اندیشه | روزنامه شماره 6020

چگونه قوانین ناکارآمد، اقتصاد آمریکا را کُند می‌کنند؟

هزینه واقعی مقررات نادرست برای اقتصاد آمریکا چقدر است؟ این پرسشی است که پاسخ قطعی آن، یکی از بزرگترین مجهولات دنیای ‌اقتصاد به‌شمار می‌رود. در این زمینه، گزارشی جالب از مری اُگریدی(Mary O’Grady) درباره‌‌‌‌‌‌‌‌ اصلاحات اقتصادی خاویر میلی، رئیس‌‌‌‌‌‌‌‌جمهور آرژانتین، توجه مرا به خود جلب کرد. فدریکو…

نفت با چه سازوکاری نفرین منابع را رقم می‌زند؟

ظهور و سقوط یک دولت نفتی

ونزوئلا، با بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان، نمونه‌ای از «نفرین منابع» است؛ پدیده‌ای که در آن وفور منابع طبیعی به جای توسعه، منجر به رکود اقتصادی و فساد می‌شود. از دهه ۱۹۲۰، این کشور چرخه‌ای از رونق و رکود را تجربه کرده است. دهه‌ها سوءمدیریت، ونزوئلا را که زمانی از مرفه‌ترین کشورهای آمریکای لاتین بود،…

دوشنبه، ۰۸ بهمن ۱۴۰۳

تجربه ورود به حلقه اقتصاددانان چگونه است؟

اعتراض به تعامل ضعیف علم اقتصاد با سایر رشته‌های علوم اجتماعی عمدتا از جانب غیراقتصاددانان مطرح می‌شود؛ اما استثنائاتی هم دارد. بر همین اساس، یک اقتصاددان در متنی هجوآمیز همکارانش را در یک روایت داستانی به قبیله تشبیه می‌کند و به زبانی کنایه‌آمیز اقتصاددانان را به باد انتقاد می‌گیرد.

یکشنبه، ۰۷ بهمن ۱۴۰۳

تجربه ورود به حلقه اقتصاددانان چگونه است؟ (قسمت اول)

هجویه‏‏‏‌ای بر علم اقتصاد

اعتراض به تعامل ضعیف علم اقتصاد با سایر رشته‌های علوم اجتماعی عمدتا از جانب غیراقتصاددانان مطرح می‌شود؛ اما استثنائاتی هم دارد. بر همین اساس، یک اقتصاددان در متنی هجوآمیز همکارانش را در یک روایت داستانی به قبیله تشبیه می‌کند و به زبانی کنایه‌آمیز اقتصاددانان را به باد انتقاد می‌گیرد.
چگونه قوانین ناکارآمد، اقتصاد آمریکا را کُند می‌کنند؟

اقتصاد در بند کاغذ‌بازی

هزینه واقعی مقررات نادرست برای اقتصاد آمریکا چقدر است؟ این پرسشی است که پاسخ قطعی آن، یکی از بزرگترین مجهولات دنیای ‌اقتصاد به‌شمار می‌رود. در این زمینه، گزارشی جالب از مری اُگریدی(Mary O’Grady) درباره‌‌‌‌‌‌‌‌ اصلاحات اقتصادی خاویر میلی، رئیس‌‌‌‌‌‌‌‌جمهور آرژانتین، توجه مرا به خود جلب کرد. فدریکو استورزگر (Federico Sturzenegger)، مسوول مقررات‌‌‌‌‌‌‌‌زدایی در آرژانتین، به قاعده‌‌‌‌‌‌‌‌ای سرانگشتی دست ‌یافته‌است: هرجا که مقررات دست‌‌‌‌‌‌‌‌وپاگیر حذف می‌شوند، قیمت‌ها حدود ۳۰‌درصد کاهش می‌یابند. او این کاهش قیمت را در صنایع نساجی، راهبردی و برخی محصولات کشاورزی مشاهده کرده‌است.

شنبه، ۰۶ بهمن ۱۴۰۳

نفت با چه سازوکاری نفرین منابع را رقم می‌زند؟

ظهور و سقوط یک دولت نفتی

ونزوئلا، با بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان، نمونه‌ای از «نفرین منابع» است؛ پدیده‌ای که در آن وفور منابع طبیعی به جای توسعه، منجر به رکود اقتصادی و فساد می‌شود. از دهه ۱۹۲۰، این کشور چرخه‌ای از رونق و رکود را تجربه کرده است. دهه‌ها سوءمدیریت، ونزوئلا را که زمانی از مرفه‌ترین کشورهای آمریکای لاتین بود، به ورطه ویرانی اقتصادی و سیاسی کشانده است. در سال‌های اخیر، ونزوئلا با فروپاشی اقتصادی دست و پنجه نرم کرده است؛ تولید نفت به‌شدت کاهش یافته و ابرتورم افسارگسیخته، کمبود کالاهای اساسی مانند غذا و دارو را تشدید کرده است.

پنجشنبه، ۰۴ بهمن ۱۴۰۳

راه ابریشم به لویاتان بدل می‌شود؟

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز گذشته راس اولبریکت، موسس سایت جنجالی «راه ابریشم»، را عفو کرد. پیش‌تر، ترامپ در گردهمایی‌های حزب لیبرتارین وعده داده بود که در نخستین روز کاری خود این اقدام را انجام خواهد داد. اولبریکت که با استفاده از رمزارزها بستر معاملات غیرقانونی، ازجمله مواد مخدر، را فراهم می‌آورد، در نهایت به اتهاماتی چون قاچاق، پول‌شویی و صدور فرمان قتل به حبس محکوم شد. هنری فارل، استاد علوم سیاسی، در مقاله‌ای تحت عنوان «لویاتان تاریک»، شکست تلاش‌های اولبریکت را خط بطلانی بر امید به آزادی و بازار در فقدان دولت می‌داند. اما رابرت مورفی، اقتصاددان، این ادعا را نادرست می‌خواند. «دنیای اقتصاد» به مناسبت آزادی اولبریکت، آرای این دو صاحب‌نظر را بررسی کرده است.

سه‌شنبه، ۰۲ بهمن ۱۴۰۳

اثرات نامتقارن نفت بر دولت‌های خاورمیانه (قسمت اول)

تلاقی نفت با جمهوریت و سلطنت

می‌توان مشاهده کرد در خاورمیانه، چه در پادشاهی‌‌‌‌‌های دارای منابع نفتی و ثروت فراوان و چه در جمهوری‌‌‌‌‌های دارای منابع نفتی و ثروت فراوان، درآمدهای عظیم نفتی به دولت‌ها، خودمختاری خاصی در مقابل جامعه، با درجات متفاوتی بخشیده است. خودمختاری چنین دولتی می‌تواند برای توسعه مفید یا مضر باشد، لکن آنچه مشهود است آن است که در چارچوب اقتصادسیاسی چنین منطقه‌ای، لزوما به اقتدارگرایی با جنبه‌های مثبت برای توسعه منجر نمی‌شود. از جنبه مثبت، خودمختاری نسبی می‌تواند به لحاظ تئوریک به دولت این امکان و اجازه را بدهد تا سریع‌تر خود را با شوک‌های خارجی وفق دهد؛ شوک‌های خارجی‌ای که به‌عنوان نقاط عطف توسعه یا عدم‌توسعه شناخته‌شده که در مقابل اصلاحات با پذیرش هزینه‌ها و پیامدهای غیرقابل‌پیش‌بینی آن قرار می‌گیرد؛ از این دیدگاه، خودمختاری می‌تواند برای توسعه مفید باشد. از جنبه منفی اما دولت‌های خودمختار، فارغ از آنکه چه نوعی از خودمختاری را به اجرا بگذارند، در حیطه توسعه مجبور به افزایش ظرفیت اداری و به‌طور کلی پاسخگویی به خواسته‌ها و تغییرات اجتماعی توسط جامعه خود نیستند؛ درحالی‌که همین مکانیزم‌ها به جوامع پیچیده‌‌‌‌‌‌تر اجازه تکامل را در طول تاریخ داده‌است.
کتاب معضل ملی‌گرایی: تاریخ جهانی اقتصاد ملی‌گرایی از ۱۷۷۶ تاکنون (قسمت۱)

اندیشه ملی گرایان اقتصادی
چگونه از تعرفه کم‌ترین آسیب را ببینیم؟

تیغ دولبه تعرفه

موضوع تعرفه‌‌‌‌‌‌ها این روزها بسیار مطرح است، اما مانند بسیاری از سیاست‌ها، تاثیر واقعی آنها به‌‌‌‌‌‌شدت به نحوه‌‌‌‌‌ اجرایشان بستگی دارد. زمانی که از اعمال محدودیت های تجاری سخن به میان می آید، طبیعتا چالش هایی نیز همراه آن مورد بحث واقع می‌شود. این مساله که آیا کشور مقابل نیز دست به اعمال این محدودیت‌ها بزند یا خیر؛ اینکه حدود این محدودیت ها به چه میزانی باشد؛ اینکه این محدودیت‌ها بر متغیرهای کلان اقتصادی چه اثری می‌گذارد و فراتر از اینها، اگر وضع محدودیت ها به موجی جهانی بدل شود، چه خواهد شد؟ تمامی اینها مسائل مهمی هستند که باید هر سیاستگذاری به آن توجه کند.

یکشنبه، ۳۰ دی ۱۴۰۳

برنامه اقتصادی و سیاسی دولت جدید آمریکا محک خورد

حفره دستورکار ترامپ

مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری آمریکا در حالی این هفته برگزار می‌شود که کاستی‌های مهمی در برنامه‌های دولت ترامپ وجود دارد. این کاستی‌ها از آن جهت اهمیت دارد که جهان شاهد موج جدیدی از به قدرت رسیدن دولت‌های راست‌گرا است و دستور کار دولت ترامپ می‌تواند الهام‌بخش این دولت‌ها باشد و چنددهه آتی جهان را رقم بزند. در اقتصاد، برنامه ترامپ را می‌توان در کاهش مالیات‌ها، اخراج برخی مهاجران، تغییر در تعرفه‌ها و سیاست‌های صنعتی خلاصه کرد. یک اقتصاددان این برنامه را دستور کاری برای حداکثر سال اول دولت ترامپ نامید و اعلام کرد اگر به جای مبارزه بیش از حد بر سر تعرفه‌ها، به نوآوری‌های جسورانه رشدمحور توجه شود، فرصت‌های زیادی در دولت جدید آمریکا وجود خواهد داشت. در سیاست نیز نگرانی‌هایی در خارج و داخل آمریکا نسبت به غلبه جنبه «ویرانگری» ترامپ بر جنبه «اصلاح‌گری» او وجود دارد؛ به‌طوری‌که متحدان و حتی دشمنان ایالات متحده نیز به دنبال اطمینان حاصل کردن از عدم وقوع این اتفاق هستند.
«دنیای‏‏‏‏‌اقتصاد» اثر معروف جان مینارد کینز را به فارسی منتشر کرد (قسمت دوم)

پایان لسه‏‏‏‏‌فر

این مقاله که به‌صورت جزوه‏‏‏‏‌ای به‏‏‏‏‌همت هوگارث پرس(Hogarth Press) در ژوئیه ۱۹۲۶ به چاپ رسید، مبتنی است بر کلاس درس سیدنی بال(Sidney Ball Lecture) در آکسفورد در نوامبر ۱۹۲۴ و کلاس‌های درس ژوئن ۱۹۲۶ در دانشگاه برلین. بخش‌های چهارم و پنجم این متن در کتاب مقالاتی در باب متقاعدسازی (Essays in Persuasion) استفاده شده‌است.

شنبه، ۲۹ دی ۱۴۰۳

«دنیای‌اقتصاد» اثر معروف جان مینارد کینز را به فارسی منتشر کرد

پایان لسه‌فر

جان‌مینارد کینز یکی از تاثیر‌گذارترین چهره‌های تاریخ علم اقتصاد به شمار می‌رود. بسیاری او را بنیان‌گذار اقتصاد کلان می‌دانند و به‌خاطر نقشش در تبیین رکود بزرگ ستایش می‌کنند. یکی از آثار مهم او مقاله‌ای با عنوان پایان لسه‌فر است که «دنیای‌اقتصاد» ترجمه آن را به فارسی منتشر کرده است.

پنجشنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۳

عدم برخورداری خانه‌های لس‌آنجلس از بیمه آتش‌سوزی؛

لس‌آنجلس در آتش قیمت‌گذاری سوخت

آتش‌سوزی اخیر در شهر لس‌آنجلس آمریکا واکنش‌های زیادی را برانگیخت. برآوردها حاکی از آن است که این حادثه گران‌ترین آتش‌سوزی تاریخ آمریکا محسوب می‌شود. انتشار تصاویر آخرالزمانی از نابودی شهر و رها شدن خودرو‌های گران‌قیمت موجب شد تا آتش‌سوزی در ایالت کالیفرنیا و مباحث مرتبط با آن در صدر اخبار قرار بگیرند. یکی از این نکات، عدم برخورداری بسیاری از خانه‌های خسارت‌دیده از بیمه آتش‌سوزی است. یک مطالعه نشان می‌دهد که مقررات صنعت بیمه با سرکوب قیمتی خدمات این صنعت و مداخله مستقیم در قراردادها، شرکت‌های بیمه را از بخش‌هایی مانند بیمه آتش‌سوزی و حوادث طبیعی خارج کرده است. بر این اساس، شهر فرشتگان نه تنها با آتش دست و پنجه نرم می‌کند، بلکه با مقررات ناکارآمد بازار بیمه متحمل زیان‌های هنگفتی شده است.
دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد؛

تعامل دولت‌ها و رشد اقتصادی

این موضوع که سیاست‌های دولت می‌توانند رشد را به حداکثر برسانند، یکی از قدیمی‌ترین پرسش‌های اقتصاد است. مداخله دولت در اقتصاد گاهی با وجود شکست‌های بازارتوجیه می‌شود؛ مواردی که در آن عملکرد نامحدود بازار نمی‌تواند بهترین نتیجه ممکن را ایجاد کند. شکست‌های بازار شامل اثرات جانبی همچون آلودگی و ناتوانی شرکت‌های خصوصی در تامین کالاهای عمومی مانند جاده‌ها می‌شود. اما مساله شکست دولت را نیز باید در نظر گرفت. به عبارتی دیگر، دولت‌ها با ناکارآمدی‌هایی که از طریق بی‌کفایتی، بدرفتاری یا صرفا سیاست‌های آشکار خود به وجود می‌آورند، سودمندی مداخلاتشان را کاهش می‌دهند. بنابراین موضوع درخصوص بهترین روش برای ایجاد تعادل بین این دو ریسک است که احتمالا نیز به سادگی قابل حل نباشد.

یکشنبه، ۲۳ دی ۱۴۰۳

بحران دموکراسی، بحران نمایندگی است!

داور بازی دموکراسی

ظهور احزاب تندرو، کامیابی سیاستمداران پوپولیست و ظهور روزافزون احزاب سیاسی جدید موجب شده تا «دموکراسی در خطر است» به یک عبارت پرتکرار تبدیل شود. با این حال به نظر می‌رسد تا زمانی که این گروه‌ها امکان برکناری خود از قدرت را تضعیف نکرده‌اند، دموکراسی تضعیف نشده است.

پنجشنبه، ۲۰ دی ۱۴۰۳

اعتماد چگونه شکل‌گیری اقتصاد را ممکن می‌کند؟

زیرساخت نامرئی اقتصاد

تعاملات انسانی و اینکه چگونه افراد، سازمان‌ها و ملت‌ها کالاها، خدمات و ارزش را مبادله‌‌‌‌‌ می‌کنند در هسته علم اقتصاد قرار دارد. یک عنصر مهم و اغلب نادیده گرفته‌شده در این مبادله اعتماد است. بدون اعتماد، معاملات اقتصادی کند و پرزحمت انجام و در نهایت متوقف می‌شود. اعتماد زیرساختی نامرئی است که از اقتصادها پشتیبانی می‌کند؛ چون به افراد و سازمان‌ها امکان مشارکت در مبادلات بدون ترس دائمی از خیانت یا زیان را می‌دهد. وجود اعتماد تضمین‌‌‌‌‌ می‌دهد که مردم‌‌‌‌‌ می‌توانند ارزش‌ها را با حداکثر کارآیی مبادله کنند. اعتماد هزینه‌های مبادله را به حداقل‌‌‌‌‌ می‌رساند، نااطمینانی را کاهش‌‌‌‌‌ می‌دهد و عملیات اقتصادی روان و کارآمد را تسهیل‌‌‌‌‌ می‌کند. اعتماد همراه با معامله به‌مثل، به معنای انتظار دوسویه مبنی بر اینکه اقدامات فرد عینا جبران و بازگردانده‌‌‌‌‌ می‌شود، با همسو کردن انگیزه‌ها بین طرفین، محرک فعالیت اقتصادی است. مفهوم مبادله ارزش، که دو یا چند طرف برای بهره‌مندی از منافع متقابل با هم تعامل دارند، ایده اساسی پشت هر نظام اقتصادی است.

سه‌شنبه، ۱۸ دی ۱۴۰۳

مقررات، در صورت طراحی درست‌ می‌توانند به نفع بازار باشند؛

از ضرورت تا زیاده‏‏‏‏‌روی؛ چرخه‏‏‏‏ بی‏‏‏‏‌انتهای قانون‌گذاری

پس از بحران مالی ۲۰۰۸، افکار عمومی به‌شدت طرفدار وضع مقررات بیشتر برای جلوگیری از تکرار فجایع اقتصادی بود، اما اکنون‌ پس از گذشت بیش از یک دهه، این پرسش مطرح می‌شود که آیا در وضع این مقررات زیاده‌‌‌‌‌روی شده‌است؟ آیا حجم مقررات وضع‌‌‌‌‌شده بیش از حد نیاز است؟ این پرسش، بازتابی از چرخه‌‌‌‌ همیشگی بین وضع مقررات و مقررات‌‌‌‌‌زدایی در تاریخ مالی ایالات‌متحده است؛ چرخه‌‌‌‌‌ای که با هر بحران و رسوایی مالی، تقاضا برای وضع قوانین جدید افزایش می‌‌‌‌‌یابد. نمونه‌‌‌‌‌های بارز این چرخه، قوانینی مانند

یکشنبه، ۱۶ دی ۱۴۰۳

رشد ۸ درصدی بدون ایفای نقش سرمایه و تجارت خارجی ممکن است؟

سودای رشد اقتصاد بسته

آیا می‌توان در فضای بسته و بدون سرمایه به رشد و رفاه اقتصادی رسید؟ پاسخ هرچند شفاف است، اما هنوز افراد موثر در تصمیم‌گیری‌ها به دنبال رشد بدون سرمایه خارجی و در فضای تحریمی و بسته هستند. در واقع کیفیت ارتباط اقتصادی ملت‌ها نقش بی‌بدیلی در رشد یا افول آنها ایفا می‌‎کند. آمارها نشان می‌دهد که میان ثروتمند بودن یک اقتصاد و باز بودن آن همبستگی وجود دارد. یک مطالعه اقتصادی حاکی از آن است که اگرچه کشورهای ثروتمند اقتصاد باز دارند، اما در میان کشورهای فقیر، کشورهای دارای اقتصاد باز سریع‌تر از کشورهای ثروتمند رشد می‌کنند و در مقابل، اقتصادهای بسته رشد آهسته‌تری در قیاس با ثروتمندان دارند. از سوی دیگر، بررسی تاریخی نشان می‌دهد اقتصادهای فقیری که اقتصاد بسته خود را باز کرده‌اند، شاهد افزایش نرخ رشد اقتصادی خود بوده‌اند. شواهد حاکی از آن است که در‌های باز در مقابل اقتصاد جهانی، «شرط لازم» برای رشد اقتصادی یک کشور است.

شنبه، ۱۵ دی ۱۴۰۳

تقابل آرای مخالفان و موافقان جهانی شدن چگونه است؟

جهانی شدن و مسائل آن

سخن از مخالفت با گشودگی روابط میان ملت‌ها در همه ابعاد، می‌تواند بعدی فردی و در حوزه خرد داشته باشد. به عبارتی دیگر، تمرکز در این بعد، بر مواردی است که در آن کارگران یا بنگاه‌ها در یک صنعت خاص، یا صاحبان عوامل تولید خاص، به‌دلیل منافع شخصی، حتی اگر چنین تجارتی به نفع کل کشورشان باشد، با تجارت آزاد مخالفت می‌کنند. در سال‌های اخیر، نوع دیگری از مخالفت با باز بودن در میان افرادی که جهانی شدن را برای کشورهای در حال توسعه مضر می‌دانند، پدیدار شده است. سازمان‌های غیردولتی (NGO) و فعالان دانشجویی در خط مقدم این جنبش بوده‌اند. برخی از نگرانی‌های جنبش ضد جهانی‌سازی به نظر کاملا مشروع است که در زیر می‌توان این نگرانی‌ها را اشاره کرد.
اقتصاددانان درباره مهار تورم چه می‌گویند؟

قدرت بازار و کنترل قیمت

با افزایش شدید تورم در ایالات‌متحده که بحث‌هایی را در مورد نقش احتمالی شرکت‌های قدرتمند در افزایش قیمت‌‌‌ها و اینکه آیا مداخلات ضدانحصاری یا کنترل قیمت‌‌‌ها می‌توانند پاسخ‌ سیاستی موثری باشند، برانگیخته است، انجمن IGM در دانشکده کسب‌‌‌وکار شیکاگو از گروهی از اقتصاددانان برجسته ایالات‌متحده دعوت کرد تا دیدگاه‌های خود را بیان کنند.

پنجشنبه، ۱۳ دی ۱۴۰۳

آیا راه‌حل «قیمت‌های بالا» نرخ‌گذاری است؟

توهم ارزانی با دستور

تعیین سقف قیمت، یک سیاست محبوب در مواجهه با تورم است. سیاستمداران با این کار جدیت خود را در اهمیت دادن به معاش مردم نشان می‌دهند و شهروندان مضطرب، خبر مقابله با گرانی را التیامی بر نگرانی‌هایشان تلقی می‌کنند. با این حال نتایج سیاست تعیین سقف‌ قیمت با محبوبیت آن تناسبی ندارد. درحالی‌که علم اقتصاد کمبود کالا و سهمیه‌بندی را به‌عنوان نتایج ناگزیر این سیاست معرفی می‌کند، یک اقتصاددان توضیح می‌دهد که هزینه‌ مشاهده قیمت‌های ارزان تعیین‌شده با دستور، فراتر از این مورد است. بر این اساس، تعیین سقف قیمت هزینه ضمنی ایستادن در صف و انتظار را بر شهروندان تحمیل می‌کند، موجب خالی شدن قفسه فروشگاه‌ها می‌شود و با تحمیل محدودیت درآمد بر بنگاه‌ها، آنها را به سمت کاهش کیفیت تولید و صرفه‌جویی در هزینه‌ها سوق می‌دهد. صف‌های طولانی، قفسه‌های خالی و کیفیت نازل کالاها حاکی از آن است که ارزانی حاصل از سیاست تعیین سقف قیمت، برای شهروندان و بنگاه‌ها بسیار گران‌تر از تصورات تمام می‌شود.
روایت جرد دایموند از واگرایی قاره‌ها؛

اسلحه، میکروب و فولاد

در حدود ۵۰۰سال پیش، یکی از محوری‌ترین رویدادهای تاریخ بشری آغاز شد. در طول سه قرن که با سفر کریستف کلمب به قاره آمریکا در سال۱۴۹۲ شروع شد و با کشف استرالیا توسط جیمز کوک در سال۱۷۷۰ نیز پایان یافت، جمعیتی از آدمیانی که هزاران سال از نظر جغرافیایی از یکدیگر جدا بودند، با هم روبه‌رو شدند و برخوردی خشونت‌بار را رقم زدند. نیروی اصلی و انگیزاننده این برخورد تمدنی، گسترش قارچ‌گونه سیاحان، تجار، استعمارگران و کشورگشایان اروپایی بود.
بلایای وجود منابع

مشاهداتی مبنی بر اینکه منابع برای تولید مهم هستند و عرضه محدودی دارند، اغلب الهام‌‌بخش پیش‌بینی‌‌هایی بوده است که محدودیت‌‌های منابع به‌طور اجتناب‌‌ناپذیری مانع رشد اقتصادی می‌‌شوند. نیای معنوی این مکتب فکری کسی نیست جز توماس مالتوس که می‌نویسد: «قدرت جمعیت به قدری برتر از قدرتی است که در زمین برای تامین معیشت انسان دارد که مرگ زودرس باید به انحای مختلف به دیدار نژاد انسان بیاید.»

سه‌شنبه، ۱۱ دی ۱۴۰۳

تیم ورستال، اقتصاددان:

خاطره ایران، مهد آزادی اقتصادی

دنیای اقتصاد: تیم ورستال، اقتصاددان می‌گوید: از ترجمه کتاب بیست مغلطه اقتصادی به زبان فارسی خوشحالم.
کارنامه مغفول سی‏‏‏‏‏‌ونهمین رئیس‏‏‏‏‏‌جمهور آمریکا؛

درس‌های کارتر برای حذف مقررات

روز گذشته جیمی‏‏‏‏‏‌کارتر، رئیس‌جمهور اسبق ایالات‏‏‏‏‏‌متحده در سن صد سالگی درگذشت. ریاست‏‏‏‏‏‌جمهوری تک‏‏‏‏‏‌‌دوره‏‏‏‏‏‌ای او را با مجموعه‏‏‏‏‏‌ای از اشتباهات سیاسی و اقتصادی می‏‏‏‏‏‌شناسند و یادآور خاطرات تلخی برای آمریکایی‏‏‏‏‏‌ها است. صف‏‏‏‏‏‌های طولانی بنزین، بالاترین شاخص فلاکت و ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تهران از جمله خاطرات تلخ آمریکایی‌ها از دوران کارتر است، بااین‌حال بخشی از کارنامه اقتصادی او جزئیات درخشان و بی‏‏‏‏‏‌نظیری دارد. موقعیت ممتاز کارتر به‌گونه‌ای است که ورنون اسمیت، نوبلیست اقتصاد در سال‌۲۰۰۲، او را بزرگ‏‏‏‏‏‌ترین «مقررات‏‏‏‏‏‌زدا» نامید. او صنعت هواپیمایی، راه‌آهن و ترابری جاده‌ای را مجبور به رقابت کرد و آثار مثبت این اقدام او همچنان در اقتصاد ایالات‏‏‏‏‏‌متحده به چشم می‌خورد، بااین‌حال تجربه مقررات‏‏‏‏‏‌زدایی کارتر نشان می‌دهد؛ دشواری‏‏‏‏‏‌های مقررات‏‏‏‏‏‌زدایی فراتر از چیزی است که به‌نظر می‌رسد.

چهارشنبه، ۱۲ دی ۱۴۰۳

نویسنده کتاب «بیست مغلطه اقتصادی» در جلسه گفت‏‏‏‏‌وشنود اقتصادی بیان کرد

ایران قرن‌ها خانه آزادی اقتصادی بوده ‌است

آخرین جلسه گفت‌‌‌‌‌وشنود اقتصادی به موضوع بررسی کتاب «بیست مغلطه اقتصادی» از «تیم ورستال» اختصاص یافت. نویسنده اثر، در پیامی ویدئویی به حاضران در جلسه، دیدگاه‌‌‌‌‌های خود را در کتاب به اختصار توضیح داد و ضمن برشمردن ویژگی‌های یک دیدگاه خوب، ایران را مکانی معرفی کرد که سال‌ها خانه آزادی اقتصادی بوده ‌است. این جلسه با حضور امیرحسین خالقی و اویس ارشادیان و به میزبانی مرتضی کاظمی برگزار شد.

یکشنبه، ۰۹ دی ۱۴۰۳

به‌جای قیمت‌گذاری دستوری، رقابت را تقویت کنیم

مُسکنی موقت با عوارض دائمی

زمانی‌که قیمت‌ها به‌طور مصنوعی پایین‌تر از سطح طبیعی خود نگه داشته شوند، منابعی مانند استعدادها و سرمایه‌گذاری‌ها از صنعت خارج‌شده و به‌دنبال بازدهی بیشتر در سایر بخش‌ها خواهند رفت. این امر به‌معنای کاهش اکتشافات و نوآوری‏ و در نتیجه کاهش دسترسی مصرف‌کنندگان به کالاهای جدید خواهد بود. اغلب این تغییرات در بلندمدت و در بازه‏‏‏‏‌ای طولانی‏‏‏‏‌تر از دوره تصدی هر سیاستگذاری رخ می‌دهد، بنابراین یادآوری اثرات کنترل قیمت‌ها به سیاستگذاران در زمان پیشنهاد این سیاست‌ها، بسیار حیاتی است.

شنبه، ۰۸ دی ۱۴۰۳

ریشه‌های اقتصادی چالش‌های اجتماعی خاورمیانه چگونه نمایان می‌شود؟

سنجش دوقطبی فقر و ثروت در جهان عرب

نابرابری در جهان عرب فقط مساله‌ای درباره فقر شدید یا ثروت شدید نیست، مشکل جدی وجود ثروت شدید در کنار فقر شدید است. این مقاله از منظر تحلیل فقر و پلوتونومی (تمرکز ثروت در دستان گروهی اندک) قطب‌بندی شدید بین فقرا که از طردشدگی و محرومیت رنج می‌برند و افراد بسیار ثروتمند را که قدرت و نفوذ زیادی در نظام‌های اقتصادی و سیاسی دارند، نشان می‌دهد.

پنجشنبه، ۰۶ دی ۱۴۰۳

دولت‌ها در استفاده از اموالشان باید به چه تجربیاتی توجه کنند؟ (قسمت پایانی)

ملزومات مولدسازی موفق اموال عمومی

در شرایط کنونی اقتصاد جهانی که فشار بر مالیات‌های عمومی افزایش یافته و بدهی‌های ملی روندی صعودی را طی می‌کنند، دولت‌ها با چالش مدیریت بهینه منابع و دارایی‌های خود مواجه هستند. در بخش پایانی گفت‌وگوی جامع با داگ دتر، کارشناس برجسته مدیریت اموال عمومی، به بررسی راهکارهایی پرداخته شد که دولت‌ها می‌توانند از تجارب موفق جهانی آموخته و از پتانسیل واقعی ثروت عمومی خود بهره‌برداری کنند. دتر در بخش‌های پیشین گفت‌وگو بر ضرورت ایجاد صندوق‌های ثروت عمومی تاکید کرد که به‌عنوان ابزاری مستقل، به دور از دخالت‌های سیاسی کوتاه‌مدت، برای مدیریت حرفه‌ای دارایی‌های دولتی عمل می‌کنند.

سه‌شنبه، ۰۴ دی ۱۴۰۳

دولت‌ها در استفاده از اموالشان باید به چه ترتیباتی توجه کنند؟

ملزومات مولد‌سازی

یک مدیر مالی تاکید کرد که دولت‌ها باید مدیریت اموال عمومی را به صندوق‌های تخصصی ثروت ملی بسپارند. داگ‌ دتر که ساماندهی اموال عمومی در سوئد را در کارنامه خود دارد، از سنگاپور و متروی هنگ‌کنگ به‌عنوان دو نمونه موفق نام می‌برد.

یکشنبه، ۰۲ دی ۱۴۰۳

شاگرد میزس در رد آرای استادش چه می‌گوید؟

هایک و پراکسیولوژی

یکی از مهم‌ترین عواملی که طی شصت سال‌گذشته مانع مطالعه پراکسیولوژی (کنش‌‌‌‌‌شناسی) شده‌است، استدلال فریدریش هایک مبنی‌بر عدم‌کاربرد پراکسیولوژی در مطالعه‌‌‌‌ پدیده‌‌‌‌‌های بازار بوده‌است. هایک از پراکسیولوژی به‌عنوان منطق انتخاب محض یاد می‌کند و استدلال او علیه آن نسبتا ساده است. منطق انتخاب محض مستلزم یک رابطه تحلیلی بین:۱) موضوع کنش کنشگر و ۲) کنش کنشگر است. در اینجا بخشی مهم از مقاله هایک با عنوان «حقایق علوم اجتماعی » آمده است: