نشریه اکونومیست بررسی کرد
دلایل کاهش تمایل شرکتها برای ورود به بورس
براساس مقالهای از اکونومیست، قیمتهای جهانی سهام هیچوقت تا این حد بالا نبودهاست، بهطوری که سطح کنونی قیمتها در یک سالگذشته ۱۴درصد افزایش یافتهاست. همزمان با این روند، عرضه سهام رو به کاهش گذاشتهاست. به گفته تحلیلگران جیپیمورگان چیس، امسال سرعت پذیرش شرکتها در بورس کمتر از سالگذشته بودهاست، درحالیکه روند ورود شرکتها به بازارهای سهام در سال۲۰۲۳ نیز مطلوب نبود. تا این مقطع از سال، خالص عرضه سهام جدید به بورسهای جهانی (با درنظرگرفتن بازخرید سهام توسط شرکتها) منفی ۱۲۰میلیارد دلار بودهاست که بدترین رقم حداقل از سال۱۹۹۹ محسوب میشود. شرکتهای بزرگی مانند بایت دانس چین، اوپنای آی و اسپیس ایکس که ارزش دهها و حتی صدهامیلیارد دلاری دارند، کماکان سهامی خاص هستند. جیمی دیمون، مدیرعامل جیپیمورگان، یکی از کسانی است که نسبت به این وضعیت اعلام نگرانی کردهاست. او معتقد است الزامات گزارشدهی زیستمحیطی، اجتماعی و حکمرانی و همچنین فشار انتشار گزارشهای مالی فصلی از عواملی هستند که میتوانند عدمتمایل شرکتها برای ورود به بورس را توضیح دهند.
اثر جانبی
اما باید توجه کرد که عدمتمایل شرکتها برای پذیرش در بورس، تا حد زیادی «اثر جانبی» یک اتفاق خوشایند برای موسسان شرکتهاست؛ آنها اکنون گزینههای بیشتری برای جذب سرمایهگذار در اختیار دارند. براساس گزارش شرکت مشاوره مدیریت مکنزی، صندوقهای سهام اختصاصی در میانه سال۲۰۲۳، ۸.۲تریلیوندلار دارایی تحتمدیریت داشتند که در مقایسه با سال۲۰۱۸ بیش از دوبرابر شدهاست. این بدان معناست که شرکتهای خصوصی اکنون با فشار کمتری برای سهامی عامشدن مواجه هستند، چراکه اکنون تعداد زیادی صندوق به سرمایهگذاری در این شرکتها تمایل دارند. موسسان شرکتها دلایل زیادی برای تداوم فعالیت بهصورت سهامی خاص دارند. یکی از علتهای اصلی، اهمیت یافتن داراییهای ناملموس مانند کپی رایت، نرمافزار و محبوبیت برند است. الزامات افشای اطلاعات مالی به نفع شرکتهایی است که داراییهای ملموس مانند ماشینآلات و املاک در اختیار دارند. وقتی یک شرکت اعلام کند که مالک یک ساختمان است، سایر شرکتها نمیتوانند آن را سرقت کنند، اما در مورد ایدهها، یافتههای تحقیقاتی و سایر موارد ناملموس داستان متفاوت است و هرقدر رقبا در اینباره کمتر مطلع شوند، بهتر است. حال اگر شرکتی تصمیم بگیرد که این اطلاعات را افشا نکند، علاوهبر نقض قوانین، ممکن است با کاهش ارزشگذاری قیمت سهامش توسط بازار روبهرو شود.
نگرانی سایرین
البته افرادی غیر از موسسان شرکتها از این روند نگرانند. بازارهای عمومی در مقایسه با همتایان خصوصی از شفافیت بیشتری برخوردارند، بنابراین افول آنها علاوهبر سرمایهگذاران، برای تحلیلگران بازار و نهاد ناظر نیز از اهمیت برخوردار است. سهام کماکان بخش اصلی پوتفوی سرمایهگذاران خرد را تشکیل میدهد. برخی اقتصاددانان براین باورند که تضعیف بازارهای سهام میتواند منجر به کاهش حمایت مردم از سیاستهای دولتی مدافع بهبود فضای کسبوکار شود، زیرا رایدهندگان کمتر از سود شرکتها منتفع خواهند شد.
آیا میتوان کاری برای احیای بازارهای سهام کرد؟
تغییر رفتار سرمایهگذاران نهادی ممکن است بتواند تا حدی تبعات منفی روند فعلی را تعدیل کند. تخصیص سرمایه دراختیار این بازیگران به سهام شرکتهای سهامی خاص در سالهای اخیر افزایش یافتهاست. این امر میتواند به خانوارها کمک کند تا بتوانند بهطور غیرمستقیم و از طریق صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای بازنشستگی، از سرمایهگذاری در شرکتهای سهامی خاص بهره ببرند. گزینههای دیگری نیز وجود دارد. بهعنوان مثال، میتوان الزامات مربوط به افشای دادههای مالی را تعدیل کرد تا نگرانی شرکتها در مورد تهدید منافعشان را تا حدی برطرف کرد، اما شاید بیشترین امید برای احیای بازارهای سهام، «طمع» سرمایهگذاران شرکتهای خصوصی باشد. بازارهای عمومی «مسیر خروج» بینظیری را برای کسانی که قصد بیرون کشیدن سرمایه خود از شرکتها دارند، فراهم میکنند. بررسیها حاکی از آن است که اکنون ۳.۲تریلیون دلار دارایی فروشنرفته روی دست صندوقهای سهام اختصاصی ماندهاست و در نهایت روزی سرمایهگذاران این صندوقها، بازگشت دارایی خود را مطالبه خواهند کرد، اما تا آن زمان، حق با مدیرعامل جیپی مورگان است: «تضعیف بازارهای عمومی موجب نگرانی است.»