فرم جدید صورت‌‌‌‌ مالی بانک‌‌ها

 به گفته رئیس کل بانک مرکزی، این پروژه در بانک مرکزی شروع شده و تا ۲۲ بهمن‌‌ماه صورت‌‌ مالی یک بانک در قالب XBRL به بانک مرکزی ارائه خواهد شد؛ سایر بانک‌‌ها نیز در آینده صورت‌‌های مالی خود را بر اساس این معیار ارائه خواهند کرد. وی همچنین به موضوع کاهش تعداد شعب بانک‌‌ها اشاره کرد و با بیان اینکه موضوع کاهش شعب در اختیار خود بانک‌‌ها است، به این موضوع اشاره کرد که با توجه به توسعه بانکداری الکترونیک نیازی به تعدد و تراکم شعب نیست و انتظار بانک مرکزی از شبکه بانکی این است که در این خصوص توجه لازم را داشته باشند.

کمک به اقتدار بانک مرکزی

علی صالح‌‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران با اشاره به طرح بانکداری مجلس شورای اسلامی بیان کرد که این طرح می‌‌تواند به اقتدار بانک مرکزی کمک کند. صالح‌‌آبادی البته این موضوع را مشروط به اعمال برخی اصلاحات در طرح مذکور دانست. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت‌‌ماه سال۱۴۰۰ کلیات طرحی را که با عنوان قانون بانک مرکزی شناخته می‌‌شود، تصویب کردند. طرح بانکداری مجلس با هدف اصلاح قوانین بانکداری مرکزی در دستورکار قرار گرفته است. پس از اعمال تغییرات فراوان در متن طرح در طول سال‌های اخیر، نهایتا کلیات این طرح در سال۱۴۰۰ و به صورت دو شوری به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.  به‌‌گفته رئیس‌‌کل بانک مرکزی یکی از موضوعات مهم طرح مجلس برای بانکداری، موضوع اقتدار بانک مرکزی است که برمبنای این موضوع، در این طرح مواد مناسبی مدنظر قرار گرفته است. صالح‌‌آبادی تاکید کرد که اگر ملاحظات دولت و بانک مرکزی در طرح مذکور مورد توجه مجلس قرار بگیرد و برخی از اصلاحات موردنیاز انجام شود، این طرح می‌‌تواند به اقتدار بانک مرکزی کمک کند.

شفافیت صورت‌‌های مالی و کاهش شعب

صالح‌‌آبادی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود در جمع خبرنگاران به موضوع شفافیت صورت‌‌های مالی بانک‌‌ها اشاره کرد. رئیس‌‌کل بانک مرکزی به مهم بودن شفافیت صورت‌‌های مالی تاکید کرد و گفت که بانک‌‌های دولتی و خصوصی در حال انتشار اطلاعات صورت‎‌‌های مالی خود هستند که اتفاق بزرگ و قابل اهمیتی است. او با بیان اینکه ارائه صورت‌‌های مالی بانک‌‌ها در قالب XBRL  از برنامه های بعدی بانک مرکزی در این زمینه است، افزود: «در ماه‌های آینده در نظر داریم صورت‌‌های مالی بانک‌‌ها در قالب XBRL (صورت مالی بر اساس معیار بین‌‌المللی) هم منتشرشود و در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد و این پروژه در بانک مرکزی شروع شده و تا ۲۲بهمن‌‌ماه صورت مالی یک بانک در قالب XBRL به بانک مرکزی ارائه خواهد شد؛ سپس این موضوع به سایر بانک‌‌ها تعمیم داده خواهد شد.»

در چند دهه اخیر پیشرفت‌‌های سریع در رایانه و فناوری ارتباطات، روش‌های کسب‌وکار و انتشار اطلاعات به‌ویژه اطلاعات مالی را متحول ساخته است؛ به‌طوری‌که امروزه سیستم‌های رایانه‌‌ای در تمام جنبه‌های مختلف حسابداری از ثبت رویدادها گرفته تا پردازش و انتقال اطلاعات تهیه‌شده به استفاده‌‌کنندگان کاربرد دارند. در حال حاضر در سراسر دنیا، بنگاه‌های اقتصادی بسیاری هستند که XBRL را به‌عنوان استانداردی برای تهیه گزارش‌های کاری خود مورد استفاده قرار می‌‌‌‌دهند. زبان گزارشگری مالی توسعه‌پذیر (XBRL)، یک سیستم گزارشگری مبتنی بر منبع باز است که برای تهیه و مبادله الکترونیکی گزارش‌های بازرگانی در سراسر جهان، ایجاد شده است.

 این زبان در کل درباره برچسب‌‌گذاری الکترونیکی داده‎ها است و آن را می‌‌توان با رمزینه مقایسه کرد. زبان گزارشگری مالی توسعه‌پذیر (XBRL)، شکل بسط‌‌یافته زبان نشانه‌‌ای توسعه‌‌پذیر XML است. این دو زبان توسعه‌‌پذیر هستند. زبان توسعه‌‌پذیر به این معنی است که بعد از طراحی، در تاریخ‌‌های بعدی به سهولت می‌‌توان ترکیب‌‌هایی جدید را به آن افزود. هدف زبان گزارشگری مالی توسعه‌‌پذیر (XBRL)، فراهم ساختن مجموعه‌‌ای استاندارد از برچسب‌‌های زبان نشانه‌‌ای توسعه پذیر XML است که می‌‌توان از آن برای ایجاد مستندات نمونه استفاده کرد.

سپس این مستندات نمونه را می‌‌توان در فرمت‌‌های گوناگون نمایش داد. صالح‌‌آبادی در ادامه صحبت‌هایش به موضوع تعدد شعب بانک‌‌ها نیز اشاره کرد. وی کاهش یافتن تعداد شعبه‌ها را موضوعی تحت اختیار خود بانک‌‌ها دانست. رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به توسعه بانکداری الکترونیک، تعدد و تراکم شعبه‌های بانکی را غیرضروری دانست و ابراز امیدواری کرد که شبکه بانکی در این خصوص توجه لازم را داشته‌‌ باشد.

ازسوی‌‌دیگر، صالح‌‌آبادی به این نکته اشاره کرد که در مناطق دورافتاده که ممکن است بانکی وجود نداشته باشد یا مکان هایی که با کمبود شعبه مواجه است و مردم به خدمات حضوری بانکی نیاز دارند، تاسیس شعبه جدید می‌‌تواند صورت بگیرد اما در جایی که تراکم شعب وجود دارد، نیازی به شعب جدید نیست. رئیس‌‌کل بانک مرکزی به این موضوع تاکید کرد که درحال حاضر مازاد شعب بانکی وجود دارد و بیان کرد که هرچه تعداد شعب بانکی بیشتر باشد، هزینه عملیاتی بانک هم بیشتر می‌‌شود و زیان بانکی را بیشتر می‌‌کند. بنابراین در اجرای استانداردهای بانکی ضرورت دارد که شعب بانکی بهینه شود یعنی درجاهایی کمتر شبعه وجود دارد، شعبه ایجاد شود یا شعب به آنجا منتقل شود و در جاهایی با تراکم بالای شعب، تعداد آنها کاهش یابد.

کاهش رشد پایه پولی و نقدینگی

بررسی آمارها در تیرماه۱۴۰۱ نشان می‌‌دهد که با اجرای سیاست‌‌های پولی و نظارتی فعال بانک مرکزی، رشد پایه پولی و نقدینگی به‌‌صورت قابل ملاحظه‌‌ای کاهش یافته است. روند رشد یک‌‌ساله پایه پولی نشان می‌‌دهد که باتوجه به رویکرد انضباط‌‌گرایانه دولت و سیاست‌‌های پولی و نظارتی فعال بانک‌‌ مرکزی، این روند به‌طور قابل ملاحظه‌‌ای کاهشی بوده و از ۶/ ۴۲درصد در پایان تیرماه۱۴۰۰ به ۲/ ۲۶درصد در پایان تیرماه سال۱۴۰۱ رسیده است. به گزارش بانک مرکزی، بررسی رشد نقدینگی در تیر ماه۱۴۰۱ حاکی از تداوم روند کاهشی این متغیر همچون ماه‌های گذشته بوده است.

 حجم نقدینگی در پایان تیرماه۱۴۰۱ به بیش‌‌از ۵۲۵۰هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به پایان سال۱۴۰۰ معادل ۶/ ۸درصد رشد نشان می‌‌دهد و در مقایسه با رشد نقدینگی دوره مشابه سال قبل (۹/ ۹درصد)، ۳/ ۱واحد درصد کاهش داشته است. «دنیای‌اقتصاد» پیش‌تر در گزارش روز سوم شهریور با عنوان «رشد پول پرقدرت» جزئیات آمارهای مربوط به رشد پایه پولی و نقدینگی را تشریح کرده‌‌ است.