سایه غول تورم بر اقتصاد جهان

دنیای‌اقتصاد - امیرمحمد بختیاری : در ماه‌های اخیر بانک‌های مرکزی سراسر جهان نرخ بهره را افزایش دادند، تا وام‌‌‌‌‌گیری را پرهزینه‌‌‌‌‌تر و رشد اقتصادی را کندتر کرده تا نرخ تورم را از افسارگسیختگی خارج سازند، اما این استراتژی خطر توقف رشد و کشاندن اقتصادها به رکود را دربر دارد. نرخ‌های بهره بالا در حال‌حاضر تولید و سایر بخش‌های اقتصاد ایالات‌متحده و سایر کشورهای اروپایی و آسیایی را کند کرده‌است. در این میان صنعت بانکداری ایالات‌متحده حتی پس از اقدام سریع دولت فدرال در حمایت از اشتغال‌های آسیب‌دیده برای مقابله با شیوع بیماری کرونا، همچنان تحت‌فشار است. بانک‌مرکزی انگلیس نرخ بهره اصلی خود را اندکی بیشتر از حد انتظار افزایش داد و به بالاترین حد در ۱۵سال‌اخیر رساند. بانک‌های مرکزی نروژ، سوئیس و ترکیه نیز نرخ استقراض را افزایش دادند.

بازارهای سهام آسیایی روز گذشته در سراسر منطقه روند نزولی داشتند، زیرا سرمایه‌گذاران چشم‌انداز افزایش بیشتر نرخ بهره ایالات‌متحده و افزایش نرخ از سوی دیگر بانک‌های مرکزی جهانی را به‌راحتی نتوانستند هضم کنند.

پس از تصمیم بانک‌مرکزی انگلیس مبنی‌بر افزایش ۵۰‌واحدی نرخ بهره، سهام لندن روز پنج‌شنبه به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافت. در این میان شاخص FTSE ۱۰۰ با ۷۶/ ۰‌درصد کاهش در سطح ۰۳/ ۷۵۰۲ واحد بسته شد، درحالی‌که FTSE ۲۵۰ با افت ۳۱/ ۱‌درصدی به ۹۷/ ۱۸۳۲۷ واحد رسید.

در این میان کریس بوچمپ، تحلیلگر ارشد بازار IG گفت: FTSE 100 روز پنج‌شنبه به پایین‌ترین حد سه هفته‌ای خود سقوط کرد، چراکه به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران نگران تاثیر افزایش نرخ بهره بر اقتصاد بریتانیا هستند. بازارهای سهام ایالات‌متحده روز پنج‌شنبه جانی دوباره گرفتند و به‌طور کلی مثبت بودند و تا حد زیادی لرزش‌های روزهای گذشته را ترمیم کردند. روز پنج‌شنبه شاخص داوجونز تقریبا ثابت بود و تنها 01/ 0‌درصد کاهش ارتفاع داشت و در 71/ 33946 واحد آرام گرفت، در مقابل شاخص S&P 500 با 37/ 0‌درصد افزایش در 89/ 4381 واحد بسته شد، درحالی‌که Nasdaq Composite با 95/ 0‌درصد رشد، بهترین عملکرد روزانه را بین نماگرها از خود ثبت کرد.

در همین حال‌ در ایالات‌متحده، جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، روزهای گذشته، نشخوار ذهنی چند‌روزه خود را بیان کرد و افزود: به‌نظر می‌رسد که نرخ تورم همچنان بالا باشد و ممکن است افزایش بیشتر نرخ بهره در آینده نزدیک مجددا در دستور کار قرار بگیرد. در این بین وزارت کار ایالات‌متحده روز پنج‌شنبه گزارش داد که تعداد آمریکایی‌‌‌‌‌هایی که درخواست برای دریافت مزایای بیکاری راثبت کردند در هفته گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است که می‌توان آن را نسیم دل‌انگیزی برای افزایش مجدد نرخ بهره دانست. فدرال‌رزرو در آخرین نشست خود پس از افزایش شدید نرخ‌ها در سال‌2022 و تا سال‌2023 برای مهار تورم بسیار بالا، نرخ بهره را ثابت نگه داشته‌است. تورم از تابستان گذشته تا حدودی کاهش یافته‌است، اما فدرال‌رزرو اعلام کرده که ممکن است در سال‌جاری دوبار دیگر نرخ بهره را افزایش دهد، زیرا تلاش می‌کند تورم را به هدف تعیین‌شده خود یعنی 2‌درصد کاهش دهد.

در این میان بانک‌مرکزی ژاپن گزارش داده که نرخ تورم این کشور در ماه‌های اخیر بالاتر از حد انتظار ثبت‌شده و از همین‌رو ممکن است سیاست‌های پولی و مالی ویژه‌ای در قبال کاهش نرخ تورم اتخاذ شود.

 مایک هیوسون، استراتژیست ارشد بازار درCMC می‌گوید: با توجه به پیش‌بینی‌های انجام‌شده به‌نظر می‌رسد به اوج نرخ‌های بهره پایانه‌‌‌‌‌ای برای فدرال‌رزرو و بانک انگلستان نزدیک شده‌‌‌‌‌ایم، اما این احساس وجود دارد که بانک‌های مرکزی آماده ریسک رکود باشند تا قیمت‌های اصلی را پایین بیاورند. هیوسون در ادامه افزود: این ایده که در سال‌2024 کاهش نرخ‌های بهره ادامه‌دار خواهد بود، آغازی برای تسلیم‌شدن به این واقعیت است که در سطوح فعلی در دوره بسیار طولانی‌‌‌‌‌تری از نرخ‌ها قرار داریم و این باعث تجدید ارزیابی بازارهای سهام خواهد بود.

پس از اینکه چندین بانک‌مرکزی در سراسر جهان تصمیم گرفتند نرخ بهره را در مبارزه با تورم مزمن افزایش دهند، روز گذشته سهام آسیایی با مغز زمین خوردند. شاخص Nikkei 225 توکیو با کاهش 8/ 1‌درصد به 37/ 32654 واحد رسید ‌و شاخص هانگ‌سنگ هنگ‌کنگ با 9/ 1‌درصد کاهش به 04/ 18845 واحد رسید. در سئول، کوسپی با 8/ 0‌درصد کاهش به 33/ 2572 واحد رسید، درحالی‌که S&P/ ASX 200 استرالیا کاهش 2/ 1‌درصدی نماگر اصلی را تجربه کرد. بازارهای چین نیز به دلیل تعطیلات به خواب تابستانی رفته‌بودند.

جف کاکس تحلیلگر ارشد بازار‌های جهانی گفت: جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، روز پنج‌شنبه با سوالات متعددی در مورد اینکه نرخ بهره به کجا خواهد رفت مواجه شد. او در این‌باره پاسخ داد: رویکرد کلی فدرال‌رزرو در ماه‌های اخیر کاهش نرخ تورم بوده‌است. پاول به اعضای کمیته بانکی سنا گفت: فکر می‌کنم داده‌ها به ما می‌گویند که چه کاری باید انجام داد. من فکر می‌کنم هدف آخرین جلسه تعدیل سرعت تصمیم‌گیری درباره انجام سیاست‌های اقتصادی خواهد بود.

 بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود، فدرال‌رزرو شاید تصمیم خودش را مبنی‌بر افزایش مجدد نرخ بهره گرفته‌است. بر این اساس باید منتظر ماند و دید ماه‌های آینده این نهاد چه تصمیمی درخصوص یکی از مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی خواهد گرفت.