قطار گردشگران اروپایی در ایستگاه ایران

گروه گردشگری، فاطمه باباخانی: راه‌اندازی قطار گردشگران ورودی پس از افزایش ۲۴۰ درصدی آمار حضور آنها در ایران، می‌تواند باب دیگری را در گزینه‌های انتخابی این گردشگران بگشاید. به این ترتیب جدا از گردشگری هوایی و اتوبوسی، با گفت‌وگوی صورت گرفته میان مرتضی رحمانی موحد، مدیرعامل شرکت راه‌آهن و رئیس قطارهای بین‌المللی کشور مجارستان؛ از این پس گردشگران اروپایی گزینه گردشگری ریلی در ایران را نیز روی میز خواهند داشت تا بنا بر سلیقه و ذائقه سفری‌شان نوع سفرشان به ایران را تعیین کنند. جذابیت سفرهای ریلی در کنار امنیت آن نکته‌ای است که بر هیچ‌کس پوشیده نیست، گردشگران اروپایی نیز در این سفرها جدا از مشاهده طبیعت ایران می‌توانند مقاصد سفرشان را گسترش داده و از شهرهای مختلفی دیدن کنند. آنها طبق برنامه‌ای که از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارائه شده به غیر از شیراز و اصفهان سفری به شهرهای زنجان و یزد نیز خواهند داشت و پس از آن با هواپیما به کشورشان بازمی‌گردند. گروه دوم هم که با هواپیما به ایران می‌آیند قرار است علاوه‌بر این دو شهر پربازدید، گشتی در کرمان و زنجان نیز داشته باشند و همچنین مشهد را هم در برنامه سفرشان بگنجانند. بنابراین جدا از مزیت‌های بصری و امنیتی، این سفرهای ریلی می‌‌توانند در گسترش مقاصد سفر گردشگران ورودی نیز موثر باشد. با این حال پرسش این است که چرا این گردشگران از سیستم حمل‌ونقل ریلی ایران استفاده نمی‌کنند؟

قطار استاندارد کم داریم

سهند عقدایی، مدیر یکی از آژانس‌های مسافرتی که تجربه‌ سفرهای ریلی را در تورهای خود دارد، در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: در ایران ما قطار خوب کم داریم و تنها غزال، سبز و سیمرغ قابلیت این نمونه گردشگری را دارند که فقط در چند مسیر فعال هستند و برخی از آنها نیز یک روز در میان حرکت می‌کنند. در این بخش در مسیر مشهد رفت‌وآمد هر روزه قطارهای با کیفیت و استاندارد وجود دارد.

وی افزود: در سیستم حمل‌ونقل ریلی ما قطارهای ۶ تخته لوکس وجود دارد که تنها عنوان لوکس را یدک می‌کشند و اغلب گردشگران از سفر با آنها ناراضی هستند. با این حال به‌دلیل بالا بودن تقاضا به واسطه ارزان بودن بلیت‌ها و کمبود عرضه، برای تهیه بلیت این قطارها نیز با مشکل مواجه هستیم.

این فعال عرصه گردشگری تشکیل بازار سیاه برای خرید بلیت را از دیگر دلایل این عدم تناسب عنوان کرد و گفت: اگر قیمت قطارها واقعی شود و در کنار آن خدمات مناسبی نیز به مسافران ارائه شود، می‌توان امیدوار بود که گردشگری ریلی در ایران رونق بیشتری یابد. وی همچنین درباره تاخیرهایی که بعضا در حرکت‌ قطارها روی می‌دهد و تاثیر آن بر رضایت گردشگران ورودی نیز اظهار کرد: با توجه به مدت زمانی که گردشگران اروپایی برای سفرشان به ایران در نظر می‌گیرند تاخیر یک ساعته تاثیری در کلیت برنامه‌ آنها نخواهد داشت و آنها می‌توانند با انعطاف‌پذیری بیشتری برنامه‌شان را دنبال کنند. عقدایی درباره خدمات ارائه شده در سرویس حمل‌ونقل ریلی نیز خاطرنشان کرد: ما در قطارها معمولا با کمبود نیروی خدماتی مواجه هستیم، از این رو جدا از کیفیت وسیله حمل‌ونقل باید روی کیفیت نیروی خدماتی نیز هزینه و سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد.

سفر به مرکز و جنوب‌، خواسته گردشگران اروپایی

حسین رامتین، مسوول بازاریابی و عملیات تورهای ورودی یکی از هلدینگ‌های مسافرتی نیز به «دنیای اقتصاد» درباره گردشگری ورودی ریلی گفت: ممکن است سطح استانداردهای حمل‌ونقل ریلی در ایران پایین باشد، اما ما شاهدیم در برخی کشورهای جنوب شرق آسیا گردشگران بدون توجه به کیفیت، سفرشان را با قطار انجام می‌دهند.

وی همچنین درباره برنامه ارائه شده که بیشتر مناطق مرکزی و جنوبی ایران را پوشش می‌دهد، نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه گردشگر تمایل دارد آنچه در کشورش کمتر یافت می‌شود را مشاهده کند؛‌ انتخاب چنین مقصدهایی مناسب‌تر از شمال کشور است و برنامه‌ریزی صورت گرفته نشان از دقت در این امر دارد.

این فعال عرصه گردشگری همچنین حضور گردشگری ورودی ریلی را از عواملی دانست که در بلندمدت به ارتقای سیستم حمل‌ونقل ریلی ایران منجر می‌شود و افزود: از آنجا که ما عموما برای افراد ساکن کشورهای دیگر احترام بیشتری قائلیم، ورود گردشگران اروپایی می‌تواند در نهایت ارتقای خدمات‌رسانی را در قطارهای ایران نیز دنبال کند.

اقامت گردشگران در قطار

ابراهیم پورفرج که برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های گردشگران ریلی اروپایی به ایران را عهده‌دار است، نیز به «دنیای اقتصاد» درباره فعالیت‌های صورت گرفته برای ورود اولین گروه این گردشگران گفت: تاکنون هماهنگی‌های لازم با مدیرعامل قطار مجارستان، مدیرعامل قطار رجا، وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صورت گرفته است.

رئیس جامعه تورگردانان درباره زمان ورود این گردشگران اظهار کرد: اولین گروه گردشگران اروپایی در مهر امسال وارد ایران می‌شود و قطار دوم نیز آبان ماه سفر خود را آغاز می‌کند؛‌ ضمن اینکه ما امیدواریم تعداد این قطارها را به ۶ قطار برسانیم. وی مزیت‌های این شیوه گردشگری را به شیوه اقامتی مسافران آن مرتبط دانست و افزود: از آنجا که با افزایش ورود گردشگران خارجی ما با کمبود مراکز اقامتی مواجه بودیم، استفاده از این قطارها که VIP بوده و دارای امکانات اقامتی برای گردشگران نیز هستند می‌تواند این کمبود را جبران کند.

پورفرج توزیع سفر را از دیگر مزایای چنین سفرهایی عنوان و اضافه کرد: سفر گردشگران اروپایی از مجارستان آغاز شده و پس از گذشتن از روسیه و ترکیه از مرز رازی وارد ایران می‌شوند؛‌ آنها در طول سفرشان از شهرهایی نظیر تبریز، زنجان و... می‌گذرند و از جاذبه‌های هر کدام از آنها نیز بازدید به عمل می‌آورند.

وی تصریح کرد: به واسطه اینکه گروه اول گردشگران یک فرصت دو هفته‌ای برای بازدید از مناطق مختلف دارد ما این امکان را داریم که شهرهای مختلف ایران را در طول سفر به آنها معرفی کرده و به عنوان مثال در طول سفر به مشهد توقفی در ایستگاه نیشابور داشته و آنها را با بخش‌های مختلفی از کشورمان آشنا کنیم.

رئیس جامعه تورگردانان ادامه داد: پس از این بازدید دو هفته‌ای گروه اول به سمت مبدا با هواپیما رهسپار می‌شوند و گروه دوم از فرودگاه برای سفر دو هفته‌ای به ایستگاه راه‌آهن می‌روند تا برنامه سفرشان را اجرا کنند. وی در پاسخ به این پرسش که چرا مجارستان برای مسافرگیری گردشگری ورودی ریلی ایران انتخاب شده است نیز به خبرنگار ما گفت: این کشور در قاره اروپا دارای مزیت مرکزیت است که ما پس از سال‌ها مطالعه به این نتیجه رسیدیم آنجا را به عنوان مبدا سفرمان در نظر بگیریم؛‌ ضمن اینکه ریل‌های ما دارای انطباق بالا با ریل‌های این کشور هستند و باید در گردشگری ریلی این نکته را مدنظر قرار داد.

گردش ریلی، امنیت و آسایش

آنچه از گفته‌های پورفرج و سایر فعالان عرصه گردشگری نتیجه گرفته می‌شود این است که سیستم حمل‌ونقل ریلی ایران به‌رغم استقبال گسترده مسافران داخلی همچنان از کیفیت و استانداردهای لازم برای گردشگری لوکس برخوردار نیست یا به گفته عقدایی بضاعت آن در این حوزه بسیار محدود است. از این‌رو است که متقاضیان این شیوه گردشگری یا اتوبوس و حمل‌ونقل جاده‌ای را برمی‌گزینند یا مشابه نمونه بالا ترجیح می‌دهند از سیستم حمل‌ونقل کشورهای دیگر استفاده کنند. کمبود مراکز اقامتی در کنار افزایش‌های بی‌ضابطه قیمت هتل‌ها از دیگر مشکلاتی است که گردانندگان یک تور با این شیوه آنها را از پیش پای خود برمی‌دارند. از این رو برای بهره‌گیری بیشتر از مزایای گردشگری ورودی و ارزآوری ناشی از آن لازم است مدیران شبکه حمل‌ونقل ریلی با افزایش گزینه‌های پیش‌روی گردشگران به رونق گردشگری لوکس آن هم با استفاده از شبکه حمل‌ونقل ریلی مدد رسانند؛‌ این شیوه نه تنها به لحاظ امنیت و آسایش می‌تواند گزینه برتر در مقابل حمل‌ونقل هوایی و جاده‌ای محسوب شود بلکه با واقعی بودن قیمت‌های آن می‌تواند بخشی از هزینه‌هایی که در حال حاضر به عنوان سوبسید به سایر شیوه‌ها پرداخت می‌شود را نیز جبران کند.

Fateme.babakhani60@gmail.com