بخش تحقیقاتی اکونومیست برای سال ۲۰۲۳ پیش‌بینی کرد
وزش باد مخالف اقتصاد در صنعت تکنولوژی
جنگ اوکراین در کنار قرنطینه و خانه‌نشینی در چین، مشکلات و اختلالات زنجیره تامین را تشدید کرده و تورم جهانی را بالا برده‌اند؛ در نتیجه کارشناسان EIU به ناچار پیش‌بینی‌های خود از رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۳ را کاهش داده‌اند. این گزارش به تاثیر کاهش نرخ رشد اقتصادی و تورم بالا بر صنایع مهم جهان از جمله تکنولوژی پرداخته است. صنعت تکنولوژی هم از گزند بادهای مخالف اقتصاد دور نمانده و درآمدهای هنگفتی را از دست داده است. انتظار می‌رود شرکت‌هایی که روی سرمایه‌گذاری در بخش متاورس متمرکز می‌شوند، بر سر استانداردسازی این بخش با نهادهای نظارتی و قانون‌گذار درگیر شوند. در سال پیش‌رو، شرکت‌های مخابراتی آسیا همچنان به دنبال یکپارچگی و اتحاد خواهند بود و بازارهایی مانند سریلانکا، ژاپن و هند تمایل بیشتری به انجام چنین معاملاتی دارند.
جنگی بر سر برتری دیجیتالی
بخش‌های مخابرات و تکنولوژی که تا حالا به خاطر موج‌های همه‌گیری کووید آسیب دیده بودند، در معرض بادهای مخالف بزرگ‌تر رکود اقتصادی قرار دارند و با این اوصاف پیش‌بینی می‌شود رشد کند اقتصادی و نرخ بالای تورم در سال جدید میلادی، صنعت تکنولوژی را هم تحت تاثیر قرار بدهد. با این اوصاف برآورد کلی از روندهای صنعت تکنولوژی در سال ۲۰۲۳ به این شکل خواهند بود: متاورس همچنان در سال ۲۰۲۳ هم رایج نخواهد شد، اما این موضوع جلوی سرمایه‌گذاری عظیم در صنعت تکنولوژی را نخواهد گرفت. تلاش برای استانداردسازی این حوزه و رسیدن به برتری در عرصه رقابتی وب۳ در خط مقدم مبارزات صنعت تکنولوژی در سال آینده میلادی خواهند بود. از طرفی، توسعه هوش مصنوعی با وجود موانعی که در سال ۲۰۲۲ وجود داشتند، همچنان ادامه پیدا می‌کند. این در حالی است که انتظار می‌رود چالش‌هایی در قلمروهای کلیدی این حوزه بر سر قوانین و مقررات جدید شکل بگیرند. صنعت نیمه‌رساناها همچنان ابزاری ژئوپلیتیک در میان آمریکا و چین خواهد بود و این نبرد، بسیاری از کشورهای دیگر را هم درگیر خواهد کرد. بعضی شرکت‌ها اما از این شرایط بهره خوبی برده و به تولید محصولات پیشرفتهای می‌پردازند. در این میان شرکت‌های مخابراتی منطقه آسیا همچنان سعی دارند بر اتحاد و یکپارچگی متمرکز باشند. به این ترتیب بازارهایی با چهار اپراتور موبایل یا بیشتر - مانند سریلانکا، ژاپن و هند- احتمالا تمایل بیشتری به انجام چنین معاملاتی نشان می‌دهند. تعداد مشترکان موبایل و اینترنت پرسرعت در سال ۲۰۲۳ همچنان رو به افزایش خواهد بود، هر چند تعداد ارتباطات و اتصالات ثابت کاهش خواهد یافت.
سرمایه‌گذاری کلان در متاورس
هر چند متاورس در سال ۲۰۲۳ در مسیر اصلی خودش قرار نمی‌گیرد، اما در خط مقدم نوآوری‌های تکنولوژی و سرمایه‌گذاری‌های این حوزه قرار خواهد گرفت. همچنان متاورس از دیدگاه کارشناسان، پلتفرم‌های آنلاین فراگیری هستند که با استفاده از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، امکان معاشرت اجتماعی، کار، بازی یا خرید به صورت مجازی را به کاربران می‌دهند. دستگاه‌های جدید - شامل عینک‌های واقعیت افزوده یا هدست‌های واقعیت مجازی- در سال ۲۰۲۳ رونمایی می‌شوند که باعث توسعه کلی اکوسیستم متاورس می‌شوند. این دستگاه‌ها و محصولات جدید شامل هدست اپل هم می‌شوند که احتمالا مبتنی بر واقعیت افزوده است تا واقعیت مجازی. در سال آینده صنعت تکنولوژی روی استانداردهایی متمرکز می‌شود تا تضمین کند که قوانینی برای ایجاد هم‌کنش‌پذیری و تعاملات مختلف در پلتفرم‌های متاورس وجود خواهند داشت. این قوانین و استانداردها بر تولید محصولاتی برای صنعت و مشتریان تجاری از قبیل تبلیغات برای پیش‌نماهای مجازی، دوقلوهای دیجیتال و انواع جدید خدمات آموزشی و مهارتی، تمرکز دارند.
متاورس به عرصه رقابتی وب۳ تبدیل می‌شود؛ دو مقوله مرتبط اما ناهمسان. وب۳ یک چارچوب کاملا جدید و مبتنی بر بلاک‌چین و دارایی‌های رمزنگاری شده است که اساس آنها غیرمتمرکز است و مالکیت آنها در اختیار افراد و کاربران است تا شرکت‌ها و سازمان‌ها. به همین دلیل هم هست که قلمرو وب۳ فراتر از مرزهای متاورس خواهد بود. از آنجا که در گذشته تمرکز در نوآوری با تکنولوژی‌های جدید اتفاق می‌افتاد، پس متاورس هم احتمالا با رویکردی متمرکز ایجاد می‌شود؛ با این حال وب۳ همچنان به عنوان یک جایگزین بالقوه در سال‌های آینده به رشد و توسعه ادامه می‌دهد.
توسعه هوش مصنوعی همگام با قوانین
در سال ۲۰۲۲ هوش مصنوعی پیشرفتهای مهمی داشته و برنامه AlphaFold طراحی شده توسط بخش هوش مصنوعی شرکت آلفابت یعنی DeepMind، نمود خوبی از این پیشرفت‌هاست که با امکان تجزیه ساختار یک پروتئین، نقش مهم تکنولوژی در فرآیندهای علمی را ثابت می‌کند. الگوهای هوش مصنوعی که بر اساس اطلاعات نامشخص و تصادفی، آموزش داده می‌شوند، قابلیت اجرای وظایف مختلف را دارند و با کمک میلیاردها واژه و عبارت، مدل‌های زبانی زیادی را در برمی‌گیرند، همچنان به ارائه و تکامل راهکارهایی برای انجام وظایف متنوع در تمام صنایع ادامه می‌دهند. با این حال هنوز این موضوع که این مدل‌های یادگیری عمیق برای رسیدن به سطح هوش انسانی بسیار محدود هستند یا اینکه الزاماتی برای توسعه الگوهای دیگر هم وجود دارند، محل بحث و اختلاف‌نظر هستند.
هر چند این مباحث در سال آینده میلادی هم ادامه خواهند داشت، اما این سال شاهد شکل‌گیری یکی از قوانین مهم در حوزه هوش مصنوعی خواهد بود. اتحادیه اروپا احتمالا قانون هوش مصنوعی خود را ترویج می‌کند؛ قانونی که به دنبال ممنوعیت کاربردهای خطرناک هوش مصنوعی تا پیش از ورود آن به بازار است و منتظر ورود آن به زندگی افراد و تاثیرگذاری آن نمی‌ماند. این رویکرد با مدل مدنظر ایالات‌متحده آمریکا در تضاد است که بیشتر بر نوآوری متمرکز شده تا قانون‌گذاری. با این حال کمیسیون تجارت فدرال، شرکت‌ها را ترغیب می‌کند تا الگوریتم‌های پاسخگو در برابر تبعیض را به‌کار بگیرند. چین هم به تمرکز دقیق بر الگوریتم‌ها و شیوه طراحی و استفاده از آنها توسط شرکت‌ها، ادامه می‌دهد.
تداوم چالش‌های ژئوپلیتیک در صنعت تراشه
در سال ۲۰۲۳ دو چالش اصلی مرتبط با صنعت نیمه‌رساناها وجود خواهد داشت. از دیدگاه بازار، در این سال شاهد کمبود قطعات مشخص و در مقابل فراوانی قطعات دیگری خواهیم بود که فرآیندهای تولیدی را پیچیده‌تر کرده و تقاضا برای تراشه‌های سفارشی را نسبت به تقاضا برای تراشه‌های تولید انبوه، افزایش می‌دهد. این موضوع چشم‌انداز رقابتی را در بازار تحت تاثیر قرار می‌دهد. بعضی شرکت‌ها مانند Arm که نقشه‌های کلی آنها در بسیاری از طراحی‌ها به‌کار می‌روند و همچنین TSMC که امکان ساخت پیشرفته‌ترین تراشه‌ها را دارد، برندگان اصلی چنین موقعیتی خواهند بود. شرکت‌های دیگر مانند اینتل که همچنان در زمینه تولید از رهبران بازار عقب هستند و طراحی‌های قدیمی‌اش تحت فشار هستند، بازنده خواهند بود. در بلندمدت تقاضا برای تراشه‌ها همچنان بالا خواهد بود؛ حتی اگر محصولات قدیمی مانند کامپیوترهای شخصی و موبایل‌های هوشمند، تغییر چندانی نکنند. دلیل این موضوع آن است که به دنبال رونق تحولات دیجیتال و ظهور متاورس، تقاضا همچنان زیاد خواهد بود. نیمه‌رساناها به‌طور ژئوپلیتیک همچنان در جنگ رقابتی آمریکا و چین، عنصر اصلی باقی می‌مانند. ایالات‌متحده به ایجاد محدودیت برای دستیابی چین به تکنولوژی‌های کلیدی ادامه می‌دهد، در حالی که چین تلاش‌های خود را برای خودکفایی دو برابر می‌کند. این روند به‌طور فزاینده‌ای دیگر کشورها را هم درگیر خواهد کرد، چون آنها ناچار خواهند بود تا میان این دو کشور انتخاب کنند. روسیه که از زمان حمله به اوکراین، از خرید تراشه‌های پیشرفته منع و با تحریم‌های بی‌سابقه‌ای مواجه شده است، سعی می‌کند تا به هر شکل ممکن بسیاری از محصولات و خدمات را فراهم کند و به دست بیاورد.
یکپارچگی اپراتورهای مخابراتی در آسیا
اپراتورهای مخابراتی در آسیا با وجود کاهش درآمدها هم نیازمند سرمایه‌گذاری در شبکه‌های ۵G و فیبر نوری هستند. درست به همین دلیل هم هست که در سال جدید میلادی این شرکت‌ها به دنبال اتحاد و یکپارچگی در فراسوی مرزهای خود و با دیگر اپراتورهای آسیایی خواهند بود. این اتفاق در بازارهایی با چهار اپراتور مخابراتی یا بیشتر، محسوس‌تر و جدی‌تر خواهد بود. این روند که از سال ۲۰۲۲ و با همکاری اپراتورهایی از کشورهای اندونزی، تایلند و مالزی آغاز شد، در سال جدید میلادی در کشورهایی مانند ژاپن و سریلانکا ادامه خواهد یافت.
تداوم مشکلات اقتصادی در سریلانکا باعث شده است که بعضی شرکت‌های این کشور در فصل اول سال ۲۰۲۲ گزارش ضررهای مالی خود را منتشر کنند. اعمال افزایش قیمت‌ها در سال ۲۰۲۲، افزایش مالیات شرکت‌های مخابراتی و ادامه ثبت سیم‌کارت‌های جدید، باعث شده است که درآمدهای مخابراتی این کشور کاهش یافته و در نتیجه اپراتورهای سریلانکایی به دنبال ادغام و همکاری با دیگر اپراتورهای فعال منطقه باشند. صنعت مخابرات ژاپن هم در سال ۲۰۲۲ می‌توانست یک بار دیگر به بازاری با سه بازیگر تبدیل بشود؛ موقعیتی که تا سال ۲۰۲۰ و پیش از ورود شرکت «راکوتان» (Rakuten) داشت. عملکرد این بازیگر تازه‌وارد از ماه مه سال ۲۰۲۲ و با پایان یافتن برنامه‌های تبلیغاتی رایگانش، بدتر شد. اپراتورهای دیگر ژاپن - شامل SoftBank، NTT و KDDI- حالا در جست‌وجوی روش‌هایی برای ایجاد تعادل در روند کاهش درآمد از طرفی و سرمایه‌گذاری در توسعه ۵G و اجرای طرح‌های آزمایشی ۶G از طرف دیگر هستند. این ادغام و یکپارچگی تنها شرکت‌های خصوصی را دربرنگرفته و شرکت‌های عمومی را هم ناگزیر از روی آوردن به این روند کرده است؛ برای مثال دولت هندوستان در سال ۲۰۲۳، تلاش‌های خود برای ادغام اپراتور بدهکار BSNL و اپراتور ثابت MTNL را ادامه خواهد داد.
اعمال سیاستگذاری‌ها و قوانین بازدارنده
علاوه بر این‌ها، کارشناسان و تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که در سال جدید میلادی شاهد روندهای تازه‌ای از سیاستگذاری‌های کلان در صنعت تکنولوژی باشیم. در همین راستا، قانون بازارهای دیجیتال اتحادیه اروپا که سعی دارد با الزاماتی خاص و با هدف افزایش رقابت، بزرگ‌ترین شرکت‌های تکنولوژی را به نگهبانان و کنترل‌کنندگان اصلی این صنعت تبدیل کند، از اوایل بهار سال ۲۰۲۳ اجرا می‌شود. قوانین دیگری هم که بر حوزه داده‌ها و هوش مصنوعی متمرکز هستند، می‌توانند در سال جدید میلادی لازم‌الاجرا شده و موقعیت اتحادیه اروپا به عنوان قانون‌گذار صنعت جهانی تکنولوژی را تقویت کنند.
توافق ایالات‌متحده و اروپا در ماه مارس ۲۰۲۲ برای انتقال داده‌ها در سال ۲۰۲۳ به تصویب می‌رسد و چارچوب قانونی تازه‌ای را برای جریان‌های اطلاعاتی قابل انتقال میان دو قاره ایجاد می‌کند. با لغو توافقات گذشته به خاطر تناقض و ناسازگاری قوانین نظارتی آمریکا با قوانین حریم خصوصی اتحادیه اروپا، انتظار می‌رود این توافق بعد از تصویب در دیوان دادگستری اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گرفته و از سال ۲۰۲۵ بتواند قابلیت اجرا پیدا کند.
در زمینه طبقه‌بندی حمایت‌های تبلیغاتی، پیش‌بینی می‌شود که هر دو شرکت بزرگ نتفلیکس و دیزنی برنامه‌های حمایتی خود در حوزه تبلیغات را در بازارهای کلیدی از اواخر سال ۲۰۲۲ اجرا کنند، با این حال بخش بزرگی از این برنامه‌های بین‌المللی در سال ۲۰۲۳ دنبال خواهند شد. صنعت تبلیغات به سرعت به بخش استریمینگ یا پخش آنلاین روی می‌آورد، چون شرکت‌ها به دنبال افزایش درآمدها و تحکیم جایگاه‌شان در میان کاربران و مشتریان هستند.
در این میان یک سناریوی خطرناک درباره توسعه جنگ سایبری در میان اقتصادهای بزرگ جهان وجود دارد. جنگ سایبری تاثیر بزرگی بر اقتصاد جهانی خواهد گذاشت؛ مخصوصا اگر بازیگران اصلی را درگیر کند. موضوع اصلی، افزایش خطر حملات سایبری در کوتاه‌مدت به دنبال ایجاد تحولات دیجیتال در شرکت‌های بیشتری در سراسر جهان است. یک نهاد مستقل نروژی اخیرا اعلام کرده است که روزانه هدف سه حمله سایبری قرار می‌گیرد. قانون‌گذاران سعی دارند قوانین شدیدتر و بیشتری برای اجباری شدن گزارش این حملات و ایجاد زیرساخت‌های لازم و محافظتی، وضع کنند. افزایش حملات سایبری در سال ۲۰۲۲ به دنبال حمله روسیه به اوکراین و گسترش این حملات به کشورهای دیگر و شرکت‌های مهم، نگرانی‌های بیشتری را برای آسیب‌پذیری مالی در این زمینه به دنبال داشته است. با این اوصاف انتظار می‌رود که در سال میلادی جدید شاهد وضع قوانین بیشتر و بازدارنده‌تر در این زمینه باشیم.
