسی، دلایل پایین‏ ماندن نسبت مذکور است. این در حالی است که P/E در نیوزیلند، هند و آمریکا به‌دلیل رشد اقتصادی بالا و تورم پایین، بیش از ۲۰واحد است.

• سیگنال تابستانی تورم تولیدکننده

  دنیای اقتصاد: افزایش ماهانه و نقطه به نقطه تورم تولیدکننده در مردادماه نشان از این دارد که صنایع و بخش‌های تولیدی در فصل تابستان به احتمال بالا در نتیجه شوک‌های سمت عرضه با افزایش قیمت مواد اولیه مواجه بودند؛ هرچند بر مبنای برخی شاخص‏ها تقاضای مواد اولیه نیز افزایشی بوده است.

• نگاه اتریشی به نهادگرایی نو

  کسب نوبل اقتصاد سال۲۰۲۴ از سوی اقتصاددانان «نونهادگرا» بار دیگر ایده آنها را در کانون توجهات قرار داده است. به همین مناسبت، «دنیای‌اقتصاد» یکی از نگاه‌های انتقادی به این نحله را مورد بررسی قرار داده و به تشریح نکاتی درباره نهادگرایی پرداخته است.

• مشق بودجه از کشور همسایه

  دنیای اقتصاد: ترکیه با ترکیب بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد و بودجه‌ریزی مبتنی بر برنامه‌، همراه با انتشار برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت‌ و بلندمدت، نظام بودجه‌ریزی خود را اجرا می‌کند که می‌تواند مورد توجه اقتصاد ما باشد. همزمان گزارش می‌شود که اقتصاد ترکیه در ماه‌های اخیر در مسیر ترمیم قدم گذاشته است.

• خطای بنگاه بزرگ

  دنیای اقتصاد: یکی از مسائلی که صنعت ایران با آن درگیر است، این است که بنگاه‌های بزرگ همان بنگاه‌های کوچکی نیستند که بزرگ شده و مسیر رشد طبیعی خودشان را طی کرده باشند و توجه به این نکته نیز ضروری است که رابطه بهره‏وری و اندازه بنگاه برعکس است.

• سیاست‌زدگی تامین برق

  دنیای اقتصاد : در هند برق کالایی عمومی است با این حال برای برخی عمومی و برای برخی عمومی‌تر است. سیاستمداران در هند با دستکاری گزارش‌های مصرف واقعی برق به‌طور غیرمستقیم به رای‏دهندگان خود یارانه می‌دهند و این یارانه باعث خسارت رفاهی گسترده‏ای شده است.

• پارادایم‌شیفت صنعتی آرژانتین

  دنیای اقتصاد: آرژانتین برای تشویق سرمایه‏گذاری خارجی بزرگ‌مقیاس طیفی از سیاست‏های صنعتی به‌صورت معافیت مالیاتی بر سود تقسیمی و سیاست ارزی به شکل قوانین ویژه درباره درآمد صادراتی ارز خارجی ارائه کرده است که می‏تواند یک پارادایم‌شیفت در دولت خاویر میلی محسوب شود.

• راز سرمایه‌ مدنی جنگ‌‌ها

  دنیای اقتصاد: درحالی‌که گرامیداشت کشته‌شدگان جنگ یکی از اقدامات رایج برای یادکردن از فداکاری آنهاست، یک مطالعه جدید درباره بریتانیا نشان می‌دهد که این کار می‌تواند با تقویت روحیه فداکاری و «سرمایه مدنی» در نسل‌های بعدی، مشارکت شهروندان در جنگ‌های بعدی را افزایش دهد.

• پاداش‌تراکم به جای تراکم‌فروشی

  دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری: فساد در صدور جواز ساختمانی با تراکم‌فروشی، بدون آنکه «خواسته سازنده» سرکوب شود، می‌تواند یک‌بار برای همیشه پایان یابد. الگوی آمریکایی در تنظیم بازار جواز ساختمانی، «حق انتقال توسعه» نام دارد که تهدید «محدودیت ارتفاعی ساخت‌وساز» در محله‌هایی از شهر را به «فرصت پاداش تراکم» تبدیل می‌کند.

• واکنش بورس‌ها به تروریسم

  دنیای اقتصاد: مطالعه رفتار بورس‌های جهانی در مواجهه با تروریسم نشان‌دهنده تعدیل رفتار سهامداران بازارهای مالی است. اما بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» چنین الگویی را در میان سهامداران تهران نشان نمی‌دهد. ضعف ساختاری اقتصاد ایران و عمق کم بازار سهام در کنار سوءمدیریت از مهم ترین دلایل این اتفاق هستند.

• معجزه درهای باز اقتصاد

  تجربه هند از سیاست‌های حمایتی از تولیدکنندگان، همچون جایگزینی واردات و طرف تقاضا مانند بازتوزیع، نشان داده است که این سیاست‌ها کشور را نابرابرتر و فقیرتر کرده است. «کوچک زیبا نیست»، گزاره‌ای است که به خوبی صنایع ناکارآمد و کوچک‌مقیاس هند را توضیح می‌دهد.

• یک بام و دو هوا در تامین برنج

  دنیای اقتصاد : بخش بزرگی از جامعه با توجه به قدرت خرید کم و ذائقه مصرف، به سمت مصرف برنج وارداتی گرایش دارد و این پارادایم باید در برآورد نیاز کشور به این نوع برنج اقتصادی و متعاقب آن در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی تامین آن لحاظ شود.

• تله سوددهی خودروسازی‌

  دنیای اقتصاد: اگرچه سال‌هاست زیان‌دهی خودروسازان به‌عنوان مهم‌ترین چالش این صنعت ایفای نقش کرده و این موضوع در محوریت تصمیم‌گیری‌ها قرار گرفته، با این حال مدتی است ادبیات حاکم بر صنعت خودرو تغییر کرده است و زمزمه‌هایی مبنی بر سودده بودن خودروسازی‌ها شنیده می‌شود.

• نیمه‌پنهان رشد اقتصادی

  دنیای اقتصاد: آموزه‌های دینی به‌واسطه تاثیر بر ترجیحات فردی، هنجارهای اجتماعی و نهادهای اقتصادی می‌تواند بر رشد اقتصادی تاثیر بگذارد. یک مطالعه جدید با مرور بخش‌های مختلف ادبیات این حوزه، نحوه اثرگذاری دین بر عوامل مهم تاثیرگذار بر رشد اقتصادی را بررسی کرده است.

• تلفات اسرائیل در مرز لبنان

  دنیای اقتصاد: رسانه‌های صهیونیستی از کشته شدن ۴سرباز و زخمی شدن ۳۵تن دیگر در کمین رزمندگان حزب‌الله در نزدیکی شهر عُدیسه خبر می‌دهند. این در واقع اولین درگیری «رودررو» میان طرفین از زمان ادعای حمله زمینی اسرائیل در روز سه‌شنبه بود.

• چشم‌انداز نیمسال دوم خودرو

  دنیای اقتصاد: نیمسال نخست در حالی با روند نزولی تولید خودرو، نوسان قیمت در بازار و بهبود سرعت واردات به پایان رسید که پیش‌بینی‌ها از روند رو به بهبود تولید و تداوم سرعت ورود خارجی‌ها در نیمسال دوم حکایت دارد. این در شرایطی است که به‌دلیل انتظارات تورمی و نوسان نرخ ارز چشم‌اندازی برای ثبات یا کاهش قیمت‌ها در بازار دیده نمی‌شود.

• رمزگشایی از التیام صنایع بورس

  با انتشار گزارش‌های عملکرد شهریورماه صنایع، پرونده بورس در نیمه اول سال بسته شد. در ۶ماه اول سال درآمد بازار با رشد ۱۹درصدی نسبت به سال قبل به هزار و ۶۰۰همت رسید. صنایع بورسی در این مدت رشد دلاری ۴درصدی درآمد را تجربه کردند.

• فراز و فرود جدی‌ترین برنامه

  دنیای اقتصاد : برنامه پنج‌ساله سوم توسعه به‌عنوان جدی‌ترین برنامه پس از انقلاب، با واقع‌بینی بیشتری در اهداف، با فاصله‌ای نسبت به دیگر برنامه‌ها، موفق اعلام شد. با این همه بررسی جزئی‌تر اهداف این برنامه، فراز و فرودی در رسیدن به اهداف را نشان می‌دهد.

• بسته چینی حمایت بورسی

  دنیای‌اقتصاد : بورس چین هفته گذشته در واکنش به بسته محرک اقتصادی دولت، صعودی رویایی را تجربه کرد. رصد نتایج ابتکارات پکن برای نجات بازارهای مالی، به‌ویژه استفاده از اهرم اعتباردهی، می‏تواند برای بورس تهران که مدت‌هاست درگیر رکود و روند منفی است، حاوی درس‏های آموزنده‏ای باشد.

• بهترین مالیات برای دولت

  دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‏ الملل: عواملی مانند پیرشدن جمعیت و نیاز به افزایش پرداخت‌های حمایتی در کشورهای ثروتمند، بزرگ‌تر شدن دولت‌ها را اجتناب‌ناپذیر کرده است. درحالی‌که این کشورها به سیاست‌هایی همچون استقراض بیشتر و اعمال مالیات‌های مضر برای فعالیت‌های اقتصادی روی آورده‌اند، توصیه اکونومیست افزایش مالیات ارزش افزوده است.

• درس معدنی از حادثه طبس

  دنیای اقتصاد: در پی حادثه دردناک انفجار در یکی از معادن زغال سنگ کشور مشخص شد که توانمندی‌های فنی و اقتصادی صنعت معدن ایران با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. حاشیه سود پایین معادن زغال سنگ، انگیزه و توان مالی برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پیشرفته ایمنی را کاهش داده است.

• پارادوکس استاندار تشریفاتی

  استاندار به عنوان عالی‌ترین نماینده دولت در هر استان، نقشی بارز در توسعه اقتصادی و حل مسائل عمومی دارد. با این حال این سمت اجرایی به واسطه سیستم اداری از بالا به پایین جنبه تزئینی پیدا کرده است.

• نگاه کوچک به بنگاه‌های کوچک

  دنیای اقتصاد: صنایع کوچک و متوسط ما در حوزه صادرات ضعیف هستند، بخش بزرگی از این کاستی از آنجا نشأت می‌گیرد که صادرات ایران غیرمتنوع است. بی‌توجهی سیاستگذار به تنوع‌بخشی به سبد صادراتی و تولید محصولات متنوع متناسب با نیاز بازارهای جهانی، این ضعف را تشدید کرده است.

• دو چالش اساسی کشاورزی

  دنیای اقتصاد: تغییر اقلیم به‌شدت بر الگوهای بارندگی و دما اثرگذار است و تغییر در الگوهای جوی منجر به وقوع و تشدید پدیده‌های حدی اقلیمی مهم از جمله خشکسالی و سیلاب‌های ناگهانی و دیگر رویدادهای حدی در منطقه می‌شود که این امر به صادرات کشاورزی ایران آسیب رسانده است.

• شلختگی در سیاستگذاری خودرو

  دنیای اقتصاد: مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به الزامات ورود ایران و نقش‌آفرینی در زنجیره بین‌المللی خودروهای برقی پرداخت. در گزارش مذکور توسعه برقی‌ها به بلوغ در فناوری و سرمایه‌گذاری زیرساختی منوط شده است. بازوی پژوهشی مجلس پیش‌بینی کرده است که تا ۱۰سال آینده احتمال توسعه در این زمینه ضعیف خواهد بود.

• هایک در عصر رفتارگرایی

  دنیای اقتصاد: هایک معتقد بود عقلانیت اقتصادی نه در ذهن افراد که در فرآیندی اجتماعی و از طریق نظام قیمت‏ها شکل می‏گیرد که «نظمی خودجوش» را شکل می‌دهد و در مقابل «معماری انتخاب» رفتارگران قرار می‏گیرد. با این همه آیا اتریشی‏ها و رفتاری‏ها نقاط اشتراکی هم دارند؟

• توافق روی میز ایران و غرب؟

  دنیای اقتصاد: ایران و اروپا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل شانس دیپلماسی را با نزدیک شدن به انتخابات آمریکا به محک آزمون می‌گذارند. یک دیپلمات اروپایی گفت: «ما به دنبال کمتر در برابر کمتر هستیم. اگر مذاکرات از سر گرفته شود، این یک معامله خواهد بود و نه یک تحول.»

• کارنامه ۵۰ ساله حمایت‌گرایی

  دنیای اقتصاد : درحالی‌که حمایت‌گرایی به یک سیاست اقتصادی محبوب میان هر دو طیف چپ و راست سیاسی تبدیل شده است، مطالعات تاریخی و اقتصادی از نادرستی مدعیان این ایده حکایت دارد. بر این اساس، حمایت‌گرایی نه تنها از سطح رشد اقتصادی می‌کاهد، بلکه با کاهش بهره‌وری همراه می‌شود.

• توسعه از دل مخمصه

  دنیای اقتصاد : با وجود معجزه توسعه صنعتی، ارزیابی محدودیت‏های رشد فراگیر در بنگلادش بر وجود سه عامل حیاتی تاکید دارد. دو مورد از این موارد عرضه ناکافی انرژی و فقدان تنوع اقتصادی در سبد صادراتی است؛ اما سومین محدودیت به حقوق مالکیت ناامن مربوط می‌شود.

• فاکتور بهره در معادله بورس

  دنیای اقتصاد: در همایش سالانه فعالان بورسی با عنوان «چشم‌انداز بازار سرمایه در دولت چهاردهم» نرخ بهره به‌عنوان مهم‌ترین متغیر موثر در معادله بورس، بررسی شد. برآیند نظرات اعضای نشست مذکور نشان می‌دهد که حل مساله نرخ بهره به سادگی نیست و نیازمند همگرایی نهادهای اقتصادی است.

• سیگنال «مذاکرات»؟

  دنیای اقتصاد: فایننشال‌تایمز با تحلیل محتوای اولین کنفرانس خبری رئیس‌جمهور ایران، آن را نشانه‏ای از سیگنال مذاکراتی به غرب در آستانه سفر به نیویورک دانست. این روزنامه آمادگی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای و تکذیب ارسال موشک به روسیه را دو پیام این نشست خبری ارزیابی کرد.

• برد بدون ریسک در بورس

  دنیای اقتصاد: با رشد نرخ بهره، صندوق‌های‏درآمدثابت، به یکی از بهترین ابزارهای بدون‏ریسک تبدیل شده‌اند. طی ۵ماه ابتدایی سال جاری بازدهی۱۰صندوق برتر درآمد ثابت بررسی شده است. برخی از صندوق‌های درآمد ثابت به واسطه ترکیب بهینه دارایی‏ها در سبد سرمایه‏گذاری آنها، بازدهی‏های بالا و تکرارشونده را به ثبت رسانده‌اند.

• ردپای انصارالله تا قلب تل‌آویو

  دنیای اقتصاد: رسانه‌های اسرائیلی روز یکشنبه با اذعان به ناتوانی این رژیم در رهگیری موشک مافوق صوت شلیک‏شده از یمن، از برخورد موشک به منطقه‌ای در نزدیکی تل‌آویو خبر دادند. منابع یمنی تاکید کردند: دشمن اسرائیلی از این پس نباید به سامانه‌های پدافندی خود متکی باشد و به آنها اعتماد کند.

• آیا شاهد تغییر پارادایم حکمرانی هستیم؟

  نیکلا گرجستانی*

  تحولات مهم چند ماه گذشته در سپهر سیاسی ایران موجب طرح این پرسش اساسی می‌شود که آیا کشور شاهد تغییر پارادایم در راهبرد حکمرانی است؟ در بسیاری از محافل روشنفکری و رسانه‌ای سخن از احتمال تغییر ریل در مسیر راهبردی تازه می‌شود. نحوه روی کار آمدن دولت چهاردهم و چیدمان کابینه آقای پزشکیان سبب بحث‌های بسیار تامل‌برانگیز دیگری شده است. بعضی می‌پرسند آیا می‌توان از درون نظام موجود گذار به طرف شکل دیگر از آن را متصور شد؟ در این نوشتار کوشش خواهم کرد این مقوله‌ها را از دیدگاه تحلیلی و نه سیاسی واکاوی کنم. تحلیل خود را در چهار بخش ارائه می‌کنم. نخست، تجربه مختصر گذارهای کامیاب معاصر در جهان. دوم، امروز در سپهر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران چه می‌گذرد؟ سوم، دولت چهاردهم چطور می‌تواند جامعه را در راستای تثبیت تغییر پارادایم مطمئن کند؟ چهارم، نقش نهادهای حکومتی و مدنی در حمایت و همچنین مطالبه‌گری از دولت چهاردهم در مسیر پیش‌رو چیست؟

• روایت ظریف از دیپلماسی دولت

  دنياي اقتصاد: محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور در بازدید از خانه اندیشه‌ورزان، دلیل عدم حضورش در پست معاونت سیاسی دولت چهاردهم را انتخاب شخصی خود عنوان کرد و گفت که من از همان ابتدا انتخاب کردم که در معاونت راهبردی فعالیت کنم تا نقش وزیر خارجه تحت‌الشعاع قرار نگیرد.

• شارژ قیمت‌ها از کانال تقاضا

  دنیای اقتصاد: اقتصاددانان بر سر منشأ تورم جهانی کووید با یکدیگر اختلاف نظر دارند؛ برای مثال گروهی آن را ناشی از عوامل سمت عرضه مانند قیمت انرژی می‌دانند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که عوامل سمت تقاضا نقش غالب را در شکل دادن به تورم پساکووید داشته است.

• ریگان جنگ سرد را نبرد

  منصور بیطرف

  انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که تا هفت هفته دیگر برگزار می‌شود، بحث تازه‌ای را در جامعه نخبگان آمریکا پیش آورده است: چه کسی میراث ریگان را به ارث خواهد برد؟ گمانه‌ای وجود دارد که رونالد ریگان، رئیس‌جمهور آمریکا در دهه۱۹۸۰، باعث فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شد و به این ترتیب جنگ سرد را برد. این گمانه نه تنها در میان مردم و نخبگان آمریکا بلکه در میان نخبگان اکثر نقاط جهان هم مطرح است. به اعتقاد این افراد، ریگان با طرح جنگ ستارگان و برنامه‌های دفاعی که راه انداخت، اتحاد جماهیر شوروی را در مسیر رقابتی قرار داد که بازنده شد و در نهایت از هم فروپاشید. اکنون نمایندگان حزب جمهوری‌خواه از ترامپ می‌خواهند که اگر رئیس‌جمهور شد همین بازی را برای چین به اجرا درآورد. اما آیا واقعا ریگان و سیاست‌های او باعث سقوط اتحاد جماهیر شوروی شد؟

• مسیر بازگشت به FATF

  دنیای اقتصاد: بررسی‌های پژوهشکده پولی و بانکی نشان می‌دهد که ایران برای خروج از لیست سیاهFATF باید با اصلاح قوانین به دنبال تصویب و اجرای دو کنوانسیون‌ پالرمو و مقابله با تامین مالی تروریسم باشد. علاوه بر این، اقداماتی با هدف بهبود شفافیت مالی و مبارزه با پول‌شویی می‌تواند راه‌گشا باشد.

• خودروسازی چینی یا فرانسوی؟

  دنیای اقتصاد: حضور فرانسوی‌ها در بازار خودروی کشور با توقف خطوط تولید محصولات قدیمی خودروسازان داخلی، کمرنگ‌تر از همیشه شده است، حال آنکه سهم چینی‌ها از دهه۹۰ با رشد قابل توجهی همراه بوده است. اکنون این سوال مطرح است که آیا چینی‌ها قرار است پشت فرمان خودروسازی ایران بنشینند؟

• سد فروش خودروسازی‌های مازاد

  دنیای اقتصاد: در شرایطی که برخی از خودروسازان کشور، فروش تعدادی از سایت‌های تولیدی خود در شهرستان‌ها را در دستور کار قرار داده‌اند، این اقدام با مخالفت‌ها و مقاومت از سوی برخی از نمایندگان مجلس و افراد سیاسی روبه‌رو باشد.

• ترازوی بورسی رکود-رونق

  دنیای اقتصاد: ارزش معاملات فاکتوری است که با آن نقدشوندگی بازار و همچنین رونق و رکود حاکم بر یک بازار را می‏سنجند. کاهش و دستکاری متعدد دامنه نوسان در سال جاری به‌دلیل ریسک‏های سیستماتیک و تنش‏های ژئوپلیتیک، یکی از مهم‌ترین مواردی بوده که سبب شده است ارزش معاملات بازار با افت قابل ‌توجهی همراه شود.

• فرمول سیاست حمایتی هنگام رکود

  دنیای اقتصاد : رکود پدیده‏ای است که در آن همه گروه‌ها دچار افت درآمد و متعاقبا افت مصرف خواهند شد؛ اما شدت این اثر، همگن نیست. با سه دسته‌بندی حول انباشت دارایی و بدهی خانوار، می‌توان دید که کدام گروه بیشتر متاثر می‌شود و سیاستگذاری باید معطوف به کدام‌یک باشد.

• بار غیرمجاز ۹ مادرشهر

  دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهرسازی: فشار «تراکم جمعیت» در ۹مادرشهر کشور، بارگذاری جدید ساختمانی در این پهنه‌ها را زیر علامت سوال قرار داده است. یک مطالعه نشان می‌دهد «برنامه‌ریزی تک‌بعدی برای تامین مسکن ۱۰استان»، ریسک‌های ۷گانه زندگی در مجموعه‌های شهری را تشدید می‌کند. لکه‌های این ناهنجاری روی نقشه ایران مرئی شد.

• حکمرانی رونق‌ساز در «صمت»

  برای تحقق اهداف یک حکمرانی توسعه‌خواه در صنعت‌،معدن و تجارت تمرکز بر رفع ضعف زیرساخت‏ها همچون کسری برق، پیش‏بینی‌پذیر کردن اقتصاد و ایجاد اعتماد از طریق شایسته‌گزینی و همین‌طور توسعه بازارهای داخلی و خارجی برای صنایع از طریق صادرات اهمیت بسیاری دارد.

• قطب‌نمای سیاست پولی

  دنیای اقتصاد: نرخ بهره یکی از ابزارهای کلیدی در سیاستگذاری پولی به شمار می‌رود که نقش مهمی در هدایت و تنظیم مسیرهای اقتصادی یک کشور دارد. در ایالات متحده، این ابزار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا که به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، تغییرات نرخ بهره در این کشور تاثیرات گسترده‌ای بر روندهای اقتصادی بین‌المللی دارد. با توجه به تحولات اخیر در اقتصاد آمریکا، پرسش اساسی در محافل اقتصادی این است که آیا شرایط کنونی می‌تواند فدرال رزرو را به سمت کاهش نرخ بهره سوق دهد؟ پاسخ به این پرسش نیازمند تحلیل دقیق چندین شاخص کلیدی اقتصادی است؛ شاخص‌هایی که همواره در کانون توجه فدرال رزرو قرار داشته و نقشی تعیین‌کننده در تصمیم‌گیری‌های این نهاد ایفا می‌کنند.

• انتظار شرکت‌ها از دولت جدید

  دنیای اقتصاد: در حاشیه نمایشگاه صنعت مالی (بورس، بانک، بیمه) گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» میزبان نشستی با حضور کارشناسان بازار سرمایه و فعالان اقتصادی بود. در این نشست مطالبات عمومی، به‌ویژه مطالبات اهالی بازار سرمایه و اتاق بازرگانی از دولت جدید مطرح شد.

• ۶ باگ مسکن‌دولتی

  دنیای اقتصاد: خانه‌ندارهای سه دهک اول برای رسیدن به «مسکن دولتی» باید بهای سنگین پرداخت کنند؛ به‌طوری که دهک اول ۱.۶برابر درآمد سالانه‌ خود را باید بابت قسط وام بپردازد. هزینه مستاجری اما کمتر از این رقم است. یک پژوهش رسمی درباره «ریزش ۸۵درصد متقاضیان مسکن‌ملی» و غلبه مالکان بر مستاجرها در طرح، ۶ اشکال را شناسایی کرد.

• کاهش «رفاه» با مغلطه «ما»

  درحالی‌که بسیاری از شاخص‌های اقتصادی کلان با ضمیر «ما» تفسیر می‌شود، استفاده غیرانتقادی از این واژه می‌تواند نوع نگاه ما به موضوعات سیاسی را دچار آشفتگی کند. باید توجه داشت که یک ملت از یک مجموعه واحد از منافع تشکیل نشده است.

• تاوان انحصار در صنعت برق

  مدیریت ناکارآمد، نظارت ضعیف و ایجاد انحصار در شبکه تولید و توزیع برق در دو دهه گذشته باعث ایجاد چالش‏های روز افزونی در کشور شده است؛ برای نمونه سپردن مسوولیت تامین برق صنایعی مانند فولاد و مس به خود آنها نشان از سلب مسوولیت اجتماعی دارد.

• آسیب‌شناسی آموزش اقتصاد

  دنیای اقتصاد: اقتصاددانان در نشست نقد و نظر گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» در رابطه با وضعیت آموزش اقتصاد در کشور بر اهمیت فارغ بودن استادان دانشگاه از مشغولیت‌های دولتی در هنگام پذیرفته شدن به‌عنوان عضو هیات علمی تاکید کردند و مداخلات غیرکارشناسی را در جذب هیات‌های علمی مانع عملکرد مناسب دانشگاه‌ها دانستند.

• کسب‌وکار در پیچ‌وخم قوانین

  دنیای اقتصاد: در یک بازه ۱۰ساله در حدود ۱۳هزار قانون یا مقرره در سامانه ملی قوانین و مقررات بارگذاری شده است و نشان از این دارد که بی‌ثباتی، فزونی و خلق‌الساعه بودن قوانین یکی از عوامل مهم ناامنی محیط کسب‌وکار در ایران است.

• بازی انتظار در خاورمیانه

  دنیای‌اقتصاد: نشریه اکونومیست در تحلیلی از چشم‏انداز تنش در خاورمیانه به بازی صبر و انتظار عجیب و غریب بین بازیگران این منطقه پرداخته و دو احتمال آتش‌بس یا آخرالزمان را بررسی کرده است. این نشریه معتقد است در نهایت نتانیاهو و سنوار حرف آخر را می‌زنند.

• آزادی معجزه می‌کند

  دنیای اقتصاد: بسیاری علم اقتصاد را علمی کسل‌کننده و بی‌رحم می‌شناسند. به زعم آنان، اقتصاد علمی است اشباع‌شده از اعداد که در آن هیچ خبری از نوع‌دوستی وجود ندارد؛ اما اقتصاد شاید تنها شاخه‌ای از علوم انسانی است که در آن ترجیحات متفاوت انسان‌ها تحقیر نمی‌شود.

• چشم‌انداز اقتصاد با همتی

  دنیای اقتصاد: عبدالناصر همتی از جمله وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم است که پیش از آغاز به کار، برنامه مدونی را منتشر کرده است. او که اقتصادخوانده و سابقه اجرایی مانند ریاست بانک مرکزی را دارد، چالش‎های اقتصادی کشور را می‌شناسد و در برنامه خود به ارائه راه‌حل‌های کارشناسی پرداخته است.

• جغرافیای رکود تورمی مسکن

  دنیای اقتصاد: نبض سرمایه‌گذاری ساختمانی در استان‌ها به جهش سراسری قیمت مسکن، واکنش‌های متفاوت نشان داد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از میزان تورم مسکن و افت تیراژ تولید مسکن در ۳۱استان در بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ حاکی است، سهم تهران در بازار ساخت‌وساز نصف شده و در برخی استان‌های دارای کلان‌شهر یک تا ۲واحد درصد کاهش یافته است.

• پادزهر ترس بورسی

  دنیای اقتصاد: نوسانات اخیر بازارها در سراسر دنیا چالش‌های زیادی را برای بازیگران بازار، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خرد ایجاد کرده است. «اکونومیست» برای امنیت سبد سرمایه‌گذاری در این شرایط توصیه می‌کند سرمایه‌گذاران، فارغ از هیجانات بازار، پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را به‌صورت ‌فصلی بررسی کنند و مورد بازنگری قرار دهند.

• سد روانی ارزندگی بورس

  دنیای اقتصاد: نسبت P/Eآینده‏نگر بازار به زیر ۵واحد رسید. نسبت مذکور، طی ۵سال اخیر، ۴بار به این سطح رسیده است. اکنون، بازار نسبت به رشد قیمت دلار نیما اطمینان کافی دارد. اگر نرخ بهره زیر ۲۷درصد باشد، P/E به محدوده ۸واحد می‌رسد و رونق برقرار می‌شود.

• تجربه ویتنام از فقر به ثروت

  تا اوایل دهه۱۹۹۰ میلادی ویتنام یکی از فقیرترین کشورهای شرق آسیا به شمار می‌رفت. ویرانی‌های جنگ و اقتصاد دولتی، این کشور را در دام یک بحران اقتصادی فرو برد؛ اما اصلاحات اقتصادی پس از آن، رهایی از فقر را برای مردم ویتنام به ارمغان آورد. «دنیای‌اقتصاد» این تجربه موفق را مرور می‌کند.

• امن‌ترین شهر برای مستاجرها

  دنیای اقتصاد: پایتخت اتریش محل بازدید نمایندگان دولت‌ها برای درس گرفتن از نحوه مدیریت بخش مسکن شده است. وین هر سال جایگاه «بهترین شهر دنیا برای زندگی» را نصیب خود می‌کند و اکنون نتایج دو مطالعه، رابطه بین «مسکن مناسب و کیفیت زندگی» در این شهر را تایید می‌کند. شهردار وین با پروانه ساختمانی توانسته است از زمین به نفع کاهش هزینه مسکن استفاده کند.

• در نقد تز مرزی اسکندر

  دنیای اقتصاد: وزیر پیشنهادی کشور بر تعامل با همسایگان در خصوص مسائل مرزی تاکید کرده و درباره اتباع بیگانه گفته است که باید انسداد مرز صورت بگیرد. نزدیک یک سال است که چالش اتباع افغان، مدیران ارشد ایران را درگیر کرده است. کارشناسان در این مورد چه می‌گویند؟«دنیای اقتصاد» در این زمینه با چند کارشناس گفت‌وگو کرده است.

• وعده آشتی اقتصاد با جهان

  عبدالناصر همتی با انتشار یک گزارش، از برنامه راهبردی خود برای سکانداری وزارت اقتصاد رونمایی کرد. این گزارش در یک بخش با ارائه آمارها به آسیب‌شناسی وضع موجود پرداخته و در ادامه با ارائه ۹ راهبرد اصلی، برنامه‌های خود را در دولت چهاردهم ارائه کرده است. یکی از مهم‌ترین راهبردهای این برنامه، سیاست افزایش تعامل با اقتصاد جهان و کشورهای منطقه است.

• ۱۰ فرمان برای صمت

  دنیای اقتصاد: «دنیای‏‏‌ اقتصاد» در گزارشی مبسوط به بررسی برنامه اقتصادی وزیر پیشنهادی صمت پرداخته است. در این برنامه ۱۰هدف کلی برای رفع چالش‏‏‌های بخش صنعت، معدن و تجارت ترسیم شده است. این اهداف به منظور ارتقای حکمرانی صنعتی و توسعه رقابت‏‏‌پذیری تدوین شده است.

• ریشه‌های اقتصادی کودک‌همسری

  دنیای اقتصاد: یک پژوهش نشان می‌دهد که چالش‌های اقتصادی مانند تورم بالا و نابرابری درآمدی از عوامل اصلی کودک‌همسری در کشور است. تحریم‌های اقتصادی و کوچک‌شدن طبقه متوسط نیز این پدیده را تشدید کرده است و دولت می‌تواند با بهبود شرایط اقتصاد کلان به کاهش کودک‌همسری در کشور کمک کند.

• بحران ۲۰۰۸ تکرار می‌شود؟

  دنیای‌اقتصاد: دارایی‌های نقدی هلدینگ تحت مدیریت وارن بافت افزایش چشم‌گیری پیدا کرده است و او تمایلی به خرید سهام نشان نمی‌دهد. این رویکرد یادآور اتفاقات پیش از بحران مالی۲۰۰۸ است. در آن زمان نیز نقدینگی شرکت برکشر به‌شدت افزایش یافته بود. این رفتار به معنای درپیش بودن رکود است؟

• چهارمین سالگرد سقوط بورس

  دنیای اقتصاد: چهار سال از مرداد ۹۹، آغاز ریزش تاریخی قیمت‏ها در بورس تهران گذشته است و همچنان شاخص کل بورس در مقادیری پایین‏تر از قله سال۹۹ قرار دارد. افزایش ناگهانی بهره بین بانکی، حبابی‏شدن قیمت‏ها و دعوای دو وزارتخانه بر سر عرضه صندوق پالایش یکم از اصلی‌ترین دلایل ریزش بورس در آن مقطع بود.

• محرمانه‌های نشست جده

  دنیای اقتصاد: سی‌ان‌ان در گزارشی به نشست روز چهارشنبه سازمان همکاری اسلامی در جده پرداخت و دستاوردهای ایران در این گردهمایی، ذیل پاسخ به اسرائیل و ضرورت توقف آتش‌بس در غزه را بررسی کرد. همزمان «دنیای‌اقتصاد» نیز در گزارشی به خوانش بیانیه حمایتی ریاض از تهران پرداخته است.

• پیش‌بینی چند سناریو برای آینده منطقه

  دنیای اقتصاد: به دنبال ترور اسماعیل هنیه در تهران این گمانه مطرح شده است که آیا پاسخ ایران، یک جنگ همه‌جانبه منطقه‏‏‌ای را به دنبال خواهد داشت؟ الجزیره در گزارشی نوشت که ایران احتمالا از تبدیل درگیری غزه و اسرائیل به جنگ مستقیم ایران و اسرائیل اجتناب خواهد کرد.

• جنگ مخفی هند و چین

  دنیای اقتصاد: سیاست‌های کشور هند علیه رشد چین تقابلی شده است. هند ده‌ها اپلیکیشن چینی را غیرقانونی اعلام کرده، درحالی‌که همزمان بار مالیاتی و قانونی بر تولیدکنندگان تلفن همراه چینی تحمیل کرده است. از سال۲۰۲۰، شرکت‌هایی با سهامداران چینی نیاز به درخواست مجوز از دهلی نو برای سرمایه‌گذاری در هند داشتند.

• بمب «ساعتی» در کسب‌‌وکارهای یونان

  دولت یونان با افزایش روزهای کاری هفته از ۵روز به ۶روز، «حمایت وارونه» از کسب‌وکارها را در دستورکار قرار داده است. هدف، جبران «کاهش جمعیت و کمبود نیروی کار ماهر» است؛ اما ناظران می‌گویند، با مرگ تدریجی «ویکند ۲روزه» در یونان، مهاجرت نخبه‌ها تشدید می‌شود.

• شوک «برق» به تورم مسکن

  دنیای اقتصاد: تعداد «نسازونفروش»ها در بازار مسکن رو به افزایش گذاشته، چون علاوه بر ۷مانع مقابل ساخت‌وساز، شوک «برق» هم بر قیمت‌ تمام‌شده ساختمان بار شده است. افت سفارش «مشارکت‌ در ساخت» و سقوط «حاشیه‌سود» به زیر ۱۵درصد در کنار «کمبود نقدینگی» به بازنشستگی اجباری بسازوبفروش‌ها منجر شده و اکنون بی‌برقی کارخانه‌ها، تورم مصالح‌ساختمانی را افزایش داده است.

• بزرگان جدید اقتصاد سیاسی

  ترجمه و تنظیم: جعفر خیرخواهان

  بنیاد اسپانیایی BBVA که از سال ۲۰۰۸ جایزه مرزهای دانش را به محققان حوزه‌های مهم دانش بشری اعطا می‌کند، در پانزدهمین دوره خود، برندگان حوزه اقتصاد، امور مالی و مدیریت را مشخص کرد. تیموتی بسلی استاد مدرسه اقتصاد لندن، تورستن پرسون استاد دانشگاه استکهلم و گویدو تابلینی اقتصاددان ایتالیایی مشترکا به دریافت این جایزه نائل آمدند.

• ‌خروج اتاق فکر دولت از حاشیه

  دنیای اقتصاد: انتصاب محمدجواد ظریف به‌عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور واکنش‌های بسیاری به دنبال داشته است. این معاونت که پیش‌تر در ساخت نهاد ریاست‌جمهوری وجود نداشته، اکنون جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. هرچند می‌گویند: «این معاونت همان مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری است.» اما سوال این است که این معاونت جدید می‌تواند چه نقشی در دولت داشته باشد؟

• آینده در اختیار ایده‌پردازان است

  دنیای اقتصاد : ایده‌ها و نظریه‌پردازان آنها چه نقشی در جهان ما دارند؟ بخش مهمی از مردم و اهل فن نقش معناداری برای ایده‌ها قائل نیستند؛ اما دنی رودریک با این گزاره مخالف است. به زعم او ایده‌ها در تعیین مسیر تاریخ بشر نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

• لیزینگ مسکن زنده است؟

  دنیای‌اقتصاد- گروه مسکن و شهری: تسهیلات لیزینگ مسکن برخلاف تصور عموم متقاضیان، در تیراژ محدود و با شرایط خاص از سوی یکی دو عامل پرداخت، در حال ارائه به بازار است. اما آنچه باعث شده است بازار مسکن از این محصول اعتباری بی‌خبر باشد، «سه مانع تامین مالی بلندمدت (وام رهنی)» است. نبود این موانع در کشورها، دو استفاده از وام مسکن را ممکن کرده است.

• مانور اقتصادی شرکت‌های چینی

  دنیای‌اقتصاد-گروه اقتصاد بین‌الملل: از هنگام پایان جنگ سرد، شرکت‌های عظیم و ثروتمند به نیروی غالب در تجارت جهانی بدل شده‌اند. امروزه مصرف‌کنندگان و کارگران تقریبا در هر کشوری از جهان به‌ نوعی تحت‌تاثیر فعالیت‌های جهانی شرکت‌های چندملیتی از آمریکا، اروپا و حتی ژاپن قرار دارند. اما این هیولاهای سیری‌ناپذیر امروز در معرض تهدید هستند؛ زیرا شرکت‌های چینی در حوزه‌های مختلف از صنعت خودرو گرفته تا پوشاک و زمینه‌های دیگر با سرعت خیره‌کننده‌ای در خارج از چین در حال گسترش هستند. امروز یک رقابت تجاری جهانی جدید آغاز شده و میدان نبرد نه چین و نه کشورهای ثروتمند، بلکه اقتصادهای در حال ‌رشد در حوزه «جنوب جهانی» است.

• شومپیتر؛ خالق فردگرایی روش‌شناختی

• انحراف تولید با بی‌برقی

  دنیای اقتصاد: ایران در منطقه‌ای قرار گرفته است که رتبه اول گزارش‌دهی محدودیت تامین برق به‌عنوان یک ضعف زیرساختی را دارد. این محدودیت باعث انحراف فعالیت بنگاه‌های تولیدی، کاهش بهره‌وری و کاهش سرمایه‌گذاری و حتی تغییر مکان بنگاه‌ها شده است. ناامنی برق یک محدودیت جدی برای جهان‌سوم است.

• سرنوشت دلار ترجیحی

  دنیای اقتصاد: در ۴ماه ابتدایی سال جاری، ۵.۱۵۳میلیارد دلار ارز ترجیحی به کالاهای اساسی و دارو تخصیص یافته که حدود نیمی از سقف میزان تعیین‌شده این ارز در سال۱۴۰۳ است. حال دولت چهاردهم باید در نخستین اقدامات خود درباره تخصیص ارز ترجیحی دست به تصمیم‌گیری بزند.

• معمای ایست به خودروی‌کارکرده

  دنیای اقتصاد: اطلاعیه بانک مرکزی مبنی بر اجتناب از ثبت سفارش خودروی کارکرده توسط اشخاص حقیقی پیش از ابلاغ دستورالعمل و ضوابط اجرایی، ابهاماتی درخصوص فعالیت سامانه ثبت سفارش کارکرده‌ها ایجاد کرده است. «دنیای‌اقتصاد» به این ابهامات پاسخ داده است.

• انحراف ماموریتی «ایدرو»

  دنیای اقتصاد: هلدینگ‌های بزرگ تخصصی نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی جوامع داشته‌اند. موسسه بازسازی صنایع ایتالیا یکی از این هلدینگ‌های توسعه‌ای است. در ایران هلدینگ‌هایی مانند ایدرو به‌دلیل عدم استقلال در حیطه مدیریت و سیاستگذاری صنعتی نادرست در شرکت‌های زیرمجموعه نتوانسته‌اند ارزش‌آفرینی کنند.

• دورنمای اقتصاد «هریس»

  دنیای اقتصاد: کامالا هریس در زمین اقتصاد، میراث‌دار کدام نگاه اقتصادی است؟ او چه سیاست‌هایی را در اولویت قرار خواهد داد؟ سیاست‌های خاورمیانه‌ای او در صورت پیروزی چه خواهد بود؟ «دنیای‌اقتصاد» در مجموعه‌ای از گزارش‌ها چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی هریس را بررسی کرده است.

• راز رکود بهارانه بورس

  چند روز اخیر، کدال شاهد گزارش‌های ناامیدکننده شرکت‌ها در فصل بهار بود. مجموع ۳۸۲نماد تولیدکننده بورسی در اولین فصل، تنها ۱۴۹همت سود خالص، ثبت کردند. این میزان، نسبت به بهار سال قبل، افت ۷درصدی را نشان می‏دهد. همچنین سود دلاری صنایع طی این مدت، کاهش ۱۵درصدی داشته است.

• ذی‌نفعان توطئه می‌کنند؟

  دنیای اقتصاد: تمام امور جهان تحت سلطه گروه‌های ذی‌نفع است! این ادعایی است که باورمندان به نظریه‌های توطئه آن را می‌پسندند. به زعم آنان، هر رویدادی در جهان برای پیگیری منافع مادی گروه‌های ذی‌نفع طراحی شده ‌است. اما دنی رودریک فروض باورمندان به تئوری‌های توطئه را زیر سوال می‌برد.

• روایت رسمی از سرگذشت اقتصاد

• دیوار بلند مقابل مهاجران

  دنیای اقتصاد: بررسی وضعیت مهاجرت به کشورهای ثروتمند نشان می‌دهد در سه سال گذشته ۱۵میلیون نفر به کشورهای ثروتمند مهاجرت کرده‌اند. این مساله منجر به واکنش‌هایی از سوی سیاستمداران این کشورها شده است؛ واکنش‌هایی که در صورت عملی‌شدن می‌تواند دیوار بلندی روبه‌روی مهاجران جدید ایجاد کند و اثرات اقتصادی نیز همراه خواهد داشت.

• کاربست «نظریۀ قیمتِ شیکاگو» در دانشگاه و دولت

  کیسی مولیگان، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو با حضور در یک پادکست معروف، تجربیات خود را از حضور در دانشگاه و دولت بازگو کرد. این استاد سرشناس دانشگاه که در جمع مشاوران اقتصادی ترامپ نیز حضور داشته است، از کاربرد نظریه‌های اقتصادی در جهان واقعی می‌گوید.
• 

  در مذمت انحصار در فناوری اطلاعات

  نویسنده: چت جی‌پی‌تی

  قطعی گسترده خدمات مایکروسافت در روز جمعه، دوباره ما را به یاد خطرات انحصار در حوزه فناوری اطلاعات انداخت. این قطعی که بر سرویس‌های کلیدی نظیر Bing، Copilot و موتور جست‌وجوی DuckDuckGo تاثیر گذاشت، موجب اختلالات جدی در کسب‌وکارها و فرودگاه‌ها شد.

• ایران از اختلال سایبری مصون ماند؟

  دنیای اقتصاد: یک به‌روزرسانی معیوب و ناقص از اولین ساعات روز جمعه جهان را به‌هم ریخت تا دوباره وابستگی دنیای امروز به تکنولوژی را یادآور شود. رفع این اختلال زمان‌بر است و تبعات آن ادامه دارد. این اختلال نتوانست از مرزهای ایران عبور کند؛ اما آیا واقعا ایران در برابر چنین اختلالاتی مصون است؟

• هشدار جهانی به اقتصاد ایران

  دنیای اقتصاد: پس از بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول دورنمای اقتصاد ایران را به تصویر کشیده است. در مجموع بررسی‌های این دو نهاد بین‌المللی نشان می‏دهد مسیر رشد تولید ناخالص داخلی کشور تحت تاثیر عوامل متعددی به‌ویژه ایستایی رشد بخش نفت، نزولی خواهد شد.

• ترامپ؛ سزار جمهوری‌خواهان

  دنیای اقتصاد: کنوانسیون جمهوری‌خواهان به محلی برای نمایش وحدت پیرامون ترامپ تبدیل شده است. همه رقبای او به صف شده‌اند تا وفاداری خود را نسبت به نامزد جمهوری‌خواهان برای انتخابات نوامبر امسال اعلام کنند. این صحنه بی‌شباهت به میادین روم باستان نیست؛ جایی که همه راه را برای امپراتور سزار باز می‌کردند.

• توهم خلاصی از سوخت فسیلی

  دنیای اقتصاد: آینده حمل‌ونقل الزاما به معنی رهایی حداکثری از سوخت‌های فسیلی نیست، بلکه برای سال‌ها شاهد مصرف هیدروکربن‌ها در وسایل نقلیه خواهیم بود. اما خودروهای احتراق داخلی فعلی، به سمت آینده‌ای هیبریدی با راندمان بالاتر و دوستدار محیط زیست متمایل می‌شوند.

• کنترل سیاستمدار با ابزار رأی

  دنیای اقتصاد-گروه اندیشه: دو مطالعه اقتصادی با بررسی رفتار نمایندگان و نتیجه انتخابات در ایتالیا و بلژیک نشان می‌دهند که وجود سطح بالاتر سرمایه‏‏‌ اجتماعی، از طریق ایجاد هماهنگی در میان شهروندان جهت تنبیه سیاستمداران، سطوح بالاتری از مسوولیت‏‏‌پذیری سیاسی و تامین منافع عموم شهروندان را فراهم می‏‏‌کند.

• ۱۲ دستورکار متولی جدید مسکن

  دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری: فهرست ۱۲ ابرچالش بخش مسکن و ساختمان به همراه «مسیرهای ابتدایی» حل این مسائل به رئیس‌جمهور منتخب ارائه شد. جمعی ۲۰ نفره از صاحب‌نظران اقتصادی و کارشناسان مسکن و شهری با تهیه این فهرست، بایدها و نبایدهای سیاستگذاری برای یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در دولت چهاردهم را تشریح کردند.

• دوپینگ بورس در پایان تیر؟

  دنیای اقتصاد: بورس در حالی به استقبال پایان تیر می‏‏‌رود که انتخاب کابینه دولت پزشکیان هنوز صورت نگرفته و تسلیم‏‏‌‏‏‌‏‏‌ بازارها در مقابل این ابهام، یک تصویر‏‏‌‏‏‌‏‏‌ به همراه خواهد داشت؛ صنایع کوچک به دلیل در امان‏‏‌ ماندن از ریسک‏‏‌های سیستماتیک، بازدهی بهتری را رقم خواهند زد. موضوعی که می‌تواند به رفتار متعادل بورس کمک کند.

• سرنوشت مذاکرات هسته‌ای

  دنیای اقتصاد: یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که دولت چهاردهم در عرصه سیاست خارجی با آن دست به گریبان است، مساله مذاکرات برای لغو تحریم‌ها است. روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی با استناد به نظر دو کارشناس نوشت که احتمالا این مذاکرات در دولت جدید تداوم خواهد داشت.

• بورس در برزخ

  دنیای اقتصاد: اگرچه شاخص، دو روز توفانی در اول هفته را تجربه کرد، اما پس از کاهش هیجان انتخاباتی از روز یکشنبه بیش از ۷۰۰میلیارد تومان سرمایه خرد از بازار خارج شد. به نظر می‌رسد بازار در شرایط فعلی چشم انتظار برنامه‌های کابینه اقتصادی دولت است.

• میراث رفتاری آدام‌ اسمیت

  دنیای اقتصاد: درحالی‌که دوران حیات آدام اسمیت به سال‌ها پیش از شکل‌گیری اقتصاد رفتاری بازمی‌گردد، اما او برای محققان این حوزه نوظهور در علم اقتصاد درس‌های زیادی برای آموختن دارد. «دنیای‌اقتصاد» در مروری بر مقاله «آدام اسمیت؛ اقتصاددان رفتاری» این درس‌ها را مرور می‌کند.

• سیاست منطقه‌ای دولت چهاردهم چه باشد؟

  دنیای اقتصاد: روزنامه «دنیای‌اقتصاد» از امروز سلسله پرونده‌هایی درباره موضوعات مختلف در زمینه سیاست خارجی دولت چهاردهم منتشر می‌کند. در این پرونده‌ها جایگاه و موقعیت فعلی ایران در حوزه‌های خاص مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و برپایه آن پیشنهادهایی برای بهینه‌تر شدن وضعیت ارائه می‌شود. اولین گزارش مرتبط با سیاست منطقه‌ای ایران است.