با وجود اعلام رسمی ممنوعیت واردات مسافری ازسوی وزارت صمت
رجیستری آی‌فون ۱۴ همچنان بلاتکلیف است
واردات با وجود ممنوعیت
نزدیک به هشت ماه از انتشار سری ۱۴ آی‌فون و حضور این گوشی پرطرفدار در کشور می‌گذرد و در حالی که شایعاتی درباره ظاهر و مشخصات آی‌فون ۱۵ به گوش می‌رسد، هنوز موضوع رجیستر آی‌فون ۱۴ در ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. آن‌طور که سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، اعلام کرده بود قرار بر آن بود که از ابتدای آذر ماه سال ۱۴۰۱ درباره رجیستری این گوشی تصمیم‌گیری شود با این حال همچنان تصمیم قطعی درباره وضعیت این گوشی‌ها گرفته نشده است. دلیل رجیستر نشدن این سری از محصولات اپل موضوع عدم واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار بود، در حالی که انواع موبایل‌های پرچم‌دار سامسونگ مانند گلکسی s۲۲ ultra به کشور وارد شده‌اند و در واقع این محدودیت تنها شامل حال سری آی‌فون‌های۱۴ شد. با وجود عدم رجیستری این سری از مدل‌های آی‌فون تا پایان مهرماه ۱۴۰۱، حدود ۳۰۰هزار دستگاه آی‌فون ۱۴ از طریق رویه مسافری به کشور وارد شدند. اما سازمان توسعه تجارت طی ابلاغیه‌ای به گمرک از اول اسفندماه سال ۱۴۰۱، ورود آی‌فون ۱۴ و مدل‌های بعد از آن به عنوان کالای همراه مسافر یا پستی را ممنوع اعلام کرد. حالا که واردات این سری از گوشی‌های همراه ممنوع شده است، بالطبع رجیستری هم در کار نخواهد بود. در واقع تا قبل از ممنوعیت واردات این گوشی از طریق رویه مسافری، کاربران می‌توانستند با اظهار آنها در گمرک در صف رجیستری قرار بگیرند؛ اما حالا اعلام شده است که با ممنوعیت واردات این موبایل‌ها به شکل مسافری، این سری از تلفن‌های همراه از اوایل اسفند امکان اظهار در گمرک را ندارند.
روح‌الله لطیفی، سخنگوی سابق گمرک در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: «تا اوایل اسفند چون برای گمرک مصوبه و محدودیتی وجود نداشت، آی‌فون‌های ۱۴ در سامانه گمرک ثبت می‌شدند. اما برای بقیه موارد آن مانند محاسبه حقوق ورودی، فعال‌سازی گوشی توسط سامانه همتا دستورالعملی وجود نداشت. از طرفی وزارت صمت باید اعلام می‌کرد که حقوق ورودی برای این سری از گوشی‌ها باید چقدر تعریف شود که آن هم معلق بود. در اواخر بهمن ماه اعلام شد که از اوایل اسفند با هماهنگی وزارت صمت واردات هر مدل از سری آی‌فون‌های ۱۴ ممنوع است و این گوشی‌ها رجیستر نخواهند شد. از همان ابتدا که امکان خرید این سری از تلفن‌های همراه وجود داشت، تا اول اسفند - به دلیل آنکه هنوز قانونی تعریف نشده بود- مردم می‌توانستند از طریق رویه مسافری یک عدد آی‌فون ۱۴ را وارد کنند. حال کارشناسان گمرک در سامانه این سازمان، IMEIهای این گوشی‌ها را ثبت نمی‌کنند که کار بخواهد وارد مراحل دیگر شود. حتی اگرIMEI این گوشی‌ها از بعد اوایل اسفند توسط کارشناسان گمرک ثبت شود، دیگر امکان رجیستری‌شان وجود ندارد.»
رضا خوش‌خرام از فعالان بازار موبایل هم درباره وضعیت رجیستری این سری از تلفن‌های همراه به «دنیای اقتصاد» گفت: «هیچ بخشنامه‌ای در خصوص رجیستری آی‌فون ۱۴ منتشر نشده است.» این در حالی است که با وجود آنکه بارها اعلام شد امکان رجیستری این سری از محصولات اپل وجود ندارد، اما گویا حدود هشت هزار دستگاه آی‌فون ۱۴ در کشور رجیستر شده است. مهدی عبقری، دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی با اعلام این خبر در گفت‌وگو با «ایسنا» در اواخر بهمن ماه اعلام کرده بود که مسافر واقعی کالای آی‌فون ۱۴ را سوم تا دهم مهر ماه وارد کرده؛ چرا که در آن مقطع به مبادی ورودی اعلام نشده بود که نمی‌توانند این کالا را ثبت کنند و این موضوع از دهم مهرماه اعلام شد. در این فاصله زمانی حدود هشت هزار آی‌فون ۱۴ به کشور وارد شده که رجیستر هم شده است. بقیه گوشی‌ها چون ثبت مسافری نمی‌شده، قاچاق بوده است.
رجیستری در کار نیست
از اوایل اسفند کاربران اجازه ورود آی‌فون‌های سری۱۴ را به کشور ندارند. در نتیجه امکان اظهار این دسته از تلفن‌های همراه در گمرک وجود ندارد و کاربرانی که تمایل به استفاده از آی‌فون‌های ۱۴ دارند باید از همان گوشی‌هایی که در بازار موجود هستند، خریداری کنند. البته آی‌فون‌های سری۱۴ موجود در بازار هم اگر اظهار شده باشند، ممکن است با قطعی آنتن همراه باشند. محسن بهنامی یکی از فعالان بازار درباره مشکلات این سری از آی‌فون‌ها به «دنیای اقتصاد» گفت: «برخی از آی‌فون‌های ۱۴ که در گمرک اظهار و ثبت شده‌اند، کار می‌کنند. تعدادی آی‌فون ۱۴ هم وجود دارند که ثبت نشده‌اند، اما کار می‌کنند. نکته قابل توجه آن است که برخی از گوشی‌هایی که ثبت شده بودند، دچار قطعی آنتن شدند. این مشکل مربوط به اختلالات موجود در سامانه همتا است. در واقع برای کار کردن این سری از آی‌فون‌ها هیچ الزامی برای ثبت شدن یا نشدن مشخصات آنها در گمرک وجود ندارد. به‌طور کلی هر اسلات سیم‌کارت که وارد شود تا یک ماه کار می‌کند. بنابراین کار کردن این گوشی‌ها در ایران کاملا شانسی است.»
رضا خوش‌خرام نیز درباره وضعیت آنتن این سری از محصولات اپل اظهار کرد: «برخی از آی‌فون‌های سری ۱۴ چه ثبت شده و چه ثبت نشده باشند، کار می‌کنند. حالا دلیل اینکه چطور آنتن بعضی از آنها قطع می‌شود، مشخص نیست. گوشی آی‌فون ۱۴ خود من با اینکه ثبت شده، اما آنتن یکی از اسلات‌های سیم‌کارتش قطع شده است.»
با اینکه تمام مسوولان بر عدم رجیستری این سری از محصولات اپل تاکید دارند، عده‌ای از افراد در فضای مجازی در ازای دریافت مبالغ قابل توجهی وعده رجیستری قطعی به کاربران می‌دهند. خوش‌خرام در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد که آی‌فون‌های ۱۴ را به‌جای ۱۳ در سامانه ثبت کنند، گفت: «شنیده‌ام که برای برگرداندن آنتن آی‌فون‌های سری ۱۴، آنها را ریست فکتوری می‌کنند. به‌طور کلی شماره IMEI هر گوشی خاص است و هرجای دنیا آن کد را وارد کنند مشخصات گوشی را نشان می‌دهد. اینکه آی‌فون‌های ۱۴ را به اسم گوشی‌های ۱۳ در سامانه همتا ثبت کنند، امکان‌پذیر نیست. قبلا یکسری از گوشی‌ها را به اسم تعمیری ثبت می‌کردند که حالا این ترفند هم جوابگو نیست. با این حال این احتمال وجود دارد که کسانی که مدعی آن هستند که می‌توانند این گوشی‌های همراه را رجیستر کنند، یکسری ترفندها برای برگرداندن آنتن پیاده کرده و به مشتری اعلام می‌کنند که گوشی آی‌فونش رجیستر شده است، اما مهم آن است که کاربر در سامانه همتا ببیند تلفنش رجیستر شده است یا نه. بنابراین بعید می‌دانم کسی بتواند چنین کاری بکند.»
با این اوصاف به نظر می‌رسد عشاق آی‌فون‌های اپل در ایران راه سخت و مبهمی پیش‌رو دارند. در حالی که روند واردات، ثبت و رجیستری آی‌فون ۱۴ هنوز بلاتکلیف باقی مانده است، در کمتر از چند ماه آینده مدل جدید آی‌فون رونمایی شده و انتظار می‌رود که مشکلات و ابهامات مضاعفی در این زمینه ایجاد شود.
