عربستان با ذخیره طلا به جنگ با دلار میرود
به گزارش العربی الجدید، گرایش قابلتوجه عربستانسعودی به افزایش ذخایر طلا در ماههای گذشته، انگیزههای این کشور و بازتاب رویکرد آن بر عملکرد اقتصادی در کوتاهمدت و میانمدت را نشان میدهد؛ آن هم در شرایطی که بسیاری از کشورهای تاثیرگذار منطقهای و جهانی و در راس آنها چین، روسیه و ترکیه در همین راستا رقابت دارند. در حالی که دادههای بانکهای مرکزی دنیا حاکی از کاهش ذخایر کل جهانی بوده و در فوریه گذشته با ۴/ ۲۷۶میلیارد دلار کاهش به ۸۵۲/ ۱۲تریلیون دلار رسیده است، ذخایر عربستانسعودی به ۶/ ۴۵۲میلیارد دلار افزایش یافت. عربستانسعودی تنها کشور عربی در فهرست ۱۰ذخایر برتر بینالمللی است و پس از چین، ژاپن، سوئیس، روسیه و هند در رتبه ششم قرار دارد. عربستانسعودی با داشتن ۱/ ۳۲۳تن ذخایر طلا در صدر فهرست کشورهای عربی و لبنان با ۸/ ۲۸۶تن در رتبه دوم قرار دارد.
حسام عایش، کارشناس اقتصادی، در گفتوگو با العربی الجدید تاکید کرد که رتبه ششم عربستانسعودی در داشتن ذخایر طلا در سطح جهان، با توجه به نقش رو به رشد بخش معدن این کشور است که براساس چشمانداز ۲۰۳۰ ستونی برای اقتصاد این کشور به حساب میآید؛ بهویژه اینکه عربستان ذخایر زیادی از آن دارد. به گفته عایش، طلا به یکی از پناهگاههای مهم بانکهای مرکزی در جهان تبدیل شده و میزان ذخایر آنها به ۳۶هزار تن رسیده است که بیشترین حجم ذخایر از سال ۱۹۷۴ تاکنون است. او افزود: عربستان مانند بسیاری از کشورهای جهان با طلا به عنوان یکی از ثروتهای معدنی مهم خود سروکار دارد که ارزش آن حدود ۳/ ۱تریلیون دلار است. بر این اساس، وجود ششمین ذخایر طلای جهان در عربستانسعودی با ارزش تخمینی ۴۶۰میلیارد دلار، نشاندهنده ثروت فراوان و نوعی حمایت از ریال سعودی است که از تبدیل آن به یک ارز جهانی حمایت میکند.
این اقتصاددان افزود: ذخایر طلا نشاندهنده نوعی حمایت از عربستانسعودی در برابر مشکلات مربوط به قیمت دلار، نرخ بهره و وضعیت نامطمئنی است که اقتصاد جهانی از آن عبور میکند. عایش تاکید میکند: قیمت نفت براساس توافقی که بین آمریکا و عربستان در این زمینه در سال ۱۹۷۳ انجام شد، به دلار قیمتگذاری میشود، اما اکنون واضح است که ایالاتمتحده به بزرگترین کشور تولیدکننده نفت در جهان تبدیل شده است؛ پس قیمتگذاری نفت به دلار ممکن است دیگر به نفع عربستان نباشد. بنابراین عربستان سعی دارد با کشورهای مختلف از جمله کشورهای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقایجنوبی) رابطه برقرار کند تا دادوستد نفت و... را به ارزهایی غیر از دلار یا در صورت امکان به طلا انجام دهد و به این ترتیب اجازه ندهد که دلار ارز جهانی غالب باشد.
از سوی دیگر عایش گفت که بانکهای مرکزی جهان ذخایر طلا را افزایش میدهند؛ زیرا طلا حافظ ارزش است و در نتیجه پناهگاهی امن در برابر تورم و نوعی تنوعبخشیدن به ذخایر ارزی است تا دلار در بین ذخایر عنصر غالب باقی نماند؛ زیرا درصد آن در بین ذخایر کشورها در حال حاضر به حدود ۶۰درصد میرسد. عایش معتقد است که چنین روندی مستلزم ثبات اقتصادی است؛ بهخصوص که طلا یکی از پناهگاههای امن، چه برای افراد یا حتی شرکتها، صندوقهای تامینی دولتی و بانکهای مرکزی است. این اقتصاددان تاکید کرد دلار پیشتر با نرخ ثابت مبادلهای در برابر طلا مرتبط بوده و این پیوند در دهه ۱۹۷۰ از طریق آنچه در تاریخ به عنوان «شوک نیکسون» شناخته میشد قطع شد؛ زیرا ریچارد نیکسون، رئیسجمهور پیشین آمریکا، به دلایل و منافعی که به آمریکا مربوط میشود، اعلام کرد ارتباط دلار را با طلا قطع میکند و این کشور شروع به چاپ دلار بیش از مقدار طلای خود کرد.
به گفته عایش پس از حدود ۵۰سال، کشورها از جمله عربستانسعودی در تلاش هستند حتی تا حدی از دلار جدا شوند و مهمترین ابزار در این زمینه ذخایر طلا به عنوان مقدمهای برای انتقال سایر ارزها به سمت ارزهای اصلی جهانی مانند یوآن چین و سایر ارزهاست. بنابراین منافع اقتصادی عربستان در میانمدت و بلندمدت، افزایش ثروت ذخایر طلا، فروش آنها و کسب درآمدهای اضافی در مقاطع زمانی خاص است. همچنین یکی از اشکال تشویقکننده برای پیشبرد سرمایهگذاری در بخش معدن بر اساس چشمانداز ۲۰۳۰ این کشور است.
در این زمینه، محمد النایر، اقتصاددان دیگر، در گفتوگو با العربی الجدید اشاره میکند که گرایش سعودیها به افزایش ذخایر طلا متناسب با شکلگیری نظم جدید اقتصاد جهانی پس از جنگ روسیه و اوکراین و اصرار چین، روسیه و بسیاری از کشورها در برقراری تعادل و اجازه ندادن به ایالاتمتحده برای تسلط بر سیستم مالی و اقتصادی جهان است.