دنیای اقتصاد-محمدصادق صفا: بازار در روز گذشته به دلیل آرامش نسبی سیاسی، با رشدی خفیف به سمت تعادل حرکت کرد و در نیمه کانال ۲‌میلیون و ۱۱۰‌هزار‌واحدی آرام‌گرفت. پیش از تحولات اخیر، بازار با بازدهی مناسب در حال رشد بود، اما شوک سیاسی و پس از آن محدودیت در دامنه‌نوسان، روند اصلاح طبیعی را متوقف و بازار را قفل کرد. افزایش دامنه‌نوسان به ۳‌درصد، به‌تدریج بازار را به مسیر خود بازگرداند، اما همچنان تحت‌تاثیر ریسک‌های سیاسی و اقتصادی است. از دیگر سو افزایش نرخ ارز نیما توانست بخشی از جذابیتی که بازار طی ماه‌های اخیر از دست داده بود را به آن بازگرداند. حرکت شاخص هموزن در محدوده قرمز نشان از حال نامساعد برآیند بازار است. از سوی دیگر پس از شکسته‌شدن روند خروج نقدینگی از بازار در روز شنبه، در پایان روز گذشته مجموعا ۲۲۹‌میلیارد ‌تومان پول حقیقی دیگر از بازار خارج شد.

دنیای اقتصاد: یکی از موانع رشد بورس در سال جاری را می‌توان اختلاف قیمت میان دلار نیما و آزاد دانست؛ به‌طوری‌که در ابتدای سال این فاصله به بیش از ۶۶درصد رسیده بود. حال به نظر می رسد که سیاستگذاران در حال ترمیم این شکاف هستند تا از یکسو به حرکت بورس کمک کنند و از سوی دیگر، شرایط را برای بهبود وضعیت صنایع فراهم آورند؛ موضوعی که مورد تاکید وزیراقتصاد نیز بوده و همتی، از ضرورت همگرایی نرخ‌های ارز سخن گفته است.

دنیای اقتصاد-محمدامین مکرمی: شور و هیجان فعالان بازار سهام آمریکا به اوج خود رسیده‌است. ارتفاع شاخص معیار S&P ۵۰۰ دائما بالاتر می‌رود و این نماگر بهترین ۹ ماهه اول سال‌خود از ۱۹۹۷ را تجربه کرده‌است، با این‌وجود با بررسی شاخص «احساسات نهانی» (insider sentiment)، به‌نظر می‌رسد برخی از مطلع‌‌‌‌‌ترین و کارکشته‌‌‌‌‌ترین سرمایه‌گذاران وال‌‌‌‌‌استریت چندان به آینده بازار خوشبین نیستند. بر اساس گزارش وال‌‌‌‌‌استریت ژورنال، افراد مطلع از شرایط درون شرکتی تمایلی به خرید سهام شرکت‌های خود ندارند.

دنیای اقتصاد-عاطفه چوپان: بازار سرمایه وضعیت پیچیده‌ای دارد. از طرفی ریسک‌هایی مانند آنچه در عرصه سیاسی و نظامی شاهدیم بر سر راه بازار است و از طرف دیگر مسائلی مانند انتخابات آمریکا هنوز در روند معاملات ابهام ایجاد می‌کند. بودجه‌۱۴۰۴ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر صنایع، تولید و بازار سهام مطرح است و صنایع هنوز وضعیت درخشانی ندارند. در چنین شرایطی با کاهش ریسک‌های سیاسی انتظار بهبود اوضاع می‌رفت اما رشدها در نتیجه این موضوع هم پرقدرت به‌نظر نمی‌رسد. خوش‌بینی به آینده با توجه به نگاه غالب در دولتمردان اقتصادی هنوز پررنگ است اما در کوتاه‌مدت متغیرهای مثبت تاثیرگذاری در بازار مشاهده نمی‌شود. در چنین شرایطی سوال اساسی این است که بازار کی روند مثبت خواهد گرفت؟

دنیای‌اقتصاد: از ابتدای سال تاکنون بورس تهران در بین بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف نه‌تنها پیشرو نبوده، حتی با کسب بازدهی منفی بیش از ۳درصدی شرایطی را در بازار سهام به وجود آورده است که در مقطع کنونی سرمایه‌گذاران به‌‌‌دنبال بازار سرمایه‌گذاری مناسب برای نیم‌سال دوم ۱۴۰۳ هستند. تا این جای کار بازار سهام نتوانسته است رضایت سهامداران را جلب کند.

دنیای اقتصاد-علی قاسمی: شاخص‌کل بورس در روز شنبه، به‌واسطه افزایش دامنه‌نوسان بورس از یک‌ به ۳درصد موفق شد تا با رشد ۱۴هزار‌واحدی، کانال ۲میلیون و ۱۰۰هزار واحد را بازپس‌‌‌‌‌گیرد. این درحالی است که شاخص هموزن، با رشد بسیار اندکی طی اولین روز هفته روبه‌رو بوده‌است، ضمن آنکه ارزش معاملات خرد، پس از مدت‌ها به بالای ۴هزار و ۱۰۰میلیارد‌تومان رسیده‌است. ورود اندک پول حقیقی به بازار سهام نیز نشان از آن دارد که سهامدار خرد علاقه‌‌‌‌‌ای به خرید سهام در شرایط ریسکی ندارد. هرچند قیمت‌های فعلی، سیگنال ارزندگی را به فعالان بازار می‌دهد، اما احتمال آنکه بازار روند پرقدرتی را برای فتح قله دنبال کند، کم است.

دنیای اقتصاد: روز گذشته شاخص کل بورس تهران سرانجام توانست به کانال دو‌میلیون و ۱۰۰هزار واحدی بازگردد. به نظر می‌رسد امیدواری به انعکاس اثر جهش دلار نیما و دیپلماسی فعال منطقه‌ای وزیر خارجه ایران با رویکرد متوقف کردن جنگ اسرائیل در لبنان و غزه تا حدود زیادی توانسته از التهابات و بالا گرفتن درگیری‌های منطقه‌ای بکاهد. این موضوعات در کنار متعادل شدن نسبی بازارهای ارز و سکه، از مهم‌ترین دلایل افزایش تقاضا در بورس تهران طی روز گذشته بود؛ امری که با وجود عرضه‌های سنگین از سوی سهامداران در روزهای قبل و سریال یازده‌روزه خروج پول حقیقی نتواست مانعی برابر رشد قیمت‌ها در نخستین روز هفته شود.

دنیای اقتصاد-علی عبدالمحمدی: بررسی‌‌‌های آماری نشان می‌دهد که از ابتدای سال‌جاری تا اوایل شهریور، با توجه به افت بیشتر نمادهای کوچک نسبت به سهام شاخص‌‌‌ساز، نسبت شاخص کل به هم‌‌‌وزن با افزایش همراه شده؛ اما از ابتدای شهریورماه، روند نسبت شاخص کل به هم‌‌‌وزن معکوس شده است. در این بازه زمانی با توجه به عملکرد بهتر سهام کوچک در قیاس با سهام بزرگ بازار، نسبت مذکور تعدیل شده است.

اتفاقاتی که در هفته‌های گذشته برای بازارهای مالی، به‌خصوص بازار سرمایه، رخ داده، موجب شده ریسک‌های سیستماتیک نسبت به هر زمان دیگری افزایش پیدا کنند. افزایش تنش‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که بازار مدت‌هاست تحت‌تاثیر ریسک‌های مختلف شرایط مساعدی ندارد و در سال جاری نیز میزان تنش‌ها فزونی یافته است. از این رو تنها با کاهش ریسک داخلی می‌توان ریسک کلی بازار را کاهش داد. بنابراین با توجه به افزایش ریسک‌های خارجی، متولیان می‌توانند با تمرکز بر کاهش ریسک‌های داخلی، شرایط نابسامان بازار را بهبود دهند. با روی کار آمدن دولت جدید در حوزه‌های متفاوت اقتصادی بهبودی‌هایی حاصل شده و گام‌های ارزشمندی برداشته شده است. حضور تمام‌قد برای حفظ منافع سرمایه‌گذاران در بورس از جمله انتظاری است که فعالان در شرایط متفاوت فعلی از دولت و وزارت اقتصاد به عنوان متولی بازار سرمایه دارند.

در این یادداشت قصد دارم در رابطه با عرضه اولیه و چالش‌های ایجادشده کمی صحبت کنم. در سال‌های اخیر با رشد بازار بعضی از شرکت‌ها علاقه‌مند به ورود به بازار سهام، این بازار شفاف و جذاب شدند که برای آنها مزیت‌های فراوانی به‌همراه داشت. در ابتدای این عرضه اولیه شرکت‌هایی با بنیاد قوی وارد بازار‌شدند و سود خوبی را به سهامداران خود رساندند. از گذشته این ذهنیت وجود داشت که عرضه‌اولیه‌ها سودده هستند و می‌توان آنها را در سبد بلندمدت داشت اما به‌مرور زمان سازمان بورس و اوراق‌بهادار کمیت را به کیفیت ترجیح داده و بدون سازوکار متناسب هر شرکتی را مهر تایید زده و روانه بازار کرده‌است. شرکت‌هایی که اخیرا عرضه اولیه شده‌اند، از نظر ساختاری و بنیادی ضعف‌هایی داشته‌اند که با رشد صنعت همخوانی ندارد و به‌رغم رشد صنعت، عملکرد ضعیفی داشته‌اند که در نهایت به ضرر بازار و سهامدار تمام شده‌است.

دنیای اقتصاد-محمد نعمت‏‏‏‏‌زاده: با توجه به اینکه به موعد تقدیم سند بودجه ‌توسط دولت به مجلس شورای‌اسلامی نزدیک می‌شویم، بسیاری از مسائلی که فعالان بازار سرمایه در سالیان گذشته با آن دست‌وپنجه نرم می‌کردند، حل نشده‌است. بنابراین پیگیری حقوق سهامداران و سرمایه‌گذاران و نهادهای مالی توسط رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار از مجلس شورای‌اسلامی، دولت و سازمان‌برنامه و بودجه‌ در موقعیت فعلی، از اهمیت بالایی برخوردار است و نباید مانند ادوار گذشته، بازار سرمایه و جایگاه شرکت‌ها در حاشیه قرار گیرد و کیان و هویت بورس خدشه‌‌‌‌‌دار شود. در این میان گمان می‌شود که دولت تنها می‌تواند یک‌جانبه تصمیم بگیرد و اگر مشکل صنعت را حل کند، کسری‌بودجه خود را نمی‌تواند برطرف کند.