تغییر جریان بدرفتاری با توریست‌های ایرانی
گروه گردشگری، شیما رئیسی: یک آژانس‌دار فعال در حوزه گردشگری، شکل‌گیری کمپین مردمی تحریم سفرهای نوروزی به کشورهای حامی داعش سیاه و سفید را اقدامی مثبت ارزیابی کرد. در همین حال اما، سهند عقدایی بر مردمی ماندن این جریان و دوری از سیاسی کردن آن تاکید کرد و به «دنیای اقتصاد» گفت: «این کمپین حرکتی رو به جلو و مطلوب است و می‌تواند کشورهایی همچون ترکیه و امارات را نسبت به تغییر رفتار و رویه‌شان نسبت به اتباع ایرانی جدی‌تر کند.»

این فعال بخش خصوصی با اشاره به چالش‌های سیاسی سال‌های اخیر ایران در حوزه روابط بین‌الملل، اظهار کرد:‌ «در تمام این مدت، برخوردهای نامناسب زیادی با گردشگران ایرانی در کشورهای مختلف شده اما از آنجایی‌که حجم سفرها به ترکیه و امارات بیشتر بوده، بی‌احترامی‌ها در این کشورها پررنگ‌تر به نظر رسیده است.» عقدایی ادامه داد: ‌«حتی در کشورهای آفریقایی که نامشان کمتر شنیده شده و به واقع کشورهایی محروم و فقیر به حساب می‌آیند نیز ‌گردشگران ایرانی با برخوردهایی از این دست مواجه و به‌دلیل بازرسی‌های طولانی در مبادی ورودی به این کشورها، ساعت‌ها معطل شده‌اند.» این فعال گردشگری، وابستگی اقتصادی و سیاسی این کشورها به قدرت‌های جهانی را از دلایل اصلی چنین رفتارها و برخوردها عنوان و تصریح کرد: «با به‌وجود آمدن موقعیت جدید کشورمان، احتمال چنین برخوردهایی کاهش می‌یابد. همچنین با توجه به رویکرد خوب و قدرتمند دولت یازدهم در حوزه دیپلماسی خارجی و تاکید بر حفظ منزلت شهروندان ایرانی، انتظار می‌رود که حساسیت‌ها نسبت به این موضوعات نیز بیشتر شود.»

عقدایی، لغو روادید یا رایزنی برای ارائه ویزا در مبادی ورودی به مقاصد گردشگری ایرانیان را یکی از مهم‌ترین اقداماتی دانست که دولت ایران برای حفظ کرامت شهروندانش در کشورهای دیگر می‌تواند انجام دهد. وی با بیان این مطلب، اقدام مذکور را یکی از راهکاریی دانست که دولت در سطح روابط دیپلماتیکش با سایر کشورها می‌تواند پیگیرانه دنبال کند. به اعتقاد عقدایی، در حال حاضر دورانی که کشورها به‌دلیل جبهه‌گیری جامعه و دول غربی در برابر ایران، ‌به خود اجازه اعمال هرگونه رفتار دور از شأن نسبت به اتباع ایرانی را می‌دادند به سر آمده و به‌دلیل حضور موثر و قدرتمند ایران در عرصه تعاملات سیاسی، ایران باید در زمینه احقاق حقوق شهروندانش پرقدرت‌تر حاضر شود و در این رابطه تلاش‌ها و حرکت‌های مردمی قطعا موثر خواهد بود.

مطالبات کمپین تحریم سفر

حالا مدتی از تشکیل کمپین مردمی تحریم سفرهای نوروزی به کشورهای حامی داعش سیاه و سفید می‌گذرد؛ کمپینی که توجه‌ها را به این‌سو جلب می‌کند که تعامل اقتصادی ایران با کشورهایی نظیر ترکیه و دبی باید بر پایه تعاملی برد- برد باشد. موافقان این تحریم براین باورند که در حال حاضر به‌رغم آنکه کشورهای مذکور از شهروندان (گردشگران و سرمایه‌گذاران) ایرانی نفع مادی می‌برند، اما در عمل سعودی‌ها در جبهه مقابل آنها قرار گرفته و از لحاظ اقتصادی و سیاسی به روی ایرانیان شمشیر کشیده‌اند. علاوه‌بر آن مردم می‌خواهند از این طریق دولت‌های کشورهای دیگر را نسبت به رفتارهای ناشایست با گردشگران ایرانی آگاه کنند. از سوی دیگر جلب توجه دولت ایران برای توسعه گردشگری داخلی و اتخاذ سیاست‌های کارآمد در زمینه سیاست‌گذاری برای سفرهای خارجی اتفاقی است که در ادامه این کمپین رخ خواهد داد. این کمپین که تاکنون بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها داشته، به عنوان نخستین حرکت دسته‌جمعی و مردمی در راستای حقوق گردشگران ایرانی و با توجه به مسائل مربوط به این صنعت کمتر دیده شده، مطرح می‌شود. در واقع ‌ایجاد این گفتمان در جامعه باعث برانگیختن بیش از پیش مردم نسبت به حقوق انسانی، ملی و بین‌المللی در قالب پیام خطاب به دولت‌های خارجی خواهد شد و آنها را در مقام پاسخگویی قرار می‌دهد.


سیاست‌های ترکیه برای حفظ بازار ایران

در همین حال عقدایی، با اشاره به اینکه ایران سومین و حالا پس از قطع روابطش با روسیه دومین بازار گردشگری این کشور است، واکنش مردمی نسبت به کم‌کردن یا تحریم سفر به این کشور را بسیار کارساز عنوان و تصریح کرد:‌ «در ماه‌های اخیر و به‌دلیل رکود اقتصادی ایران، سفرها به ترکیه کاهش یافت و ترکیه در پی افت تعداد گردشگران ایرانی، اقدام به دادن یارانه به خط‌های فعال هوایی در مسیر ایران کرد تا به این وسیله، ‌با کاهش قیمت بلیت هواپیماها از هزینه سفر به کشورش بکاهد.» وی اضافه کرد: «در چنین شرایطی بسیار بدیهی است که شکل‌گیری و استقبال از این کمپین، به خوبی می‌تواند بر رفتار دولت و شهروندان این کشور با گردشگران ایرانی تاثیرگذار باشد.»

این فعال بخش خصوصی گردشگری اما با اشاره به اینکه با همه این احوالات، به احتمال زیاد مسافرت‌ها به ترکیه همچنان ادامه خواهد داشت، گفت: «ترکیه به‌دلیل ویژگی‌هایی که دارد همچنان به عنوان یک مقصد مطلوب برای گردشگران ایرانی مطرح خواهد ماند اما بدیهی است که با تعریف مقاصد متنوع و جدید، بخشی از تقاضاها برای سفر به این کشور، به سوی مقاصد دیگر سرازیر خواهد شد.» از این‌رو عقدایی یادآور شد که با برداشته شدن تحریم‌ها، برقراری پروازهای مستقیم به کشورهای کمتر شناخته شده برای ایرانیان، ‌می‌توان با تغییر مسیر گردشگری خارجی، اهداف این کمپین را محقق کرد و مقاصد خارجی سنتی را بیش از پیش برای جذب گردشگران ایرانی به تکاپو انداخت. این آژانس‌دار، کشورهایی همچون مالزی، تایلند و هند را از جمله مقاصدی عنوان کرد که می‌تواند بخشی از گردشگران رویگردان از ترکیه و امارات را به خود جذب کنند. عقدایی به روسیه نیز اشاره کرد و مقاصدی همچون لبنان، ویتنام و کشورهای آفریقایی را از جمله دیگر کشورهایی برشمرد که با جاذبه‌های کشف نشده‌شان برای گردشگران ایرانی، مقاصدی جذاب و مطلوب به حساب خواهند آمد. مقاصدی که با توجه به نزدیکی سفرهای نوروزی، بسته‌های پیشنهادی خوبی از سوی آژانس‌های گردشگری برای گردشگران خروجی خواهند بود.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، شکل‌گیری کمپین تحریم سفر به کشورهایی همچون امارات و ترکیه، به عنوان یک حرکت خودجوش از سوی مردم، نشان از دمیده شدن امید در دل شهروندان ایرانی دارد.‌ در واقع ایجاد حساسیت نسبت به چنین مقولاتی، شاهدی بر رشد آگاهی‌های عمومی نسبت به حقوق بحقشان و دلیلی بر فراتر رفتن سطح مطالبات عمومی از نیازهای اولیه است؛ ‌اتفاقی که در پی یک دوره هشت ساله درگیر بودن مردم با مشکلات معیشتی، می‌تواند نویددهنده اتفاقات مثبت در سطح کشور باشد. با این‌همه اگر دولتمردان آنگونه که بایسته و شایسته است به همراهی و درایت مردم پاسخ ندهند، فرصتی تاریخی را نادیده گرفته و این سرمایه اجتماعی را که می‌تواند نیروی محرکه تحول و پیشرفت کشور باشد از دست خواهند داد.