آیا هزینههای جنگ اوکراین توسط متحدان اروپایی تامین میشود؟
اروپا در مضیقه مالی
اوضاع اروپا چقدر بد است؟
برخی از رهبران اروپایی در حال حاضر تعهداتی را پذیرفتهاند. آلمان صندوقی به مبلغ 100میلیارد یورو (108میلیارد دلار) برای تقویت نیروهای مسلح خود ایجاد کرده است و قصد دارد به هدف ناتو برای صرف حداقل 2درصد از تولید ناخالص داخلی برای دفاع فورا دست یابد. امانوئل مکرون در فرانسه نیز قول داده است که امسال به این هدف برسد. اعضای ناتو در اروپا و کانادا در مقایسه با میانگین پیش از همهگیری کرونا، هزینههای دفاعی خود را حدود 0.26درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دادهاند که مجموعا به میانگین جدید 1.7درصد تولید ناخالص داخلی در سال گذشته رسیده است.
با این حال پیشبینیها نشان میدهد حتی 2درصد نیز برای تهدیدات امنیتی اروپا کافی نخواهد بود. دهها سال هزینه نکردن برای امور دفاعی اروپا را تضعیف کرده است: بخش عمده نیروهای مسلح در سرتاسر اروپا در وضعیت تاسفباری هستند. بر اساس محاسبات مارسل شلپر و همکارانش در موسسه IFO، کشورهای عضو ناتو در اتحادیه اروپا از سال1991 در تجهیزات دفاعی حدود 550میلیارد یورو یا 4درصد از تولید ناخالص داخلی اتحادیه سرمایهگذاری کمتری نسبت به گذشته خود انباشته کردهاند. بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان گفته است که ممکن است هزینههای دفاعی کشورش به 3.5درصد تولید ناخالص داخلی نیز برسد تا نیروهای مسلح این کشور تواناییهای رزمی خود را بازسازی کنند. بهدلیل پراکندگی در میان 27نیروی مسلح اتحادیه اروپا همگی از تجهیزات مختلف و روشهای مختلف استفاده میکنند، هزینههای نظامی مورد نیاز برای آمادهشدن این نیروها زیاد شده است.
آیا شوک دیگری مورد نیاز است؟
کشورها چگونه به تعهدات بلندپروازانه خود عمل خواهند کرد؟ کشورهایی که در حال حاضر به هدف 2درصدی ناتو نمی رسند که شامل بلژیک و اسپانیا و همچنین فرانسه و آلمان میشود، قرار شده است مالیات بیشتری را در مقایسه با گذشته بگیرند. علاوه بر این آنها باید اولویتبندی کنند و هزینهها را از مثلا سلامت و رفاه به دفاع منتقل کنند. بر اساس محاسبات موسسه IFO، برای صرف 3درصد از تولید ناخالص داخلی برای دفاع، هزینه برای هر چیز دیگری باید 3درصد در آلمان و ایتالیا و 2درصد در بریتانیا و فرانسه کاهش یابد. رایدهندگان ممکن است با کاهش حقوق بازنشستگی خود برای خرید تانکهای بیشتر مخالفت کنند.
گزینه دیگر قرض گرفتن است. تعداد کمی از اقتصاددانان معمولا از تامین مالی نیروهای مسلح از طریق بدهی حمایت میکنند؛ زیرا این نوع هزینههای معمولی است که مالیاتها برای آن طراحی شده است. به نظر میرسد شوک فعلی کسری بودجه بیشتری را به اقتصاد اروپا تحمیل کند. قوانین مالی منطقه یورو حتی ممکن است وضعیت را برای آنها سختتر کند. در تئوری، وام گرفتن در کشورهای کمبدهی مانند آلمان و هلند مشکلی نخواهد داشت؛ اما موانعی برای این کار وجود دارد: مذاکرات ائتلاف هلندی بهدلیل اختلاف بر سر میزان هزینهها به هم خورده است. آلمانیها با خط قرمز قانون اساسی خود در رابطه با میزان بدهیها روبهرو هستند و استقراض اضافی در بسیاری از کشورهای جنوب اروپا، از جمله ایتالیا و اسپانیا که سال گذشته هر دو بیشتر از نیروهای مسلح خود برای پرداخت بهره هزینه کردند، عاقلانه نیست.
اگر قرار باشد هزینهها افزایش یابد، تنها یک گزینه نهایی باقی میماند: بودجه اتحادیه اروپا. کاجا کالاس، نخستوزیر استونی پیشنهاد میکند که اتحادیه باید یک بودجه دفاعی مشترک همچون صندوق بازسازی کرونا داشته باشد. منطقی که پشتوانه این صندوق بود – هزینههای مشترک اتحادیه اروپا در ازای اصلاحات سودمند– در این مورد نیز مشابه به نظر میرسد. با این حال یک مشکل وجود دارد. در حال حاضر، وزرای دارایی در شمال و جنوب اروپا باید توسط صندوقی متقاعد شوند که بیشتر به نفع شرق است. حقیقت غمانگیز این است که ممکن است شوک دیگری لازم باشد تا آنها را وادار به عمل کند.