سناریوی صعود در گرو یک پارامتر
این شرایط نامطلوب طی هفتههای قبل سبب شد تا بازار با خروج پول و افت چشمگیر ارزش معاملات خرد دست به گریبان باشد. قرار گرفتن ارزش معاملات خرد (سهام و حق تقدم) در کانال ۲هزار و ۳۰۰میلیارد تومان و عقبنشینی معنادار آن از قله اردیبهشت (۴هزار و ۴۷۴میلیارد تومان) بهوضوح بر این مهم تاکید میکند. با نگاهی به ترکیب عرضه و تقاضا و نوسانات قیمتی در ماههای گذشته مشخص میشود که تشدید افت گسترده تقاضای سهامی اکثر صنایع را با فشار فروش مواجه کرده است. درحالیکه گمانهزنیها از تداوم روند صعودی بازار همزمان با آغاز شهریور حکایت میکرد اما احیای دوباره بورس همسو با ورود پول قدرتمند به سمت این بازار سوق پیدا نکرده است.
اهالی بازار سرمایه نیز در اندیشه ارزیابی وضعیت فوق همچنان استراتژی احتیاط را در دستور کار معاملاتی قرار دادهاند. تجربه مشابه این رویداد در گذشتهای نزدیک به پس از مرداد ۹۹ باز میگردد؛ وضعیتی غیرقابلپیشبینی که از جهاتی با شرایط کنونی شباهت دارد. در آن زمان، شاخص کل در بازه زمانی کمتر از یک سال، ۴۷درصد از قله تاریخی خود عقبنشینی کرد؛ ریزشی دردناک که به نوبه خود روندی اسفبار برای قیمت یک کلاس دارایی محسوب میشود. اگرچه ریزش شاخص کل بورس بعد از اردیبهشت تاکنون (۷۶/ ۱۵درصد در بازه زمانی ۴ماهه) کمتر از تجربه دردناک ۹۹ بوده و ناشی از افت فرسایشی در راستای ترکیدن حباب قیمتها نبوده، اما به دلیل بیاعتمادی حاکم بر بازار به همان اندازه درگیر تلاطم بوده است. به همین دلیل با بررسی رفتار معاملهگران متوجه میشویم که امید فعالان بازار به بازگشت بازار به رونق در کوتاهمدت به حداقل رسیده است. در چنین فضایی که آکنده از ناامیدی برای بازگشت به روزهای اوج است معاملهگران سناریوهای مختلفی را پیش رو دارند. روزگذشته و بعد از تعطیلات چندروزه بازار نسبت به روزهای قبل با تقاضای بیشتری برای خرید روبهرو شد. به این ترتیب آنچه در روز گذشته رخ داد نشان میدهد که تا حدودی میتوان به بازگشت اقبال و صف خرید به سمت برخی صنایع امیدوار بود. بازار سهام در آستانه رد شدن از نیمسال اول ۱۴۰۲ است.
این وضعیت با توجه به اینکه آمیخته با کمبود نقدینگی است، تا حدودی شرایط را پیچیده خواهد کرد. اما به دلیل اینکه در مقطع فعلی، ارزندگی در بسیاری از نمادهای معاملاتی دیده میشود، میتوان خصوصیت جذابیت را به بسیاری از نمادها نسبت داد. از اینرو این پارامتر میتواند سناریوی بازگشت رونق را پررنگ کند و محرکهای رونق از جمله افزایش نقدینگی به داد بازار برسد و بازار را به سمت کانال ۵/ ۲میلیون واحدی هدایت کند. این موضوع از این لحاظ حائز اهمیت است که سایر بازارها در وضعیت رکودی به سر میبرند. از سوی دیگر با مشخص شدن وضعیت برخی متغیرهای اثرگذار، از جمله شفافسازی مختصات قیمتگذاری برخی خودروها، بازار رفتهرفته میتواند از رخوت فعلی فاصله بگیرد. بهطور کلی ارزیابی پارامترهایی نظیر خالص تغییر مالکیت و ارزش معاملات خرد (سهام و حقتقدم) سناریوهای احتمالی در مورد خرید و فروشهای سهامی را به چالش میکشد. از این منظر سناریوهای احتمالی به وضعیت این پارامتر گره خورده است.