تصویر منابع و مصارف ارزی بانک مرکزی

بانک مرکزی آمارهای پولی و بانکی را تا خرداد سال جاری به روز کرده است. بخشی از این آمار درباره منابع و مصارف بانک مرکزی است. یکی از بخش‌های مهم این ترازنامه، میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در خرداد سال جاری میزان ذخایر خارجی بانک مرکزی به رقم ۴۵۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم در اردیبهشت‌ماه معادل با ۴۶۵ هزار میلیارد تومان بوده که در نهایت این آمار نشان می‌دهد رشد ماهانه این ذخایر ارزی بانک مرکزی منفی ۸/ ۲ درصد بوده است. آمارهای گزارش پولی و بانکی حاکی از آن است که رشد نقطه به نقطه ذخایر خارجی بانک مرکزی در خرداد سال جاری نیز منفی ۵/ ۱ درصد بوده است. بنابراین این آمار نشان می‌دهد که روند ذخایر خارجی بانک مرکزی در سومین ماه سال جاری روند کاهشی را طی کرده است. از سوی دیگر، آمارها نشان می‌دهد که در سه ماه نخست سال جاری به میزان ۳ درصد از دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز کاهش یافته است. در نتیجه هم آمار ماهانه و سالانه و هم آمار سه ماهه حاکی از آن است که از سطح ریالی ذخایر خارجی کاسته شده است.

در سمت دیگر ترازنامه آمارهای بدهی بانک مرکزی وجود دارد که بخشی از آن مربوط به آمار بدهی‌ها است. آمارها نشان می‌دهد که میزان بدهی‌های ارزی بانک مرکزی نیز در خرداد سال جاری به ۲۲۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. در خرداد سال جاری نسبت به اردیبهشت‌ماه از میزان بدهی‌های ارزی بانک مرکزی به میزان ۲/ ۰ درصد کاسته شده است. از سوی دیگر رشد نقطه به نقطه بدهی‌های ارزی بانک مرکزی معادل با صفر بوده است. میزان بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در فروردین‌ سال ۱۳۹۷ به میزان ۲۱۹ هزار میلیارد تومان بوده و نشان می‌دهد که این مقدار طی ماه‌های اخیر نوسان قابل‌توجهی نداشته است.

 خالص دارایی‌های خارجی

خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی، یکی از عوامل اثرگذار در تغییرات پایه پولی است. به این معنا که افزایش این بخش باعث می‌شود که رشد پایه پولی روند افزایشی داشته باشد. به‌طور مثال در برخی از سال‌ها که درآمدهای نفتی دولت افزایش می‌یابد، ذخایر ارزی بانک مرکزی نیز رشد می‌کند و بر پایه پولی اثرگذار خواهد بود. از این رو، برخی از بانک‌های مرکزی دنیا، که صادرات بالایی دارند، با بهره‌گیری از انتشار اوراق به تعادل بخشی ذخایر خارجی بانک مرکزی روی می‌آورند.

بر اساس آمارهای منتشر شده خالص دارایی‌های خارجی که از تفاضل دارایی‌ها و بدهی‌ها حاصل می‌شود در خردادماه به رقم ۲۳۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. بر اساس این آمارها این رقم در اردیبهشت‌ماه ۲۴۳ هزار میلیارد تومان ثبت شده بود. بنابراین با در نظر گرفتن این آمار ۲/ ۵ درصد از خالص دارایی‌های خارجی بانک‌ها در خردادماه کاسته شده است. البته رشد ماهانه این متغیر در اردیبهشت‌ماه مثبت ۳ درصد بوده است. همچنین رشد نقطه به نقطه خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در خرداد سال جاری منفی ۸/ ۲ درصد بوده است. در نتیجه هم در بازه ماهانه و هم در بازه سالانه از میزان خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی کاسته شده است. این روند بیشتر به دلیل کاهش دارایی‌های خارجی در خردادماه بوده است، زیرا در سمت بدهی‌ها میزان نوسان کمتر بوده است.

 تغییرات دلاری دخل و خرج ارزی

 نکته قابل‌توجه اینکه بانک مرکزی آمارهای ترازنامه را بر حسب ریال منتشر می‌کند، اما می‌توان برای ارزیابی دقیق‌تر، آمارها را با یک نرخ ارز به مبالغ دلاری تبدیل کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر بانک مرکزی محاسبات رسمی را با نرخ ۴۲۰۰ تومان انجام می‌دهد و این نرخ ارز به‌عنوان مبنا قرار می‌گیرد. بر اساس این نرخ رسمی، می‌توان میزان دارایی‌ها و بدهی‌های خارجی بانک مرکزی را بر حسب دلار محاسبه کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با احتساب این نرخ، میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی معادل ۱۰۸ میلیارد دلار خواهد بود. با توجه به ثابت بودن نرخ دلار، در نتیجه نرخ رشد ماهانه این دارایی‌ها معادل منفی ۸/ ۲ درصد (مشابه رقم ریالی آن) گزارش شده است. از سوی دیگر، رشد نقطه به نقطه دارایی‌های دلاری بانک مرکزی منفی یک درصد عنوان شده است. بنابراین با توجه به ثابت ماندن نرخ دلار در این محاسبات رشد ریالی و رشد ارزی همسو با هم محاسبه می‌شود.

 دارایی‌های خارجی دلاری بانک مرکزی در اردیبهشت سال قبل معادل با ۱۱۰ میلیارد دلار بوده است. بنابراین این آمارها نشان می‌دهد که طی یک سال اخیر نوسانات ذخایر خارجی بانک مرکزی به کمترین میزان رسیده است. نکته قابل‌توجه این است که با توجه به ثابت نگه داشتن شدن این نرخ در ماه‌های اخیر، این موضوع باعث شده که اثر نوسانات ارزی در دارایی‌های خارجی منعکس نشود و در صورتی که ارز بازار مبنا قرار گیرد، نتایج حاصل متفاوت خواهد شد. بر اساس این آمارها می‌توان خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی را نیز بر اساس دلار محاسبه کرد. بر اساس این آمارها در خرداد ماه میزان بدهی خارجی بانک مرکزی معادل ۵۳ میلیارد دلار عنوان شده است که با توجه به ثابت ماندن نرخ دلار، این روند نیز مانند تغییرات ریالی است. با توجه به این دو آمار خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز ۵۵ میلیارد دلار محاسبه می‌شود. این رقم در خرداد سال قبل نیز به میزان ۵۶ میلیارد دلار بوده است که نشان می‌دهد طی یک سال اخیر نوسان خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به حداقل رسیده است. خالص دارایی‌های خارجی به دلار طی یک ماه افت ۳/ ۲ درصدی را ثبت کرده است.

12

 

چاپ پول برای دلا‌ر ۴۲۰۰؟