«رایان‌ سایپا»؛ اولین ناشر گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص در کشور
تاریخچه فعالیت شرکت لیزینگ رایان سایپا
پیشینه: شرکت رایان سایپا ابتدا با نام شرکت تولید قطعات برقی خودرو سایه روا (سهامی خاص) در تاریخ ۲۸/۱۲/۱۳۷۶ به شماره ثبت ۱۳۹۰۶۱ با سرمایه ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال تاسیس گردید.

این شرکت در بهمن‌ماه ۱۳۷۷ به شرکت تولید لوازم برقی سایپا و سپس به رایان سایپا و در سال ۱۳۸۷ به لیزینگ رایان سایپا تغییر نام داد. واژه «رایان» برگرفته از «رای» به معنی دانایی و خرد است.این شرکت در زمینه فروش قسطی خودرو (لیزینگ)، خدمات بیمه‌ای و کارت از اوایل سال ۱۳۸۰ آغاز فعالیت‌ نمود و طی سال‌های فعالیت خود به نحو چشمگیری توسعه یافته است.طبق تصمیمات متخذه در مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام مورخ ۲۷/۵/۱۳۸۳ نوع شرکت به «سهامی عام» تبدیل شد. شرکت در تاریخ ۳/ ۱۲ /۱۳۸۳ در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرش گردید و از تاریخ ۵/۴/۱۳۸۴ نام این شرکت به عنوان چهارصد و سی‌امین (۴۳۰) شرکت پذیرفته شده در بورس با کد «۰۴-۹۱-۶۵» و نماد «ولساپا» در فهرست تالار فرعی درج و در پایان سال ۱۳۸۵ به تابلوی اصلی انتقال یافت. در اواخر شهریورماه سال ۱۳۸۴ شرکت رایان سایپا با کسب مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولین شرکت خدماتی در ایران معادل ۳۰۰میلیارد ریال اوراق مشارکت ۳ ساله با نرخ سود علی‌الحساب ۱۷درصد و در سال ۱۳۸۷ معادل ۴۰۰میلیارد ریال اوراق مشارکت سه ساله با سود علی‌الحساب ۱۸درصد منتشر و به فروش رساند. پروژه استقرار سیستم مدیریت کیفیت در اواخر سال ۱۳۸۴ به پایان رسید و شرکت رایان سایپا در تاریخ ۱۰/۱۲/۱۳۸۴ به عنوان اولین شرکت لیزینگ در ایران موفق به اخذ گواهینامه مدیریت کیفیت ۲۰۰۰-۹۰۰۱ ISO از شرکت DQS گردید.این شرکت در پایان سال ۱۳۸۴ با توجه به ارزیابی صورت گرفته بر اساس مدل EFQM در اولین دوره فرآیند ارزیابی جایزه تعالی گروه سایپا، موفق به دریافت جایزه «لوح زرین تعالی» و در سال ۱۳۸۷ موفق به دریافت «نشان زرین تعالی» گردید. همچنین در سال ۱۳۸۵ در راستای پیاده‌سازی مدل تعالی سازمانی (EFQM)، این شرکت موفق به اخذ گواهینامه «اشتهار به تعالی» از شرکت DQS آلمان و نیز گواهی «تعهد به تعالی» از سازمان ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی گردید. به دنبال آن در سال ۱۳۸۶ شرکت موفق به اخذ «تقدیرنامه» و در سال ۱۳۸۷ موفق به اخذ «تقدیر نامه ۴ ستاره» از سازمان ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی گردید. در سال ۱۳۸۶ از طرف موسسه بین‌المللی CAPITAL INTELLIGENCE رتبه‌بندی اعتباری شرکت رایان سایپا مورد ارزیابی قرار گرفت و مجموعا برابر رتبه‌بندی کشوری تعیین گردید.


از راست به چپ: غلامیان(عضو هیات‌مدیره) -چراغی (عضو هیات‌مدیره) - ملکی (مدیرعامل)- احمدی(مدیر تامین منابع مالی)- ابوطالبی(مدیرامور مجامع)


از راست به چپ: براتی(دبیر مجمع)- جمشیدی(رییس مجمع)- سوری(ناظر اول)- عبدالرحیمیان(ناظر دوم)- ویسی (حسابرس)



مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده شرکت لیزینگ رایان‌سایپا با مشارکت ۲/۹۰ درصدی سهامداران برگزار شد.
این جلسه که با موضوع تصمیم‌گیری در مورد طرح «انتشار اوراق گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص» برگزار شده بود، «ابوالقاسم جمشیدی»، ریاست جلسه را عهده‌دار بود.
همچنین «مجید سوری» نماینده دیگر سایپا به عنوان ناظر اول و «محمدحسین عبدالرحیمیان» به نمایندگی از سرمایه‌گذاری سایپا، ناظر دوم جلسه بودند.
آقای «براتی» نیز دبیری جلسه را عهده‌داربود. در کنار اعضای هیات‌رییسه، اعضای هیات‌مدیره و مدیرعامل شرکت نیز حضور داشتند.
«ملکی»، مدیرعامل شرکت به همراه آقایان «چراغی» و «غلامیان» از اعضای هیات‌مدیره؛ «ابوطالبی»، مسوول امور سهام شرکت و در نهایت «احمدی»، مدیر توسعه و تامین منابع مالی شرکت در ترکیب اعضای هیات‌مدیره مجمع، جهت پاسخگویی به سوالات و تشریح ابعاد طرح حضور داشتند.
در ابتدای این جلسه گزارش فعالیت 9 ماهه شرکت طی سال‌مالی منتهی به پایان اسفندماه از سوی ابوطالبی، مدیر امور مجامع و سهام شرکت برای حاضران قرائت شد.
در ادامه، گزارش ابعاد طرح توجیهی انتشار اوراق گواهی سپرده‌ مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص از سوی مدیر توسعه و تامین منابع مالی شرکت تشریح شد و با اکثریت آرای سهامداران حاضر در مجمع تصویب شد.

طرح انتشار گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری (خاص)

مجوزهای طرح
* دستورالعمل اجرایی گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری (خاص) مصوب نهصد و سی و دومین جلسه شورای پول و اعتبار مورخ 3/11/78
* شماره مصوبه هیات‌مدیره: بند ۳ از صورتجلسه شماره ۲۳۲ مورخ ۱۵/۱۱/۸۷
* شماره پذیرش طرح توسط بانک عامل: 2839/88/31-90 مورخ 10/6/88
* شماره پذیرش بازارسازی توسط شرکت سرمایه‌گذاری سایپا (سهامی عام): ۸۸۰۴۶۶ س س مورخ ۵/۵/۸۸
* شماره مجوز بانک مرکزی: 200670/88 مورخ 24/9/88.

اطلاعات عمومی طرح انتشار اوراق گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری (خاص)
موضوع: مشارکت در تولید و فروش ۱۳.۱۷۲ دستگاه خودرو سواری پراید.
مدت‌زمان اجرای طرح: چهار سال
مدت زمان مشارکت: سه سال
ناشر و مجری طرح: شرکت لیزینگ رایان‌سایپا
(سهامی عام)
منابع مالی طرح: کل منابع مالی موردنیاز طرح بالغ‌بر 991 میلیارد ریال خواهد بود که به شرح (جدول شماره 1) تامین می‌گردد.

مشخصات گواهی اوراق سپرده
* مدت اوراق: سه سال از تاریخ انتشار
* عامل انتشار اوراق گواهی سپرده: بانک صادرات ایران
* ضامن اوراق گواهی سپرده: بانک صادرات ایران
* مبلغ اوراق گواهی سپرده: 300 میلیارد ریال تمام که طی یک نوبت عرضه می‌گردد.
* نرخ اوراق گواهی سپرده: ۱۵ درصد در سال به صورت روزشمار که در پایان هر ماه به صورت علی‌الحساب پرداخت می‌گردد.
* سپرده قانونی: جهت تحقق این امر 13 درصد منابع جمع‌آوری شده از طریق اوراق گواهی سپرده در نزد بانک مرکزی تحت عنوان سپرده قانونی مسدود خواهد شد.
* نوع اوراق: اوراق بی‌نام است.
* دوره پذیره‌نویسی: طول دوره پذیره‌نویسی اولیه اوراق مشارکت شش روز کاری می‌باشد که طی این مدت اوراق به قیمت اسمی پذیره‌نویسی می‌شود.
* قابلیت بازخرید اوراق: این اوراق از قابلیت نقل‌و‌انتقال نزد بانک عامل برخوردار است و شرکت سرمایه‌گذاری سایپا بازخرید آن را قبل از سررسید تعهد نموده است.
* شرایط بازخرید قبل از سررسید: بازخرید تا قبل از 6 ماه با نرخ 12 درصد و بازخرید بعد از 6 ماه تا قبل از یک سال با نرخ 13 درصد و بازخرید از یک سال تا پایان دوره با نرخ 14 درصد سالانه خواهد بود.
* معافیت مالیاتی: سود اوراق گواهی سپرده معاف از مالیات می‌باشد.
* حسابرس طرح: سازمان حسابرسی می‌باشد.

بررسی طرح انتشار گواهی سپرده مدت‌دار سرمایه‌گذاری (خاص)
* دستورالعمل اجرایی گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری (خاص) مصوب نهصد و سی و دومین جلسه مورخ ۳/۱۱/۱۳۷۸ شورای محترم پول و اعتبار که طی نامه شماره مب / ۸۲ به تاریخ ۲۷/۱۰/۱۳۷۹ به تمامی بانک‌ها ارسال شد.
* طرح پیشنهادی شرکت لیزینگ رایان‌سایپا (سهامی عام) جهت انتشار اوراق گواهی سپرده با دستورالعمل یادشده مطابقت دارد و این شرکت جهت انتشار اوراق به منظور انجام عملیات «مشارکت در فروش خودروی سواری پراید»، با مانع قانونی مواجه نیست.

شرایط و ساختار پیشنهادی اوراق
* مشخصات اوراق گواهی سپرده:
* منابع طرح در شرکت رایان‌سایپا جهت لیزینگ 13.172 دستگاه خودرو با تسهیلات 35 میلیون ریالی سه ساله، به کار گرفته خواهد شد. شرکت لیزینگ رایان‌سایپا و دارندگان اوراق گواهی سپرده به نسبت آورده خود و مدت زمان مشارکت در نتیجه مالی اجرای طرح،
سهیم می‌باشند.
* تسهیلات اعطایی به متقاضیان نزد شرکت بیمه رایان، بیمه اعتباری می‌گردد و ریسک ناشی از دریافت اقساط با بیمه پوشش داده می‌شود. کلیه امور مربوط به فروش، دریافت اقساط و غیره از طریق شرکت لیزینگ رایان‌سایپا انجام می‌گیرد و هزینه‌های شرکت رایان‌سایپا در ارتباط با این طرح به حساب هزینه‌های طرح منظور خواهد شد.
* تجهیزات و نیروی انسانی برای خود طرح به صورت اختصاصی وجود نخواهد داشت و فقط از امکانات شرکت رایان‌سایپا استفاده خواهد گردید.

* تضمین‌کننده اوراق: لیزینگ رایان‌سایپا بازپرداخت اصل و سودهای علی‌الحساب و قطعی را در سررسیدهای مقرر تعهد می‌کند و وثایق لازم را برای تضمین بازپرداخت اصل و سودهای متعلق به اوراق در اختیار ضامن (بانک صادرات) قرار می‌دهد.

* قابلیت بازخرید اوراق: این اوراق از قابلیت نقل‌و‌انتقال در نزد بانک عامل برخوردار است و شرکت سرمایه‌گذاری سایپا بازار‌سازی آن را قبل از سررسید تعهد نموده است.
وثایق: معادل 150 درصد مبلغ اوراق گواهی سپرده، وثایق مورد قبول در اختیار ضامن قرار داده می‌شود.

* چگونگی عملکرد بانک عامل جهت انتشار اوراق گواهی سپرده:
* بانک‌عامل در یک مرحله (شش روز کاری) اوراق را به عموم عرضه خواهد نمود. در صورتی که اوراق عرضه‌شده که منطبق با نیازهای نقدی ناشر می‌باشد، تماما به فروش نرسد، بازارگردان (شرکت سرمایه‌گذاری سایپا) اوراق فروش نرفته را خریداری خواهد نمود.
پیش‌بینی وضعیت مالی طرح انتشار
اوراق گواهی سپرده
* هزینه‌های طرح:
* هزینه‌های پرسنلی و اداری برای ۳۰ نفر در سال با شرایط حقوق ماهانه شش میلیون ریال و با نرخ رشد ۱۵ درصد در سال در حساب‌ها منظور شده است. هزینه‌های اداری نیز ۳۰ درصد هزینه‌های حقوق پرسنلی را در بر می‌گیرد.
* هزینه تبلیغات در مجموع معادل دو میلیارد ریال پیش‌بینی گردیده است.
* هزینه جایزه ویژه به دارندگان نهایی اوراق گواهی سپرده معادل ۳۰ تا ۵۰ دستگاه خودروی سواری مینیاتور به قید قرعه به دارندگان نهایی که تا پایان طرح، اوراق خود را بازخرید نکرده باشند، اعطا خواهد شد.
* هزینه عاملیت و تضمین و نظارت و بازارگردانی اوراق مشارکت معادل یک و نیم درصد مبلغ اصل اوراق برای هر سال محاسبه و پرداخت می‌گردد.
* رایان‌سایپا بابت فروش هر دستگاه خودرو معادل یک درصد قیمت خودرو به نمایندگان فروش پرداخت می‌نماید.
* رایان‌سایپا بابت مدیریت اجرای طرح، نیم‌درصد کل اوراق گواهی سپرده را به عنوان حق مدیریت در پایان هر سال دریافت خواهد نمود.
* شرکت با توجه به وجود پوشش بیمه اعتباری، معادل ۲۰ درصد از دو درصد ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول را به عنوان هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول در حساب‌ها منظور خواهد داشت.

پیش‌بینی درآمدهای طرح
* درآمد حاصل از عملیات لیزینگ با توجه به حجم تسهیلات به میزان 461 میلیارد ریال، معادل 164 میلیارد در طرح منظور شده است.
* شرکت لیزینگ رایان‌سایپا مازاد منابع طرح را در امر تولید نزد شرکت سایپا سرمایه‌گذاری و برای آن درآمدی معادل ۱۲ درصد شناسایی می‌کند.



* شرکت لیزینگ رایان‌سایپا بابت عاملیت فروش هر دستگاه خودرو معادل 2/3 درصد قیمت خودرو از شرکت اتومبیل‌سازی سایپا دریافت می‌دارد.
* رایان‌‌سایپا در ازای فروش هر دستگاه خودرو، درصدی به عنوان هزینه خدمات لیزینگ برای یک دوره ۳۶ ماهه در حساب‌ها منظور خواهد نمود.

برآورد سود قطعی اوراق گواهی سپرده
* سود قطعی در پایان دوره سه ساله محاسبه خواهد شد و مابه‌التفاوت آن با سودهای علی‌الحساب (در صورت وجود)، به آخرین دارندگان اوراق حداکثر ظرف مدت شش ماه از زمان سررسید اوراق گواهی سپرده محاسبه و پرداخت خواهد شد.
* با توجه به محاسبات، پیش‌بینی می‌شود در پایان دوره و پس از پرداخت سودهای علی‌الحساب به میزان ۱۵ درصد در سال، مازادی معادل ۵۶ میلیارد ریال در حساب سود انباشته حاصل گردد که در این صورت تنزیل مبلغ فوق به دوره شش ماهه با نرخ ۱۵ درصد سالانه، سود قطعی دارندگان اوراق تقریبا به رقم هجده درصد خواهد رسید.



نتیجه‌گیری و پیشنهادات
* با توجه به اقلام عمده صورت‌های مالی و همچنین نسبت‌های مالی شرکت در سال ۱۳۸۷ که نشان می‌دهد بدهی‌های جاری شرکت رایان‌سایپا ۸۵ درصد از کل بدهی‌های این شرکت را تشکیل می‌دهد، در حالی که نسبت بدهی‌های جاری شرکت به کل دارایی‌های آن برابر ۷۳ درصد می‌باشد، شرکت رایان‌سایپا برای انجام فعالیت خود تاکنون فقط روی منابع کوتاه‌مدت متمرکز شده و فاقد بدهی‌های بلندمدت می‌باشد و این ساختار بدهی می‌تواند فعالیت شرکت لیزینگ رایان‌سایپا را مورد تهدید جدی قرار دهد؛ بنابراین شرکت به منظور اصلاح ساختار بدهی خود و کاهش ریسک عدم‌ایفای تعهدات در صدد انتشار اوراق گواهی سپرده سه ساله برآمده است تا بتواند موازنه‌ای بین عمر بدهی‌ها و عمر دارایی‌های خود برقرار نماید.
* با توجه به سودآور بودن طرح مذکور و همچنین وجود تقاضای کافی در بازار برای خرید خودرو از طریق عملیات لیزینگ و همچنین برخورداری از سهم نسبی بسیار بالای بازار که موید توانمندی شرکت لیزینگ رایان‌سایپا در اجرای طرح می‌باشد انتشار اوراق گواهی سپرده از توجیه اقتصادی و مالی برخوردار می‌باشد.