چرا گران‌تر می‌فروشند؟
مریم عسگری- برای اکثر کاربران کامپیوتر و به ویژه لپ‌تاپ، قیمت مهم‌ترین فاکتور هنگام انتخاب یک کالا است و معمولا کاربران این کالاها ترجیح می‌دهند کالای مورد نظر را از محلی خریداری کنند که قیمت‌های بهتری ارائه می‌دهد.

به عبارتی دیگر یک خریدار راضی نمی‌شود مبلغی بیش از آنچه که یک کالا می‌ارزد، به بهانه‌هایی چون، موقعیت قرارگیری مراکز خرید و فروش، جبران هزینه‌های جانبی فروشندگان مانند هزینه برق و آب و گاز و مالیات و... بپردازد. به همین دلیل است که شاهد هستیم اکثر خریداران مرزبندی مشخصی دارند از مکان‌هایی که خرید آنها انجام می‌شود. البته این را هم در نظر داشته باشید که برای برخی از خریداران شناخته شده بودن یک مرکز خرید و امنیت فضای آن‌، نزدیکی به محل زندگی یا کار و موقعیت قرارگیری مرکز خرید از لحاظ واقع شدن در محدوده طرح ترافیک و... در درجه اول اهمیت برخوردار است و این خریداران حاضرند مبلغ بیشتری بابت یک خرید بی دردسر بپردازند تا اینکه کالایی را ۵ یا ۱۰هزار تومان ارزان تر بخرند و در مقابل با مشکلاتی نظیر سرقتی بودن کالا، معیوب بودن یا موارد دیگر مواجه شوند. در این گزارش ما قصد داریم تاثیر موقعیت قرارگیری مراکز خرید و فروش کامپیوتر، لوازم صوتی و تصویری‌، گوشی تلفن همراه و‌... را بر روند قیمت‌های کالاهای عرضه شده در این مراکز مقایسه کنیم.
از پایتخت تا یاران
پاساژ پایتخت که در خیابان ولی عصر، ابتدای میرداماد واقع شده است به عنوان یکی از مراکز اصلی خرید و فروش کالاهای حوزه کامپیوتر، دیجیتال، صوتی و تصویری و گوشی تلفن همراه شناخته شده است. اگر چه اکثر فعالان صنف کامپیوتر و موبایل معتقدند که کالاهای عرضه شده در این مرکز خرید به دلیل موقعیت قرارگیری این مرکز خرید و فروش در نقطه شمالی شهر، قیمت بالاتری نسبت به مراکزی چون رضا، ایران، یاران و... دارد اما واقع نشدن پاساژ پایتخت در محدوده طرح ترافیک کمک بسیار بزرگی در جهت جذب مشتری به این مرکز خرید و فروش کامپیوتر بوده است. بر اساس بررسی‌های انجام شده توسط روزنامه دنیای اقتصاد‌، قیمت کالاهای عرضه شده در این مرکز خرید و فروش کامپیوتر در مورد کالاهایی نظیر لپ‌تاپ در حدود ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان و گاه بیشتر و در مورد قطعات کامپیوتری در حدود ۵ تا ۱۰هزار تومان و در مورد تجهیزات جانبی کامپیوتر در حدود ۲تا ۱۰ هزار تومان بالاتر از سایر مراکز خرید و فروش کامپیوتر است. به عنوان مثال، لپ‌تاپ HP با مدل DV۶-۳۱۵۰ که در پاساژ پایتخت قیمتی حدود یک میلیون و ۲۸۰ هزار تومان دارد، در پاساژ ایران با دو گیگابایت ظرفیت حافظه کمتر با قیمت یک میلیون و دویست هزار تومان به فروش می‌رسد. همین لپ‌تاپ با قابلیت مشابه در پاساژ رضا با قیمت یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و یا مدل F۱۳ QFX از لپ‌تاپ‌های سونی که در پاساژ پایتخت با قیمت یک میلیون و ۵۶۸ هزار تومان به فروش می‌رسد در پاساژ ایران با همان قابلیت‌ها با قیمت یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد که همین مدل در پاساژ یاران که در فلکه صادقیه واقع شده است با قیمت یک میلیون و ۴۸۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
علت چیست؟
فعالان این صنوف‌، معتقدند تنها دلیل عرضه این کالاها با قیمت بالاتر از سایر مراکز، موقعیت قرارگیری پاساژ پایتخت است. اما کسبه پاساژ پایتخت نظر دیگری دارند. به گفته موحدی، یکی از فعالان پاساژ پایتخت، ارائه خدمات پس از فروش گسترده و مطمئن، ارائه کالای بدون نقص و تضمین خرید بدون دردسر برای خریداران از دلایل ارائه کالا با قیمت بالاتر در پاساژ پایتخت است. به گفته وی، برخی از کسبه در مراکز خرید و فروش‌، در قابلیت‌های کالاها به ویژه لپ‌تاپ دستکاری می‌کنند تا کالا را با قیمت پایین تر به فروش برسانند. همچنین آنها معتقدند ،در مراکز خرید و فروشی که چندان نظارتی روی آنها نمی‌شود امکان فروش کالای پشت ویترینی، کارکرده به اسم آکبند و‌... وجود دارد. اما پاساژ پایتخت معمولا هر هفته مورد بازرسی قرار می‌گیرد. البته این یک اتهام بزرگی است ولی فعالان پاساژ پایتخت برای توجیه قیمت‌های بالا در این مرکز خرید از آن استفاده می‌کنند. به گفته بهنامی‌، یکی از فعالان پاساژ پایتخت‌، سبک کار بین مراکز خرید و فروش با هم متفاوت است. به عنوان مثال پاساژ رضا بیشتر روی فروش بین همکار، پخش کالا و در حد کمی فروش به مصرف‌کننده نهایی کار می‌کند و در مقابل پاساژ پایتخت بیشتر روی فروش به مصرف‌کننده فعالیت می‌کند.
سایر مراکز نیز مانند یاران، یا مراکزی که در خیابان فاطمی یا ... مستقر هستند به دلیل جذب مشتری و عدم نظارت ارگان‌های ذی‌ربط با دستکاری در قابلیت‌های دستگاه قیمت‌ها را کاهش می‌دهند یا برای جذب مشتری کالا را با سود کمتری به فروش می‌رسانند‌. زیرا چاره‌ای جز این ندارند... وی همچنین افزود: تعداد فروشگاه‌های یک مرکز خرید و فروش نیز روی قیمت‌ها تاثیر زیادی می‌گذارد و هر چه تعداد فروشگاه‌ها در یک مجموعه بیشتر باشد به معنی این است که دست در کار بیشتر است و به همین دلیل فروشگاه باید خدمات بهتر و بیشتری ارائه دهد و ارائه خدمات بهتر هزینه بیشتری هم دارد.
اختلاف قیمت میان شهرهای بزرگ
شیراز، اصفهان و مشهد از شهرهای بزرگی هستند که اکثر شرکت‌های فعال در حوزه کامپیوتر در تهران در این شهرها دارای نمایندگی فروش هستند. به غیر از نمایندگی‌های فروش نیز برخی به طور مستقیم اقدام به اخذ نمایندگی یا واردات کالاهای حوزه کامپیوتر می‌کنند. بر اساس اعلام فعالان بازار کامپیوتر در این شهرها، قیمت‌های اعلام شده برای این کالاها‌، در شهرهای اصفهان و مشهد با تهران تقریبا در یک حد است و تنها برخی از شرکت‌هایی که کالاهای خود را از تهران دریافت می‌کنند هزینه حمل و نقل را که حدود 10 تا 20 هزار تومان است روی قیمت کالاها می‌کشند. مقایسه قیمت‌ها نیز گویا این امر است که قیمت‌ها بین مراکز خرید و فروش کامپیوتر در تهران و شهرهای اصفهان و مشهد تقریبا در یک حد است و اختلاف قیمت بیشتر مربوط به تغییر قابلیت‌های کالا است. به عنوان مثال لپ‌تاپ سونی با مدل EB2TFX\B که در پاساژ رضا با قیمت 990 هزار تومان به فروش می‌رسد در شهر مشهد نیز با همین قیمت به فروش می‌رسد، یا مدل 1005 از لپ‌تاپ‌های asus که با رم یک گیگابایتی و‌ هارددیسک 250 گیگابایتی در پاساژ ایران با قیمت 450 هزار تومان به فروش می‌رسد در شهر اصفهان با رم یک گیگابایتی و‌هارددیسک 160 گیگابایتی با قیمت 425 هزار تومان به فروش می‌رسد. همین مدل لپ‌تاپ در شهر مشهد با قابلیت مشابه با لپ تاپ عرضه شده در شهر اصفهان با قیمت 430 هزار تومان به فروش می‌رسد. جعفریان، مسوول فروشگاه بهارستان کامپیوتر در شهر اصفهان در این رابطه می‌گوید: بین قیمت‌های ارائه شده به شرطی که کالا از تهران وارد نشده باشد، اختلاف چندانی با مراکز خرید و فروش در شهر تهران نیست و ممکن است در برخی از موارد با اختلاف دو تا سه هزار تومان قیمت با شهر تهران مواجه باشیم. مسوول فروش شرکت ثمین‌رایانه نیز با تایید گفته‌های همکارش گفت: ما معمولا قیمت‌ها را با شهر تهران مقایسه می‌کنیم و بر اساس بررسی‌های ما اختلاف چندانی بین قیمت‌های ارائه شده بین کالاهای حوزه کامپیوتر در اصفهان و تهران وجود ندارد. اکابری، مدیر فروش شرکت ایران سیستم شرق در شهر مشهد نیز با بیان این مطلب که قیمت لپ‌تاپ بین تهران و مشهد تقریبا یکسان است، گفت: در زمینه کالاهای جانبی قیمت‌ها در مشهد ده درصد و در زمنیه رم و حافظه فلش و... در مشهد حدود 1000 تومان گران‌تر است. اما در شهر شیراز وضعیت تا حدودی متفاوت است و ما شاهد اختلاف قیمت 40 تا 50 هزار تومانی قیمت لپ‌تاپ بین شهر تهران و شیراز هستیم. فعالان بازار علت این امر را عرضه گسترده کالاهای قاچاق در شهر شیراز می‌دانند و رییس سازمان نظام صنفی استان فارس نیز این موضوع را تایید کرده است.