«دنیای اقتصاد» از نقش دلال‌ها در بازار محصولات پلاستیکی گزارش می‌دهد
لیوان یک‌بار مصرف؛ دو هزار تومان ناقابل
افزایش قیمت هفتگی
یکی از فروشندگان خیابان باستان به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «بازار ثبات ندارد، قیمت‌ها هفتگی تغییر میکند، حتی اگر شده ۱۰۰ تومان.» بهرامی بیشتر از ۵ سال است که در خیابان باستان ظرف‌‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف و کیسه‌های نایلونی می‌فروشد: «تا الان بازار را اینقدر بی‌ثبات ندیده بودم. اولا که شرایط بازار به گونه‌ای شده که هیچ‌کس با چک کار نمی‌کند. قبلا حتی تا دو ماه از فروشنده فرجه می‌گرفتیم اما الان نهایتا دو روزه باید تسویه کنیم؛ آن‌هم در حالی‌که در شرایط نقدینگی بدی قرار داریم.» به گفته این فروشنده از ابتدای سال بیشتر از ۱۰۰درصد به قیمت اجناس پلاستیکی اضافه شده است: «همه می‌گویند پتروشیمی‌ها قیمت‌ها را بالا می‌برند، ولی خب چقدر؟ قیمت یکی از لیوان‌های یک‌بار مصرف که دانه‌ای ۲۰۰ تومان بوده الان به هزار تومان رسیده است. چون مبلغ کمی است به‌چشم نمی‌آید؛ اما واقعا پتروشیمی‌ها نرخ‌ها را این همه بالا برده‌اند؟ پس وضع دولت از ما بهتر است.» قیمت مواداولیه ظروف و کیسه‌های پلاستیکی بر اساس نرخ ارز و میزان عرضه تعیین می‌شود. مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد در نوسانات ارزی تنها جهش نرخی ارز روی قیمت محصولات پلاستیکی اثر گذاشته و بازار از کاهش آن متاثر نشده است. البته به سبب اینکه قیمت‌گذاری پتروشیمی‌ها به بازار ارز بستگی دارد، نوسانات مثلا ۲۰۰ تومانی در قیمت محصولات پتروشیمی‌ها روی بازار محصولات پلاستیکی تاثیر نمی‌گذارد اما به گفته بهرامی؛ «برای مثال یک ماه پیش مشتری می‌گفت پتروشیمی‌ها قیمت را بالا کشیده و ۵۰۰ تومان به قیمت یکی از اجناس اضافه شده است اما وقتی حتی پتروشیمی قیمت را پایین می‌کشد روی نرخ فروش آنها تاثیری نمی‌گذارد.»
بهرامی می‌گوید از ابتدای سال بیشتر از ۱۰۰ درصد قیمت محصولات پلاستیکی افزایش داشته است: «لیوان‌های یک‌بار مصرف کاغذی که بسته‌ای ۱۰ هزارتومان می‌خریدم به بالای ۱۵ هزار تومان رسیده است. این لیوان را باید ۱۷ هزار تومان بفروشم که بتوانم چراغ مغازه‌ام را روشن نگه دارم. برای لیوان یک‌بار مصرف بسته ۱۰ تایی ۱۷ هزار تومان خیلی زیاد است. درست است یک‌بار مصرف است اما در کیفیت‌های مختلف تولید می‌شود و نرخ کیفیت‌های بالاتر بیشتر از ۲۰ هزار تومان می‌شود. یعنی لیوانی که ابتدای سال ۲۰۰ تومان بود الان قیمت عمده آن دو هزار تومان است. کیسه نایلونی که کیلویی ۱۲ هزار تومان می‌خریدم الان به ۲۸ هزار تومان رسیده و دستمال کاغذی که بسته‌ای ۲۰ هزار تومان خرید می‌زدم الان رسیده به ۳۵هزار تومان. صنف ما لوازم بهداشتی و سلولزی مردم را هم تامین میکند.»
فاکتور با تاریخ انقضای چند ساعته
مدیر فروش یکی از کارخانه‌های تولید ظروف پلاستیکی به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید عدم‌ثبات قیمت مواد اولیه اجازه جبران ضرر ماه‌های ابتدایی سال را نمی‌دهد: «متاسفانه واسطه‌گرها نرخ مواداولیه را هر هفته افزایش می‌دهند و این امر باعث شده نتوانیم خدمات مناسبی به مشتری‌های خود ارائه بدهیم.» نرخ مواداولیه پتروشیمی‌ها براساس میزان عرضه و نرخ ارز تعیین می‌شود؛ اما این عوامل باعث عدم‌ثبات قیمتی در مواد اولیه نیست چراکه تغییرات نرخی کوچک در مواداولیه با توجه به بازار ارز امری طبیعی است و در سبد مصرف‌کننده خودش را نشان نمی‌دهد. سلیمانی می‌گوید مشکل اصلی دلال‌ها هستند: «بین نرخ دولتی مواد اولیه‌ای مثل گرانول با قیمت آزاد آن ۵ هزار تومان اختلاف است. تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه خود باید با واسطه‌گرها و دلال‌ها سروکله بزنند، نه پتروشیمی‌ها. این درحالی است که برای گرانول که احتیاج ماهانه ما یک تن است، برای هر لیتر باید ۵ هزار تومان بیشتر بپردازیم.» این فعال حوزه محصولات پلاستیکی می‌گوید:«تغییر قیمت‌ها به گونه‌ای است که اعتبار فاکتور فروش ما ۲۴ ساعت است. شاید این حرف من را باور نکنید ولی در خریدی که ماه پیش داشتیم در عرض یک ناهار خوردن مجبور شدیم برای مواد اولیه کیلویی ۲۰۰ تومان اضافه پرداخت کنیم. در زمان ناهار قیمت مواد اولیه‌ای مد‌نظر ما ۲۰۰ تومان افزایش یافت. این تلاطم قیمتی دست پتروشیمی‌ها نیست و دلال‌ها این نوسان را انجام می‌دهند.» او درباره قیمت محصولات تولیدی می‌گوید: «برای مثال پلاستیکی که کیلویی ۱۸هزار تومان بود به ۴۰ هزار تومان رسیده است. هیچ ثبات قیمتی هم در بازار نیست. شرایط به‌گونه‌ای است که بخش فروش واحد تولیدی ما نمی‌تواند نسبت به قیمتی که به مشتری می‌دهد ضمانت داشته باشد.» شرایط در بازار ظروف یک‌بار مصرف و اجناس سلولزی بهتر از بسیاری از اصناف است اما کسبه می‌گویند که ناتوانی جیب مردم در خرید ابتدایی‌ترین لوازم کاملا ملموس است. واحدهای تولیدی نیز به سبب عدم‌ثبات قیمت مواداولیه برای فاکتورهای فروش تاریخ انقضا گذاشته‌اند چراکه نمی‌دانند قیمت‌ها در روزهای آینده چه روندی طی خواهند کرد. نکته قابل‌تامل اینجاست که در این حوزه هیچ مواد‌اولیه‌ای وارداتی نیست و عملا نرخ‌گذاری پتروشیمی‌ها باعث شده که این بازار شاهد نوسان باشد، نرخ‌گذاری که تولیدکنندگان می‌گویند دلالان بازیگر اصلی آن هستند.
