پرسش امروز
تولید ثروت از مسیر فوتبال
فوتبال، چه در گذشته و چه در زمانه ما، فراتر از یکمسابقه ورزشی است. این پدیده اجتماعی یا موجب ایجاد هویتهایی شده است که پیرامون فوتبال شکل گرفتهاند و در دل خود همزمان خودی (همزادپنداری) و دیگری (تمایز) را تعریف میکند یا موجب شده است بهانهای باشد برای آنکه نماینده هویتهای اجتماعی یا ملی شود. مثال برای این قبیل هویتسازیها یا نمایندگی هویتها در دنیای فوتبال بسیار است؛ مانند دو تیم استقلال و پرسپولیس که به خودیخود هویتساز بودهاند یا بازیهای بین تیمملی انگلیس و آلمان که گویی تاریخ را به زمینهای چمن احضار میکنند. لکن، فوتبال امروزه با وجود سرمایهگذاریای که در آن میشود، به موضوعی فراتر از هویتسازی و نمایندگی هویتها ارتقا یافته است. البته در همینجا لازم به ذکر است که چه در گذشته و چه در زمانه ما، دنیای فوتبال با حضور کمرنگتر نیمی از جهان یعنی زنان در این حوزه روبهرو است . لکن، این رشته ورزشی با وجود این خلأ مهم، هر روز سهم بیشتری از صنعت ورزش به خود اختصاص میدهد.
فوتبال امروزه به یک بازار بزرگ تبدیل شده است که نشانههای آن را میتوان در رقابت بین سرمایهداران عرب در خریداری باشگاههای فوتبال اروپایی مشاهده کرد. جدا از آن، این رشته ورزشی به موضوع رقابت کشورها بهمنظور کسب میزبانی مسابقات قهرمانی (تورنمنت) برای جذب سرمایه و توسعه زیرساختهای کشور و افزایش سطح اشتغال تبدیل شده است؛ مسالهای که در جامهای جهانی آفریقای جنوبی ۲۰۱۰، برزیل ۲۰۱۴ و قطر ۲۰۲۲ دیده شد و میشود.
با توجه به این مقدمه و با علم به اینکه فوتبال و گسترش بازار و صنعت این رشته که همزمان مورد توجه سرمایهداران و دولتها قرار گرفته است، باید پرسید چگونه فوتبال از یک بازی اشرافی میان تاجران و مهندسان روشنفکر انگلیسی به بازی مورد علاقه قشر فرودست جامعه و نماد هویتهای محلی تبدیل شد و امروزه، یکی از موتورهای پیشران رشد و توسعه اقتصادی کشورها بهشمار میرود. از این جهت در پرونده امروز باشگاه اقتصاددانان، این موضوع را با متخصصان حوزه اقتصاد ورزش مطرح کردهایم که گسترش این صنعت در هر کشور به چه میزان موجب رشد و توسعه اقتصادی کشورها میشود؟ همچنین، به چه میزان این صنعت سودآور و هیجانانگیز تحتتاثیر جهانیشدن رشد پیدا کرده است؟ مضاف بر این، به چه دلیل کشور ما در این صنعت نسبت به سایر کشورهای مشابه عقب مانده است؟