در حال حاضر تغییرات آب و هوایی یکی از مشکلات اصلی جهان است. طبق تحقیقات «انجمن هواشناسی آمریکا» با احتمال ۹۰ درصد دمای هوای کره زمین در کمتر از صد سال آینده ۵/ ۳ تا ۴/ ۷ درصد افزایش خواهد داشت که این افزایش در خشکی‌ها و قطب بیشتر خواهد بود. این اعداد ممکن است در ظاهر خیلی ناچیز به نظر برسند. اما همین اعداد کوچک می‌توانند تغییرات بسیار بزرگی در کره زمین ایجاد کنند. برخی از این آثار عبارتند از بالا رفتن سطح آب دریاها، به هم خوردن نظم الگوهای هوا (مانند تغییرات هر چند اندکی که این سال‌ها در ایران دیده می‌شود، گرم شدن ناگهانی تابستان و زمستان‌های نه چندان سرد)، بیابان‌زایی، خشکسالی، کمبود آب (به دلیل به هم خوردن چرخه منظم آب) و برخی آثار ثانویه و ترسناک مانند جنگ‌های داخلی بر سر غذا و آب.

تغییر منبع انرژی

جهان به سرعت در حال حرکت به سمت نقطه اوج خطر تغییرات آب و هوایی است. این موضوع را آژانس بین‌المللی انرژی ۴ سال پیش در نوامبر ۲۰۱۱( برابر با آبان ۹۰) در هفدهمین اجلاس جهانی تغییرات آب و هوایی (COP۱۷) اعلام و پیشنهاد کرد در ۵ سال بعد از آن زمان، تلاش‌های جدی در جهت کاهش گازهای گلخانه‌ای انجام پذیرد. برای پیشگیری از تبعات منفی تغییرات آب و هوایی در جهان نیاز مبرمی به کاهش گازهای گلخانه‌ای داریم. انسان‌ها برای تامین انرژی برای صنعت، گرمایش، حمل و نقل و سایر فعالیت‌هایشان نیازمند سوزاندن زغال سنگ، مواد نفتی و گاز طبیعی هستند که این امر موجب تولید گازهای گلخانه‌ای می‌شود.

یکی از راه‌های کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای تغییر منبع انرژی از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های هسته‌ای، خورشیدی و بادی است. همچنین به موازات این راهکار می‌توان با توجه بیشتر به بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق توسعه تکنولوژی‌های جدید و تغییر رفتارهای روزمره افراد در جهت برجای گذاشتن رد پای کربنی کمتر، تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش داد. علاوه بر این تغییر شیوه ساخت و ساز ساختمان‌ها و استفاده از تکنولوژی‌های جدید با مصرف انرژی بهینه می‌تواند تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد. هرچند این روش‌ها بسیار زیبا و مفید به نظر می‌رسند اما مساله این است که هزینه‌های بالایی دارند و در وضعیت کنونی که بسیاری کشورها با بحران‌های اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند، تقبل این هزینه‌ها چه برای کشورهای در حال توسعه و چه برای توسعه‌یافته‌ها شرایط اقتصادی را پیچیده‌تر می‌کند. بسیاری افراد آگاه در زمینه تغییرات آب و هوایی نگران این موضوع هستند که بحران‌های اقتصادی باعث تاخیر در اقدامات کشورها در مسائل آب و هوایی خواهد شد.

توزیع جهانی تولید آلاینده‌ها باعث ایجاد نیاز به همکاری‌های گسترده همه‌جانبه برای کاهش تغییرات آب و هوایی شده است. همه اینها در حالی است که ۱۵ تا ۲۰ کشور مسوول ایجاد ۷۵درصد آلاینده‌های جهان هستند اما فقط مسوولیت ۲۶ درصد از این مقدار توسط برخی از این کشورها پذیرفته شده است. پس تلاش برای کاهش آلاینده‌ها باید جهانی باشد و بدون همکاری‌ها و هماهنگی‌های بین‌المللی ممکن است برخی کشورها با سواری مجانی (بدون تحمل هزینه) از تلاش‌های سایر کشورها بهره ببرند. حتی ممکن است برخی کشورها از بالا رفتن هزینه‌های کشورهای شرکت‌کننده در طرح‌های کاهش آلودگی جهانی سوءاستفاده کنند و بدون پیوستن به این طرح‌ها از کمتر بودن هزینه تولید در کشور خود برای کاهش قیمت محصولات بهره ببرند و جایگاه بهتری در بازار کسب کنند.

کیوتو2

زمانی که هفدهمین اجلاس جهانی تغییرات آب و هوا در نوامبر ۲۰۱۱ در آفریقای جنوبی آغاز به کار کرد بسیاری آگاهان حوزه تغییرات آب و هوا نگران منقضی شدن قرارداد جهانی کیوتو-۲ در سال ۲۰۱۲ بودند زیرا هیچ قانون جایگزینی برای محدود کردن تولید گازهای گلخانه‌ای تعریف نشده بود. اما این نگرانی برطرف شد زیرا ۲۰۰ کشور شرکت‌کننده در این اجلاس جهانی با تمدید قرارداد کیوتو تا سال ۲۰۱۷ (و تا سال ۲۰۲۰ به صورت بالقوه) موافقت کردند. همچنین در این اجلاس مصوب شد که یک قرارداد به عنوان جانشین قرارداد کیوتو نگارش شود تا بلافاصله در سال ۲۰۲۰ پس از انقضای پیمان کیوتو اجرایی شود. نمایندگان کشورها همچنین پیش‌بینی کردند که در قرارداد بعدی سطح تولید آلودگی همه کشورها مستقل از سطح توسعه‌یافتگی‌شان کاهش یابد که این موضوع در تضاد با قرارداد کیوتو است و فقط بر کاهش تولید آلودگی در کشورهای توسعه‌یافته تاکید دارد.

قرارداد جهانی کیوتو یک معاهده بین‌المللی است که جهت توسعه چارچوب کنوانسیون سازمان ملل درباره تغییرات آب و هوایی (تصویب شده در سال ۱۹۹۲) منعقد شده است و کشورها در این قرارداد تعهد کردند تا سال ۲۰۱۲ تولید گازهای گلخانه‌ای خود را در چارچوب‌های خاصی کاهش دهند. هفدهمین گردهمایی کشورهای عضو پیمان کیوتو، نقطه شروعی برای تلاش‌های جدی‌تر برای کاهش گازهای گلخانه‌ای بود و در همین راستا، نیز اجلاس تغییرات آب و هوایی در پاریس در حال برگزاری است.