خاورمیانه؛ قطب جدید رقابتهای فرمولیک
اما چگونه این ورزش، جذابیت جهانی خود را به تجارت پرسود برای گروه فرمولیک تبدیل میکند. گذشته از پرداخت مبالغ هنگفت از جانب پیستهای میزبان به گروه فرمولیک برای کسب حق میزبانی، بر سر کسب حق پخش رسانهای این مسابقات، همیشه در پشتصحنه، رقابت تنگاتنگی میان رقبا جریان دارد و حق پخش رسانهای، حدود ۳۰درصد از درآمدهای فرمولیک را تشکیل میدهد. این جریان پرسود، شامل شبکههای سنتی، سرویسهای استریم مانند نتفیلیکس و تلویزیون فرمولیک است و قراردادها اغلب مختص منطقه هستند.
در واقع باید گفت افزایش محبوبیت و درآمد رقابتهای فرمولیک، صرفا محصول خودروهای سریع و رانندگان جسور نیست و نقش رسانه را نمیتوان نادیده گرفت. بهعنوانمثال، سریال مستند نتفیلیکس با عنوان «رانندگی برای بقا» که در مارس ۲۰۱۹ پخش شد و در حال حاضر فصل ششم آن عرضه شده، نقشی تحولآفرین در برانگیختن علاقه جهانی و دامنزدن به رشد بیسابقه این ورزش داشته است. دیگر منابع مالی فرمولیک عبارتند از: فروش بلیت شرکت در مسابقات، بستههای ویآیپی، تدارکات و حمل تجهیزات تیمها، اعطای مجوزهای گوناگون از جمله برای شرطبندی.
مسابقات فرمول یک رقابتی میان ابرسرمایهدارها، همراه با چاشنی شهرت فزاینده و سرشار از پول و زندگی تجملاتی برای رانندههای رقابتهاست. شاید خالی از لطف نباشد که بدانید درآمد رانندگان مسابقات فرمولیک بین رنج حدود یکمیلیون دلار تا ۵۵میلیون دلار در هر دور از رقابتها متغیر است. اما باید بدانید که سود اصلی رقابتها نصیب تیمهای شرکتکننده میشود، نه رانندگان.
لازم به ذکر است که رونق این رقابتها همیشه در آمریکا نبوده، بلکه از دهه ۹۰ به این سو، رقابتهای فرمولیک، هر سال رفتهرفته در نقاط و در کشورهای مختلف جهان برگزار شده است و خاورمیانه امروز که میزبان بسیاری از این رویدادهاست، پیش از این هیچگاه روی نقشه این مسابقات نبود. امروز مسابقات جهانی جایزه بزرگ فرمولیک، در سه کشور خاورمیانه، یعنی بحرین، امارات و قطر (در واقع پنجکشور اگر جمهوریآذربایجان و ترکیه را هم در نظر بگیریم) برگزار میشود.
با این حال، تاریخچه مسابقات فرمولیک در خاورمیانه شاید فراتر از تصور شما باشد. اولین دوره این مسابقات در خاورمیانه در سال ۲۰۰۴ برگزار شد؛ اما ارتباط کشورهای عربی با رقابتهای فرمولیک برای چند دهه شکل گرفته بود و به سال ۱۹۷۷ بازمیگردد. اولین دور این شکل از مسابقات در یک کشور خاورمیانه، در بحرین بود که مایکل شوماخر آلمانی طی آن رقابتها توانست هفدهمین رکورد جهانی خود را به ثبت برساند. در آن زمان نگرانیهای زیادی درمورد محل برگزاری مسابقات، دورافتادگی آن، نفوذ شن و ماسه به داخل خودروها و آبوهوای گرم در کنار مسائل امنیتی وجود داشت؛ اما با شروع هیجانانگیز مسابقات، همه این نگرانیها به فراموشی سپرده شد.
بعد از بحرین، ترکیه بهسرعت به جمع میزبانان برگزارکننده این رقابتها پیوست. امارات متحده عربی با جیبهای پر از پول حاصل از دلارهای نفتی از دیگر کشورهایی بود که میزبانی این دست رقابتها را در شیخنشین ابوظبی پذیرفت و با ساخت و توسعه یکپیست مثالزدنی و صرف مبالغ هنگفت، جایگاه خود را در این حوزه تثبیت کرد. در سال ۲۰۲۱، عربستانسعودی هم توانست با بهرهگیری از سرمایههای هنگفت نفتی و دلارهای شرکت آرامکو، نام خود را در تقویم رقابتهای فرمولیک به عنوان یک بازیگر کلیدی ثبت کند.