بهبود قیمت‌ها و افزایش فاصله دلار آزاد و نیمایی باعث رونق معاملات شد
جذابیت‌های خرید در بازار پتروشیمی
شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای‌اقتصاد» موسوم به DEPPI در هفته گذشته در بورس‌کالا با ۴۵/ ۲ درصد رشد هفتگی روبه‌رو شد که بیشترین رشد در ۳ هفته اخیر است. این افزایش نرخ که اغلب به دلیل رشد قیمت پایه محصولات پتروشیمی و پلیمرها به ثبت رسید موجب شد DEPPI به رقم ۹ هزار و ۵۶/ ۷۳۸ تومان افزایش یابد که بیشترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به ۱۴ شهریورماه تاکنون است. افزایش ۸۵/ ۱درصدی قیمت نیمایی دلار در نرخ‌های پایه هفته گذشته در کنار افزایش قیمت‌های جهانی پلیمرها نیز دلیل اصلی رشد نرخ در بورس‌کالا بود، آن هم در شرایطی که حجم معاملات جذابی در بازار به ثبت رسید. همچنین رشد قیمت دلار آزاد هم موجب شد فاصله قیمتی بین دو نرخ آزاد و نیمایی ارز به هزار و ۸۴۲ تومان در هفته گذشته برسد که این تفاوت نرخ خود جذابیت جدیدی برای رشد تقاضا در بورس‌کالا بود. این رفتار قیمتی را باید جدی گرفت زیرا نشانه قدرتمندی از افزایش قیمت تمام شده مواد اولیه در بورس‌کالاست بنابراین محرکی برای رشد نرخ در بازار آزاد و مخصوصا افزایش قیمت تمام شده برای مصنوعات پلیمری است. به نظر می‌رسد هنوز بتوان به تداوم رشد قیمت‌های جهانی خوش‌بین بود. در مورد نوسان قیمت نیمایی دلار هم بحث‌های پیرامونی بسیاری را شاهد هستیم که نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی داشت ولی قیمت‌های فعلی دلار نیمایی بالاتر از نرخ‌های مورد محاسبه در هفته گذشته است.
رشد حجم معاملات پلیمرها و کاهش بدبینی‌ها به بازار
رشد عرضه پلیمرها در هفته گذشته به کمک بازار آمد و موجب شد اثرگذاری کاهش برخی سهمیه‌های خرید جبران شود؛ رخداد مهمی که تاثیر بزرگی بر بازار داشت و شتاب رشد قیمت‌ها در بازار داخلی را کاهش داد و می‌تواند با رشد حجم معاملات، هم نگرانی‌های پیشین را تقلیل دهد و هم سرعت‌گیر کوچک‌تری در برابر توسعه صنعت پلیمرها با محوریت تقاضای واقعی در این صنعت به شمار رود. همین‌که حجم معاملات در بورس‌کالا برای هفته گذشته افزایش یافت یک خبر خوب برای بازار پلیمرهاست و ناخودآگاه انتقادات را تقلیل می‌دهد، اگرچه در مورد نوسان سهمیه‌ها هنوز هم نقدهای پیشین قابل قبول است مخصوصا در شرایطی که بتوان ذات سهمیه‌نویسی برای تقاضای پلیمرها در بورس‌کالا را یک انحصار در نظر گرفت.
در هفته گذشته شاهد رشد ۳۸/ ۸ درصدی عرضه‌ها در بورس‌کالا بودیم و این رقم به بیش از ۹۱ هزار و ۵۰۰ تن افزایش یافت؛ یعنی سومین حجم عرضه بالای سال‌جاری به ثبت رسید. این رقم موجب شد حجم تقاضا نیز افزایش یابد و رشد ۳۲/ ۲۲ درصدی را شاهد باشیم و تقاضا به نزدیکی ۱۲۴ هزار تن رسید. بالارفتن حجم عرضه‌ها موجب شد بسیاری از کالاها بعد از معاملات مرسوم در بازار فیزیکی، وارد مچینگ شوند و خریداران در این فرصت تلاش کردند حداکثر استفاده از عرضه‌های موجود را برده و در نقش خریدار ظاهر شوند. این شرایط هم حجم معاملات را افزایش داد و هم حجم تقاضا را تقویت کرد که در نهایت به حمایت قدرتمندی از بازار منتهی شد. در نهایت شاهد بودیم که حجم معاملات هفتگی در بورس‌کالا با رشد ۴/ ۱۷ درصدی روبه‌رو شد و به بیش از ۷۷هزار و ۸۰۰ تن رسید که امیدواری به تداوم روزهای رونق در این بازار را در بر داشت. هم‌اکنون حجم عرضه‌ها و حجم معاملات هر دو از متوسط هفتگی سال گذشته و همچنین متوسط هفتگی در نیمه نخست سال‌جاری بالاتر است، بنابراین می‌توان گفت که این بازار خوشبختانه در فاز رونق قرار دارد. در هفته گذشته ۸۵ درصد از عرضه‌ها مورد دادوستد قرار گرفت که رقم جذابی است، اگرچه با روزهای اوج این بازار هنوز اختلاف دارد.
در معاملات پلیمرها در بورس‌کالا بیش از همه‌چیز حجم معاملات است که برای فعالان بازار مهم ارزیابی می‌شود و هرچه این حجم افزایش یابد، به معنی آزادی‌عمل بالاتر و رقابت بیشتر خریداران مواد اولیه است، یعنی انتظار داریم شرایط تولید تقویت شده باشد. البته در نوسان عرضه‌ها نگرانی‌های جدیدی هم ناخودآگاه ایجاد می‌شود و در این شرایط اگر شاهد نوسان در حجم عرضه به هر دلیل باشیم، جریان عمومی در بازار از حالت طبیعی آن خارج خواهد شد. حال که سخت‌گیری‌های مالیاتی افزایش یافته و برای واحدهای تولیدی شفافیت درحال تبدیل شدن به یک اصل اساسی است و مسیر رسیدن به این شفافیت هم درحال طی‌شدن است؛ ناخودآگاه بازار آزاد به مرور زمان کمرنگ‌تر از قبل شده و خریداران اصلی تلاش خواهند کرد تقاضای واقعی خود را از بورس‌کالا تهیه کنند.
هم‌اکنون زمان مهم و ایده‌آلی فراهم شده است که بیش از گذشته خریداران را به سمت بورس ترغیب کرده و اگر بتوان مکانیزم‌های خرده‌فروشی را حتی از طریق بازار فیزیکی فراهم کرد، رونق مضاعفی برای بورس‌کالا رقم خواهد خورد ولی بیش از آن واسطه‌های بازار را حذف می‌کند. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که به‌دلیل برخی تغییر رویکردهای معاملاتی، تمایل به عرضه در نزدیکی بازارهای مصرف اصلی در داخل همچون اطراف تهران فراهم شده است و می‌توان به استفاده از این مکانیزم معاملات خوش‌بین بود. در هر حال بازارها داستان‌های بسیاری دارند و در هر بازه زمانی، شرایط جدیدی حاکم می‌شود اما اصل اساسی را باید بر مبنای شفافیت و حمایت از حجم معاملات قرار داد. در شرایطی که حجم دادوستد در بورس‌کالا افزایش می‌یابد، ناخودآگاه التهاب قیمتی نیز کمرنگ خواهد شد و منافع بیشتری برای مصرف‌کننده واقعی ترسیم می‌شود. اینکه صنایع تکمیلی در داخل کشور در یک مسیر رونق گام به گام در حرکت هستند را باید یک اصل اساسی در نظر گرفت و بیشترین کمکی که به رونق این صنایع منجر می‌شود همان رشد حجم معاملات و عرضه امن مواد اولیه است. اثرگذاری رشد حجم معاملات در بورس‌کالا را به وضوح می‌توان در بازار آزاد مشاهده کرد، مثلا در شرایطی که شاهد هستیم بعد از معاملات روزهای دوشنبه و سه‌شنبه حجم دادوستد مطلوبی در بورس‌کالا ثبت شد، روند افزایشی نرخ در بازار آزاد هم یا متوقف شده یا با کاهش شتاب رشد نرخ برای اغلب گریدها روبه‌رو شد. این روند به خوبی توانمندی معاملات بورس‌کالا در زمینه مدیریت بازار داخلی را ترسیم می‌کند ولی اگر هر رخدادی حجم معاملات در بورس را تهدید کند، شعله انتقادات هم زبانه می‌کشد. حجم دادوستد در بازار ترکیبات شیمیایی هم به نسبت مطلوبی ارزیابی می‌شود، بنابراین کلیت بازار محصولات پتروشیمی را می‌توان مطلوب ارزیابی کرد.
