تاثیر طرح کنگره آمریکا بر توریسم ایران

گروه گردشگری- نرگس لطیف‌پور: در شرایطی که ایران با بهبود اوضاع سیاسی و روابط بین‌الملل خود، شاهد ورود سرمایه‌گذاران و گردشگران خارجی به‌ویژه اروپایی است، نامش در فهرست کشورهایی قرار گرفته که در صورت سفر به آن، برای رفتن به آمریکا باید ویزا گرفت. به گفته کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری، این امر نه تنها موجب کاهش میزان سفر اروپاییان به ایران می‌شود بلکه از سوی دیگر روابط فرهنگی بسیاری از مردم کشورهای جزو لیست لغو ویزا با آمریکا را نیز کاهش می‌دهد.

به گزارش «دنیای اقتصاد» بر اساس طرحی که به تصویب نمایندگان کنگره آمریکا رسیده است، شهروندان کشورهای دارای وضعیت لغو ویزا با آمریکا که بعد از یک مارس ۲۰۱۱ (زمان شروع ناآرامی‌ها در سوریه) به سوریه، عراق، ایران و سودان سفر کرده باشند، نمی‌توانند بدون ویزا به آمریکا بروند. بر اساس یکی از بندهای این طرح، بسیاری از شهروندانی که تابعیت دوگانه این چهار کشور را دارند هم باید برای سفر به آمریکا ویزا بگیرند؛ به این معنی که برای مثال اگر یک شهروند ایرانی - فرانسوی بخواهد با استفاده از گذرنامه فرانسوی به آمریکا سفر کند باید ویزا دریافت کند، درحالی‌که شهروندان فرانسه برای سفر به آمریکا نیازی به دریافت ویزا ندارند. طرح کنگره آمریکا در شرایطی تصویب شده که میزان ورود گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی و اروپایی به ایران پس از توافق هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ افزایش قابل توجهی داشته و می‌تواند توسعه صنعت رو به رشد گردشگری ایران را با چالش‌هایی روبه‌رو کند.

این طرح با ۴۰۷ رای در مقابل ۱۹ رای تصویب شد و پیش از آنکه رسمیت یابد باید در مجلس سنا هم تصویب شود و به امضای رئیس‌جمهوری برسد، فعالان گردشگری امید دارند در این مدت- دو هفته آینده- شرایط تغییر یابد. طرح کنگره آمریکا مبنی بر لغو روادید افرادی که به ایران سفر می‌کنند با انتقاد گروه لابی شورای ملی ایرانیان آمریکا و نیز اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا روبه‌رو شده که آن را تبعیض‌آمیز خوانده‌اند. مجلس نمایندگان آمریکا در توضیح این طرح گفته است: «چنین طرحی را تصویب کرده‌ایم که محدودیت‌های جدیدی برای ممانعت از ورود عناصر رادیکال به این کشور اعمال کنیم.»

افزایش توریست را در ایران تاب نیاوردند!

رئیس جامعه تورگردانان ایران در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «این بدترین تحریم علیه ایران بوده و نکته مسلم این است که برخی نمایندگان آمریکا در مدت زمان کوتاهی بعد از توافق برجام، افزایش گردشگر و سرمایه‌گذاران به ایران را تاب نیاورده‌اند وگرنه ایران نه تروریست است و نه پرورش‌دهنده تروریست چنانچه روزنامه گاردین نیز چند روز پیش عربستان را مهد پرورش داعش و تروریست و ایران را از این حیث مبرا دانست.» این درحالی است که گفته می‌شود در این طرح مستقیما از ایران نام برده نشده، اما شامل کشورهایی می‌شود که از نظر دولت آمریکا «حامی تروریسم» هستند و ایران در این فهرست قرار دارد. آمریکا با حدود ۴۰ کشور جهان قراردادی مبنی بر معافیت شهروندان آنها از ویزای آمریکا دارد و تخمین زده می‌شود سالانه ۲۰ میلیون نفر از این کشورها به آمریکا سفر ‌کنند.

ابراهیم پورفرج یادآور می‌شود: «در چنین شرایطی، رابطه چند میلیون نفری که در اروپا زندگی می‌کنند و ملیت دوگانه دارند با آمریکا هم به هم می‌خورد؛ چراکه باید میان ایران و آمریکا یکی را انتخاب کنند.» او تاکید می‌کند: «در بسیاری از کشورها و حتی خود آمریکا و انگلیس نیز مشتاقان بسیاری برای آشنایی با فرهنگ و تمدن ایران وجود دارند که به ایران سفر می‌کنند، اگر این طرح اجرا شود و نام ایران از لیست خارج نشود، رابطه فرهنگی آمریکا با بسیاری کشورها قطع و خود آمریکا نیز از این طرح متضرر خواهد شد.»به گفته رئیس جامعه تورگردانان ایران، از سال ۲۰۱۱ تعداد افراد زیادی از دانشمندان، دانشجویان علاقه‌مند به تاریخ و فرهنگ وارد ایران شده‌اند و بسیاری هم که دوملیتی هستند، به ایران رفت و آمد داشته‌اند. جای تاسف و تعجب است که آمریکا راه ورود این افراد که عموما از فرهیختگان هستند را به کشور خود می‌بندد یا سخت می‌کند.

زیان میلیارد دلاری برای آمریکا با اجرای طرح

به گزارش «دنیای اقتصاد» در همین راستا اتحادیه انجمن‌های مسافرتی آمریکا نیز هشدار داده است که این قبیل طرح‌ها می‌تواند سبب کاهش تقاضای بین‌المللی برای سفر به ایالات متحده شود که از نظر اقتصادی برابر با ده‌ها میلیارد دلار زیان است.به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، مدیرکل اتحادیه سفر ایالات متحده یادآور شده است که اگرچه وحدت رویه نمایندگان دو حزب در حفاظت از امنیت آمریکا شایسته تقدیر است، اما پیش از تصویب این قانون عواقب و هزینه اقتصادی آن نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. طبق برآوردهای اعلام شده اگر تنها نیمی از مسافران مشمول این طرح از سفر به آمریکا منصرف شوند، هزینه اقتصادی آن برای ایالات متحده بیش از ۲/ ۲۷ میلیارد دلار خواهد بود که برابر پولی است که توسط همین گردشگران به‌طور مستقیم درصورت سفر به آمریکا هزینه می‌شود. این میزان کاهش برابر با ۶/ ۶۲ میلیارد دلار در کل تولید اقتصادی و ۱۱هزار شغل است که از دست می‌رود.

گردشگری ایران از رونق می‌افتد

محمدعلی واقفی، عضو هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران نیز با تاکید برآنکه بیش از ۷۰ درصد مسافران تورهای ایران را گردشگرانی از کشورهای اروپایی تشکیل می‌دهند به خبرگزاری میراث فرهنگی گفته است: «اگر این طرح به امضای مسوولان امر برسد قطعا می‌توان گفت گردشگری ایران دیگر رونقی نخواهد داشت؛ چراکه بیش از ۷۰ درصد از گردشگران ما از کشورهایی هستند که نام آنها در این لیست قرار دارد.»دویچه وله نیز در توصیف این طرح نوشته است: «مجلس نمایندگان آمریکا طرحی را تصویب کرده که محدودیت‌های جدیدی برای ممانعت از ورود «عناصر رادیکال» به این کشور اعمال خواهد کرد. سفر به ایران، عراق، سوریه و سودان، خط قرمز جدید برای دریافت ویزای آمریکا خواهد بود. بر اساس این طرح که با استقبال کم‌سابقه‌ای از سوی نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه مواجه شده و به تصویب رسیده، تبادل اطلاعات میان آمریکا و کشورهایی که سفر شهروندانشان به آمریکا بدون دریافت ویزا میسر است، تشدید خواهد شد تا از ورود «عناصر رادیکال» به این کشور جلوگیری شود.»

تاثیر‌ها بر سرمایه‌گذاری خارجی

در همین حال عده‌ای نیز اجرای این طرح را بر گردشگری کشور تا ۲ سال آینده بی‌تاثیر دانسته و می‌گویند ظرفیت گردشگری ایران تا ۲ سال آینده تکمیل است؛ بنابراین بر میزان ورود گردشگران تاثیر نخواهد داشت اما بر میزان ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران تاثیر منفی می‌گذارد. مسعود عبداللهی، عضو هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران یکی از افرادی است که معتقد است این طرح در میزان ورود گردشگران به ایران در کوتاه‌مدت تاثیر نخواهد داشت؛ مگر اینکه تبلیغات سیاسی آن بیشتر شود. به گفته او، میانگین سنی گردشگران اروپایی و آمریکایی که به ایران می‌آیند بین ۶۵ تا ۷۵ و حتی ۸۰ است و برای این افراد، این مانع سیاسی بازدارنده نخواهد بود. عبداللهی یادآور می‌شود که کسانی که تا یک‌سال آینده ورود به ایران را رزرو کرده‌اند، سفر خود را لغو نمی‌کنند اما در این میان سرمایه‌گذاران بسیاری ممکن است از سرمایه‌گذاری در ایران منصرف شوند.

این عضو هیات‌مدیره جامعه تورگردانان همچنین اضافه می‌کند: «آژانس‌داران ایرانی بیش از آنکه از این طرح متضرر شوند از آزاد شدن نرخ بلیت هواپیما زیان خواهند دید؛ چراکه بلیت‌ها را به قیمت قبل فروخته‌اند؛ درحالی‌که نرخ آن بالا رفته و برای گردشگران خارجی امکان تغییر نرخ وجود ندارد.»به گزارش «دنیای اقتصاد» کشورهای آندورا، استرالیا، اتریش، بلژیک، برونئی، شیلی، چک، دانمارک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایسلند، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، لتونی، لیختن اشتاین، لیتوانی، لوکزامبورگ، مالت، موناکو، هلند، نیوزیلند، نروژ، پرتغال، سن مارینو، سنگاپور، اسلواکی، اسلوونی، کره‌جنوبی، اسپانیا، سوئد، سوئیس، بریتانیا، تایوان، کانادا و برمودا مشمول این طرح هستند. به گفته متخصصان، کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری و سفر، در صورت اجرای طرح اخذ ویزای آمریکا، نه تنها گردشگری ایران تحت تاثیر این طرح قرار گرفته و رونق خود را تا حد زیادی از دست خواهد داد که فعالیت‌های اقتصادی بسیاری از سرمایه‌گذاران اروپایی و برنامه‌های آنها هم به هم خواهد ریخت. علاوه‌بر این، باید شاهد خسارات مالی بسیاری از این طریق به اقتصاد آمریکا نیز باشیم.

این طرح که باید به امضای مسوولان امر و رئیس‌جمهوری آمریکا برسد تا دو هفته آینده تعیین تکلیف می‌شود. فعالان گردشگری در ایران امیدوارند نام ایران از این لیست خارج شود و گردشگری ایران که جانی تازه گرفته و توانسته به عنوان صنعت جایگزین نفت، توجه مسوولان کشور را جلب کند، همچنان عرصه‌ و انگیزه‌ای برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی باشد.