فایننشالتایمز بررسی کرد
سرگردانی سرمایهها از رکود آمریکا
براساس گزارشی از فایننشالتایمز، دادههای اولیه جمعآوریشده از سوی موسسه مالی بینالمللی (IIF)، جریان خروجی فرامرزی از سوی سرمایهگذاران بینالمللی در سهام اقتصادهای نوظهور و اوراق قرضه داخلی در ماه جاری به ۵/ ۱۰میلیارد دلار رسیده است. این جریان خروجی در طول پنجماه گذشته از ۳۸میلیارد دلار فراتر رفته، به طوریکه طولانیترین دوره خروج خالص سرمایه از زمان شروع ثبت آن در سال ۲۰۰۵ بوده است. ریسک خروج سرمایه از کشور به بحران مالی فزاینده در اقتصادهای درحال توسعه دامن زده است. سریلانکا در طول سهماه گذشته نتوانسته است بدهی دولتی خود را پرداخت کند و بنگلادش و پاکستان برای دریافت کمک به صندوق بینالمللی پول مراجعه کردهاند. سرمایهگذاران نگران هستند که کشورهای بیشتری در خطر قرار داشته باشند.
بسیاری از کشورهای درحال توسعه با درآمد کم و متوسط با کاهش ارز پول و افزایش هزینههای استقراض مواجه هستند که ناشی از افزایش نرخ بهره توسط فدرالرزرو و ترس از رکود در اقتصادهای پیشرفته بزرگ است. ایالاتمتحده آمریکا این هفته دومین کاهش در تولید سهماهه خود را به ثبت رساند. کارتیک سانکاران، استراتژیست ارشد در کورپی (پرداخت بینالمللی کمبریج) معتقد است بازارهای نوظهور سال بسیار پرفراز و نشیبی داشتهاند. بر اساس دادههای جیپیمورگان، سرمایهگذاران در سالجاری تاکنون ۳۰ میلیارد دلار از صندوقهای اوراق بهادار EM Forex خارج کردهاند. این صندوقها در اوراقی که در بازاراهای سرمایه اقتصادهای پیشرفته صادر میشوند، سرمایهگذاری میکنند. براساس دادههای جیپی مورگان که توسط فایننشالتایمز جمعآوری شده است، حداقل ۲۰اوراق قرضه بازارهای نوظهور با بازده بیش از ۱۰درصد در مقابل اوراق خزانه مشابه آمریکا درحال مبادله هستند. اسپردها (فاصله قیمتی) در چنین سطوح بالایی اغلب به عنوان شاخصی از استرس مالی شدید یا ریسک نکول در پرداخت بدهی در نظر گرفته میشوند. این مساله نشاندهنده تغییر شدید در اعتماد سرمایهگذاران نسبت به اواخر ۲۰۲۱ و اوایل ۲۰۲۲ است که بسیاری از سرمایهگذاران انتظار داشتند اقتصادهای نوظهور با قدرت از همهگیری بهبود یابند. از اواخر آوریل امسال نرخهای ارز و دیگر داراییها در بازارهای نوظهور صادرکننده کالاهای پایه، همچون برزیل و کلمبیا، به دلیل افزایش قیمت نفت که به دنبال تنش میان روسیه و اوکراین ایجاد شده است، عملکرد خوبی داشتهاند. اما ترس از رکود جهانی و تورم، افزایش شدید نرخ بهره آمریکا و کاهش رشد اقتصادی چین، بسیاری از سرمایهگذاران را مجبور به خروج از داراییهای بازارهای نوظهور کرده است. جاناتان فورتون وارگاس، اقتصاددان موسسه مالی بینالمللی، میگوید خروج سرمایههای فرامرزی به طور غیرعادی گسترده است؛ در حالی که قبلا جریان خروجی از یکمنطقه تا حدی با جریان ورودی به منطقه دیگر تعدیل میشد.
تحلیلگران همچنین هشدار میدهند که احتمال چرخش شرایط بینالمللی به نفع بازارهای نوظهور فعلا وجود ندارد. آدام ولف، اقتصاددان بازارهای نوظهور در شرکت تحقیقاتی ابسولوت استراتژی ریسرچ میگوید، به نظر میرسد موقعیت فدرالرزرو با چرخههای قبلی متفاوت است؛ چراکه این نهاد تمایل بیشتری به ریسک رکود اقتصادی آمریکا و بیثبات کردن بازارهای مالی برای کاهش تورم دارد. او همچنین هشدار میدهد که نشانههای کمی مبنی بر بهبود اقتصادی در چین، بزرگترین بازار نوظهور جهان، وجود دارد. این مساله توانایی این کشور را برای ایجاد بهبود در بازار صادرات و سایر کشورهای درحال توسعه را که به عنوان منبع مالی به آن وابسته هستند محدود میکند.
به گفته ولف، سیستم مالی چین تحت فشار ناشی از کاهش رشد اقتصادی سال گذشته بوده است. عدمپرداخت بدهی از سوی سریلانکا بسیاری از سرمایهگذاران را به این فکر واداشته است که وامگیرنده بعدی که به سمت تجدید ساختار میرود چه کسی خواهد بود. به عنوان مثال اسپرد اوراق خزانه آمریکا نسبت به اوراق خارجی منتشرشده توسط غنا در سالجاری بیش از دوبرابر بوده است، چراکه در معرض ریسک تجدید ساختار قرار دارند. هزینه خدمات وام درحال از بین بردن ذخایر ارزی غناست که از ۷/ ۹ میلیارد دلار در پایان ۲۰۲۱ به ۷/ ۷ میلیارد دلار در پایان ماه ژوئن کاهش یافت.