وقتی ادبیات، جرم می‌شود

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ در شوروی، نوشتن و حتی حرف زدن می‌توانست بهایی سنگین داشته باشد؛ از تحمل سال‌ها زندان تا دچار شدن به سرنوشتی نامعلوم. طنز تلخ این حکایت‌ها نه فقط در محتوای‌شان، بلکه در واقعیتی است که پشت آن‌ها نهفته است: جایی که یک جمله، یک قصه، یا حتی یک پرسشنامه می‌توانست سرنوشت یک انسان را تغییر دهد.

در یک مدرسه برای یک کار پژوهشی پرسشنامه‌هایی به دانش‌آموزان دادند. یکی از سؤالات این بود: «آیا معیاری سراغ دارید که شهروندان شوروی مطابق با آن به گروه‌های مختلفی طبقه‌بندی شوند؟». پسر یک افسر ک.گ.ب اینطور جواب داد: «شهروندان شوروی سه دسته‌اند: ۱ـ کسانی که قبلاً زندان بوده‌اند ۲ـ‌ کسانی که هم‌اکنون در زندان هستند ۳ـ کسانی که در آینده به زندان خواهند رفت».

استادی که در دانشگاه، فرهنگ عامه تدریس می‌کرد از دانشجویانش پرسید: «به نظر شما آیا با گذشت زمان ارزش قصه‌ها و حکایت‌ها تغییر می‌کند؟»، دانشجویی پاسخ داد: «بله استاد. قدیم‌ها برای یک قصه پونزده سال حبس می‌بریدن. ولی حالا فقط سه سال حکم میدن».

در شوروی مسابقه‌ای برای بهترین داستان‌های کوتاه برگزار شد. نفر اوّل حکم بیست و پنج سال حبس گرفت. نفر دوم به بیست سال حبس محکوم شد. و دو نفری که مشترکاً مقام سوم را کسب کردند، هر کدام به دوازده سال زندان محکوم شدند.