حمایت مالی بانک پاسارگاد از بازنشر شاهنامه طهماسبی
این بیت از شاهنامه حکیم سخن، فردوسی طوسی، ترجیع‌بند سخنانی بود که دوشنبه گذشته در مراسم رونمایی از اثر نفیس شاهنامه طهماسبی، بر زبان یکایک سخنرانان این رویداد بزرگ فرهنگی جاری شد. «بسی رنج بردم در این سال سی عجم زنده کردم بدین پارسی» علی معلم دامغانی، رییس فرهنگستان هنر، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر مهدی حسینی، استاد دانشگاه هنر و دکتر مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد به عنوان حامی مالی این شاهکار عصر صفوی، سخنرانان این مراسم بودند. حمایت مالی بانک پاسارگاد به عنوان یک نهاد اقتصادی از بازنشر شاهنامه طهماسبی مورد تقدیر وزیر ارشاد، رییس فرهنگستان هنر، دکتر حسینی به عنوان نماینده دانشگاهیان کشور قرار گرفت.
این بیت از شاهنامه حکیم سخن، فردوسی طوسی، ترجیع‌بند سخنانی بود که دوشنبه گذشته در مراسم رونمایی از اثر نفیس شاهنامه طهماسبی، بر زبان یکایک سخنرانان این رویداد بزرگ فرهنگی جاری شد.
«بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی»
علی معلم دامغانی، رییس فرهنگستان هنر، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر مهدی حسینی، استاد دانشگاه هنر و دکتر مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد به عنوان حامی مالی این شاهکار عصر صفوی، سخنرانان این مراسم بودند.
حمایت مالی بانک پاسارگاد به عنوان یک نهاد اقتصادی از بازنشر شاهنامه طهماسبی مورد تقدیر وزیر ارشاد، رییس فرهنگستان هنر، دکتر حسینی به عنوان نماینده دانشگاهیان کشور قرار گرفت.
دکتر قاسمی هم در این مراسم طی سخنان کوتاهی گفت: شعار محوری بانک پاسارگاد، «آنچه توانسته‌ایم، لطف خدا بوده است»، انتخاب شده و اقداماتی از این دست که در راستای مسوولیت‌های اجتماعی بانک پاسارگاد تعریف شده نیز از جمله الطاف الهی است.
مدیرعامل بانک پاسارگاد، ضمن قدردانی از کسانی که در بازآفرینی این اثر تاریخی نقش داشته‌اند، گفت: از سال ۱۳۸۴ پیشنهاد حمایت بانک پاسارگاد از بازنشر شاهنامه طهماسبی از سوی فرهنگستان هنر مطرح شده بود.
وی با اشاره به نام بانک پاسارگاد گفت: حمایت مالی از آثار ملی و هنری کشور، وظیفه این بانک است و در این راستا، در موزه صبا، تماشاگه هنرهای معاصر تجسمی توسط بانک پاسارگاد راه‌اندازی شده و تاکنون در حراج‌های بزرگی چون «کریستی» دبی آثار نفیسی از هنرمندان ایرانی عرضه شده که برای اقتصاد هنر ضروری است. دکتر قاسمی، آمادگی بانک پاسارگاد برای حمایت از انتشار آثار دیگر بزرگان ادب و هنر ایران را اعلام کرد و افزود: انتخاب نام پاسارگاد برای این بانک نشان‌دهنده گرایش بانیان فکری آن است.وی افزود: نام «پاسارگاد» از بین ۱۱۹۴ اسم برای این بانک انتخاب شد. وی پاسارگاد را یادآور تاریخ تمدن ایرانی ذکر کرد و گفت: این نام نشانگر آن است که به قول مرحوم دکتر حسن حبیبی، ایرانیان هیچگاه در طول تاریخ غیر توحیدی نبوده‌‌اند.
مدیرعامل بانک پاسارگاد به دیگر اقدامات فرهنگی این بانک هم اشاره کرد و گفت: بانک پاسارگاد علاوه بر چاپ کتاب به تاسیس دانشگاه هم همت گمارده و دانشگاه خاتم را تاسیس کرده که امیدواریم در جایگاه یکی از بهترین دانشگاه‌های جهان قرار گیرد. وی همچنین حمایت مالی بانک پاسارگاد از فیلم «جدایی نادر از سیمین» را یادآور شد که برنده جایزه اسکار گردید. دکتر قاسمی، حضور علی جنتی در وزارت ارشاد را موهبتی دانست که موجب رشد اقتصاد هنر خواهد شد. دکتر قاسمی گفت: انصافا در این مدت کوتاه تلاش زیادی برای اقتصاد هنر و توانمندسازی هنرمندان صورت گرفته که امیدواریم شاهد حمایت‌های بیشتر باشیم.وی از تاسیس بنیاد هنر و اندیشه پاسارگاد هم خبر داد که با موافقت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت گرفته است. مدیرعامل بانک پاسارگاد از اهدای یک جلد شاهنامه طهماسبی از سوی بانک پاسارگاد به دانشگاه‌های هنر سراسر کشور خبر داد.
در پایان این مراسم ضمن اهدای لوح تقدیر به دکتر مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد، محسن محمد‌خانی، عکاس و ناظر چاپ کتاب، شهاب متین رضا مدیر گروه جلد‌سازی ترنج، رضا رضوی عکاس و طراح گرافیک کتاب و ناصر میرباقری مدیر چاپخانه فرهنگ و هنر گویا، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه مدیران بانک پاسارگاد از تماشاگه هنرهای معاصر تجسمی که به همت بانک پاسارگاد راه‌اندازی شده‌است، بازدید کردند.
گران‌ترین اثر اسلامی
شاهنامه طهماسبی یا شاهنامه شاه طهماسب، نسخه‌ای نفیس از شاهنامه فردوسی است که متعلق به سده 10 قمری است. شاهنامه طهماسبی، 258 صفحه مینیاتور را شامل می‌شود و در زمان سلطنت شاه اسماعیل اول، موسس دودمان صفوی، توسط برجسته‌ترین نقاشان و خوشنویسان عهد صفوی و به خط نستعلیق تهیه شده است. در اواخر سده شانزدهم میلادی این مجموعه نفیس به سلطان عثمانی هدیه داده شد و تا اوایل سده نوزدهم در عثمانی نگهداری می‌شد. نسخه‌ای که به دست ایران رسیده است 118 نگاره دارد و در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود. 78 برگ از نگاره‌ها در اختیار موزه متروپولیتن نیویورک قرار دارد.
یک برگ در اختیار موزه بریتانیا و سه برگ نیز موزه هنرهای اسلامی قطر در اختیار دارد. مابقی صفحات در تملک مجموعه‌داران خصوصی است. در فروردین‌ماه 1390 برگی از این شاهنامه، رکورد فروش آثار هنر اسلامی را شکست و به قیمت 4/7 میلیون پوند فروخته شد. این اثر هم‌اکنون در قطع سلطانی و با صحافی نفیس و قاب در 420 صفحه به وسیله موسسه «متن» فرهنگستان هنر با مقدمه استاد علی معلم دامغانی، استاد محمود فرشچیان، همچنین مقدمه‌ای از علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و یادداشت‌های رییس موسسه «متن» و رییس موزه هنرهای معاصر تدوین و به چاپ رسیده است.
خوشنویسی عنوان و مقدمه‌های این کتاب را استاد غلامحسین امیرخانی بر عهده داشته است. عرضه اصلی کتاب هم در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در غرفه ویژه نشر سالن 6 صورت می‌گیرد.
سخنان رئیس فرهنگستان هنر
علی معلم دامغانی، رئیس فرهنگستان هنر در این مراسم گفت: سخن از کتابی در میان است که از سویی شناسنامه ملی ایرانیان و از سوی دیگر کارنامه مذهب و تشیع ایرانی است. او شاهنامه را در ردیف برترین کتاب‌های تاریخ بشری عنوان کرد و گفت: شاهنامه در دولت محمود غزنوی که از ترکان بود فراهم شد و این یک مقابله و پنجه در پنجه افکندن فردوسی با دولتی بود که از یک سو به لحاظ قومی از ترکان بود و به لحاظ مذهبی نیز اموی و عباسی بود و علوی نمی‌اندیشید.
رئیس فرهنگستان هنر با اشاره به اهمیت شاهنامه گفت: گیریم که طاق کسری و تالار آپادانا روی در نابودی داشته باشد، شاهنامه فردوسی بر جای باد که اندوه آن همه بر شادی این اثر فزونی ندارد. او شاهنامه را روشنایی چشم ایران و تیری در دیده امیران آن روزگار دانست و افزود: فردوسی مسلمان شیعه و صادقی است که در کتابش به شکل عینی، فرمایشات حضرت امیر (ع) را ترجمه کرده و مطالبی از قرآن کریم نیز در شاهنامه وجود دارد.
سخنان وزیر ارشاد
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این مراسم گفت: رنج سی ساله‌ی حکیم ابوالقاسم فردوسی، گنج هزاران ساله شد. حکیم می‌دانست که آرشین تیرش در شبان و روزان تاریخ، از پروازی بلند و بالا فرونخواهد ایستاد و نامور نامه‌اش، شناسنامه‌ی تاریخی ملتی دیرسال خواهد بود. حکیم می‌دانست که زمین و زمان همداستان شده‌اند تا حکایت‌های حکمت‌آمیز و منش‌آموز او را دهان به دهان، گوش به گوش، دست به دست، قلم به قلم و دل به دل روایت کنند.
وی افزود: شاهنامه ابوالقاسم فردوسی، در هزاره‌ی گذشته یکی از مهم‌ترین منابع الهام و مصادر جوشش ذوق هنرمندان بوده، داستان سرایان و شاعران، صحنه آرایان و نمایشگران، خنیاگران و نغمه‌پردازان، نگارگران و خوشنویسان جملگی اقبالی خاص و ارادتی خالص به شاهنامه داشته‌اند و از هم‌اندیشی شکل و مضمون، اثری دلنشین پدید آمده که سهم قابل توجهی از آثار تاریخی هنری را به خود اختصاص داده است. هنر، در گذشته‌ی افتخارآفرین این سرزمین، هم رسانای پیام‌ها و اندیشه‌ها بود و هم رکن رکین آموزش و انتقال مفاهیم آموزنده، و هم مایه مباهات و نشانه‌ای از فرهیختگی و شاهان و حکمرانان بلاد نمی‌توانستند از چنین پدیده‌ای چشم فروبندند و قدرش را نشناسند و آنان که بر ایران حکومت یافتند به درایت و فراست و یا به تجربت دریافتند که اگرچه ملت و دولت دنیا را اعتماد نشاید، لاکن اهتمام باید!
وی تاکید کرد: باید کاری کرد، به نشانه‌ی فرهیختگی. برای خیره کردن دنیا. باید قدمی برداشت برای دانستن مرتبه‌ی هنرمندانی که به حساسیت درون، چشم آخرین جامعه‌اند زیرا بالندگی ملک در گرو تکریم عالمان و شاعران و هنرمندان است که در سیر ایام و گذشت روزگاران آثار ایشان بی‌بیم زوال باقی می‌ماند.
وی ادامه داد: شاید از این‌روست که در دستگاه شاهان و حاکمان نهادی به نام «کتابخانه سلطنتی» برآمد تا آفرینش‌های هنری و کتاب آرایی را تحت نظر عالیترین مقامات و با خالص‌ترین خلعت‌ها پی بگیرد. روشی که آن گونه ارتقا یافت که شاهان و شاهزادگان و امیران خود به هنر‌آموزی روی آوردند و در صف اهل هنر نشستند. نمونه‌های آن بسیارند و از آن میان شاهرخ و بایسنغر و ابراهیم سلطان و شاه طهماسب و صفی میرزا و فتحعلی‌شاه، معروف‌ترند و ذکرشان در افواه. کتابخانه‌های سلطنتی در پایتخت و نهادهایی مشابه در ولایات و امارات محلی، به سرپرستی و کلانتری هنرمندان طراز اول با ساختاری منسجم و سازوکاری سامان‌یافته برای حمایت از خلق شاهکارهای هنری، طی دست کم پنج قرن، نهادی استوار و سازمانی سامان‌دار را در عرصه هنری شکل داد که با تغییر قدرت‌ها و تبدیل نظام‌های سیاسی بی‌گزند و آسیب به دوره‌ی دیگر انتقال یافته و خود به مثابه شیرازه‌ای شد برای استحکام رشته‌های نامرئی فرهنگ و البته نو قدرتان نیز اتصال و انسجام آن را ضرورت دانسته و مقدم می‌داشتند.
وی خاطرنشان کرد: حکایت‌های مانده از گذشته، موید این اهمیت است. از باب نمونه، مصطفی عالی‌افندی روایت می‌کند که در هنگامه جنگ چالدران، شاه طهماسب، شاه محمود نیشابوری و کمال‌الدین بهزاد را از آن رو که تاب دوری‌شان را نداشت با خود به اردو برد و برای آنکه از چنگال دشمن مصون باشند در غاری پنهان کرد و چون از میدان بازگشت نخستین کارش دیدار و دریافتن استادان هنر بود.
ده‌ها حکایت دیگر از فرمانروایان ایران در میان حکایت‌های مستند تاریخ و یا روایت‌های شفاهی موجود است، نکته بارز فراوانی قصه‌های اهل هنر در روزگار صفویان است. این فراوانی معلول دلایل مهمی است از جمله کم و کیف آفرینش‌های هنری در آن زمان و دیگر سامان‌یافتگی وضع هنر و ساختارمند بودن آن.
وزیر ارشاد گفت: هیچ مجموعه و گنجینه‌ای از هنر ایران نیست که آثار قابل توجهی از دوران صفوی در میانش دیده نشود. آثاری که عمدتا بدون فاصله زمانی و نه از سر اجبار و اضطرار، بلکه به عنوان هدایای ویژه دستگاه حکومتی و یا به واسطه بازرگانان ایرانی و غیر آن به عنوان تحفه و پیشکش از ایران خارج می‌شدند و خود به سفیران فعال و نامیرای فرهنگی مبدل گردیدند، سفیرانی که هنوز پس از چهار قرن همچنان در کارند.
به گفته وی یکی از ممتازترین آثار این دوره شاهنامه شاه طهماسبی است که کار آن از نیمه دوم قرن دهم یعنی در حدود سال‌های 927 یا 928 آغاز شد و بیش از دو دهه در کتابخانه سلطنتی، به طور پیوسته گروهی به کار اشتغال داشتند تا نسخه‌ای برازنده نام ایران و شایسته ادب فارسی بیافرینند که نمایه‌ای از مهارت و معرفت هنرمندان ایرانی و نگارستانی خرم و بی‌خزان باشد. خوشنویسان و نقاشان و صفحه‌آرایان و صحافان قلم فرونگذاشتند تا یک هزار و دویست صفحه در قطع رحلی سلطانی با 258 نگاره شکل یافت و در نگاره‌ها اثر خامه بزرگترین نقاشان زمان مانند سلطان محمد و میرمصور و آقامیرک، هویدا است.
این اثر در سال‌های اول قرن یازدهم هجری از ایران به عثمانی رفت تا چشم سلطان سلیم دوم را باز کند و روابط تیره و تار دو کشور را به نور خود روشن نماید. جنتی ادامه داد: اورهان پاموک نوشت: بسا که هنرمندان و نقاشان طراز اول عثمانی در حسرت دیدن نگاره‌های شاهنامه شاه طهماسبی به تب و تاب افتادند.
این اثر از مرزهای تاریخ و جغرافیا گذشت. محققان بریتانیا و ایتالیا و آمریکا و هنرشناسان فرانسه و آلمان سال‌ها به آن پرداختند و شیفتگی و شیدایی خود را صادقانه بازگو کردند و بدینسان عنوان گران‌ترین اثر هنری تاریخی ایران را از آن خود کرد.
به گفته وزیر ارشاد، حکایت برگ برگ شدن و پراکندن اوراق شاهکار را بی‌اشک حسرت، نه می‌توان گفت و نه می‌توان شنید! شاهنامه شاه طهماسب مانند هر اثر راستین هنری راوی صادقی است از فرهنگ جامعه، از نقصان و کمال جاری در یک محدوده تاریخی و گویای اسرار درونی آدمیانی که سال‌ها از حیاتشان گذشته و عظامشان گسسته و اینک زنده و زیبا پیش روی قرار گرفته‌اند، درست در قلب آثار. زمان خویش و خود خویش را باز می‌نمایانند بی‌ذره‌ای روی و ریا، حرف یا تحریف.وی خاطرنشان کرد: شاهنامه شاه طهماسب چونان هر اثر فاخر هنری لایه بر لایه است و تو در تو. برای هر مخاطبی و از هر منظری مملو از نکته است و آموزه‌هایی دارد فراتر از متن.برای پژوهشگران به اندازه صدها مقاله و رساله موضوع دارد از معماری و مجلس آرایی تا تزیینات و آلات رزم و شیوه زندگی.
برای طالبان هنر سرچشمه تعلیم است و از رنگ و طرح نقاشی تا فنون کتاب‌آرایی آموزش ویژه دارد. برای نقادان کمک و معیار است و با ترازوی آن می‌توانند سرگی هنر را دریابند و محک بزنند.
برای جامعه‌شناسان و مورخان رمز گشاست و گویا، آنچه که در نگاره‌ای بر سر در بنایی که مجلس کیانیان را نشان می‌دهد کتیبه‌ای نقش بسته با حدیثی از پیامبر که «من شهر علمم علی باب آن». برای هنرمندان منبع جوشان الهام است و مصداقش هزاران هزار اثر.
برای هر ایرانی در هر کجای جهان، پشتوانه‌ای قدیم و قویم است که از باد و باران نیابد گزند.
و برای ایران سفیر عالی رتبه‌ای است با پیام‌های رحمت و مکرمت، اخلاق و انصاف، خرد و شکیب.
جنتی گفت: شاهنامه شاه طهماسبی و تمام آثاری از این دست، به دریایی ماند که آرام یافته است. زبان در کام و خاموش.
و ارمغان جهان جدید است اینکه می‌توان با چاپ، چاپی که دیگر از مرز صنعت گذشته و در نمونه‌های بسیار رنگ و بوی هنر گرفته و با صنعت نفیس همنشین شده، بدیلی از آثار فاخر را منتشر و به دست علاقه‌مندان رساند.
آثاری که هر خانه را نگارخانه می‌کند و انتشارش بر پژوهش و آموزش بر فضل و فهم و هنر بر دانش و بینش بر سیاست و اجتماع تاثیر می‌گذارد و برکاتی عمیق و اصیل دارد.
جنتی افزود: من از حضور در آیین رونمایی «بازنشر نگاره‌های شاهنامه طهماسبی» احساس افتخار می‌کنم و امروز را به فال نیک می‌گیرم، زیرا در آستانه گشایش بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستیم و یاد روز حکیم ابوالقاسم فردوسی در راه است. وی گفت: اینجانب به نوبه خود از همت و تلاش تحسین‌برانگیز دست اندرکاران طبع و نشر این کتاب نفیس صمیمانه تشکر و سپاسگزاری می‌کنم. از دوستان همدل در فرهنگستان هنر و همکارانم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ویژه معاونت هنری و موزه هنرهای معاصر و به عنوان کمترین خادم فرهنگ امیدوارم که ناشران و پژوهشگران همداستان شوند تا در عرصه بازنشر آثار هنری با همتی ویژه گام‌های بلندی برداشته شود، مهمی که تا به حال کمتر مورد توجه بوده است.
وی افزود: جهان امروز مشتاق دانستن از ماست و جوان امروز جویای شناختی از خود و خاستگاه خود، بی‌تردید، آموزه‌های فرهنگ ایران اسلامی با معرفی درست می‌تواند ما را نسبت به هم صمیمی‌تر و صبورتر، رفتارمان را نیکوتر و زیباتر و ایرانمان را آبادتر و شکوهمندتر کند. چنانکه حکیم توس فرمود:
بیا تا جهان را به بد نسپریم
به کوشش همه دست نیکی بریم
نباشد همی نیک و بد پایدار
همان به که نیکی بود یادگار
فریدون فرخ فرشته نبود
به مشک و به عنبر سرشته نبود
به داد و دهش یافت آن نیکویی
تو داد و دهش کن فریدون تویی
به راه فریدون فرخ رویم
نیامان کهن بود اگر ما نویم
ماجرای بازگرداندن شاهنامه طهماسبی
دکتر مهدی حسینی، استاد دانشگاه هنر هم در این مراسم از ماجرای بازگرداندن اوراق شاهنامه طهماسبی به ایران سخن گفت: به گفته وی در اواخر دولت عثمانی این شاهنامه از دربار عثمانی خارج شد و اوایل قرن بیستم در پاریس دیده شد. مهدی حسینی، از برگ برگ شدن شاهنامه شاه طهماسب به عنوان یک جنایت فرهنگی یاد کرد و با بیان این که شاهنامه طهماسبی تا سال 1960 میلادی یک پارچه بوده است، گفت: صاحب شاهنامه شاه طهماسبی که نام آن را به شاهنامه «هوتن» تغییر داده بود، اعلام کرد که برای عکسبرداری و انتشار این کتاب لازم است که آن را برگ برگ کند و سپس این جنایت فرهنگی انجام شد ولی «هوتن» برای فرار از مالیات 78 برگ از این شاهنامه را به موزه متروپولیتن نیویورک اهدا کرد و مابقی آن را در حراجی‌های بزرگ دنیا فروخت که یکی از این برگ‌ها نصیب موزه رضا عباسی تهران شد و در نهایت 118 برگ از این شاهنامه باقی مانده بود که پیش از انقلاب، بحثی درباره بازگرداندن این اوراق به ایران سرگرفت اما به نتیجه نرسید تا بعد از انقلاب و زمانی که تازه کشور از بازسازی‌های جنگ تحمیلی فارغ شده بود و به همت زنده‌یاد حسن حبیبی، موضوع مذاکره با صاحب شاهنامه طهماسبی
دوباره زنده شد و با تلاش ایشان 118 برگ شاهنامه به وطن بازگشت. وی درباره چگونگی بازپس گیری این اوراق گفت: «هوتن» مبلغ 15 میلیون دلار را در برابر شاهنامه شاه طهماسب خواسته بود که تهیه این مبلغ در شرایط خاص آن روز کشور ممکن نبود.
بنابراین شد که این 118 برگ با تابلو «زن شماره 3» اثر دکونینگ که در موزه هنرهای معاصر تهران بود معاوضه شود و به این ترتیب این اوراق به کشورمان بازگردانده شد و اکنون با افتخار در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود.
وی همچنین با اشاره به معاوضه اوراق شاهنامه و تابلو «دکونینگ» که به گفته برخی ایران در این معامله مغبون شده است، گفت: ما مغبون نشدیم چرا که تابلو «دکونینگ» در آخرین قیمت‌گذاری که 15 میلیون دلار تخمین زده شده بود، امروز به حدود 25 تا 35 میلیون دلار رسیده است در حالی که تنها یک برگ از اوراق شاهنامه طهماسبی، سه سال گذشته در یک حراجی به قیمت 12 میلیون دلار فروخته شد. بنابراین اگر به طور متوسط ارزش هر برگ از این شاهنامه را 10 میلیون دلار در نظر بگیریم با 118 برگ آن، گنجی را در اختیار گرفته‌ایم. این استاد دانشگاه به انتشار این شاهنامه از سوی موزه متروپولیتن نیویورک هم اشاره کرد و گفت: سه سال پیش، نسخه‌ای از کتاب شاهنامه طهماسبی که از سوی موزه متروپولیتن منتشر شده بود و حاوی تمام برگ‌های شاهنامه اصلی و 258 نگاره موجود در آن بود، به دستم رسید که بسیار حسرت خوردم که چرا ما به عنوان صاحبان این شاهکار هنری، برای انتشار آن کاری نکردیم و امروز به همه دست‌اندرکاران انتشار این کتاب، تبریک می‌گویم. دکتر حسینی، کیفیت کتاب شاهنامه طهماسبی ایران را با شاهنامه موزه متروپولیتن قابل مقایسه ندانست و گفت، به لحاظ کیفیت شاهنامه
ایرانی از کیفیت بسیار بهتری برخوردار است. حسینی گفت: با انتشار این کتاب نفس راحتی کشیدم، اگرچه کتاب کاملی نیست اما حاصل تلاش خود ماست.
ارسال نظر