زنجان؛ موزه‌ای بدون ویترین
اسدالله قربان زاده درجلسه شورای برنامه‌ریزی استان زنجان، ریاست سازمان میراث فرهنگی زنجان، استاندار زنجان، نماینده مردم زنجان و طارم و فرماندار سلطانیه به بحث درباره گردشگری و فراهم شدن زیرساخت‌های این صنعت و وضعیت کنونی صنایع دستی استان پرداختند.
استاندار زنجان در این جلسه، بر لزوم سطح‌بندی جاذبه‌های گردشگری استان تاکید کرد و در این‌باره گفت: «در این روند جاذبه‌های گردشگری باید در سطوح مختلف بین‌المللی، ملی، استانی، شهرستانی و ناحیه‌ای سطح‌بندی و به تناسب، امکانات زیرساختی و بستر لازم برای آن، سرمایه و امکانات فراهم شود.» جمشید انصاری با اعلام این مطلب تصریح کرد: «تا زمانی که گردشگری را به این سمت سوق ندهیم، نمی‌توانیم زمینه و بستر لازم را برای جذب سرمایه‌گذار تعریف کنیم.» وی مشخص شدن حریم‌ها در محدوده گنبد را برای ورود به بحث سرمایه‌گذاری از اختلافات مسوولان استانی و کشوری در گذشته عنوان کرد و ادامه داد: «همین امر موجب شد تا سرمایه‌گذاری‌ها در این شهرستان بلاتکلیف باقی بماند.» استاندار زنجان، از گنبد سلطانیه و بازار تاریخی زنجان به عنوان مهم‌ترین آثار تاریخی استان نام ‌برد و با اشاره به ارزش ذاتی یک اثر تاریخی ادامه داد: «این امر نمی‌تواند دلیل قرار گرفتن در فهرست آثار ملی باشد؛ البته مردم استان تصور می‌کنند هراثری قابلیت تبدیل به جاذبه گردشگری دارد و باید قبول کنیم که عصر کنونی به دنبال تجربه‌های نوین در گردشگری است.» وی در بخشی از صحبت‌هایش لزوم برنامه‌ریزی درباره تغییر جهت‌گیری‌ها برای صنایع دستی استان را مورد تاکید قرار داد.

توقف ۴۲ دقیقه‌ای کافی نیست!
در ادامه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان، با اعلام اینکه توقف۴۲ دقیقه ای برای بازدید از گنبد سلطانیه برای استان صرفه اقتصادی ندارد، گفت: «این در حالی است که باید این مدت زمان را به هشت ساعت در روز برسانیم که متاسفانه هنوز محقق نشده است.»
یحیی رحمتی، با تاکید بر اینکه این میزان توقف نمی‌تواند فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری منطقه باشد، افزود: «در علم مدیریت گردشگری باید گردشگر در مکان توقف تشنه و گرسنه شود تا نیاز به سود بردن از ظرفیت‌های منطقه دست دهد. البته به این نکته، کمبود و نامناسب بودن محل اقامتی برای مسافران را نیز باید اضافه کرد که موجب شده مسافران و گردشگران فرار را بر قرار ترجیح دهند.»
وی با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه صنایع دستی استان در امر اشتغال‌زایی و کسب درآمد اظهار کرد: «هر چند در صنایع دستی رونق کسب و کار را شاهد بوده‌ایم، اما میزان تولید را براساس کارگاه‌های فعال در سطح شهر نداریم.» به گفته وی، اکنون میراث فرهنگی استان آمار و ارقام تولید صنایع بومی را بر اساس کارگاه‌ها جمع‌آوری می‌کند. رحمتی با اعلام اینکه اکنون ۱۳۶ صنعتگر استان در بخش صنایع دستی مشغول فعالیت هستند، با مقایسه آمار اشتغال‌زایی بخش صنایع دستی و کشاورزی استان افزود: «سال قبل بیش از
۱۶۵۰ شغل در این بخش راه‌اندازی شده؛ در حالی که زمینه اشتغال‌زایی جهاد کشاورزی استان بیش از هزار نفر بوده است.» وی ادامه داد: «تسهیلات پرداختی برای هنرجویان این بخش بیش از ۶۶ میلیون تومان بوده؛ در حالی که اشتغالزایی از سوی جهاد کشاورزی استان رقمی بالغ بر
۴۰ میلیارد تومان بوده است. با این حساب میراث فرهنگی برای ایجاد هر شغل ۴۰ هزار تومان هزینه کرده و جهاد کشاورزی ۴۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات پرداخت کرده است.»

بخش خصوصی در پی مقبره
چلپی اوغلو و حمام سالار
وی درباره روشن شدن ارزش تاسیسات و زیرساخت‌های گردشگری استان افزود: «در حوزه حفظ، احیا و ساماندهی آثار منقول و غیرمنقول زنجان جزو استان‌های غنی بوده است.» به گفته مدیر کل میراث فرهنگی استان، بیش از ۶۵۰۰ شی تاریخی کشف شده در مخازن نگهداری می‌شود، بر ضرورت ساخت موزه بزرگ برای نگهداری و ساماندهی این اشیای تاریخی تاکید کرد. رحمتی، با ابراز تاسف از اینکه بعد از گذشت هفت سال هنوز تکلیف مقبره چلپی اوغلو و حمام سالار سلطانیه برای واگذاری به بخش خصوصی مشخص نیست، افزود: «هم اکنون در سطح استان ۱۴ اثر ثبت شده جهانی، ۲۵۰۰ محوطه و اثر تاریخی شناسایی و ۷۶۰ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی وجود دارد که حکایت از وجود ظرفیت‌های بالقوه در بخش آثار تاریخی استان برای معرفی و تقویت بخش گردشگری دارد.» مدیر کل میراث فرهنگی استان، درباره کشف مردان نمکی در معدن چهره آباد اظهار کرد: «قدمت این مومیایی به بیش از ۲۳۷۵ سال قبل (دوره هخامنشی) می‌رسد. حتی پاپوش‌های این جسد نیز برگی از تاریخ کفش در جهان است که نشان می‌دهد، در آن دوره کفش بند دار رواج داشته است.» رحمتی کشف چاقو در کنار این جسد را نیز دلالت بر سابقه چاقو و چاقوسازی در منطقه زنجان دانسته و ادامه داد: «همه این کشفیات قدمت تاریخی زنجان را به تصویر می‌کشد.»

شهرداری موازی کاری نکند
وی در ادامه، با اعلام اینکه مطالعات جامع گردشگری استان در سال ۸۳ انجام و در سال ۸۵ مورد بازنگری قرار گرفت، افزود: «در این طرح محورها و قطب‌های گردشگری برای استان مشخص شده و باید سرمایه‌گذاری در این حوزه را به سمت متقاضی‌محور بودن ببریم نه برنامه‌محور بودن.» وی همخوان نبودن سرمایه‌گذاری در شهرستان‌ها و جذب گردشگر را مورد تاکید قرار داد و اضافه کرد: «ابهر در جذب سرمایه‌ها رتبه نخست را داشته اما در ورود گردشگر رتبه چهارم را دارد، در حالی که باید سلطانیه جایگاه نخست را در اختیار داشت. رحمتی با بیان اینکه نباید سازمان همیاری شهرداری‌ها به صورت موازی جبهه دیگری برای جذب گردشگر فراهم کند، افزود: «ما باید همچنان استان مقصد برای گردشگران به حساب آییم. آمار و ارقام حکایت از این دارد که سال قبل ۸۶ هزار نفر به این استان قدم گذاشته‌اند؛ البته این آمار تنها مختص اقامت در مراکز اقامتی استان بوده است.» مدیر کل میراث فرهنگی استان، درباره طرح گردشگری برای منطقه امند به عنوان یکی از نقاط بکر در شمال زنجان که هنوز در حاشیه مانده است، افزود:« این موضوع را به تناسب متقاضیان برای ورود پیدا کردن به این موضوع بررسی می‌کنیم.»
مدیر کل میراث فرهنگی استان، معرفی جاذبه‌های گردشگری در اشکال مختلف و استفاده از فناوری‌های روز دنیا، توجه به توقف مسافران با فراهم شدن بستر و زیرساخت لازم، تکمیل کمپ‌ها و سرویس‌های بهداشتی
بین راهی را که ۸۰ درصد آنها نیمه کاره رها شده‌اند جزو برنامه‌های میراث فرهنگی استان برشمرد. نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه با وجود پتانسیل‌های موجود در زمینه میراث‌فرهنگی استان زنجان مظلوم واقع شده است، گفت: «گردشگری استان از پتانسیل مطلوبی برای اشتغالزایی برخوردار بوده و اشتغالزایی در این بخش علاوه بر کم هزینه بودن زودبازده و پرسود است.» به گفته محسن علیمردانی، نباید منتظرآماده‌سازی زیرساخت‌ها از جمله ساخت هتل‌ و مراکز رفاهی برای جذب گردشگر بود، بلکه باید گام‌های اساسی همسو برای جذب گردشگر نیز برداشته شود. وی از مدیرکل میراث فرهنگی استان خواست، زمینه مناسب برای بازدید رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور را فراهم کند تا در سایه این تعامل زمینه برای ورود تورهای خارج از کشور نیز به استان فراهم شود. احمد ذوالقدر فرماندار سلطانیه نیز در این جلسه با انتقاد از عدم واگذاری حمام سالار و مقبره چلپی اوغلو از سوی میراث فرهنگی به بخش خصوصی گفت: «میراث فرهنگی توان پرداخت حقوق کارکنان گنبد را ندارد و حتی اداره بیشتر امور آن از سوی مسوولان شهری صورت می‌گیرد.»