سیگنال بورس به سیاستگذار
در توضیح این موضوع کافی است نگاهی به وضعیت بازدهی بازارهای دارایی در بازه 11ماه بیندازیم. بررسی‌ها از جاماندگی عجیب بازار سهام در تقابل با بازارهای رقیب حکایت می‌کند. این جاماندگی در بهمن به بدترین شکل ممکن خود را نشان داد؛ به طوری که بازار سهام نه‌تنها در این ماه عملکرد قابل‌قبولی از خود به نمایش نگذاشت، بلکه حتی با بازدهی منفی، مجددا کام سهامداران را به تلخی کشاند. بازارهای دلار و سکه از ابتدای سال جاری تاکنون رشد مثبت و قابل‌توجهی را تجربه کردند. اما سوال اینجاست که چرا بورس در مقایسه با این بازارها در مدت مشابه نتوانسته خود را بالا بکشد. در آن سوی این بازار، رقابت تنگاتنگ دلار با سکه و طلا وضعیتی را سبب شد که بخش عمده‌ای از پول‌های سرمایه‌گذاران با سرعت بیشتری به سمت آن بازارها حرکت کردند.
حالا و در چنین شرایطی بازار سهام که از ابتدای سال متاثر از برخی سیاستگذاری‌ها خلاف جهت انتظارات تورمی حرکت کرده، همسو با افزایش قیمت‌ها در بازارهای موازی در مسیر صعودی قرار گرفته است تا بلکه بتواند خود را با چشم‌انداز انتظارات تورمی و عقب‌ماندگی‌های قیمتی وفق دهد. بازگشت تقاضا به داخل مرزهای تالار شیشه‌ای در روزهای گذشته با اماواگرهای فراوان روبه‌رو بوده و برخی شواهد تداوم حرکت صعودی بورس به سمت قله تاریخی را وارد فاز جدیدی از ابهام و تردید کرده است. اما از سوی دیگر، با عنایت به این مهم که پیش‌بینی‌ها از وضعیت شاخص تورم از ادامه روند صعودی نرخ مذکور خبر می‌دهد، به نظر می‌رسد تحت شرایطی خاص بازار سهام در راستای مسیر حرکتی نرخ تورم آینده‌نگر گام بردارد. در واقع با تداوم شرایط افزایشی و رکوردزنی تورم احتمالی در ماه‌های آینده، وضعیت مذکور دور از انتظار نخواهد بود. از این رو عاملی همچون رشد بهای ارز به عنوان یک محرک جدی در به حرکت درآوردن بازارها می‌تواند رشد آمارهای پولی به شکل افزایش بالای نقدینگی و در نهایت جهش نرخ تورم را رقم بزند تا از این مسیر بازارها مجددا به سمت ارتفاعات قیمتی به پرواز درآیند.
رشد قابل‌توجه بازارها در ماه‌های گذشته همان‌طور که بازار سهام را در اسفند وادار به تغییر مسیر در ریل انتظارات تورمی داد، هم‌اکنون نیز این تورم انتظاری در سرعت بخشیدن به رشد شاخص‌های سهامی موثر واقع خواهد شد. این موضوع از چند جهت قابل‌بررسی است و عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند سناریوی پیش روی بورس در کوتاه‌مدت را به واقعیت نزدیک‌تر کنند. تحولات بازار خودرو و پس‌لرزه‌های تغییر و تحولات این بازار همیشه بازار سهام را مورد هدف قرار داده است. آنچه در بازار خودرو می‌گذرد به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر بورس در کنار سایر عوامل از اهمیت بسزایی برخوردار است و همواره در قبال جزرومد بازار سهام نقش‌‌‌آفرینی کرده است. استراتژی سرمایه‌گذاران در ماه‌های قبل از یک نکته مهم پرده برمی‌دارد.
اول آنکه به دلیل کم‌ریسک بودن برخی از بازارهای دارایی و اطمینان از بازدهی حداکثری در برخی بازارها، سرمایه‌گذاران بورس را در گزینه‌های خود مدنظر قرار ندادند. سود قابل‌ملاحظه و تضمین‌شده در این این بازارها در کنار سیاست‌های تثبیتی دولت در بخش دلار نیمایی شرایطی فرسایشی و منزجرکننده‌ای را در بازار سهام رقم زد. اما در حالی که به نظر می‌رسد دو بازار ارز و خودرو با اشباع نسبی قیمت‌ها مواجه شده‌اند، امکان ورود پول جدید به بازار سهام وجود دارد. این وضعیت سیگنال متفاوتی به دولت و سیاستگذاران مخابره می‌کند. تجربه نشان می‌دهد بورس سپر تورمی مناسبی در شرایط مشابه شناخته می‌شود که می‌تواند هیجانات ناشی از انتظارات تورمی را به شیوه‌ای مطلوب کنترل کند و حتی می‌تواند برای دولت نیز درآمدساز باشد.
درحالحاضر فضای تولیدی و فضای حاکم بر اقتصاد کشور شرایطی را رقم زده که افراد، سرمایه‌گذاران و حتی بخشی از حقوقی‌ها رغبت زیادی به حضور کوتاه‌مدت در بورس یا به‌اصطلاح نوسان‌گیری نشان می‌دهند. بر همین اساس، سرمایه‌گذاران برای انطباق پس‌انداز خود با تورم، کالاهای سرمایه‌ای را در لیست درخواست‌های خود قرار می‌دهند. هم‌اکنون نیز بازار خودرو به عنوان یک بازار سرمایه‌ای قوی در حال عرض اندام است. این امر سبب شده تغییرات این بازار مورد توجه فعالان اقتصادی قرار بگیرد. فاصله ایجادشده قیمت خودرو در مقایسه با بازار آزاد موجب شده سرمایه‌گذاران گزینه کسب بازدهی در دوره‌های سه‌ماهه و یک‌ساله را به باد فراموشی بسپارند و در راستای تحولات تورمی گام بردارند.
اما برخی رخدادها، از جمله چرخش سیاستگذار از دستورالعمل‌های چکشی و عقبگرد سیاست تثبیتی در نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومان نیما، برای اغلب شرکت‌های سهامی و فعالیت بازار حواله ارز و کشف قیمت بر حسب عرضه و تقاضا، موج جدیدی از اقبال به جریان معاملات سهامی را به راه انداخت. از این‌رو با اندکی دقت در تغییر و تحولات بازارهای دارایی می‌توان انتظار ورود پول بیشتر به بازار سهام را داشت. جریان خروج پول حقیقی در بورس تهران در حالی معکوس خواهد شد که محدودیت‌های جدیدی در عرضه ارز توسط دولت و عرضه خودرو با روش‌های متداول صورت گیرد.
این عوامل می‌تواند فرصت احیای مجدد از بازارهای رقیب را سلب کرده و بورس را به سوی حرکت تعادلی هدایت کند. بررسی خروج پول طی ماه‌های گذشته از بورس نشان می‌دهد سرمایه قابل‌توجهی از بازار سرمایه به مقصد احتمالی این دارایی‌ها، یعنی بازارهای ارز و طلا، خارج شده است که منجر به اضافه شدن حجم تقاضا در بازارهای مزبور شده است. با فرض این گزاره مهم که بازارهای دارایی به مرز اشباع رسیده‌اند، می‌توان بازار سهام را آماده گذار از روند روبه‌افول ماه‌های قبل دانست. درحالحاضر بازار سهام مولفه‌های لازم برای قرار گرفتن در مدار صعودی را دارد و مثبت‌های اخیر نیز در صورتی که با تداخل تصمیمات سیاستگذار مواجه نشوند، می‌توانند ادامه‌دار باشند.
