آیین‌نامه ایجاد و نظارت بر تاسیسات گردشگری ابلاغ شد

گروه گردشگری: معاون اول رئیس‌جمهوری، مصوبه دولت در خصوص آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها را ابلاغ کرد.

به گزارش «ایسنا»، هیات وزیران در جلسه ۴/ ۶/ ۱۳۹۴ به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها را که مشتمل بر هفت فصل است تصویب کرد. در فصل اول به تعاریف مفاهیم و اصطلاحات به‌کار رفته شده در این آیین‌نامه پرداخته شده است؛ از جمله اینکه تاسیسات گردشگری را واحدهایی دانسته که پس از اخذ مجوزهای لازم از سازمان و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تاسیس یا فعالیت می‌کنند.

این تاسیسات شامل: هتل، متل و مهمانپذیر؛ مراکز اقامتی خود پذیرایی شامل هتل آپارتمان‌ها، زائرسراها و خانه مسافرها؛ اقامتگاه‌های بوم‌گردی و اقامتگاه‌های سنتی؛ مراکز تفریحی و سرگرمی گردشگری؛ مجتمع‌ها، اردوگاه‌ها و محوطه‌های گردشگری؛ مراکز گردشگری سلامت از قبیل مجتمع‌های سلامت تندرستی و آب‌درمانی و هتل بیمارستان؛ محیط‌ها و پارک‌های طبیعت‌گردی و گردشگری روستایی و عشایری؛ مراکز گردشگری ساحلی و دریایی واحدهای پذیرایی و انواع غذاخوری‌های منفرد بین‌راهی موجود؛ تاسیسات اقامتی و پذیرایی واقع در مجتمع‌های خدمات رفاهی بین‌راهی واحدهای پذیرایی واقع در پایانه‌ فرودگاه‌ها، پایانه‌های مسافربری زمینی برون شهری، دریایی و ریلی واحدهای پذیرایی واقع در پایانه‌های مسافری مرزی کشور؛ سفره‌خانه‌های سنتی‌؛ مناطق نمونه گردشگری؛ دهکده‌های سلامت و دفاتر یا شرکت‌های خدمات مسافرتی و جهانگردی می‌شوند.

در فصل دوم این آیین‌نامه، ضوابط صدور مجوز ایجاد، اصلاح یا تکمیل تاسیسات گردشگری به صورت مفصل مشخص شده است؛‌ به این صورت که متقاضی ایجاد، اصلاح یا تکمیل تاسیسات گردشگری مکلف است پس از کسب موافقت اولیه سازمان مدارک مورد نیاز را برای بررسی و تطبیق با ضوابط مربوط به سازمان ارائه کند و تشخیص ایجاد و صدور مجوز انواع تاسیسات گردشگری و همچنین اصلاح، تکمیل، تجهیز و بهره‌برداری این تاسیسات منحصرا از وظایف و اختیارات سازمان است. در همین خصوص کلیه دستگاه‌های اجرایی نیز موظفند ضوابط قانونی و مورد عمل خود را در این زمینه برای ملاحظه و رعایت آنها به سازمان اعلام کنند و سازمان هنگام صدور مجوز مقررات مزبور را لحاظ خواهد کرد. همچنین دارنده مجوز ایجاد، اصلاح یا تکمیل تاسیسات گردشگری مکلف است طرح مربوط را براساس برنامه زمانبندی شده مورد تایید سازمان به پایان برساند و به‌طور مرتب پیشرفت کار را به سازمان اطلاع دهد.

پس از مرحله صدور مجوز در مراتب کسب مجوزر برای فعالیت، نوبت می‌رسد به صدور پروانه بهره‌برداری که ضوابط آن در فصل سوم این آیین‌نامه آمده است. ‌بر این اساس، دارنده تاسیسات گردشگری موظف است پس از اتمام عملیات ساختمانی و تجهیز واحد مربوط، مراتب را برای دریافت پروانه بهره‌برداری موقت به اطلاع سازمان برساند. سازمان هم باید نسبت به صدور پروانه موقت صرفا برای یک دوره ۶ ماهه اقدام کند. در این مدت دارنده مجوز باید نسبت به اخذ گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری اقدام و سازمان برای واحدهایی که موفق به اخذ گواهینامه مذکور شده‌اند، پروانه بهره‌برداری صادر کند. مدت اعتبار پروانه بهره‌برداری تاسیسات گردشگری نیز از تاریخ صدور، سه سال تمام بوده و تمدید آن از طریق سازمان، منوط به بررسی اعتبار مجدد گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری است. نکته دیگر اینکه، ‌کلیه متقاضیان تاسیسات گردشگری موظفند حداقل یک ماه قبل از اتمام مدت اعتبار پروانه بهره‌برداری نسبت به تمدید پروانه اقدام کنند.

علاوه‌بر اینها، در این فصل به شرایط و ویژگی‌های بهره‌بردار تاسیسات گردشگری نیز اشاره شده است.‌ چنین شخصی باید صاحب گواهی صلاحیت‌های حرفه‌ای لازمی باشد که به تایید مراجع ذی‌ربط رسیده است وداشتن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دائم برای اتباع ذکور ایرانی الزامی است. همچنین انتقال پروانه بهره‌برداری تاسیسات گردشگری در صورت واجد شرایط بودن متقاضی جدید منوط به موافقت سازمان است. در فصل بعدی، یعنی فصل چهارم، ضوابط درجه‌بندی تاسیسات گردشگری آمده است؛‌ با این توضیح که تاسیسات گردشگری حسب نوع، بر اساس مشخصات فنی، تجهیزات، نیروی انسانی و کیفیت ارائه خدمات درجه‌بندی می‌شوند. ‌بر این اساس، هتل‌ها به پنج درجه یک ستاره، دو ستاره، سه ستاره، چهار و پنج ستاره و سایر تاسیسات گردشگری به تشخیص سازمان به سه درجه یک، دو و سه دسته‌بندی می‌شوند.

در توضیحات بیشتر این فصل همچنین گفته شده که سازمان می‌تواند به واحدهای اقامتی و پذیرایی که تجهیزات و خدماتی بیش از حد ضوابط لازم برای درجه مصوب ارائه می‌کنند، طبقه ممتاز اعطا کند. درجه‌بندی، سلب و تغییر درجه، تعطیلی موقت یا لغو پروانه بهره‌برداری تاسیسات گردشگری، بر عهده کمیسیون درجه‌بندی است که با عضویت مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یا معاون گردشگری استان، نماینده تشکل صنفی گردشگری و نماینده اداره کل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری سازمان در استان‌ها تشکیل می‌شود و در همین راستا، سازمان می‌تواند از شرکت‌های صاحب صلاحیت به عنوان عوامل تطبیق استانداردهای کیفیت خدمات گردشگری استفاده کند. پس از آن، در هر یک از تاسیسات گردشگری که موفق به دریافت گواهینامه استاندارد کیفیت خدمات گردشگری شده‌اند نرخ اتاق، اغذیه و سایر خدمات، توسط بهره‌بردار پیشنهاد شده و پس از تایید تشکل صنفی گردشگری و تایید نهایی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، یک نسخه از آن به‌منظور نصب در واحد مورد بهره‌برداری ارسال می‌شود.

بدیهی است که بهره‌برداران تاسیسات گردشگری موظف به رعایت نرخ‌نامه‌های ابلاغی هستند و در صورت تخطی با آنها برخورد خواهد شد. این در حالی است که سازمان باید ظرف شش ماه پس از صدور پروانه بهره‌برداری موقت نسبت به درجه‌بندی و صدور پروانه بهره‌برداری برای تاسیسات گردشگری اقدام کند. شرایط اداره‌کنندگان تاسیسات گردشگری، موضوع فصل پنجم آیین‌نامه است؛ چنین مدیری باید واجد شرایطی همچون دارا بودن گواهی عدم سوءپیشینه کیفری، دارا بودن کارت پایان خدمت وظیفه یا معافیت دائم برای اتباع ذکور ایرانی، دارا بودن گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر و داشتن کارت معاینه بهداشتی، داشتن مدرک تحصیلی متناسب با تاسیسات گردشگری، دارا بودن گواهینامه معتبر مربوط به طی دوره آموزشی تخصصی از مراکز آموزشی داخل یا خارج از کشور یا موفقیت در آزمون فنی و تخصصی سازمان و تسلط به یکی از زبان‌های خارجی توسط مدیران هتل‌های سه، چهار و پنج ستاره و تاسیسات گردشگری ویژه به تناسب درجه واحد در حد لزوم حسب دستورالعمل سازمان باشد.

تبصره ۱- هر شخص فقط می‌تواند در یک زمان مدیریت یک واحد از تاسیسات گردشگری را عهده‌دار شود.

نکته قابل ذکر در این زمینه این است که مدیران تاسیسات گردشگری غیر از اشتغال در واحد مربوطه نباید شغل دیگری داشته باشند. در ادامه و در فصل بعدی این آیین‌نامه ابلاغی، اساس و جزئیات فرآیند نظارت بر فعالیت تاسیسات گردشگری ذکر شده است که بر این اساس، نظارت بر فعالیت تاسیسات گردشگری از جهت سطح و کیفیت ارائه خدمات و رعایت ضوابط درجه‌بندی و نرخ‌های تعیین شده بر عهده سازمان است. سازمان در صورت مشاهده قصور یا تقصیر در اداره مطلوب تاسیسات گردشگری یا هرگونه نارسایی و تخلف از مفاد این آیین‌نامه می‌تواند به شرح زیر عمل کند: تذکر کتبی با درج در سابقه واحد، اخطار کتبی با تعیین مهلت مناسب جهت رفع اشکال و نارسایی، کاهش درجه تاسیسات گردشگری، تعلیق مجوز بهره‌برداری تا رفع اشکال و نارسایی‌ها و در نهایت لغو پروانه بهره‌برداری. پس از آن سازمان می‌تواند مدیر یا بهره‌بردار متخلف لغو مجوز شده را به مدت دو سال از تصدی مدیریت یا بهره‌برداری تاسیسات گردشگری محروم کند و کاهش درجه، تعلیق و لغو پروانه بهره‌برداری تاسیسات گردشگری، صرفا با تایید کمیسیون درجه‌بندی امکان‌پذیر خواهد بود. چنانچه رسیدگی به تخلف واحد تاسیسات گردشگری از حیطه اختیارات سازمان خارج باشد باید فورا موضوع به مراجع ذی‌صلاح برای اقدام قانونی اعلام شود. در این فصل همچنین آمده که مدیر واحد اقامتی موظف است گزارش روزانه ورود و خروج مهمانان و سایر اطلاعات آماری مورد نیاز سازمان را طبق دستورالعمل‌های صادره سازمان تهیه و به سازمان ارائه کند و سازمان می‌تواند در صورت عدم ارائه اطلاعات مورد درخواست با واحدهای مستنکف برخورد کند.

در فصل هفتم و پایانی به موارد تکمیلی پرداخته شده است؛ این موارد تکمیلی به شرح زیرند: آیین‌نامه ادارات نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلفند به تقاضای سازمان، رأسا از ادامه فعالیت تاسیسات گردشگری که برخلاف این آیین‌نامه عمل کنند و همچنین تاسیسات غیر مجاز که به اسکان و پذیرایی مهمانان و مسافران مبادرت می‌کنند، جلوگیری و نتیجه را کتبا‌ به سازمان اعلام کنند. جلوگیری از ادامه فعالیت تاسیسات گردشگری متخلف و غیرمجاز باید پس از تعیین مهلت مناسب به تشخیص سازمان و در صورت لزوم همراه با لاک و مهر یا پلمب تمام یا قسمتی از واحد صورت گیرد که حدود آن به اعلام سازمان است. در موارد سلب درجه و تعطیل دائم واحد گردشگری، مراجع مذکور در این ماده موظفند همزمان با اجرای دستور تعطیل نسبت به محو نام و سایر علائم و آثار واحد گردشگری از روی تابلو‌ها و مانند آن اقدام کنند، تاسیسات گردشگری سازمان‌های دولتی، شهرداری‌ها و نهاد‌های انقلاب اسلامی نیز مشمول مفاد این آیین‌نامه هستند؛ با این توضیح که سازمان‌های دولتی مشمول این آیین‌نامه، ملزم به احراز آن دسته از شرایط مندرج در این آیین‌نامه که بر اساس دولتی بودن آنها موضوعیت ندارند، نیستند، سازمان دستورالعمل نحوه تشکیل و فعالیت تشکل‌های تاسیسات گردشگری و نیز صدور مجوز برای اشخاص حقوقی برای فعالیت در تاسیسات گردشگری و سایر دستورالعمل‌های مورد نیاز در اجرای این آیین‌نامه را تهیه و با تایید رئیس سازمان ابلاغ می‌کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، تکمیل، درجه‌بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت‌های آنها مصوب سال ۶۸، مربوط به بیش از ۲۰ یا ۳۰ سال پیش بود که بالاخره با درخواست‌های مکرر فعالان صنعت گردشگری کشور، سازمان میراث فرهنگی پس از نزدیک به ۳۰ سال، آیین‌نامه‌ای در این خصوص تدوین و به دولت تقدیم کرد؛ ‌آیین‌نامه‌ای که در نهایت به تصویب رسید و پس از ابلاغ آن در یازدهم همین ماه به کلیه واحدها و تاسیسات گردشگری، ‌از این پس لازم‌الاجرا است.