پرسش امروز
برزخ احیای آب
کاهش قابلملاحظه مخازن سدها از یکسو و پیشبینی بارشهای کمتر از نرمال زمستان امسال از سوی دیگر، این گزاره را بیش از پیش تقویت میکند که خشکسالیها و بحران تامین آب در ایران در فصول گرم سال محتمل است. طبق بررسیهای صورتگرفته، بارشهای ۲۵استان کشور از ابتدای مهرماه تاکنون، نسبت به میزان متوسط بارشها در مدت مشابه درازمدت، منفی بوده است. تصویر آماری وضعیت آب در ایران حکایت از آن دارد که تابستان سختی را در پیش خواهیم داشت. اما برای عبور از این گذر سخت چه باید کرد؟ آیا میتوان با توجه به خالی بودن محسوس سدها به دنبال احیای آنها بود؟
تحلیلگران بخش آب و محیطزیست در پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» به این سوالات پاسخ دادهاند. به اعتقاد آنها سدها بهعنوان مهمترین زیرساخت موجود در مدیریت منابع آبی کشور که سیاستگذاران در مسیر ایجادشان بسیاری از منابع طبیعی را نیز قربانی کردهاند، وضعیت مطلوبی ندارند و اگر قرار بر نقشآفرینی این سازهها باشد نخست باید به احیای آنها پرداخت؛ چرا که زیرساختهایی نظیر سدها و بندهای موجود در صورتی که به نحو مطلوبی بهینهسازی و احیا نشوند نخواهند توانست حداقلترین نقشآفرینی را در این زمینه داشته باشند. صاحبنظران معتقدند برآیند مدیریت سدهای کشور حاکی از مشکلات و معضلات ساختاری این سازهها در دستیابی به اهداف ایجادی است.
سدهایی که بسیاری با هدف کنترل و مدیریت منابع آب جاری ساخته شدهاند تا در مواقع کمآبی بتوان از ظرفیت آبی آنها برای تامین تقاضای آب استفاده کرد، به دلیل طیف وسیعی از مسائل و مشکلات، ازجمله عدممدیریت صحیح این سازهها تا کاهش بارشها، عملا در رفع مسائل و مشکلات آبی کشور در فصلهای بهار و تابستان سال بعد کاربردی نخواهند داشت. به باور کارشناسان احیا و چارهاندیشی درخصوص این سدها نیازمند برنامهریزی دقیق بهویژه در حوزه تخصیص آب کشاورزی و صنعتی است که با توجه به نوع عملکرد سابق و نحوه مدیریت کنونی مدیران حوزههای مرتبط با منابع طبیعی و انرژی، تحقق آن بهسادگی امکان پذیر نیست.