به بهانه ورود سومین قطار لوکس گردشگری به کشور
ریل‌ها در انتظار توریست
گروه گردشگری، شیما رئیسی: سوت سومین قطار لوکس گردشگری اروپایی در حالی بامداد امروز در مرز رازی به صدا درآمد که به باور بسیاری از کارشناسان، قطار توریسم ایران در ابتدای مسیر ریلی پیشرفت قرار دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، سفر اولین قطار لوکس عقاب طلایی در سال ۲۰۱۵ که با حرکت در «مسیر جواهرات پارسی» چند روزی است آغاز شده، امروز به ایستگاه ایران می‌رسد تا پس از پنج روز گشت در شمال غرب، جنوب و مرکز ایران ۲۵فروردین وارد تهران شده و پس از دو روز توقف، خود را برای همراهی با گروه دیگری از گردشگران آماده کند که از طریق مسیر هوایی به ایران می‌آیند و ایرانگردی خود را با قطار آغاز می‌کنند.
به گفته مجری پروژه، این قطار در سفر نخست خود حامل حدود ۱۰۰ مسافر با ملیت‌های آمریکایی، انگلیسی، کانادایی، سوئیسی، اسپانیایی، پروئی، هلندی، ایتالیایی، مجارستانی، آلمانی و روسی خواهد بود. بیشتر مسافران این قطار را نیز آمریکایی‌ها تشکیل می‌دهند. ابراهیم پورفرج درباره مسیر این قطار در ایران به «ایسنا» گفت: قطار از مرز رازی وارد می‌شود؛ از زنجان، یزد، شیراز و اصفهان گذر خواهد کرد و در تهران متوقف می‌شود تا مسافران بعدی با هواپیما برسند. گروه دوم مسیر را در سمت دیگری از ایران، یعنی مشهد، کرمان و بم ادامه خواهد داد و مسافران آن نیز یزد، شیراز، پرسپولیس، اصفهان، تهران و زنجان را خواهند دید و با قطار، ایران را از مرز رازی ترک خواهند کرد.
این فعال گردشگری با تاکید بر عنوان «قطار پولدارها» تصریح کرد: بی‌شک درآمدزایی این گردشگران برای کشور بسیار زیاد است و مثال بارز آن هزینه یک وعده غذای آنها در هتل‌های تهران است که در سفرهای قبلی حدود ۵برابر دیگر گردشگران بوده است.دو گروه قبلی این قطار، مهرماه و آبان‌ماه سال گذشته وارد ایران شدند و بانی آغاز فصل جدیدی در شیوه ورود گردشگر به کشور شدند. گرچه گردشگری ریلی در ایران بسیار نوپا است اما سیستم ریلی کشور قدمتی بسیار بیشتر دارد؛ موضوعی که نشان از غفلت چند ده ساله نسبت به این پتانسیل مهم در ورود گردشگر به کشور دارد. این نوع از توریسم، البته در بسیاری از کشورها به‌عنوان شکل مطلوب و رایجی از سفر شناخته می‌شود و اغلب مورد استفاده گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد.
سفر ریلی؛ کم‌هزینه و امن
فاطمه مقیمی، فعال صنعت حمل‌ونقل در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، بحث حمل‌ونقل را یکی از ضرورت‌های توسعه توریسم ایران برشمرد و اعلام کرد: حمل‌ونقل ریلی در دنیا با توجه به آنکه امکان سفری امن و کم‌هزینه را فراهم می‌کند، طرفداران بسیاری دارد و در حال گسترش است. از این رو ضروری است تا با ترمیم و تجهیز سیستم حمل‌وبه دنبال آن نقل ریلی کشور و به کارگیری لکوموتیوهای سریع‌السیر و واگن‌های نو و استاندارد، امکان رقابتی شدن این شیوه حمل و نقل و ایجاد انگیزه در بخش خصوصی برای ورود به این حوزه فراهم آید.
وی ضمن اشاره به رونق حمل‌ونقل ریلی میان کشورهای اتحادیه اروپا و جابه‌جایی تعداد عمده‌ای از مسافران با این سیستم، افزود: کشورهای اروپایی با این شبکه به راحتی به یکدیگر وصل شده و همین امر باعث تقویت صنعت توریسم در این منطقه شده است. این فعال حوزه حمل‌ونقل همچنین گفت: استفاده از قطار به‌عنوان وسیله نقلیه با جذابیت‌های زیادی همراه خواهد بود و در کشوری مثل ایران با توجه به تنوع فرهنگی و طبیعی، گردشگران خارجی قطعا از این روش استقبال خواهند کرد؛ چرا که سفر ریلی ضمن اینکه شیوه‌ای بسیار امن برای سفر کردن در مقایسه با دیگر اشکال حمل‌ونقل است، این امکان را فراهم خواهد کرد که گردشگران با توقف در ایستگاه‌های زیاد در طول مسیر، از مناطق بیشتری بازدید و تجربه مستقیم‌تری از حضور در ایران داشته باشند.
مقیمی با تاکید بر موقعیت جغرافیایی و تاریخی ایران، به‌عنوان پیش‌شرط و اصل اساسی تبدیل شدن کشور به قطب گردشگری منطقه و با اشاره به تفاهم صورت گرفته میان ایران و کشورهای ۱+۵ که می‌تواند روند این فرآیند را تسهیل کند، گفت: توجه به صنعت توریسم به‌عنوان یکی از ارزآورترین صنایع در جهان، می‌تواند فوریت امروز اقتصاد ایران محسوب شود.
مزیت‌های نسبی قطار
در همین خصوص، مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران، به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: متاسفانه حمل‌ونقل ریلی در تمام این سال‌ها در کشور گسترش نیافته است و به دلیل فرسودگی این ناوگان، مسافران برای داشتن یک سفر ریلی متحمل صرف زمان و خستگی بسیار می‌شوند تا آنجا که بسیاری اتوبوس را به قطار ترجیح داده و از این رو ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای رقیبی سرسخت برای سیستم ریلی شده است.
وی با اشاره به جایگاه سیستم حمل‌ونقل ریلی در حمل‌ونقل و تاثیر آن بر توریسم در کشورهای موفق در این زمینه اظهار کرد: وسعت کشورها عامل مهمی در تعیین نوع سیستم حمل‌ونقل غالب است و در گام بعدی، این یکپارچگی و انسجام سیستم ریلی است که تعیین‌کننده میزان استقبال و حجم جابه‌جایی‌ها با استفاده از قطار است. برای مثال در مورد نکته نخست در کشوری مثل آمریکا با توجه به بعد مسافتی زیاد میان مناطق مختلف آن، این حمل و نقل هوایی است که بیشتر گسترش یافته و برعکس در کشوری مثل انگلستان سفر با قطار متقاضی بیشتری دارد.
دانشمند در ادامه به بحث یکپارچگی شبکه ریلی اشاره کرد و افزود: اگر بتوان برای خطوط ریلی برون‌شهری و درون‌شهری، شبکه‌ای به هم پیوسته و یکپارچه تعریف کرد، به دلیل سهولت استفاده و صرفه‌جویی در زمان و هزینه، استقبال بیشتری از قطار خواهد شد؛ یک نمونه بسیار موفق در این زمینه سیستم ریلی کانادا است که پایانه‌های قطار درون‌شهری و برون‌شهری به یکدیگر متصلند و در این کشور هم مانند اروپا، مسافران و گردشگران زیادی از طریق این سیستم جابه‌جا می‌شوند. وی ادامه داد: همچنین در این خصوص کشوری همچون آلمان را هم نباید از نظر دور داشت که با وجود سیستم هوایی مجهز و استاندارد، بار۸۰ درصد از جابه‌جایی‌ها در آن را، سیستم ریلی به دوش می‌کشد؛ به این معنا که اگر در جایی مساله وسعت و فواصل زیاد مطرح نباشد، در صورتی که هر دو سیستم هوایی و ریلی از استانداردهای یکسانی برخوردار باشند، ترجیح مسافران سفر با قطار خواهد بود.
دبیرکل خانه اقتصاد ایران، همچنین با اشاره به اینکه گردشگران با داشتن فراغت کافی، محدودیت زمانی کمتری دارند، تصریح کرد: اگر سیستم حمل‌ونقل ریلی ایران مجهز به قطارهای سریع‌السیر شود و در قالب شبکه‌ای یکپارچه گسترش یابد، قطار با توجه به امنیت، هزینه پایین و فرصت بهره‌مندی از مواهب مسیر، انتخاب نخست گردشگران، به ویژه گردشگران ورودی خواهد بود.
قطار؛ انتخاب نخست اروپایی‌ها
مریم ذبیحی، مدیر اجرایی یکی از شرکت‌های مسافرتی و فعال و متخصص در حوزه گردشگری ریلی نیز در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» گفت: قطار با توجه به اینکه احساس امنیت بیشتری نسبت به هواپیما به مسافر می‌دهد، در همه دنیا متقاضیان بیشتری دارد. استفاده از قطار بالاخص در اروپا در میان گردشگران رواج بیشتری دارد. به عنوان مثال برای کسانی که فوبیای پرواز دارند این جایگزین بسیار مناسبی است و همچنین بحث اضافه بار که یکی از محدودیت‌های بزرگ مسافران هواپیما است در مورد قطار وجود ندارد.
وی در ادامه با اشاره به دلایل برتری گردشگری ریلی به سایر انواع آن در دنیا و بالاخص در کشورهای اروپایی خاطرنشان کرد: گردشگر برای لذت بردن از مسیر و گذر از دل فرهنگ‌های مختلف و طبیعت، قطار را به هواپیما ترجیح می‌دهد؛ البته این در صورتی است که قطار از استانداردهای لازم برخوردار باشد و خدمات مناسب و در خوری ارائه دهد.
ذبیحی ضمن توضیح وضعیت گردشگری ریلی در اروپا افزود: در این قاره با توجه به اینکه قطار قرار است مسیرهای اصلی یا فرعی را طی کند، از قطارهای سریع‌السیر و عادی استفاده می‌شود و در مسیرهای اصلی قطارهای سریعی با سرعت ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت در حرکت هستند. به‌عنوان مثال بین پاریس و لندن مسیری با عبور از کانال مانش وجود دارد که با استفاده از این قطارها مسیر ۲ ساعته طی می‌شود، درحالی‌که با پرواز و حواشی آن زمانی بیش از این برای طی این مسیر لازم است و در مسیر هم فقط آبی آسمان را می‌بینیم!
به گفته این کارشناس، در میان شهرهای کوچک‌تر قطارهای عادی در حرکتند که البته سرویس‌ها و خدمات آنها نیز متناسب با قیمتشان در حد استاندارد است.
ذبیحی در ادامه ضمن بیان اولویت‌های گردشگران اروپایی برای انتخاب وسیله نقلیه خود، گفت: در این کشورها انتخاب اول گردشگران قطار است و بعد از آن هواپیما، اتوبوس و بعد وسیله نقلیه شخصی؛ درحالی‌که روند در ایران یا حتی کشورهایی مانند ترکیه به این ترتیب نیست. به عنوان مثال در ترکیه هواپیما اولویت دارد و بعد از آن قطار، اتوبوس و وسیله نقلیه شخصی.
وی با اشاره به قطارهای لوکس گردشگری که طی یک سال اخیر وارد ایران شدند، خاطرنشان کرد: این نوع از گردشگری ریلی شکل معمولی در دنیا نیست و شرکت‌های بسیار کمی هستند که چنین خدماتی ارائه می‌دهند و این اتفاق در عین حال که اتفاق خوبی است نمی‌تواند به معنی توسعه گردشگری ریلی در ایران به معنای عام و معمول آن در دنیا باشد. چرا که در ایران به‌دلیل خدمات نامناسب و ناکافی و شکل بد استفاده از این وسیله نقلیه، قطار نتوانست جایگاه خود را در گردشگری که نیازمند خدماتی استاندارد است بیابد.
ذبیحی وضعیت گردشگری ریلی ایران در منطقه را نیز چندان مناسب ندانست و افزود: به عنوان مثال شما اگر یک بار سوار قطارهای ایران- ترکیه شوید، حقیقتا از شرایط بد این قطارها تعجب خواهید کرد و بعد از آن هر وسیله‌ای را برای رفت و آمد به آن ترجیح می‌دهید، درحالی‌که خطوط ریلی ترکیه به سایر کشورها وضعیت خیلی بهتری دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر همین کیفیت پایین خدمات، قیمت قطارها را نسبت به سایر وسایل حمل و نقل پایین نگه داشته و البته که این کمکی به توسعه و بهره‌برداری مناسب از قطارها نمی‌کند. به نظر من در حال حاضر آژانس‌های مسافرتی می‌توانند با ورود این وسیله نقلیه به بسته‌های سفر خود و سعی در افزایش کیفیت خدمات ارائه شده، قطار را بیش از پیش وارد پروسه توسعه گردشگری ایران کنند تا به درستی از پتانسیلی که در این زمینه وجود دارد استفاده کرده و از آن بهره ببرند.
حمل و نقل عمومی در کشور با وجود کثرت بحث‌ها و تاکیداتی که بر ضرورت توسعه آن شده است، همچنان مهجور مانده و یکی از دلایل اصلی مصرف بالای سوخت، آلودگی هوا، آمار بالای سوانح جاده‌ای و هوایی و محدودیت‌های فعالیت‌های تجاری عنوان می‌شود. این صنعت با توجه به اینکه یکی از پیش‌شرط‌های توسعه و مبحثی زیرساختی و عمرانی است، تنها در صورتی رشد کرده و متحول می‌شود که در چشم‌اندازهای کلان اقتصادی کشور لحاظ شود. همچنین توسعه ناوگان حمل‌ونقل کشور به‌ویژه خطوط ریلی که از مقرون به صرفه‌ترین و امن‌ترین شیوه‌های حمل و نقلی است، یکی از مقدمات اساسی توسعه توریسم کشور است که با توجه به چشم‌انداز رشد تعداد گردشگران ورودی به کشور در آینده، به دنبال تحولات سیاسی صورت گرفته در روابط خارجی ایران با جهان، لزوم عنایت به آن و سرعت‌بخشی در ایجاد چنین زیرساخت‌هایی دوچندان می‌شود. همچنین باید تاکید کرد که گسترش ناوگان ریلی در کشور با توجه به ظرفیت بالای جابه‌جایی مسافر با آن و با در نظر گرفتن ضعف دیگر ساختارهای جایگزین حمل‌ونقلی، امری است که پیگیری آن ضرورتی مضاعف می‌یابد.
ارسال نظر