«دنیای‌اقتصاد» روند رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده را در سه سناریو بررسی می‌کند

عاقبت تورم سال ۱۴۰۲

دنیای اقتصاد-گروه بازار پول و ارز : به روزرسانی آمار تورم توسط مرکز آمار(در عصر جمعه)، مشخص کرد در اولین ماه زمستان نرخ تورم ماهانه ۲.۶درصد به ثبت رسید، نرخ تورم نقطه به نقطه دی‌ماه در ارتفاع ۳۸.۵درصد ایستاد و تورم سالانه نیز در سطح ۴۳.۶درصد قرار گرفت. با مقایسه این آمارها با گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده آذر، افت تب تورم در آغاز زمستان قابل مشاهده است. سوال مشخص این است که در پایان سال، تورم نقطه به نقطه و تورم سالانه در چه سطحی می‌ایستد؟ با توجه به میانگین ۲.۵درصدی تورم ماهانه در سال جاری نرخ تورم نقطه به نقطه در سه سناریوی بدبینانه، میانه و خوش‌بینانه مورد بررسی قرار گرفته است؛ مطابق بررسی‌ها نرخ تورم در سناریوی خوش‌بینانه به رقم ۳۳.۱درصد، در سناریوی محتمل و میانه به ۳۴.۳درصد و در سناریوی بدبینانه به ۳۵.۷درصد خواهد رسید. در نتیجه به نظر می‌رسد در صورت عدم رویداد غیرمنتظره، مسیر تورم تا پایان سال کاهشی خواهد بود.

مرکز آمار ایران در حالی از تورم دی‌ماه رونمایی کرد که به نظر می‌رسد تورم نقطه به نقطه در پایان سال1402 به پایین‌ترین سطح در دو سال گذشته بازمی‌گردد. «دنیای‌اقتصاد» در سه سناریوی خوش‌بینانه، میانه‌رو و بدبینانه شاخص بهای مصرف‌کننده در اسفند1402 را مورد بررسی قرار داده است. بر این اساس در صورتی که نرخ تورم ماهانه در دو ماه پایانی سال مشابه میانگین این متغیر در 10ماه ابتدای سال رفتار کند، نرخ تورم نقطه به نقطه به کمتر از 35درصد خواهد رسید.

 مرکز آمار ایـــــران تصویر تورم اقتصاد ایران را به‌روز کرد. بر این اساس تورم نقطه به نقطه دی‌ماه 38.5 درصد به ثبت رسید. این عدد در مقایسه با ماه قبل معادل 1.7واحد درصد کاهش یافته است. تورم نقطه به نقطه 38.5درصدی دی‌ماه 1402 به این معناست که خانوارهای کشور به‌طور میانگین، 38.5درصد بیشتر از دی‌ماه 1401 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. از سوی دیگر، نرخ تورم ماهانه نیز در اولین ماه زمستان 2.6درصد به ثبت رسید و نسبت به آذرماه 0.3واحد درصد کاهش یافت. نرخ تورم میانگین سالانه نیز مانند دو شاخص قبلی روندی کاهشی به خود گرفت و از 44.4درصد در آذرماه به 43.6درصد کاهش یافت. آمارهای تازه منتشرشده تایید می‌کند که تورم مسیری کاهنده را در پیش گرفته است. «دنیای‌اقتصاد» در سه سناریو بررسی می‌کند که این کاهش در نهایت نرخ تورم را به کدام محدوده می‌رساند.

سه مسیر احتمالی تورم1402

بررسی‌ آمارهای به ثبت‌رسیده از ماه‌های قبل نشان می‌‎دهد که تورم ماهانه در 10ماه ابتدایی سال جاری به‌طور میانگین 2.5درصد بوده است. اگر این نرخ را معادل رویکرد واقع‌بینانه و معتدل در نظر بگیریم و فرض کنیم تورم بهمن و اسفند ماه سال جاری در همین سطح حفظ خواهد شد، در آن صورت نرخ تورم نقطه به نقطه اسفندماه امسال به 34.3درصد خواهد رسید که پایین‌ترین رقم در دو سال اخیر محسوب می‌شود. در این سناریو، نرخ تورم میانگین سالانه نیز در عدد 41درصد می‌ایستد. اگر این سناریوی واقع‌بینانه را کنار بگذاریم، می‌توان دو سناریوی خوش‌بینانه و بدبینانه را برای تورم امسال در نظر گرفت. در سناریوی خوش‌بینانه، نرخ تورم ماهانه در بهمن و اسفند سال جاری به 2درصد خواهد رسید. سطح 2درصدی تورم ماهانه برای 2ماه پایانی زمستان به این معناست که نرخ تورم نقطه به نقطه سال1402 به سطح 33.1درصدی می‌رسد.

در این سناریو، نرخ تورم میانگین سالانه نیز کاهش پیدا می‌کند و در ارتفاع 40.8درصد خواهد ایستاد. در مقابل دو سناریوی پیشین، سناریوی بدبینانه تورم قرار دارد. در سناریوی بدبینانه نرخ تورم ماهانه بهمن و اسفند1402 به 3درصد می‌رسد. این سطح از تورم ماهانه به این معنا است که نرخ تورم نقطه به نقطه در پایان سال1402 وارد کانال 35درصد می‌شود؛ اما به کمتر از 35درصد نمی‌رسد. بر اساس برآوردها، در سناریوی بدبینانه نرخ تورم نقطه به نقطه به 35.7درصد خواهد رسید. از آن سو، نرخ تورم میانگین سالانه نیز روی عدد 41.2 خواهد ایستاد که به نسبت سناریوهای قبلی عدد بالاتری است.

پیش‌بینی می‌شود در صورتی که اتفاق خاصی در بازار دارایی‌ها رخ ندهد و سطح انتظارات تورمی شاهد تغییرات قابل توجهی نباشد، سناریوی میانه شانس بیشتری برای محقق شدن خواهد داشت و نرخ تورم نقطه به نقطه به پایین‌ترین سطح خود طی دو سال اخیر خواهد رسید. با این حال تداوم این کاهش در سال آینده در گرو پیگیری سیاست‌های جدی‌تر برای مهار کردن مخارج دولت، رشد نقدینگی و عوامل شارژکننده انتظارات تورمی است. به این ترتیب می‌توان گفت که با احتمال قابل‌قبولی، تورم سال1402 در سطحی کمتر از 35درصد می‌ایستد.

جزئیات تورم دی

اگر به جزئیات اعلام‌شده از سوی مرکز آمار نگاهی بیندازیم، متوجه می‌شویم که گوشت قرمز و پرندگان در دی‌ماه بالاترین تورم نقطه به نقطه را در میان سایر کالاها و خدمات به ثبت رسانده است و افزایش 98.3درصدی را نشان می‌دهد. در آن سوءاستفاده از حمل‌ونقل عمومی با تورم 57.4درصدی مواجه شده است. در جایگاه بعدی، هتل و رستوران قرار دارد که از دی‌ماه سال گذشته تا دی‌ماه امسال معادل 55.9درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است. در شاخص تورم ماهانه نیز ارتباطات با ثبت رشد قیمت 8.5درصدی بالاترین جایگاه را از آن خود کرد. گوشت قرمز و سفید نیز با افزایش 5.5درصدی در دی‌ماه، جایگاه دوم در بالاترین تورم ماهانه را ثبت کرد. میوه و خشکبار نیز با 4.3درصد، در جایگاه بعدی قرار گرفت.

تاخیر همچنان پابرجاست

درحالی‌که مرکز آمار گزارش تورم دی‌ماه را در ساعات پایانی شامگاه ششم بهمن ماه منتشر کرد، عملا می‌توان گفت که این گزارش با 6روز تاخیر منتشر شده است. درحالی‌که مرکز آمار ایران به‌عنوان مرجع قانونی انتشار آمار تورم در کشور، در سال‌های اخیر همواره به موقع این آمار را منتشر کرده است، از ابتدای امسال شاهد رویه نامیمونی مبنی بر انتشار آمار تورم با تاخیر هستیم. این در حالی است که پیش از این سخنگوی اقتصادی دولت از تمام دستگاه‌های ذی‌ربط خواسته است که آمارهای اقتصادی خود را در موعد خود منتشر کنند.

جزئیات از تورم جغرافیایی

درحالی‌که معمولا استان‌های مرزنشین بالاترین سطح تورم را به خود اختصاص می‌دادند، در دی‌ماه قرعه به نام یزد افتاده و این استان با 54.7درصد بالاترین سطح تورم میانگین سالانه را در میان استان‌های کشور به خود اختصاص داده است. در جایگاه بعدی استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد که 50.6درصد تورم را ثبت کرده است. استان‌های کردستان، اصفهان و کرمانشاه به ترتیب در جایگاه‌های بعدی تورم قرار گرفته‌اند. در آن سو، استان تهران با 38.6درصد پایین‌ترین سطح تورم در میان استان‌های کشور را به ثبت رسانده است. استان‌های خوزستان، سمنان و بوشهر در جایگاه بعدی کمترین سطح تورم در میان استان‌های کشور قرار گرفته‌اند.