قرارداد فروش گاز به ترکیه تا سال ۲۰۲۶ معتبر است
مذاکره برای تمدید صادرات گاز
سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در یک نشست خبری به سوال خبرنگار روزنامه «دنیای‌اقتصاد» در رابطه با میزان صادرات گاز ایران به ترکیه و شفاف‌سازی این حوزه این‌گونه پاسخ داد: «صادرات گاز همواره بر اساس قراردادهای مشخص انجام می‌شود. برخی از این قراردادها فصلی هستند، مانند قرارداد با عراق که گاز صادراتی ایران را برای تامین سوخت نیروگاه‌‌های خود دریافت می‌کند. همچنین قرارداد صادرات گاز به ترکیه تا سال ۲۰۲۶ معتبر است و در حال مذاکره برای تمدید آن هستیم.»
وی با بیان اینکه برنامه آتی صادرات را باید از معاونت برنامه‌‌ریزی وزارت نفت جویا شد، تاکید کرد: «ارقام صادراتی باید فیکس و شفاف باشند و نمی‌توان این عددها را به‌‌صورت متغیر ارائه داد.» توکلی افزود: «تامین گاز مصرف‌کنندگان داخلی همیشه در اولویت بوده، اما در مواردی که قراردادهای بین‌المللی و الزام برنامه هفتم توسعه برای دیپلماسی انرژی مطرح است، دولت موظف به ایفای تعهدات خود در حد معقول است.» او با اشاره به ناکارآمدی مصرف داخلی و اتلاف منابع، اظهار کرد: «درآمد ارزی یکی از معیارهای مهم است، اما گاز تولیدشده باید به صنعت وارد شود و از هدررفت و سرقت جلوگیری شود.» توکلی از اجرای پایلوت طرح‌‌های بهینه‌‌سازی مصرف خبر داد و گفت: «در اردکان، با اجرای قراردادهای کاهش مصرف گاز، یک میلیون مترمکعب گاز آزاد شده است. این ظرفیت در بخش خانگی وجود دارد و صنایع عمده مانند سیمان و فولاد آماده خرید این گاز صرفه‌‌جویی‌‌شده هستند.» در حال حاضر قیمت کشف‌شده هر متر مکعب گاز(قیمت اوراق گواهی صرفه‌جویی در بورس انرژی) ۱۷ هزار تومان است.
راندمان ۳۰ درصدی بخاری‌‌ها
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، با تاکید بر وضعیت بحرانی ناترازی گاز در کشور، گفت: «امسال شرایط بهتری نسبت به سال گذشته نداریم و افزایش تولید نیز در حدی نیست که پاسخگوی این ناترازی باشد.» توکلی با اشاره به مصرف بی‌‌رویه و کنترل‌‌نشده گاز در بخش خانگی، افزود: «۷۰درصد هدررفت گاز ناشی از عملکرد نامطلوب وسایل گرمایشی است؛ این موضوع، عامل اصلی ناترازی در شبکه گاز کشور به شمار می‌رود. راندمان بهترین بخاری‌‌های موجود در بازار تنها ۳۰درصد است، در حالی که باید به سمت تولید و استفاده از بخاری‌‌هایی با راندمان بالای ۸۵درصد برویم.» مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران اعلام کرد: «تفاهم‌‌نامه تامین یک میلیون بخاری با راندمان بالا تا پیش از تیرماه به قرارداد تبدیل خواهد شد و این اقدام می‌تواند کاهش مصرف یک میلیون مترمکعبی گاز را به همراه داشته باشد.» او با انتقاد از اجرا نشدن طرح‌‌های بهینه‌‌سازی انرژی در صنایع سیمان و فولاد اظهار کرد: طرح جامع انرژی در صنعت سیمان قرار بود سالانه یک‌درصد و در صنعت فولاد نیز به طور تدریجی راندمان مصرف انرژی را افزایش دهد، اما هیچ‌‌کدام از این برنامه‌‌ها عملیاتی نشدند.
توکلی همچنین درباره اجرای طرح‌‌های ذخیره‌‌سازی گاز گفت: طرح‌‌های سراجه پیش از تابستان به بهره‌‌برداری خواهند رسید و مشکل تامین نقدینگی پروژه شوریجه نیز رفع شده است. پروژه مهم گنبد نمکی نصرآباد کاشان نیز تا سه هفته آینده وارد مرحله قرارداد می‌شود. در بخش همکاری‌‌های بین‌المللی، وی ضمن اشاره به اهمیت ترکمنستان به‌‌عنوان دارنده تنها مخزن خشکی بزرگ گاز طبیعی در جهان، افزود: قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان به ترکیه در زمستان اجرایی شد و همچنان فعال است. امید به خرید مستقیم گاز از ترکمنستان نیز وجود دارد، هرچند امسال بعید است واردات به مرحله اجرایی برسد. توکلی همچنین یادآور شد: صادرات گاز به اروپا در دستور کار جدی نیست و اولویت کنونی همکاری با کشورهای همسایه و مشترک‌‌المنافع بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه است.
مدیریت در سرمای شدید
معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه در آبان ۱۴۰۳، سرمای شدید مناطق اسکاندیناوی به ۱۱ استان شمالی کشور رسید و دمای هوا تا ۱۲ درجه سانتی‌‌گراد کاهش یافت، ادامه داد: در حالی که مخازن نفت‌‌گاز کشور در وضعیت مطلوبی نبود، مدیریت مصرف و تامین انرژی با دقت و تلاش شبانه‌‌روزی دنبال شد. توکلی با بیان اینکه در شرکت ملی گاز ایران، از ابتدای امسال، برنامه‌‌ریزی برای عبور موفق از زمستان با جدیت دنبال شد، تصریح کرد: نشست‌‌های متعدد با حضور تمام مدیران و کارشناسان برگزار شد، در روزهای ابتدایی فروردین ۱۴۰۴، فشار ورودی در ایستگاه‌‌های CGS به ۳۶ (psi) رسید. طی این دوره، با وجود سرمای شدید، توزیع گاز در سراسر کشور، به‌‌ویژه در مناطق شمالی بدون وقفه انجام شد. وی با اشاره به پیش‌بینی ناترازی ۱۵۰ میلیون مترمکعبی در زمستان گذشته که در برخی روزها تا ۳۵۰ میلیون مترمکعب نیز افزایش یافت، تاکید کرد: در این شرایط لازم بود اقدام‌‌های اساسی و فوری صورت گیرد.
این ناترازی یک‌‌شبه به‌‌وجود نیامده، بلکه حاصل سال‌ها فاصله بین تولید و مصرف است. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با تاکید بر اینکه با وجود همه چالش‌‌ها در ۱۴۰۳، این شرکت نسبت به سال ۱۴۰۲ بالنده‌‌تر عمل کرد، گفت: برای نمونه، ۱۷ ایستگاه تقویت فشار وارد مدار شد و ۳۰ توربوکمپرسور در نقاط حساس عملیاتی کشور به‌‌کار گرفته شدند، همچنین ظرفیت انتقال در کریدور شرق کشور تا ۵۰ میلیون مترمکعب افزایش یافت. توکلی با بیان اینکه با وجود ادامه تعمیرات اساسی پالایشگاه‌‌ها تا آبان ۱۴۰۳، پایداری تامین گاز حفظ شد، تصریح کرد: در برخی مقاطع، همکاران ما در فاز یک پالایشگاه‌‌ها، با وجود ظرفیت اسمی ۲۵ میلیون مترمکعب، تا ۳۹ میلیون مترمکعب گاز منتقل کردند.
این عملکرد نتیجه پذیرش ریسک‌‌های مهندسی‌‌شده و تلاش کارشناسان شرکت ملی گاز بود. وی درباره وضعیت ناترازی گاز و احتمال قطعی گاز در سال ۱۴۰۴ گفت: ناترازی به این معناست که اگر بخواهیم تمام مصرف‌کنندگان انرژی را به گاز متصل کنیم، باید روزانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز شیرین در اختیار داشته باشیم که این مقدار تامین‌‌پذیر نیست. در زمستان امسال نیز مانند سال‌های گذشته، برنامه‌‌ریزی‌‌هایی با هدف مدیریت مصرف و تامین سوخت موردنیاز انجام خواهد شد.
