پدرخوانده هوش مصنوعی: از آینده می‌ترسم

بازگشت از مسیر ۱۰ ساله

هینتون طی مصاحبه‌ای که در هفته اخیر با «نیویورک‌تایمز» داشته، به پیامدهایی که محبوبیت یکباره ابزارهایی مانند چت‌ جی‌پی‌تی و ورود شمار زیادی بازیگر نه چندان حرفه‌ای به این حوزه می‌تواند ایجاد کند، اشاره کرده است و آنها را دلیل استعفای خود از گوگل پس از یک دهه فعالیت، دانسته است. او که خودش را در قبال شفاف‌سازی نسبت به خطرات بالقوه این فناوری مسوول می‌داند، در مصاحبه اخیر خود تاکید کرده است که اعتقاد وی تا همین سال گذشته، پیشروی مناسب در این حوزه بوده و لازم می‌دانسته تا گوگل نیز به سهم خود نقشی در این پیشرفت‌ها داشته باشد؛ اما آغاز به کار چت‌بات‌ تعریف شده برای موتور جست‌وجوی بینگ متعلق به شرکت مایکروسافت، وی را نسبت به آینده بشر و کسب‌وکارها در حضور این فناوری نسبتا نوظهور نگران کرده است. این مهندس سابق گوگل در مصاحبه دیگری که با BBC داشته، در تشریح خطرات آتی این فناوری تاکید کرده است که هویت‌های هوشمند خلق شده به زودی می‌توانند از بشر هوشمندتر شوند و ورود بازیگران ناآگاه به این حوزه، انفجاری عظیم در این فناوری ایجاد می‌کند. وی معتقد است که چت‌بات‌های ایجاد شده به کمک هوش مصنوعی می‌توانند دست به تولید خودکار انبوهی از اطلاعات غلط و انتشار آنها بزنند و بخش‌های مهمی از زندگی بشریت، از سلامت تا سیاست را متاثر کنند.

هینتون در ادامه هشدارهای خود، به بحران هویتی این موجودات دیجیتال نوظهور اشاره کرده و معتقد است ظهور این پدیده آینده بشریت را در معرض خطری جدی قرار خواهد داد. درک صحبت‌های این فرد برای علاقه‌مندان دنیای فناوری، احتمالا حالا بسیار ملموس‌تر از گذشته است و همه جنجالی را که چت‌بات هوش مصنوعی بینگ طی صحبت‌های چند ماه گذشته خود با یکی از خبرنگاران مطرح حوزه فناوری ایجاد کرده بود، به خاطر دارند. در آن مکالمه که به صورت گسترده در فضای مجازی منتشر شد، چت‌بات مذکور درصدد مجاب کردن آن کاربر به راضی نبودن از زندگی مشترک خود بود و قصد داشت رابطه‌ای عاطفی را با وی آغاز کند. حتی اندکی پس از آنکه این مکالمه در رسانه‌ها پخش شد، چت‌بات مذکور به آن خبرنگار گلایه و وی را به نقض حریم خصوصی این بات متهم کرد.

ریسک ظهور موجودات فراهوشمند

این دانشمند ملقب به پدرخوانده هوش مصنوعی معتقد است که ابزارهای توسعه یافته اخیر، باعث شده‌اند که هوش‌مصنوعی امروزی، با آنچه پیش‌تر از هوش‌مصنوعی درک و برداشت می‌شد، بسیار متفاوت باشد و همین وی را نسبت به آینده پیش‌رو در حضور چنین فناوری‌های به‌شدت نگران کرده است. البته هینتون در ابراز نگرانی درباره آینده بشریت با توسعه هوش مصنوعی تنها نیست. ماه گذشته، ایلان ماسک، مرد پرحاشیه و خلاق دنیای فناوری که مدیریت شرکت‌های تسلا، اسپیس‌ایکس و توییتر را بر عهده دارد، اظهار کرد که حواشی تازه‌ای میان وی و لری پیج، هم‌بنیان‌گذار گوگل ایجاد شده است و اینکه «گوگل آن‌چنان که باید، ایمنی این فناوری را جدی نمی‌گیرد» باعث شده میانه آنها چه در زمینه کاری و چه دوستی تا حدی شکرآب شود. ماسک در گفت‌وگویی که با «فاکس‌نیوز» داشت، اظهار کرد: «لری پیج به دنبال خلق موجود دیجیتال ابرهوشمندی است که شاید حتی بتوان آن را آفریدگار دیجیتال خطاب کرد و چنین پدیده‌ای در آینده‌ای نه چندان دور محقق خواهد شد.»

یکی از نگرانی‌های دیگر هینتون که حتی همین حالا نیز نمونه‌های زیادی از آن در زندگی روزمره مشاهده می‌شود، آن است که با پیشروی این فناوری، مردم در توان تشخیص درست اینکه چه چیزی (اعم از اطلاعات، عکس، ویدئو و...) واقعی و چه چیزی صرفا ساخته و پرداخته هوش‌مصنوعی است، ناتوان خواهند شد و هر روز سیلی از تصاویر و اطلاعاتی که توسط این ابزارهای مبتنی بر هوش‌مصنوعی خلق می‌شوند، روانه فضای اینترنت می‌شوند. کما اینکه چندی پیش نیز تصویری از پاپ فرانسیس درحالی‌که کاپشن خاصی از برند بالنسیاگا به تن داشت در شبکه‌های اجتماعی وایرال شد و توجه کاربران زیادی را به خودجلب کرد؛ اما اندکی بعد مشخص شد این عکس واقعی نیست و صرفا توسط میدجرنی «Midjourney» که ابزار جدیدی برای خلق تصاویر خلاقانه به کمک هوش‌مصنوعی است، ایجاد شده است.

مهندس سابق گوگل بخشی از انتقادات خود پیرامون تاثیرات هوش‌مصنوعی بر زندگی آینده بشریت را تاثیرات آن بر بازار کار افرادی مانند حقوق‌دانان، دستیاران فردی و برخی دیگر از افرادی اختصاص داد که مشاغل سخت و خاصی را بر عهده دارند. حالا مشاهده می‌شود که این انتقادات چندان بی‌راه نیست و اکنون برخی شرکت‌ها درصدد جایگزینی مشاغلی با هوش‌مصنوعی هستند. در همین راستا به تازگی شرکت IBM اعلام کرده است که انتظار دارد استخدام برای حدود ۷۸۰۰موقعیت شغلی را که در سال‌های آینده هوش مصنوعی جایگزین آنها می‌شود، متوقف کند. آرویند کریشنا، مدیرعامل IBM در گفت‌وگویی که با بلومبرگ‌نیوز داشت، گفته بود: استخدام، به ویژه در وظایف بخش پشتیبانی مانند منابع انسانی، تعلیق یا کند می‌شود و ۳۰درصد از موقعیت‌های شغلی که با مشتریان سر و کار ندارند، می‌تواند در پنج سال آینده جای خود را به هوش مصنوعی و اتوماسیون بدهند.

اگرچه پیش از این، نام این دانشمند در میان اسامی آن دسته از بزرگان دنیای فناوری که نسبت به توسعه هوش‌ مصنوعی هشدار داده بودند به چشم نمی‌خورد؛ اما گویا حالا سرانجام عزم خود را جزم کرده تا نسبت به آگاه‌سازی جامعه درباره چهره واقعی هوش مصنوعی و خطرات بالقوه آن اقدام کند. وی تاکید کرده است که تاکنون، کار در گوگل و فعالیت در رأس یکی از تیم‌هایی که مجدانه روی توسعه این فناوری کار می‌کرد، وی را از بیان نظرات واقعی‌اش بازمی‌داشت. حالا و با خروج از این شرکت، او می‌تواند آزادانه درباره آنچه گمان می‌کند درست است، اظهارنظر کند. با وجود هشدارهای زیادی که برخی صاحب‌نظران دنیای فناوری نسبت به آینده توسعه هوش‌مصنوعی می‌دهند، هنوز کاربران و شرکت‌های زیادی از ظهور کارکردهای جدید هوش مصنوعی از جمله چت‌بات‌ها خشنودند و خطرات بالقوه آن را چندان جدی نمی‌بینند. مشخص نیست این بعد تاریک چه زمانی خود را نشان خواهد داد؛ اما احتمالا در صورت کنترل نشدن توسعه بی‌پروای این فناوری توسط برخی شرکت‌ها، تکرار آنچه در فیلم‌های علمی تخیلی هالیوود تصویر شده، در زندگی سال‌های آتی دور از ذهن نباشد.