توریسم سلامت چه آسیبی از واسطه‌ها خواهد دید؟
دست دراز دلالی در گردشگری سلامت
گروه گردشگری، شیما رئیسی: یکی از فعالان صنعت گردشگری معتقد است نبود سازوکار شفاف، منسجم و اصولی برای انتظام‌بخشی فعالیت‌های مربوط به گردشگری سلامت و نیز خلأ قانونی و ساختاری، این حیطه را با بی‌نظمی مواجه و پای دلالان را به آن باز کرده است.
دکتر رضا صدیقی، دبیر کمیته گردشگری سلامت جامعه تورگردانان ایران، چنین وضعیتی را نتیجه تعلل و کوتاهی مسوولان دولتی و همچنین بخش خصوصی فعال در این حوزه دانست و با اشاره به حجم قابل توجه تقاضا به‌ویژه در کشورهای همسایه برای استفاده از خدمات درمانی و سلامت ایران به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: جامعه تورگردانان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت بهداشت باید در قالب شورای سیاست‌گذاری واحد به اجماع برسند.
براساس این گزارش، درحالی‌که مسوولان نظام سلامت و همچنین صنعت گردشگری کشور، به کرات بر لزوم توجه و فراهم‌سازی بسترهای ضروری برای توسعه گردشگری سلامت تاکید کرده و از آمادگی ایران برای استقبال از گردشگران سلامت خبر داده‌اند، ورود افراد و گروه‌هایی که هیچ تخصص و دانشی در این زمینه ندارند، فعالان این حوزه را نگران کرده است.
در واقع به‌دلیل تقاضا و استقبالی که برای استفاده از خدمات سلامت ایران در میان کشورهای همسایه وجود دارد، برخی افراد با پی بردن به این بازار پرسود، بی‌آنکه آموزشی در این زمینه دیده باشند یا فعالیتشان تحت نظارت مراجع ذی‌صلاح باشد، به عنوان واسطه وارد عمل می‌شوند و اقدام به جذب این گردشگران می‌کنند و پس از ورود آنان به ایران، آنها را بدون در نظر گرفتن ملاحظات حرفه‌ای به مراکز درمانی ارجاع می‌دهند. همچنین تقاضای بالا در کنار ضعف و کمبود زیرساخت‌ها، باعث افزایش نرخ خدمات گردشگری سلامت در کشور شده و این خود به نوعی دیگر سبب شده تا گردشگران سلامت برای دریافت خدمات با نرخ کمتر به این دلالان رجوع کنند.
مشکلات سیستم توریسم سلامت
با این همه، صدیقی لازمه حل مشکلاتی از این دست که سیستم گردشگری سلامت کشور با آن دست به گریبان است و نیز امکان ورود به بازار گردشگری سلامت جهان را معرفی و شناخته شدن در شبکه‌های گردشگری بین‌المللی عنوان کرد. وی الگوی صحیحی را که برای نیل به این هدف باید در کشور استقرار یابد این‌گونه تشریح کرد: برای شکل‌گیری یک سیستم کارآمد در زمینه گردشگری سلامت در ابتدا باید میان آژانس‌ها از یکسو و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی از سوی دیگر تعامل ضابطه‌مند و هدفمند شکل بگیرد.
این فعال بخش خصوصی اضافه کرد: کلینیک‌ها و مراکز درمانی بدون همکاری با آژانس‌ها نمی‌توانند در این زمینه موفق عمل کنند؛ چرا که گردشگری سلامت تنها منحصر به ارائه خدمات بهداشتی و سلامت صرف نیست و تمام مراحل از جذب و بازاریابی تا ارائه خدمات به همراهان بیمار، پیگیری درمان و خروج از کشور را شامل می‌شود. این مراحل همگی نیازمند مدیریت حرفه‌ای است؛ بنابراین انعقاد قرارداد میان این مراکز و آژانس‌های گردشگری اجتناب‌ناپذیر است.
صدیقی با تاکید بر اینکه این الگو، الگوی متداول در تمام کشورهای موفق در زمینه گردشگری سلامت است، خاطرنشان کرد: به این ترتیب یا آژانس‌ها به تنهایی بحث جذب و ورود گردشگران را برعهده می‌گیرند یا اینکه در ابتدا کلینیک‌ها خود به صورت مستقیم تبلیغات لازم را انجام داده و باقی مراحل را به آژانس‌ها واگذار می‌کنند.
وی افزود: در حالت نخست، در هر آژانس یک پزشک به عنوان مسوول فنی وجود دارد که پرونده را دریافت می‌کند، تشخیص اولیه را می‌دهد و بعد مراحل ورود و پذیرش به مراکز درمانی و سلامت انجام می‌شود.
این عضو جامعه تورگردانان، گرد هم آمدن تمامی سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای درگیر در این فرآیند را برای گفت‌وگو و طراحی یک نظام مدون و مشخص کردن تمام جزئیات این برنامه، گام نخست برای سامان گرفتن بازار آشفته گردشگری سلامت در کشور دانست و گفت: گرچه بسیار گفته می‌شود که گردشگری سلامت در کشور وجود دارد و بر تقویت آن برای تبدیل شدن به قطب گردشگری سلامت منطقه تاکید می‌شود، اما واقعیت به گونه‌ای دیگر است. او ادامه داد: در واقع آنچه در حال حاضر در این بخش از گردشگری کشور در جریان است، بیشتر در نتیجه توان بالای ایران در پزشکی و خوشنامی ما در این عرصه، همسایگی با کشورهایی که در این عرصه ضعیف هستند و نیز ارزان بودن این خدمات در ایران است، نه حاصل سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های هدفمند و اصولی. به اعتقاد صدیقی فاصله وضعیت کنونی گردشگری سلامت با ظرفیت‌های حقیقی آن بسیار زیاد است و بازبینی و نگاه مسوولانه دست‌اندرکاران ضرورت دارد.
دبیر کمیته گردشگری سلامت جامعه تورگردانان، لازمه حفظ بازارهای موجود را حل مشکلات اساسی کنونی در میان‌مدت و کوتاه‌مدت در کنار برنامه‌ریزی‌های بلندمدت دانست و برخی از این مسائل را این‌گونه عنوان کرد: اسکان بیمار و همراهانش یکی از مشکلات موجود است؛ نزدیکی محل اسکان به بیمارستان از مولفه‌های مهمی است که در همه کشورهای موفق در این صنعت مورد توجه قرار می‌گیرد اما متاسفانه هنوز در کشور ما حل نشده است. مشکل بعدی مربوط می‌شود به دستمزدها که بسیار متغیرند و این مراجعان را دچار سردرگمی و بی‌اعتمادی می‌کند. نبود سیستم بیمه‌ای برای گردشگران سلامت، امور مربوط به ویزای گردشگری سلامت، محدودیت‌های انتقال ارز و استفاده از خدمات سیستم بانکی از دیگر مشکلاتی است که به اعتقاد صدیقی توسعه گردشگری سلامت را با چالش مواجه خواهند کرد.
این فعال حوزه گردشگری با بیان اینکه برخی از این مشکلات نتیجه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بوده، ابراز امیدواری کرد که بعد از توافق صورت گرفته بر سر مساله هسته‌ای، راه برای انجام اقدامات موثر در این مسیر هموارتر شود.
صدیقی در همین راستا با اشاره به اینکه بیمارستان‌های فعال در زمینه گردشگری سلامت در دنیا، همگی دارای گواهینامه اعتباربخشی از سازمان‌های بین‌المللی هستند، تصریح کرد: پس از رفع تحریم‌ها، امکان اخذ این گواهینامه‌ها برای مراکز درمانی و سلامت در کشور فراهم می‌شود و این موضوع تاثیر بسیار زیادی بر همسو شدن شرایط حاکم بر این صنعت با استانداردهای بین‌المللی داشته و ورود به چرخه رقابتی با مراکز معتبر جهانی را ممکن خواهد کرد. وی در انتها با تاکید دوباره بر لزوم اجماع جامعه تورگردانان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت بهداشت در قالب شورای سیاست‌گذاری واحد و تلاش برای تدوین مصوبات قانونی در این زمینه، اضافه کرد: این شورا همچنین باید بسته‌های حمایتی و تبلیغاتی مناسب را در اختیار آژانس‌های فعال در این صنعت قرار دهد.
به گزارش «دنیای اقتصاد» تاکنون تبلیغات دهان به دهان، بیشترین تاثیر را در معرفی امکانات گردشگری سلامت ایران در خارج از کشور داشته است. با توجه به ورود افراد و بعضا مراکز غیرحرفه‌ای به این عرصه، در صورتی‌که وضعیت موجود به صورتی بنیادی و با مشارکت همه نهادهای دخیل در این عرصه سامان داده نشود، این فرصت طلایی از دست خواهد رفت و مسلم است که جلب اعتماد دوباره بازارهای موجود بسیار دشوار خواهد بود.
این در حالی است که رضایت گردشگران سلامت از دریافت خدمات مناسب در ایران، نه‌تنها تبلیغی مثبت برای گردشگری سلامت کشور خواهد بود بلکه امکان سفر مجدد این افراد را با اهداف و انگیزه‌های دیگر فراهم خواهد کرد.
ارسال نظر