طاهره ایران‌مهر وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی Iranmehr.tahere@gmail.com قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی مصوب ۷/۷/۱۳۷۰ از جمله قوانینی است که برای جذب گردشگر و سرمایه خارجی در بخش صنعت گردشگری، تسهیلاتی را در نظر گرفته است. درواقع، بر اساس ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده، به منظور ترغیب و جذب جهانگردان خارجی برای اتباع کشورهای مختلف جهان که مناسبات سیاسی با ایران دارند و به قصد بازدید و سیاحت و زیارت به ایران سفر می‌کنند، تسهیلات ویژه‌ و خدمات صدور روادید سیاحتی در نظر گرفته و برخی دستگاه‌ها از جمله گمرک ایران را موظف به اعمال این تسهیلات کرده است. در این نوشتار به اختصار برخی از تسهیلات اعطایی به جهانگردان خارجی را توضیح داده‌ایم. تعریف فعالیت‌های ایرانگردی و جهانگردی

ماده ۱ قانون یادشده فعالیت‌های ایرانگردی و جهانگردی را هر نوع مسافرت انفرادی یا گروهی می‌داند که بیش از ۲۴ ساعت بوده و به منظور کسب‌وکار نباشد. با توجه به این تعریف، قانون‌گذار در این قانون و آیین‌نامه اجرایی آن اقدام به تدوین تسهیلات ورودی و خروجی اشیا و کالاها برای جهانگردان خارجی کرده است. در ادامه به آنها اشاره می‌شود.

اشیای مجاز جهانگردان برای ورود و خروج

به موجب ماده ۳ این قانون، هر جهانگرد خارجی که از کشور خارج می‌شود می‌‌تواند بر اساس تسهیلات مقرر علاوه بر لوازم شخصی متعارف خود حداکثر تا میزانی که در آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین شده است صنایع دستی یا محصولات مجاز کشور و کتاب و مطبوعات را با حفظ جنبه غیرتجاری آن از کشور خارج کند. البته باید اشاره کرد فهرست مشخصات این وسایل در برگه (کالاهای همراه جهانگرد) در گمرک ثبت می‌شود.

بنابر ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی، علاوه بر کالاهای قابل ورود توسط مسافران و اعمال معافیت‌های گمرکی که بر اساس ضوابط مصوب تعیین می‌شود، کالاهای مجازی که جهانگردان می‌توانند به کشور وارد و به هنگام خروج از کشور خارج کنند به شرح زیر است:

۱. جواهرات شخصی

۲. یک عدد دوربین عکاسی

۳. یک عدد دوربین ویدئو یا فیلمبرداری غیرحرفه‌ای

۴. یک عدد دوربین چشمی

۵. یک دستگاه وسیله موسیقی قابل حمل

۶. یک دستگاه رادیو پخش و ضبط قابل حمل

۷. یک دستگاه کامپیوتر شخصی قابل حمل

۸. جعبه وسایل کمک‌های اولیه

۹. یک چادر اردویی با وسایل آن

۱۰. وسایل ورزشی از قبیل وسایل ماهیگیری، قایق تفریحی کوچک‌تر از ۵/۵ متر، وسایل اسکی معمولی و آبی، راکت تنیس و وسایل مشابه. افزون بر آن هر جهانگرد هنگام خروج از کشور می‌تواند علاوه بر لوازم شخصی، یک قالی یا ۲ قالیچه تا حداکثر ۱۲ مترمربع، صنایع‌دستی، آلات موسیقی ایرانی و سایر کالاهای ایرانی را در حدی که جنبه تجارتی نداشته باشد از کشور خارج کند. همچنین، خروج سه کیلو خاویار منقوش به مهر یا پلمب شرکت شیلات و قبض خرید فروشگاه شیلات فرودگاه نیز بلامانع است، اما خروج اشیای عتیقه، مسکوکات قدیمی، آثار اصیل فرهنگی، کتب خطی، تابلوهای نقاشی عتیقه و مانند آنها مجاز نیست (ماده ۶ آیین‌نامه یادشده).

ضوابط عبور موقت خودرو شخصی توسط جهانگردان

مسافران خارجی و جهانگردان برای عبور موقت با خودرو‌ شخصی‌ خود در کشور لازم است از کانون‌های جهانگردی کشورهای ملحق به قرارداد گمرکی ورود موقت وسایط نقلیه شخصی سال ۱۹۵۴ منعقد در نیویورک، جواز عبور با سه شرط زیر ارائه دهند:

الف- جواز مزبور برای ورود وسیله نقلیه به ایران دارای اعتبار باشد.

ب- مندرجات و اوصاف مذکور در جواز عبور با مشخصات وسیله نقلیه وارده مطابق باشد.

ج- در هیچ یک از قسمت‌های مختلف جواز مزبور آثار قلم‌خوردگی، حک و اصلاح وجود نداشته باشد مگر اینکه کانون صادر کننده جواز، اصلاحی را که به عمل آمده با مهر و امضای خود گواهی کرده باشد.

جهانگردان با ارائه این مجوز به گمرک ورودی می‌توانند تا سه‌ماه با توجه به مدت اعتبار جواز عبور بدون الزام به تسلیم اظهارنامه یا تادیه وجه‌الضمانی به گمرک از وسیله نقلیه خود در کشور استفاده کنند یا در مدت مزبور چندین‌بار با وسیله خود از راه‌های مجاز وارد و خارج شوند. از سوی دیگر، اداره گمرک می‌تواند با توجه به درخواست متقاضی در صورت داشتن عذر موجه مدت‌استفاده از وسیله نقلیه در داخل کشور را حداکثر تا پایان مدت اعتبار جواز تمدید کند.