اهلیت ۵۸ درصد از کاندیداها در کل کشور تایید شد؛ نزدیک به ۳۳ هزار نفر رای میدهند
کورس ائتلافها در انتخابات اتاق
چهره انتخابات اتاقهای بازرگانی تاحدی از ابهام خارجشده و با اعلام احراز یا عدماحراز اهلیت تجاری از سوی انجمن نظارت بر انتخابات به اشخاص، اکنون مشخص است که چه کسانی تایید شدهاند و چه کسانی اهلیتشان تایید نشدهاست؛ هرچند کسانی که رد اهلیت شدهاند فرصت اعتراض و درخواست تجدیدنظر دارند و شورایعالی نظارت هم اعتراضها را بررسی خواهد کرد و هم در نهایت باید بر تصمیم اهلیتها از سوی انجمن مهر تایید بزند، اما شمای کلی انتخابات پیشرو تا حد زیادی مشخص شدهاست و ائتلافها فعالیت خود را از حالت پشتپرده خارج کرده و به شکل نیمهرسمی و علنیتر فعالیت میکنند.
آمار رسمی که از سوی انجمن نظارت بر انتخابات منتشر شدهاست حاکی از تایید اهلیت ۵۸درصد از ثبتنام کنندگان و عدماحراز اهلیت ۴۲درصد دیگر است؛ هیاتهای نظارت که پیش از انجمن به بررسی اهلیت پرداخته بودند ۷۶درصد از ثبتنام کنندگان را تایید اهلیت کرده بودند.
دیگر خبری که به شکل رسمی اعلام شد لغو تصمیم برگزاری انتخابات به شکل کاملا الکترونیک به دلایل امنیتی است و انتخابات به شکل نیمهالکترونیک برگزار خواهد شد؛ به این معنی که رای دهندگان مانند انتخابات کاغذی به حوزههای رایگیری مراجعه میکنند اما با دستگاه الکترونیکی تاییدشده رای خود را ثبت میکنند.
بر اساس اخبار غیررسمی تاکنون چندین ائتلاف بهصورت غیررسمی اعلام موجودیت کردهاند که اعضای آنها تایید کردهاند که در انتخابات شرکت خواهند کرد؛ ائتلاف برای فردا، نزدیک به جریان حاکمیت کنونی اتاق بازرگانی؛ ائتلاف پیشگامان تحول که اپوزیسیون فعلی اتاق هستند؛ دو ائتلاف صنعتی و معدنی که یکی از آنها احتمالا انشعابی از ائتلاف برای فردا است و در نهایت به این ائتلاف میپیوندد؛ ائتلاف دیگر نیز تحت لوای خانه صنعت و معدن اعلام موجودیت کردهاند. ائتلافی نوظهور نیز شکلگرفتهاست که احتمالا چهرههای نزدیک به دولت، خصولتیها و شرکتهای بزرگ را به خود جذب خواهد کرد. تشکلها نیزدرصدد ارائه لیستی برای این انتخابات هستند و بر اساس ایده شکلگیری فراکسیون، تشکلها شکل خواهند گرفت.
ائتلاف برای فردا
تصمیم جنجالی انجمن نظارت در این دوره مربوط به این ائتلاف بود؛ مسعود خوانساری که هشت سال ریاست اتاق تهران و نایبرئیسی اتاق ایران را در کارنامه خود داشت از این انتخابات جا ماند. برخی به عدماحراز اهلیت او اشاره دارند و برخی نیز توصیههای نهادهای نظارتی را علت غیبت وی در این انتخابات میدانند. مهدی کرباسیان از دیگر چهرههای نزدیک به خوانساری بود که چنانچه صلاحیت وی محرز میشد، میتوانست گزینهای جایگزین برای خوانساری باشد، اما خبرها حاکی از عدماحراز اهلیت وی است. با این وجود یکی از چهرههای ائتلاف برای فردا در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» میگوید: «روند کار ائتلاف برای فردا به شکل طبیعی در حال انجام است و اکنون که با اعلام نظر انجمن نظارت بر انتخابات درباره اهلیت تجاری افراد، فضا شفافتر شدهاست میتوان با قطعیت بیشتری درباره ائتلافها صحبت کرد.» به گفته این عضو ائتلاف برای فردا عدهای همچنان امیدوار به تایید اهلیت خود هستند اما اضافه میکند: حذف آقایان خوانساری و کرباسیان تغییری بسیار مهم برای ائتلاف بود، در عینحال کار این ائتلاف ادامه خواهد داشت؛ اما برای اظهارنظر قطعی باید منتظر روزهای آینده ماند. این عضو ائتلاف برای فردا همچنین تاکید میکند: «لیست فعلی ائتلاف تقریبا مشخص است اما همانند دورههای پیش احتمالا شاهد تغییراتی تا روز نهایی انتخابات خواهیم بود.» با حذف مسعود خوانساری و مهدی کرباسیان، احتمال اینکه یحیی آلاسحاق گزینه ریاست اتاق باشد، بیشتر شدهاست. هرچند تا این لحظه هنوز از پیوستن او به ائتلاف برای فردا یا هر ائتلاف دیگری خبری نیست، اما برخی منابع از رایزنیهایی مبنیبر پیوستن آلاسحاق به ائتلاف برای فردا سخن میگویند. آلاسحاق در پاسخ به تماس خبرنگار «دنیایاقتصاد» در روزهای گذشته اظهار کرد که درباره انتخابات حرفی نخواهد زد. سکوت او برای فعالان حاضر در انتخابات نیز جای سوال شدهاست. یکی از منابع مطلع در اینباره میگوید: هیچ تحرکی از سوی جریان نزدیک به آلاسحاق که همان طیف سنتی اتاق است مشاهده نمیشود. با این حال این منبع با توجه به تجربه پیشین معتقد است که بالاخره این جریان به رایزنی برای ائتلاف با دیگر جریانهای حاضر در انتخابات روی خواهند آورد؛ چراکه از نظر تعداد، کاندیداهای آنها برای بستن یک لیست کامل کفایت نمیکند. این منبع مطلع میافزاید: حدس ما این است که این ائتلاف یا با ائتلاف برای فردا وارد مذاکره خواهد شد یا با جریانی که چهرههای حامی دولت تشکیل دادهاند.
ائتلاف پیشگامان تحول
چهرههایی که در اتاق فعلی به اپوزیسیون معروف هستند نیز ائتلافی تشکیل دادهاند که نام پیشگامان فردا بر خود گذاشته است. این ائتلاف در انتخابات پیشین نام پیشگامان تحول داشت که تلفیقی از تحول خواهان و پیشگامان وفاق بود. این دو ائتلاف در سال۹۳ رقیب یکدیگر بودند و در سال۹۷ با هم ائتلاف کردند. هرچند هنوز مشخص نیست لیست جدید ائتلاف پیشگامان تحول ترکیبی از دو ائتلاف سال۹۷ باشد.
این جریان، پیشگام و پیگیر تغییر قانون اتاقهای بازرگانی بود که البته به این دوره از انتخابات نرسید. یک چهره نزدیک به این ائتلاف در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» درباره لیست کاندیداها میگوید: هنوز باید منتظر اعلام نهایی کاندیداها ماند؛ اما فعلا لیست ۴۰نفره این جریان کامل است. او در ادامه درباره ائتلاف با جریانهای دیگر میگوید: اولین جلسه انتخاباتی این ائتلاف بهزودی برگزار خواهد شد و احتمال ائتلاف با جریانهای دیگر منتفی نیست. این کاندیدای انتخابات دوره دهم از اظهارنظر درباره اسامی اعضای این ائتلاف خودداری میکند و آن را به نهاییشدن لیست موکول میکند.
ائتلاف کار و تولید
درباره این ائتلاف اطلاعات اندکی وجود دارد. مساله قطعی درباره این ائتلاف، نامی است که حول او ائتلاف شکلگرفتهاست، یعنی امیرحسین کاوه. این ائتلاف تا امروز بدون سروصدا پیش آمده است و در رسانهها یا شبکههای اجتماعی نیز اطلاعاتی از خود ارائه نکردهاست، ولی گفته میشود شرکتهای خصولتی و جریان نزدیک به دولت به این ائتلاف میپیوندند. شنیدهها حاکی از آن است که شرکتهای موسوم به خصولتی، از جمله خودروسازان و پتروشیمیها برای حضور در انتخابات بهدنبال ائتلاف با جریانهای موجود هستند اما از اینکه این ائتلاف را با چه جریانی برقرار کنند همچنان در مرحله حدس و گمان قرار دارد و خبر قطعی از آن در دست نیست. با این وجود یک منبع مطلع از موضوع مهمترین حدسی که در اینباره مطرح است را ائتلاف خصولتیها با کار و تولید عنوان میکند. این ائتلاف ممکن است بزرگتر نیز بشود و به گفته این منبع آگاه احتمال ائتلاف با فهرست پیشگامان فردا وجود دارد.
یکی از اعضای این ائتلاف با تایید تشکیل این ائتلاف، نام آن را هنوز نهایی نمیداند اما ایده اصلی تشکیل آن را مطرح میکند و میگوید: کار و تولید که نام کنونی آن است به این معنی است که ما بهدنبال کار هستیم و نمیخواهیم اتاق در جایگاه اپوزیسیون دولت باشد بلکه میخواهیم اتاق الگوی دولت باشد. او تحقق این ایده را در گروی این مساله میداند که گروههای مختلفی که با این ایده همراه هستند را گردهم بیاورند و از همینرو این ائتلاف ممکن است تشکلها را نیز دربر بگیرد.
تشکلها ائتلاف دارند؟
تشکلهایی که نام آنها در سخنان برخی از فعالان به گوش میخورد همچنان مشخص نیست که ائتلافی جداگانه دارند یا بهصورت بخشی از فهرست ائتلافی دیگر شرکت میکنند، اما از سخنان فعالان مشخص است که جریان تشکلها، چه بهصورت مجزا و چه بهصورت ائتلافی، در انتخابات حضوری فعال خواهند داشت. فعالیت تشکلی اکنون مدتی است که در اتاق بازرگانی برجسته شدهاست و فعالان آن در جلسات از حق تشکلها دفاع میکنند و وضعیت فعلی خود را شهروند درجه دوم اتاق بازرگانی توصیف میکنند. اشاره این فعالان به این مساله است که بر اساس آییننامه تشکلها به شکل مستقیم نمیتوانند در انتخابات هیاترئیسه شرکت کنند؛ از همینرو انگیزه آنها برای کسب کرسی از طریق کسب رای زیاد است. منابع نزدیک به این جریان در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» با تایید این مساله میگوید: تشکلها حتما در انتخابات شرکت خواهند کرد، بهویژه با توجه به این مساله که طیف سنتی اتاق با کوچک شمردن فعالیت تشکلی این فعالان را فعالان واقعی نمیدانند. او در ادامه شکل فعالیت تشکلها را توضیح میدهد و میگوید: در همه شهرستانها اعلام کردهایم که اگر فعالی را مناسب میدانند معرفی کنند اما به دلیل اینکه ممکن است لیست ما همهجا کامل نباشد با هر طیفی که شایسته باشد ائتلاف خواهیم کرد و ممکن است در این لیست حتی دو جریان رقیب وجود داشته باشند.
ائتلاف خانه معدن
این ائتلاف بر اساس شنیدهها توسط محمدرضا بهرامن هدایت میشود. چهرههای نزدیک به این جریان احتمال انشعاب را رد میکنند.
یک منبع مطلع از موضوع با تایید ارائه لیست معدنکاران در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» میگوید: لیستی که احتمالا به شکل جداگانه از سوی خانه معدن ارائه شود صرفا به این دلیل خواهد بود که اشخاصی که در صنف معدنکاران فعالیت دارند با اعضای همصنف خود آشنایی بیشتری دارند و این به معنی انشعاب نیست. او در توضیح این مطلب استدلال میکند: اصلا تعداد افراد معدنی حاضر در انتخابات از تعداد انگشتان دست تجاوز نمیکند و بنابراین نمیتواند لیستی جداگانه تلقی شود. با این وجود او اعلام نظر قطعی درباره ائتلافها را به نهاییشدن فهرست کاندیداها موکول میکند.
ائتلاف خانه صنعت و معدن
بر اساس شنیدهها ائتلافی تشکیل شدهاست با نام صنعت و معدن و در حال فعالیت انتخاباتی است. یکی از چهرههای حاضر در انتخابات میگوید: با توجه به پیامهایی که برخی چهرههای شناختهشده این جریان در مجامع عمومی مطرح میکنند، از جمله ویژگیهای یک انتخابات خوب یا چهرههای مناسب، تقریبا مشخص است که قصد آنها شرکت در انتخابات است. شنیدههای دیگر نیز این خبر را تایید میکند و یک چهره نزدیک به این جریان به «دنیایاقتصاد» میگوید: تاکید این ائتلاف برای افرادی که در لیست خود قرار میدهد نه سابقه افراد بلکه کیفیت کسانی است که در انتخابات شرکت میکنند. البته همچنان گمانهزنیهایی مبنیبر اینکه این جریان نیز برای مذاکره بهمنظور ائتلاف وارد عمل شود وجود دارد.
انتخاب نیمهالکترونیک
موضوع برگزاری انتخابات موضوع مهمی است که محلاختلاف کاندیداهای انتخابات دوره قبل اتاق هم بود. در اینباره جهانبخش سنجابی شیرازی، دبیر انجمن نظارت بر انتخابات، در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» از برگزاری انتخابات به شکل کاملا الکترونیک اطلاع میدهد و میگوید: این تصمیم لغو شدهاست. به گفته او از ابتدا ۲ سناریو وجود داشت؛ نخست اینکه انتخابات به شکل کاملا الکترونیک برگزار شود و هر شخصی با دستگاه خود، بدون توجه به حوزه رایگیری بتواند در انتخابات شرکت کند. به گفته دبیر انجمن نظارت این تصمیم با توجه به جمیع جهات آن رای اکثریت را جلب نکرد و سناریوی دوم قطعی شد. او در توضیح سناریوی دوم میگوید: این انتخابات نیز الکترونیکی خواهد بود اما در حوزههای رایگیری برگزار میشود؛ یعنی مانند انتخابات کاغذی است و تنها تفاوت آن با رایگیری سنتی در این است که صندوق رای الکترونیکی است و توسط دستگاههایی انجام میشود که وزارت کشور تدارک دیده و موردتایید شوراینگهبان و نهادهایی چون فاوا و شورایعالی نظارت بر فضایمجازی است. این مقام مسوول انتخابات دلیل این تصمیم را نگرانیهای امنیتی عنوان و تاکید میکند: علاوهبر این تجربه ثبتنام نشان داد تعداد قابلتوجهی از اعضا افرادی نیستند که قادر بهکار با دستگاه الکترونیک باشند و ممکن بود عدهای از رایدادن باز بمانند. او مجموع واجدین شرایط رایدادن در این دوره را با توجه به آییننامه جدید نزدیک به ۳۳هزار نفر عنوان میکند.
۵۸ درصد از کاندیداها تایید شدند
سنجابی همچنین گفت: ما در انجمن کل پروندههای تاییدشده و پروندههایی که عدماحراز اهلیت آنها تشخیص دادهشده بود اما اعتراض داشتند را مورد به مورد بررسی کردیم. او در ادامه نتیجه این بررسیها بهعلاوه استعلامات انجامشده را عنوان میکند و میگوید: در هیاتهای نظارت ۷۶درصد از ثبتنامکنندگان احراز اهلیت شدهبودند که این میزان در انجمن نظارت بر انتخابات به ۵۸درصد رسیدو حدود ۴۲درصد نیز احراز اهلیت نشدند؛ ۳ نفر نیز از شرکت در انتخابات انصراف دادند. به گفته سنجابی با توجه به ایندرصدها از ۲۱۱۹ نفری که برای کاندیداتوری اقدام کرده بودند تا این لحظه ۱۲۲۹ نفر تایید اهلیت شدهاند. بر اساس اعلام رسمی انجمن نظارت بر انتخابات کاندیداهایی که عدماحراز صلاحیت در سامانه برای آنها ثبت شدهاست همچنان میتوانند از طریق سامانه به این رای اعتراض کنند و این اعتراض مستقیما در وزارت صمت و شورایعالی نظارت بررسی خواهد شد. او همچنین عنوان کرد: در این انتخابات نزدیک به ۳۳هزار نفر میتوانند رای دهند.