مصرفکنندگان آمریکایی در روزهای پایانی سال ۲۰۲۴ خریدهای خود را در روز جمعه سیاه افزایش دادند. طبق گزارش تراکنشهای مسترکارت، در این روز، خردهفروشی به استثنای خودرو، ۳.۴ درصد رشد کرد. اقتصاددانان پیشبینی میکنند که رشد مصرف در آستانه کریسمس افزایش داشته باشد. با این حال، برخی هشدار دادند که با وجود سیاستهای اقتصادی ترامپ مبنی بر افزایش تعرفههای تجاری، این میتواند آخرین جمعه سیاه پررونق باشد.
دیوید رومر و کریستینا رومر، اقتصاددانان سرشناس آمریکایی در یک پژوهش به بررسی اهمیت تعهد سیاستگذاران در رابطه با کنترل تورم در کاهش این متغیر پرداختند. براساس یافتههای این دو اقتصاددان، زمانی که سیاستگذاران تعهد خود را در رابطه با هدف کنترل تورم نشان میدهند، نرخ تورم ۲.۵واحد درصد بیشتر از حالت عدم تعهد سیاستگذار کاهش مییابد.
نرخ دلار آزاد بار دیگر هسته سخت کانال ۷۰ هزار تومانی را تست کرد. در روزهای اخیر قیمت شاخصهای ارزی در راستای روند افزایشی جدید خود به قلههای قیمتی رسیدند. درهمین راستا قیمت دلار آزاد نیز در کانال ۷۰ هزار تومانی پیشروی کرد و به رقم ۷۰ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. اما بررسیها حاکی از آن است که دلار مجددا نتوانست از هسته سخت کانال ۷۰ عبور کند و با افت قیمت ۸۰۰ تومانی به مرز کانال پایینتر بازگشت.
بانک مرکزی: بانک مرکزی در راستای تسهیل و فراهم کردن مقدمات لازم برای برگزاری مراسم حج تمتع ۱۴۰۴ و تسریع در انتقال ارز به طرف سعودی، با امضای تفاهمنامهای با سازمان حج و زیارت نسبت به تامین ارز و صدور دستورپرداخت به مبلغ معادل ۳۳۰میلیون دلار با احتساب نرخ ثابت اقدام کرد. پیرو درخواست سازمان حج و زیارت و مصوبه مورخ ۲۷آبانماه۱۴۰۳ هیات وزیران درخصوص تامین ارز هزینههای برگزاری مراسم حج تمتع سال۱۴۰۴، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در راستای تسهیل و فراهم کردن مقدمات لازم برای برگزاری مراسم حج و تسریع در انتقال ارز به طرف سعودی، با امضای تفاهمنامهای با سازمان حج و زیارت نسبت به تامین ارز و صدور دستورپرداخت به مبلغ معادل ۳۳۰میلیون دلار اقدام کرد. برای همراهی حداکثری با حجاج، این بانک ارز مذکور را با احتساب نرخ ثابت تامین کرده است.
دنیایاقتصاد: ایرانیها میتوانند با کارتهای بانکی خود از خودپردازهای کشور روسیه استفاده کنند. به گزارش بانک مرکزی، اتصال شبکههای پرداخت کارتی شتاب ایران و میر روسیه (میرشتاب) گامی بزرگ در جهت ایجاد همکاری اقتصادی یکپارچه در منطقه است. فاز اول پروژه اتصال شبکههای پرداخت کارتی شتاب ایران و میر روسیه که در انتهای شهریورماه به بهرهبرداری رسید، امکان استفاده از کارتهای بانکی کشور ایران و عضو شبکه شتاب در دستگاههای خودپرداز کشور روسیه را برای گردشگران فراهم کرده است. هماکنون گردشگران ایرانی میتوانند به راحتی با استفاده از موجودی ریالی کارتهای شتابی خود اسکناس روبل از دستگاههای خودپرداز روسیه دریافت کنند. در حال حاضر ارز مسافری به میزان مشخصشده در مقررات ارزی بانک مرکزی از طریق این بستر عرضه میشود و در آینده سایر سرفصلهای ارز خدماتی برای کشور روسیه نیز در این بستر عرضه خواهد شد.
دنیایاقتصاد: دیوان محاسبات کشور اعلام کرد که پیشبینی منابع هدفمندی یارانهها در سال۱۴۰۲ مناسب نبوده است. بررسیهای دیوان محاسبات کشور بهعنوان یک نهاد نظارتی حکایت از عدم پیشبینی مناسب منابع هدفمندی یارانهها در سال ۱۴۰۲ دارد. یکی از دلایل این موضوع به منابع وصولی هدفمندی یارانهها در سال۱۴۰۱ برمیگردد که مبلغ ۴۵۲هزار میلیارد تومان بود. لذا پیشبینی ۶۹۷.۸هزار میلیارد تومان یعنی حتی با ۵۴درصد افزایش نسبت به عملکرد سال۱۴۰۱ مجددا منجر به عدم تحقق ۷۹هزار میلیارد تومانی منابع هدفمندی یارانهها در سال۱۴۰۲شد. عدم واریز ۶۵.۸ هزار میلیارد تومان از منابع وصولی ردیفهای مصوب جدول ۱۴ قانون بودجه به حساب هدفمندی یارانهها نزد خزانه داری کل کشور توسط شرکت های وصول کننده ذیربط از دیگر دلایل این مساله است.دیوان محاسبات کشور ضمن تاکید بر واقعی کردن پیش بینی منابع و مدیریت مصارف هدفمندی یارانهها در بودجه های سنواتی، لزوم توجه هر چه بیشتر به این مساله را یادآور شد.
شرکتهای مدیریت دارایی(AMCs) شرکتهای تخصصی هستند که داراییهای غیرجاری یا داراییهای معیوب (NPA) بانکها را خریداری میکنند، تا به بانکها کمک کنند ترازنامه خود را پاکسازی کرده و بر عملیات اصلی بانکداری تمرکز کنند. اساسنامه شرکتهای مدیریت دارایی عمدتا دولتی یا با حمایت دولت هستند و برای حل مسائل سیستماتیک در بخش بانکی (مانند رفع مشکلات داراییهای معیوب در بحرانهای مالی) ایجاد میشوند و هدفشان حل مشکلات مالی گسترده در بخش بانکی است. به عنوان مثال شرکتهای مدیریت داراییNAMA در ایرلند، Danaharta در مالزی و SAREB در اسپانیا. البته این شرکتها میتوانند خصوصی یا ترکیبی هم باشند مثلRTC درآمریکا.
مرکز مبادله ایران: ۹۶ کیلوگرم شمش طلا به ارزش بیش از نیم همت در حراج شماره ۷۲ مرکز مبادله ایران مورد معامله قرار گرفت. در هفتاد و دومین جلسه حراج شمش طلا که روز یکشنبه ۱۱ آذرماه ۱۴۰۳ در مرکز مبادله ایران برگزار شد، از مجموع ۹۹ کیلوگرم شمش طلای استاندارد عرضهشده در حراجهای عمده و خرد تالار معاملات طلای این مرکز، ۹۶ کیلوگرم آن، با میانگین قیمت ۵ میلیارد و ۹۹۲ میلیون تومان به ازای هر شمش طلای استاندارد معامله شد.
گروه اقتصاد بینالملل: به گزارش سیانان، دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب آمریکا، در اظهاراتی رسمی اعلام کرده است که کشورهای عضو گروه بریکس، متشکل از اقتصادهای نوظهور تحت حمایت چین و روسیه، باید از ایجاد هرگونه ارز جدید خودداری کنند. او تاکید کرده است که در صورت اقدام به این امر، این کشورها با اعمال تعرفههای صددرصدی از سوی دولت آمریکا مواجه خواهند شد.
دنیای اقتصاد: برای خرید دلار، باید دلار سفید بخریم یا آبی؟ در کشور ما ریسک خرید کدام یک پایین تر است؟ اینها سوالاتی هستند که بسیاری از خریداران در بازار ارز آن را برای یک بار هم که شده، در ذهن خود مرور کرده اند.
آیا دیپلماسی اقتصادی میتواند ایران را از انزوا خارج کند؟
وزیر اقتصاد اخیرا در یک یادداشت تاکید کرده است: «حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ۲۰۲۳ معادل ۱.۳تریلیون دلار بوده که سهم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران، در سال یادشده، کمتر از یک در هزارم مبلغ جهانی بوده است.» باقی ماندن ایران زیر تل تحریمها و همچنین در لیست سیاه FATF باعث شده که تعاملات اقتصاد ایران با دنیا کاهش یافته و تنها به واردات و صادرات کالاها محدود شود. حتی کشورهای نظیر چین یا روسیه نیز در سالهای اخیر انگیزهای برای مشارکت اقتصادی در ایران ندارند و از سوی دیگر، کشورهای همسایه نیز عزمی برای مشارکت با شرکتهای ایرانی پیدا نکردند. به تازگی وزیر اقتصاد به عربستان رفته تا روزنههایی برای همکاری با این کشور همسایه ایجاد کند؛ هرچند که باقی ماندن محدودیتهای خارجی و داخلی کار را برای این همکاری سخت کرده است.
قیمت شاخص ارزی در معاملات روز گذشته بازار آزاد در قله تاریخی خود قرار گرفت. بهعقیده تحلیلگران، عامل اصلی رشد نرخهای اخیر ریسکهای سیاسی منطقهای است. مشاهدات حاکی از آن است که با وجود اعلام آتشبس در مرز لبنان، درگیریهای نظامی در سوریه افزایش یافته است. باتوجه به حضور نظامی ایران در این کشور، میتوان گفت که ریسک جدیدی به بازار ارز مخابره شده است.
به نظر میرسد که اراده خروج ایران از لیست سیاه FATF ایجاد و تعاملات ایران با سایر کشورها در این زمینه بیشتر شده است. در این خصوص مسوولان ایرانی از همکاری ژاپن برای خروج ایران از لیست سیاه خبر دادهاند. همزمان گروه منطقهای مبارزه با پولشویی اوراسیا در بیانیه اخیر خود از تلاشهای ایران تقدیر کرد.
ایبنا: بانکهای مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهم امضا کردند. به گزارش آناتول، بانک مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهمی برای تقویت همکاری بین آنها امضا کردند. بانک مرکزی ترکیه در بیانیهای اعلام کرد که امضای تفاهمنامه با بانک مرکزی عمان توسعه همکاریها در مسائل بانک مرکزی است. این بیانیه میافزاید: قرار است همکاری بین بانکهای مرکزی دو کشور تقویت شود و مطالعات فنی در حوزه بانکهای مرکزی انجام شود. پیش از این رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، از هیثم بن طارق، سلطان عمان در آنکارا، پایتخت این کشور استقبال کرد.
بانک مرکزی: با توجه به سیاست جدید بانک مرکزى مبنى بر عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه، از روز چهارشنبه ۱۴آذرماه سال جاری عرضه سکه تمام بهار آزادى با تاریخ درج ۱۴۰۳ در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. با تمهیدات بانک مرکزی و در راستای برنامه عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه و به دنبال عرضه ربع سکه بهار آزادى به تاریخ درج۱۴۰۳ و استقبال متقاضیان، عرضه سکه تمام بهار آزادى نیز با تاریخ درج۱۴۰۳، از روز چهارشنبه مورخ ۱۴آذرماه در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. یادآور میشود متقاضیان برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به اطلاعیه عرضه منتشرشده در تارنماى مرکز مبادله ارز و طلاى ایران مراجعه کنند.
ایلنا: همه واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند از سوم دی باید ارز خود را از سامانه ارز توافقی دریافت کنند. طبق سیاست جدید ریاست کل بانک مرکزی حرکت به سمت بازار ارز توافقی است. به گفته مسوولان، سامانه ارز توافقی به کشف قیمت واقعی ارز و از بین رفتن مرجعیت بازار غیررسمی خواهد شد. پس از شروع به کار بازار ارز توافقی بهصورت آزمایشی، اکنون این بازار از سوم دیماه بهطور رسمی کار خود را آغار خواهد کرد و صادرکنندگان و واردکنندگان موظف هستند که در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران سفارشهای خود را ثبت کنند. این سامانه فقط برای اشخاص حقوقی دردسترس است و قیمت معامله میانگین قیمتی است که خریداران و فروشندگان پیشنهاد میکنند. شروع به کار رسمی سامانه ارز توافقی میتواند نویدبخش افزایش سودآوری شرکتهای صادراتمحور بورسی باشند که انحصاری نیستند و محصولات آنها با قیمتی پایینتر از بازار آزاد ارز، نرخ میخورند.
شاید رئیسجمهور سوداگر بخواهد اقتصاد ایالات متحده را به اوج برساند؛ اما زنجیرهای مشتمل بر کاهش استقلال بانک مرکزی، بدهیهای غیرقابل پیشبینی و بزرگ مالی، بازارهای آشفته و تورم ناشی از تعرفههای تجاری، میتواند اقتصاد این کشور را به سمت بیثباتی و بحران سوق دهد. باید دید که آیا بازارها خود را با خواسته ترامپ وفق خواهند داد یا خیر؟
بانک مرکزی: بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا ۱۰ آذر ماه امسال، ۴۷ میلیارد و ۳۷۵ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۹ میلیارد و ۸۹۹ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۲۶ میلیارد و ۱۱۶ میلیون دلار، برای خدمات ۹۸۱ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۱۰ میلیارد و ۳۷۹ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.
۲۷ نوامبر به یکی از پرتنشترین روزها برای بازار ارز و نهادهای مالی روسیه تبدیل شد. نرخ دلار با افزایشی بیسابقه به بالای ۱۱۳ روبل رسید، رقمی که از مارس ۲۰۲۲ تاکنون دیده نشده بود. یورو نیز شرایط مشابهی داشت و در لحظاتی نرخ آن به ۱۲۰.۷ روبل رسید که افزایشی۱۰ روبلی نسبت به ابتدای معاملات روز را نشان میدهد. این نوسانات تنها به این دو ارز محدود نبود و کاهش ارزش روبل در سایر جفتارزها نیز دیده شد. این بحران ارزی که بازتابی از فشارهای همزمان خارجی و داخلی بر اقتصاد روسیه است، پیامدهای گستردهای برای بازار داخلی و سیاستهای پولی کشور دارد. در ادامه، دلایل این بحران، پیامدهای آن بر اقتصاد و اقدامات بانک مرکزی برای مهار وضعیت بررسی میشود.
مرکز مبادله ایران: چهل و یکمین حراج سکه طلا با تخصیص ۷۴۱۸ قطعه انواع سکه طلا به پایان رسید. چهلویکمین حراج سکه طلا امروز شنبه ۱۰آذرماه۱۴۰۳ برگزار شد و از مجموع ۴۶۵۵ قطعه تمامسکه ثبت سفارششده، ۲۲۳۸ قطعه با میانگین قیمت ۵۰میلیون و ۹۹هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. همچنین، از مجموع ۲۳۷۶ قطعه نیمسکه ثبت سفارششده، ۱۰۲۰ قطعه با میانگین قیمت ۲۶میلیون و ۱۷۷هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. در حراج ربعسکه نیز ۱۰ هزار و ۱۲۴ قطعه ربع سکه ثبت سفارش شد که ۴۱۶۰قطعه با میانگین قیمت ۱۶میلیون و ۳۶۰هزار تومان تخصیص داده شد.
ایسنا: نرخ بیکاری آلمان در ماه نوامبر به ۵.۹ درصد کاهش یافت. آژانس کار فدرال اعلام کرد: نرخ بیکاری آلمان در ماه نوامبر در شرایط فصلی تعدیل شده به ۵.۹ درصد رسید که کمی کمتر از نرخ بیکاری در ماه قبل است. تعداد بیکاران نسبت به ماه قبل ۱۷ هزار نفر کاهش و در مقایسه با ماه نوامبر ۲۰۲۳ با ۱۶۸ هزار نفر افزایش یافت و به ۲ میلیون و ۷۷۴ هزار نفر رسید. بر اساس تعدیل فصلی، بیکاری ماهانه ۷۰۰۰ نفر افزایش ثبت کرد. بیزینس گزارش کرد، بیکاری که هم نشاندهنده بیکاری و هم افراد تحت تاثیر سیاستهای بازار کار یا ناتوانی کوتاه مدت در کار است، نسبت به سال قبل ۱۰۹ هزار نفر و ماهانه ۲۰۰۰ نفر افزایش یافت و به سه میلیون و ۵۵۴ هزار نفر رسید.
دنیای اقتصاد: مرکز مبادله ارز و طلای ایران اعلام کرده که از سوم دیماه ۱۴۰۳، تمام واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند، ملزم به دریافت ارز از سامانه ارز توافقی خواهند بود.
رئیسجمهور آرژانتین در گفتوگو با «اکونومیست» دیدگاههای اقتصادی خود را تشریح کرد
بسیاری از آمریکاییها امیدوار هستند که دولت جدید ترامپ با کاهش هزینهها و مقرراتزدایی به جنگ با دولت «متورم» و «سلطهگر» برود. پرسش اساسی برای آمریکا و جهان آن است که آیا بعد از دو دهه افزایش سرسامآور بدهیهای دولتی به دنبال بحران مالی جهانی ۲۰۰۹-۲۰۰۷ و همهگیری کرونا، تحقق این هدف ممکن است؟ برای پاسخ به این پرسش و بررسی یک نمونه از مهار هیولای غیرقابل کنترل دولت، اکونومیست به ۵هزار مایلی جنوب واشنگتن و جایی که یک تجربه خاص در جریان است، سر زده است.
در هفتهای که گذشت نرخ دلار آزاد در کانالهای قیمتی ۶۸ تا ۷۰ هزارتومانی نوسان کرد. اخبار سیاسی مهمی در نخستین هفته آذر ماه منتشر شد که نرخ ارز را تحت تاثیر قرار داد. از جمله مهمترین این اخبار میتوان به اعلام از سرگیری مذاکرات هستهای با اروپا و همچنین آتشبس در مرز لبنان اشاره کرد. اما واکنش بازار به هریک از این اخبار چگونه بود؟
خاویر میلی، رئیسجمهور لیبرتارین آرژانتین معتقد است که دولتها نباید در فرآیندهای اقتصادی دخالت کنند و باید تنها نقش نظارتی داشته باشند. میلی از لیبرالیسم اقتصادی پیروی میکند و باور دارد که رشد و شکوفایی اقتصادی تنها از طریق کاهش مداخلات دولتی و اجازه دادن به بازارها برای تعیین قیمتها و منابع امکانپذیر است. نگاهی به کارنامه یکساله او بهعنوان رئیسجمهور آرژانتین نیز نشان میدهد که او به حرفهای خود عمل میکند. برای مثال او در اولین روز کاری خود بهعنوان رئیسجمهور، نیمی از وزارتخانههای این کشور را تعطیل کرد و از تمام اختیارات خود در زمینه کاهش مخارج دولت استفاده کرد. در نتیجه اقدامات او تورم ماهانه این کشور به کف ۳ساله خود رسید. میلی بر این باور است که اقتصاد باید مانند یک «ماشین خودکار» عمل کند که بدون دخالت دولت بهطور طبیعی پیش برود. به گفته او، دولتها نباید تلاش کنند که بازارها را مهار کنند، بلکه باید به این بازارها اجازه دهند که خود تنظیم شوند و منابع را بهطور موثر تخصیص دهند. او در مصاحبهای با اکونومیست گفته است: «اقتصاد باید مانند یک ماشین عمل کند که خود به خود حرکت کند. هیچگونه دخالت دولتی نباید در این ماشین باشد؛ زیرا هرگونه دخالت، مانند روغنکاری دستگاه، موجب مختل شدن فرآیند خواهد شد.»
دنیای اقتصاد: تورم منطقه یورو از هدف ۲ درصدی بانک مرکزی اروپا بالاتر رفت، اگرچه بعید است که مقامات از ادامه کاهش نرخ بهره در ماه آینده و پس از آن منصرف شوند. شاخص قیمت مصرفکننده این منطقه در ماه نوامبر ۲.۳ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. پیشبینی اقتصاددانان حاکی از آن است که تورم منطقه یورو در ماههای آتی بالاتر خواهد رفت.
پنجشنبه، ۰۸ آذر ۱۴۰۳
تحریمها چگونه بر زندگی تمام ایرانیهای دنیا اثر گذاشته است؟
شرکت X متعلق به ایلان ماسک، به تازگی محمودرضا بانکی را بهعنوان مدیر مالی ارشد (CFO) منصوب کرده است. بانکی، که پیشتر مدیر مالی ارشد پلتفرم پخش زنده Tubi بود، براساس پروفایل لینکدین او در نوامبر امسال به شرکت X پیوست. به گزارش وال استریت ژورنال بانکی در پروندهای مرتبط با نقض تحریمهای ایران در سال۲۰۱۰ دستگیر شد. اگرچه این اتهامات دو سال بعد در دادگاه تجدیدنظر پس گرفته شد، اما سایه سنگین این دستگیری برای این مدیر مالی مشکلساز شده بود و مانع از فعالیتهای مالی و شغلی او میشد. این مساله باعث شد تا او کارزاری طولانی برای دریافت عفو کامل و نامشروط از رئیسجمهور به راه بیندازد و سرانجام در سال۲۰۲۱ از سوی رئیسجمهور پیشین دونالد ترامپ مورد عفو قرار گرفت.