حضور زنان در مشاغل صنعتی چابهار

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد- میرحسین موسوی: یکی از مهمترین نشانه‌های رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، می‌تواند حضور زنان در مشاغل مختلف، به‌ویژه در رده‌های مدیریتی یا سرپرستی باشد. وقتی حضور زنان در یک منطقه پر رنگ شود، نشان از تحرک اقتصادی آن منطقه دارد. به‌ویژه اینکه این زنان در بخش صنعت حضور فعالی داشته باشند. گزارش بانک جهانی در سال گذشته حکایت از این دارد که کشورهایی که با حضور افزایش زنان در مشاغل روبه‌رو بوده‌اند، می‌توانند به‌طور قابل توجهی رشد اقتصادی را تقویت کنند.

حضور زنان در مشاغل در استان‌های مختلف ایران، می‌تواند باعث بهره‌وری بیشتر اقتصاد شود. یکی از استان‌هایی که شاهد حضور زنان در بخش مشاغل صنعتی است، استان سیستان و بلوچستان است. در منطقه چابهار، زنان کم‌کم در حال ورود به عرصه صنعتی هستند. مثلا در یکی از صنایع بسته‌بندی چای، زنان حضور قابل توجهی در این صنعت پیدا کرده‌اند.

هر چند که حضور زنان در این منطقه با استاندارد جهانی هنوز فاصله دارد، اما باید گفت قدم‌های مثبتی در این زمینه برداشته شده است. در این شرکت از هر ۸ نفر، یک نفر زن است. نکته مهم این است که عمده این زنان در بخش‌های سرپرستی مشغول به کار هستند و ریاست برخی از بخش‌ها را بر عهده گرفته‌اند. در دیگر صنایع موجود در منطقه چابهار نیز زنان حضور قابل توجهی پیدا کرده‌اند اما هنوز چهره این شرکت‌ها مردانه است.

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که استان سیستان و بلوچستان جزو استان‌هایی است که نرخ مشارکت زنان در مشاغل صنعتی‌اش بالاست. هر چند آمارها در این زمینه متفاوت است اما همه آنها نشان می‌دهد که زنان حضور فعالی در بخش صنعت دارند.

بنا به گفته محمد سعید اربابی، مدیر اجرایی منطقه آزاد چابهار، طی یک دهه ۳۰۰ هزار فرصت شغلی برای زنان در بخش صنعت پیش‌بینی شده است. همچنین به گفته وی تسهیلاتی هم برای زنان شاغل در نظر گرفته خواهد شد، از جمله هزینه ایاب و ذهاب. در حالی که قرار است بخش صنعت در چابهار تقویت شود، گفته شده است که برای این منطقه اولویت برای تصدی مشاغل با نیروهای بومی است. ناظران و کارشناسان می‌گویند که حضور شاغلان بومی در این منطقه، به‌ویژه زنان می‌تواند امنیت اقتصادی خانوارها را تضمین کند.

با این حال از یک نکته نباید غافل شد. در برنامه پیشران و راهبردی این منطقه برنامه‌های متنوعی برای توسعه اقتصادی و شغلی در نظر گرفته شده است اما در این برنامه به شکل مکتوب اشاره‌ای به حضور زنان برای پیشبرد برنامه‌ها نشده است. البته زنان در کشور غایبان مهم اشتغال صنعتی هستند اما کم‌کم نرخ حضور زنان، به شکل آهسته‌ای در حال افزایش است. آمارهای جسته و گریخته‌ای هم که وجود دارد، حکایت از این غیبت نسبی دارد.

مثلا در آمار حضور زنان در سال ۱۴۰۲ در بخش صنعت، این رقم از ۲۶.۶ درصد در سال ۱۴۰۱ به ۲۵.۷ درصد در سال ۱۴۰۲ رسید. کارشناسان معتقدند حضور زنان در صنعت یک «الزام» برای بهبود اقتصاد و سرمایه انسانی است و این حضور باید با رفع موانع فرهنگی، ایجاد شبکه‌های حمایتی، تشویق به ریسک‌پذیری، تعهد شرکت‌ها به برابری جنسیتی و ارتقای مهارت‌ها گسترش یابد، زیرا زنان در بخش‌های تولیدی و غیرتولیدی نقش مهمی دارند اما هنوز به جایگاه واقعی نرسیده‌اند. با این حال حضور زنان شاغل در چابهار، هر چند به شکل کمرنگ می‌تواند نویدبخش حضر بیشتر زنان در بخش صنعت باشد.