سناریوی ساماندهی تعطیلات در ایستگاه دولت

گروه گردشگری: معاون اول رئیس‌جمهور پنج‌شنبه گذشته با حضور در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری اظهار کرد: درست نیست که امکان سفر به ایام، مناطق و شیوه‌های خاص و استفاده از وسایل خاص حمل‌ونقل محدود شود. این رویه متاسفانه سبب آسیب دیدن تن و روان مسافران و نیز تخریب محیط‌زیست شده است. بنابراین باید نسبت به تمرکز و تراکم سفر و انباشت فشار و تقاضای سفر در ایام محدود و آثار زیانبار آن از جمله خسارت‌های مالی، مادی و انسانی حساس باشیم و با سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مناسب، توازن و تعادل را عملا در توسعه گردشگری محقق کنیم. به گزارش «دنیای اقتصاد»، این اظهارات امیدوارکننده جهانگیری در شرایطی گفته شد که طرح ساماندهی تعطیلات و مشخصا افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز، مدت‌ها است توسط کارشناسان پیگیری می‌شود و حال به نظر می‌رسد بالاخره دولتمردان نیز به لزوم این موضوع پی برده‌اند. از سوی دیگر خبرها حاکی از آن است که طرحی از سوی دولت برای ساماندهی تعطیلات رسمی کشور نوشته شده و با نهایی شدن پیشنهادها قرار است به صورت لایحه‌ای تقدیم مجلس شود. در پیشنهادی که در این خصوص ارائه شده، ادارات با رعایت ۴۴ ساعت کاری در هفته، پنج‌شنبه‌های نیمه اول سال در تمام کشور و پنج‌شنبه‌های نیمه دوم سال در کلان‌شهرها تعطیل می‌شود. در این پیشنهاد ۱۵ روز به‌عنوان تعطیلات مذهبی، چهار روز به‌عنوان تعطیلات ملی، پنج روز تعطیلات نوروزی، سه روز تعطیلات تابستانی، چهار روز تعطیلات زمستانی، ۵۲ روز تعطیلات جمعه و ۲۷ روز تعطیلات پنج‌شنبه و در مجموع ۱۱۰ روز تعطیل رسمی ارائه شده است.

آیا تعطیلات ایران زیاد است؟

براساس تقویم رسمی کشور تعداد روزهای تعطیل رسمی در ایران ۷۵ روز است که این رقم در مقایسه با برخی کشورها، کمتر از نصف است. با این حال در ایران به‌دلیل وجود تعطیلات برنامه‌ریزی‌نشده، تعداد روزهای تعطیل زیاد به نظر می‌رسد؛ تعطیلاتی بی‌سامان که در سال‌های اخیر شاهد آن بودیم و پدیده‌هایی مانند وارونگی هوا در زمستان، افزایش آلودگی و وجود ریزگردها و... نیز به آن اضافه شده و روزهای دیگری از تقویم را هم به تعطیلی کشانده است؛ روزهایی که نه می‌توان از تعطیلی آن مطمئن بود و نه می‌توان بر اساس آن برنامه‌ریزی سفر کرد. این تعطیلات نابهنگام و بدون برنامه‌ریزی، روزهای تعطیلی ایران را به‌طور متوسط تا ۱۱۰ روز هم افزایش می‌دهد؛ ایامی که در سال ۹۱ به ۱۳۰ روز هم رسیده بود.

این افزایش بی‌قاعده، بیش از آنکه اثر مثبتی بر توزیع زمانی و مکانی سفر داشته باشد، باعث ایجاد تراکم‌های غیرقابل کنترل در مسیرهای سنتی سفر می‌شود که نتیجه تصمیم‌گیری لحظه آخری برای سفر است؛ چنانچه مصادیق آن را به کرات در جاده‌های شمال کشور شاهد بودیم.

پیش از این معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» با تاکید بر لزوم ساماندهی تعطیلات در کشور، اظهار کرده بود: در این خصوص بحث تعطیلات آخر هفته، تعطیلات دانشجویی و دانش‌آموزی، تعطیلات زمستانی و... همه باید به موازات هم پیگیری شود. به اعتقاد مرتضی رحمانی‌موحد، مساله تعطیلات آخر هفته باید در یک چارچوب برنامه‌ریزی مشخص، بررسی شود و چون این موضوع تنها به سازمان گردشگری مربوط نیست و باید از سوی دولت و در رابطه با تمام نهادها مورد بحث و بررسی قرار گیرد، زمانبر است و مباحث صنفی و سازمانی نیز در این خصوص وجود دارد که باید درنظر گرفته شود.

بعد از سونامی سفری که در عید فطر امسال شکل گرفت، جبار کوچکی‌نژاد رئیس فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس نیز از طرح حذف یک هفته‌ای تعطیلات عید نوروز و انتقال آن به تعطیلات بهمن ماه خبر داد و گفت: با اجرای این طرح قرار بود میزان زیاد تعطیلات عید نوروز در طول سال توزیع شود تا با هجمه سفر در دو هفته ابتدایی سال روبه‌رو نشویم ولی این طرح معطل ماند. اکنون درحال بررسی این موضوع هستیم تا بالاخره به نتیجه برسد.

علل مخالفت با این طرح

اما این طرح از ابتدا مخالفانی نیز داشته که به دلایل مختلفی مانند مخالفت با کاهش ساعات کار در کشور، قطع ارتباط با دنیا به مدت ۴ روز (به‌دلیل عدم انطباق روزهای تعطیل ایران و سایر کشورها)، عدم امکان جابه‌جایی تعطیلات مذهبی که به‌زعم برخی کارشناسان عملا ساماندهی را غیرممکن می‌کند و... آن را طرحی ناکارآمد و ناممکن می‌دانند.

به‌رغم آنکه این ساماندهی به‌دلیل وجود موانع متعدد کمی دشوار به نظر می‌رسد، اما اجرایی شدن اصولی آن به افزایش بهره‌وری و حتی ذخیره انرژی و کاهش هزینه‌های دولت خواهد انجامید. در حوزه ساماندهی سفر نیز با دادن امکان و اختیار به گردشگران برای انتخاب زمان سفر و برنامه‌ریزی از پیش، می‌توان بخش زیادی از آسیب‌های جانی و مالی که به‌واسطه این بی‌برنامگی بر کشور تحمیل می‎شود را کنترل کرد و کاهش داد. اما باید دید این طرح از سدهایی که سر راه دارد می‌گذرد یا نه؟