چالشهای مهم دولت آینده
۱. محیط اقتصاد کلان ناپایدار و تورم بالا، عدمقطعیت اقتصادی و تحریمها: در این زمینه، نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری یا تمایلی به تغییرات اساسی ندارند (مانند جلیلی) یا توان لازم برای ایجاد تغییرات قابلتوجه را ندارند (مانند پزشکیان). سناریوی محتمل، گرایش بیشتر به سمت روسیه و چین است که با توجه به تهدیدهای آمریکا خود را بیشتر در یک جهان چندقطبی میبینند. در هر صورت، این رویکرد در کوتاهمدت به ضرر ما خواهد بود؛ چرا که روسیه هنوز در حال جنگ و نیروی کار چین رو به پیر شدن است. در اینجا دیپلماسی فعال یک ضرورت است که با جلیلی چندان محتمل به نظر نمیرسد.
۲. محیط کسبوکار نامطلوب برای بخش خصوصی با مداخلات گسترده دولت، قیمتهای نسبی منحرفکننده و مقررات دستوپاگیر: این مساله به طور خالص به اجرای داخلی سیاستهای اقتصادی مربوط میشود. در حالی که تحریمها بهشدت ما را تحت فشار قرار دادهاند، انتظار میرود که سیاستگذاران حداقل سعی کنند محیط کسبوکار داخل کشور را بهبود بخشند. اما این موضوع همچنان به نقطه اول و رویکرد ما به روابط بینالمللی وابسته است. در هر صورت آزادی اقتصادی و حداقل رفع موانع داخلی یکی از مواردی است که هر دو نامزد در آن همنظرند.
۳. ارتباط با سیستم مالی جهانی: یکی از چالشهای مهم دیگر، ادغام ایران با سیستم مالی جهانی است. ایران بهعنوان یک حوزه پرخطر توسط گروه ویژه اقدام مالی (FATF) شناخته شده است که به اعمال اقدامات متقابل و محدودیتهای شدید بر بانکهای ایرانی منجر شده است. این وضعیت، توانایی ایران برای انجام تجارت خارجی و انتقال پول را بهشدت محدود کرده است. تضاد در این زمینه هم بین دو نامزد شدید است. مشابه مورد یک، جلیلی تمایلی برای به سرانجام رساندن این موضوع ندارد و پزشکیان توان تصمیمگیری در پیشبرد چنین موضوعی را نخواهد داشت. مقاومتی که در چند سال گذشته در این زمینه دیده شده، شاید نشانهای از رفتن به سمت معادل چینی سوئیفت یعنی CIPS و نزدیکی اقتصادی و مالی هرچه بیشتر با شرق باشد. هر سه این چالشها نیازمند رویکردهای استراتژیک و دیپلماسی فعال هستند تا بتوانند اقتصاد کشور را به سمت پایداری و رشد هدایت کنند. با توجه به تجربه گذشته، نیاز به تصمیم جدی از سوی حاکمیت برای خروج از وضعیت موجود شرط لازم است.