گروه گردشگری، شیما رئیسی: قرار گرفتن ایران در میان کشورهایی که به دلایل گوناگون در زمینه ارائه خدمات بهداشتی، ‌درمانی و سلامت با کاستی‌ها و ضعف‌های زیادی مواجهند، فرصتی ویژه برای توسعه گردشگری سلامت در اختیار فعالان این صنعت و نیز جامعه پزشکی و خدمات درمانی کشور قرار داده است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» ‌به‌دلیل قوت ایران در دانش پزشکی، خوشنامی‌اش در این حوزه و همچنین ارزان بودن نرخ خدمات بهداشتی و سلامت در مقایسه با بسیاری از کشورها، ظرفیت‌های بسیاری برای رشد گردشگری سلامت وجود دارد.

رضا خادم‌الرضا، مدیرعامل یکی از مجموعه‌های گردشگری فعال در حوزه گردشگری سلامت با بیان اینکه ایران در زمینه جذب گردشگران سلامت در منطقه در سال‌های اخیر رشد خوبی داشته است، به کاستی‌های موجود در زمینه ساماندهی فعالیت‌های این حوزه نیز اشاره کرد و گفت: «با توجه به ظرفیت‌های پزشکی ایران و نیز تعدد و وسعت بازارهای متقاضی استفاده از این خدمات، در جایگاهی که شایسته آنیم قرار نگرفته‌ایم. علت اصلی آن نیز نداشتن برنامه‌ای مشخص برای سازمان دادن به فعالیت‌هایی است که به‌صورت پراکنده انجام می‌شود.»

مهم‌ترین بازارهای هدف

وی از عراق و عمان به عنوان مهم‌ترین بازارهای هدف گردشگری سلامت ایران نام برد و ضمن تشریح روند جذب گردشگران سلامت از کشورهای مبدأ گفت: «دفاتر ما با استقرار در کشورهایی ‌همچون عراق که می‌توانند بازار هدف گردشگری سلامت باشند، ‌با روش‌های گوناگون تبلیغاتی به معرفی توانمندی‌های ایران در زمینه ارائه خدمات درمانی، بهداشتی و سلامت پرداخته و شرایط استفاده از این خدمات و سفر به ایران برای استفاده از این امکانات را معرفی می‌کنند.»

خادم‌الرضا ادامه داد: «پس از مرحله تبلیغات و جذب متقاضیان، این افراد به پزشک معتمد ما در آن کشور ارجاع داده می‌شوند و آن پزشک با بررسی پرونده پزشکی این افراد، نوع خدمات لازم، زمان تقریبی اقامت، شرایط و ویژگی‌های روش‌های درمان احتمالی، بیمارستان یا مرکز درمانی و پزشک معالج مربوطه را مشخص و جزئیات را برای آنها تشریح می‌کند. پس از آن زمینه ورود و بهره‌مندی از درمان‌ها و خدمات لازم در ایران فراهم می‌شود و تمامی خدمات و ملاحظات لازم از زمان ورود تا مراقبت‌های پس از دریافت درمان را آژانس بر عهده می‌گیرد.»

وی افزود: «البته به‌دلیل ماهیت فعالیت‌های درمانی، این برنامه‌ها همیشه به صورت قطعی و آن‌گونه که از ابتدا مشخص می‌شود، پیش نمی‌رود و این احتمال که ممکن است سیر درمان تغییر کند نیز برای گردشگران مطرح می‌شود.»

این فعال صنعت گردشگری با اشاره به بودجه و توان محدود بخش خصوصی در داشتن انواع صورت‌های تبلیغاتی برای حضور پرقدرت ایران برای تسخیر بازارهای موجود، نقش بخش دولتی را در این مورد کلیدی و پررنگ دانست و اضافه کرد: «شرایط به گونه‌ای است که صرف هزینه‌های بیشتر برای بخش خصوصی به‌منظور تبلیغات بیشتر و متنوع‌تر با توجه به میزان نفوذی که می‌تواند داشته باشد و در نهایت آن، تعداد گردشگری که می‌تواند جذب کند، توجیه اقتصادی ندارد؛‌ از این رو حضور متولیان دولتی در این عرصه بسیار کارگشا خواهد بود.» خادم‌الرضا همچنین در پاسخ به روند پیگیری و اجرایی شدن ویزای سلامت(T)، به خبرنگار ما گفت: «اگرچه وزارت امورخارجه با آژانس‌های دارای مجوز در خصوص فعالیت در حوزه گردشگری سلامت نهایت همکاری را مبذول می‌دارد، اما همچنان تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه زیادی باقی مانده و بحث مربوط به ویزای سلامت هنوز تعیین تکلیف نشده است.»

وی افزود: «در حال حاضر تنها امکان استفاده از ویزای سلامت برای گردشگران عراقی فراهم است و در مورد سایر گردشگران سلامت، بسته به نوع بیماری و شرایط خاص هر فرد، مدت اعتبار و شرایط تمدید ویزا مشخص می‌شود.» به گفته وی، درحالی‌که جلسات مشترک میان فعالان این حوزه در بخش خصوصی و شورای راهبری گردشگری سلامت به عنوان متولی اصلی پیگیری‌کننده برنامه‌های مربوط به این نوع گردشگری به صورت پیاپی برگزار می‌شود، اما در این چند ماه اخیر صحبت‌ها و تصمیم‌های اخذ شده منجر به وضع قوانین جدید و تغییری محسوس در فضای اجرایی این صنعت نشده است؛ آنچنان‌که از حدود یک‌سال و نیم پیش به این سو، به درخواست‌های آژانس‌ها و مجموعه‌های خواستار فعالیت در گردشگری سلامت، پاسخی داده نشده و مجوز جدیدی نیز صادر نشده است. با این‌همه خادم‌الرضا در مجموع شرایط حاکم بر گردشگری سلامت کشور را مثبت ارزیابی و نسبت به چشم‌انداز رشد این صنعت در آینده ابراز خوش‌بینی کرد. به گزارش «دنیای اقتصاد» گردشگری سلامت یکی از شاخه‌های مهم صنعت توریسم در جهان است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته. به اعتقاد کارشناسان این نوع از گردشگری به‌دلیل سهم بالایی که می‌تواند در درآمدزایی ارزی برای کشورهای فعال داشته باشد، در راس برنامه‌های متولیان این صنعت قرار می‌گیرد.

با عنایت به این مهم و با توجه به فراهم بودن زمینه‌های رشد این صنعت در کشور، شورای راهبری گردشگری سلامت در پنجم فروردین ماه سال ۹۳ تشکیل شده است؛ این شورا که متشکل از چهار دستگاه میراث فرهنگی، وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و وزارت امور خارجه است، با شناسایی فرصت‌ها و موانع موجود بر سر راه توسعه گردشگری سلامت، ‌به دنبال انتظام‌بخشی به فعالیت‌ها و برنامه‌های این حوزه است و مهم‌ترین برنامه‌ای که در حال حاضر در دستور کار این شورا قرار دارد، ‌فراهم کردن شرایط برای صدور ویزای سلامت برای تسهیل ورود گردشگران سلامت به کشور است.