آبشارهای یخی؛ فرصتی برای سفر و سرمایه‌گذاری
رعنا نظیفی* وقتی در کنار یک آبشار یخی بایستید بعید نیست که احساس کنید زمان متوقف شده است؛ چراکه آبشار که نمادی از جنب‌وجوش و خروش است، بدون هیچ حرکت و صدایی در کنار شما ایستاده است، انگار که طبیعت در قاب رفته باشد. آبشارها و رودخانه‌ها به سادگی یک دریاچه راکد یخ نمی‌زنند و به شرایط سردتری احتیاج دارند. همین امر تعداد آبشارهای بزرگ یخی دنیا را به شدت محدود می‌کند. اگر آب یک دریاچه با رسیدن دما به زیر صفر به راحتی یخ می‌زند، به این دلیل است که مولکول‌های آب که سرد شده‌اند، به هم نزدیک می‌شوند و تشکیل بلور آغاز می‌شود. این بلور آرام آرام به وسعت کل سطح دریاچه می‌رسد. ولی در آبشارها (یا هر آب روان دیگری)، مولکول‌ها پیوسته در حال حرکت روی یکدیگرند و تمام آب به‌طور یکنواخت سرد می‌شود و امکان رشد بلور در یک نقطه کاهش می‌یابد. اگر دمای زیر صفر برای مدت طولانی ادامه پیدا کند مولکول‌های سرد شده و کم حرکت با تجمع در کنار صخره‌های سرد تشکیل یخ را آغاز می‌کنند. به این ترتیب آبشار شروع به یخ‌زدن خواهد کرد.
اگر بخواهیم تعدادی از آبشارهای یخ زده بلندتر از ۳۰ متر را در دنیا نام ببریم، آبشار فنگ در ویل کلورادو (Vail Colorado)، آبشار مونت مورنسی در کانادا (Montmorency) و تستامنت (Testament) در آمریکا حتما جزو آنهایی خواهند بود که همه ساله گردشگران را از اقصی نقاط دنیا به سمت خود جذب می‌کنند.
آبشارهای با عظمت و یخ زده در ایران نیز کم نیستند اما شاید شما در اولین نظر باورتان نشود تصویری که در بالا مشاهده می‌کنید، در میهن عزیزمان ایران گرفته شده باشد. متاسفانه بعضی از این آبشارها فقط توسط یخ‌نوردان و سنگ‌نوردان شناخته شده هستند؛ البته بیم این نیز می‌رود که اگر برای همه گردشگران شناخته شود، در معرض نابودی قرار گیرند اما شایسته است این آبشارها شناخته شوند و در عین حال پایداری طبیعت اطراف آنها نیز مورد توجه قرار گیرد. از جمله این آبشارها می‌توان مجموعه آبشارهای یخی هرنج (شهرستان طالقان)، آبشار نوا (آمل-لاریجان)، آبشار سنگان (۲۰ کیلومتری شمال غرب تهران) و آبشار اخلمد (۶۰ کیلومتری شمال غربی شهر مشهد) را نام برد. در ادامه با این دو آبشار یخی بیشتر آشنا خواهیم شد.
آبشار اخلمد، طبیعتی برای زائران
استان خراسان رضوی با جاذبه‌های گردشگری و توریستی فراوان علاوه‌بر جاذبه زیارتی، فرصت‌های جالب و متفاوت نیز برای جذب توریست دارد. یکی از جاذبه‌های بکر و دیدنی این استان دره و آبشار اخلمد است که در زمستان‌های سرد به یک آبشار کاملا یخ زده تبدیل می‌شود و چهره دیگری از زیبایی‌های ایران را نمایان می‌سازد.
برای دسترسی به روستا و آبشار اخلمد در جاده مشهد- قوچان پس از طی ۵۵ کیلومتر و رسیدن به شهرستان چناران، باید به سمت روستای اخلمد حرکت کنید. قبل از رسیدن به روستا دیواره‌های بلند و جان‌پناه‌های روی آن که محل اقامت سنگ‌نوردان است، توجه شما را جلب می‌کند. لازم نیست حتی چند قدم از روستا دور شوید تا دره زیبای اخلمد، دیواره‌های به طول ۳۰۰-۲۰۰ متر و رودخانه زلال جاری در دره شما را شیفته این منطقه کند. از جمله دیواره‌های معروف آن می‌توان به دیواره سفید، الله اکبر و عقاب اشاره کرد. پس از حدود یک ساعت و نیم پیاده روی در این دره زیبا در کنار رودخانه، به آبشارهای اخلمد می‌رسید که ۴ مورد از آنها دائمی هستند (مگر در زمستان‌ها که به‌طور کامل یخ می‌زنند) و بلندترین آنها ۴۰ متر ارتفاع دارد. این آبشارهای یخ‌زده برای یخ‌نوردان یک موقعیت مناسب را برای یک تفریح فنی فراهم می‌کند و برای طبیعت‌گردان، یک منطقه بکر و زیبا محسوب می‌شود که همتای آن به ندرت در ایران و کشورهای همسایه به چشم می‌خورد. در فصل‌های بهار و تابستان نیز هوای خنک و دلپذیر دره و درختان سیب و گیلاس منطقه پذیرای خانواده‌های طبیعت‌دوست ایرانی است.
این منطقه می‌تواند یک جاذبه گردشگری فوق‌العاده برای زائران ایرانی و عرب شهر مقدس مشهد باشد. مسیر کنار رودخانه تا نزدیکی آبشار سنگفرش شده و امکان دسترسی به آبشار را برای افراد با مهارت‌های مختلف فراهم کرده است.
آبشار سنگان؛ تهرانی‌ها
اگر ساکن تهران هستید و امکان سفر به اخلمد را ندارید از دیدن آبشار یخی منصرف نشوید. آبشار سنگان با ارتفاع تقریبی ۵۰ متر، در روزهای تعطیل طبیعت، دوستان زیادی را دورهم جمع می‌کند.
مسیر دسترسی به روستا و آبشار سنگان از طریق جاده کن-سولقان در شمال غرب تهران است. از روستای سنگان تا آبشار حدود ۵ کیلومتر فاصله است که در زمستان طی این مسافت تقریبا ۳ ساعت طول می‌کشد. در روزهای سرد زمستان این آبشار به شکل کله قندی یخی و بزرگ درمی‌آید که زیبایی‌های خاص خود را دارد.
گرچه مسیر آبشار اخلمد کاملا برای توریست‌ها مهیا است اما مسیر آبشار سنگان در زمستان کمی خطرناک است و جا دارد با توجه به جمعیت متراکم شهرتهران این مسیر نیز بهسازی شود و برای گردشگران ایرانی و خارجی مهیا شود؛ چراکه آبشارها پتانسیل بالایی برای جذب طبیعت‌گردان و اکوتوریست‌ها دارند و باید بیشتر مورد توجه سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران کشور باشد.
rana.nazifi@gmail.com *
ارسال نظر